Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Sneller en Van Beukering-Huijbregts over het bericht dat journalisten bedreigd zijn na berichtgeving over boerenprotesten

Antwoord van Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister
voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media (ontvangen 4 september 2020). Zie ook
Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 3689.

Vraag 1

Kunt u zich de schriftelijke vragen van 10 juli 2020 herinneren, over de gevaarlijks
situaties als gevolg van «boerenprotesten»?1 Bent u bekend met de berichten «Boeren protesteren op terrein van drukkerij DPG Media
in Best»2 en «Verslaggevers Omroep Gelderland voelen zich bedreigd door Farmers Defence Force»?3

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat verslaggevers van Omroep Gelderland bedreigd zijn door boeren
en dat boeren blokkades hebben opgeworpen bij zowel Omroep Brabant als bij de drukkerij
van het Eindhovens Dagblad, het Brabants Dagblad en BN DeStem omdat de berichtgeving
van deze media over de boerenprotesten hen niet beviel?

Antwoord 2

Journalisten behoren vrij, kritisch en onafhankelijk te kunnen werken om iedereen
van objectieve en betrouwbare informatie te voorzien. Dit is een belangrijk fundament
onder de democratie en de vrije samenleving. Agressie en geweld zijn onacceptabel.
Juist om de positie van journalisten te versterken is PersVeilig opgericht, een gezamenlijk
initiatief van de NVJ, het Genootschap van Hoofdredacteuren, de politie en het openbaar
ministerie. Als een politieambtenaar ter plekke een strafbaar feit constateert, is
hij/zij bevoegd direct in te grijpen en waar nodig iemand aan te houden. Tevens geldt
dat als er sprake is van een strafbare gedraging gericht tegen een journalist het
zaak is dat daar aangifte van gedaan wordt zodat er vervolging kan plaatsvinden. In
dat geval gelden de opsporing- en vervolgingsafspraken zoals opgenomen in het «Protocol
PersVeilig» waaronder een prioritaire afhandeling van zaken en een hogere strafeis.

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat de boeren tijdens hun protestactie bij drukkerij DPG Media niet
weg wilden gaan voordat zij iemand van de krant hadden besproken? Deelt u de mening
dat hier sprake is van intimidatie?

Antwoord 3

Als een politieambtenaar ter plekke een strafbaar feit constateert, is hij/zij bevoegd
direct in te grijpen en waar nodig iemand aan te houden. Tevens geldt dat als er sprake
is van enig strafbaar feit het zaak is dat daar aangifte van gedaan wordt zodat er
vervolging kan plaatsvinden. Zoals hiervoor aangegeven gelden in geval van agressie
en geweld tegen journalisten, de opsporings- en vervolgingsafspraken zoals deze zijn
opgenomen in het «Protocol PersVeilig». Het is uiteindelijk aan de rechter om de gedraging
te beoordelen.

Vraag 4

Zijn er boetes uitgedeeld bij de blokkade door boeren bij deze medialocaties?

Antwoord 4

Bij de protestacties bij Omroep Brabant (in Son en Breugel) en DPG Media (in Best)
zijn geen boetes uitgedeeld.

Vraag 5

Wat vindt u ervan dat verslaggevers van Omroep Gelderland nu «op hun hoede zijn» als
ze verslag doen van de boerenprotesten? Deelt u de mening dat dit de persvrijheid
ernstig bedreigt doordat hier een «chilling effect» vanuit gaat op de verslaglegging
door deze journalisten?

Antwoord 5

In een vrije samenleving moeten journalisten hun werk kunnen doen zonder daarbij last
te krijgen van intimidatie. Het is van groot belang voor onze democratische samenleving
dat burgers door nieuwsmedia geïnformeerd kunnen worden over gebeurtenissen in hun
omgeving. Bedreiging van journalisten om berichtgeving tegen te gaan is onacceptabel.

Vraag 6

Krijgt u meer signalen van bedreigde journalisten door berichtgeving over de boerenprotesten?

Antwoord 6

Uit navraag bij PersVeilig is gebleken dat journalisten bij diverse boerenprotesten
zijn uitgescholden en belaagd.

Vraag 7

Deelt u de mening dat dergelijke bedreiging van de vrije pers onacceptabel is, omdat
verslaglegging en kritische journalistiek onmisbaar zijn in een democratische samenleving
en dit hun onafhankelijke en vrije manier van informatievoorziening aan het publiek
ernstig bedreigt?

Antwoord 7

Agressie en geweld tegen journalisten is onacceptabel. Journalisten behoren vrij,
kritisch en onafhankelijk te kunnen werken om iedereen van objectieve en betrouwbare
informatie te voorzien. Dit is een belangrijk fundament onder de democratie en de
vrije samenleving. Als er sprake is van een strafbare gedraging gericht tegen een
journalist dan dient hiervan aangifte te worden gedaan zodat vervolging kan plaatsvinden.

Vraag 8

Is er aangifte gedaan door journalisten die vanwege verslaggeving over de boerenprotesten
bedreigd werden? Zo ja, hoeveel en hoe zijn deze aangiftes opgepakt? Bent u bereid
deze met prioriteit te behandelen?

Antwoord 8

Ik heb begrepen van de politie dat er geen aangiftes bekend zijn van bedreigingen
die tussen 8 en 10 juli in de gemeente Best zouden hebben plaatsgevonden.

Vraag 9

Bent u bereid met de journalisten van Omroep Gelderland en Omroep Brabant en werknemers
van drukkerij DPG Media in gesprek te gaan en zo onomstotelijk voor de vrije pers
te staan?

Antwoord 9

Het kabinet staat voor de vrije pers. Daartoe is de Stuurgroep Agressie en geweld
tegen journalisten ingericht en zijn bijbehorende maatregelen zoals hierboven toegelicht
getroffen. Ik vertrouw erop dat betrokken organisaties hun weg naar de stuurgroep
weten te vinden. De stuurgroep is er ook om problematiek rondom openbare manifestaties
te adresseren. Wij hebben geen signalen ontvangen dat de stuurgroep of de sector aanleiding
ziet om in gesprek te gaan.

Vraag 10

Wat is de stand van zaken rondom de uitvoering van het Akkoord Stuurgroep Agressie
en geweld tegen journalisten? Hoe leest u de bedreigingen tegen journalisten rondom
de boerenprotesten in het licht van dit Akkoord?

Antwoord 10

Het Akkoord Stuurgroep Agressie en geweld tegen journalisten heeft zich ontwikkeld
tot PersVeilig, een gezamenlijk initiatief van de NVJ, het Genootschap van Hoofdredacteuren,
de politie en het openbaar ministerie. PersVeilig heeft zoals hiervoor aangegeven
tot doel de positie van journalisten te versterken tegen geweld en agressie op straat,
via social media en/of via juridische claims. Zowel preventief, bijvoorbeeld door
het geven van trainingen aan journalisten hoe zij op straat moeten omgaan met agressie
en geweld, als repressief; een hardere aanpak van daders. De bedreiging rondom de
boerenprotesten is geen uitzondering en dat is onder meer de reden dat PersVeilig
is opgericht.