Schriftelijke vragen : Het debat over burgerslachtoffers in Irak op mei 2020

Vraag 1

Kunt u, aangezien u stelt dat niemand de tragische gevolgen van de aanval op Hawija
ontkent of bagatelliseert, uiteenzetten wat deze tragische gevolgen precies zijn?
Welk dodental hanteert u hierbij en van hoeveel gewonden gaat u uit?

Vraag 2

Bent u bereid bij CENTCOM te informeren waarom u verkeerd bent ingelicht over het
aantal doden dat in de officiële telling werd gehanteerd voor de aanval op Hawija?
Zo nee, waarom niet? Zo ja, kunt u het antwoord van CENTCOM met de Kamer delen?

Vraag 3

Wilt u contact opnemen met het internationale Rode Kruis om navraag te doen naar hun
informatie over de burgerslachtoffers van de aanval op Hawija die in 2015 is gedeeld
en te vragen of u de Kamer over deze informatie kunt informeren? Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Bent u bereid bij CENTCOM te informeren of filmmateriaal van de aanval op Hawija publiek
gemaakt kan worden? Zo nee, waarom niet? Bent u, aangezien u zelf pleit voor meer
transparantie, zelf voorstander van het vrijgeven van dit videomateriaal? Zo nee,
waarom niet?

Vraag 5

Wat is uw reactie op de uitlating van NRC-journalist Kees Versteegh, die stelt dat
het aantal van minimaal zeventig burgerslachtoffers voor Hawija dat meteen na de aanval
werd gerapporteerd in internationale media al vrij snel door de Amerikanen deels geverifieerd
werd via militaire satellieten, verkenningsvliegtuigen, drones en informanten ter
plaatse? Kunt u dit bevestigen? Hebt u kennis van deze gedeeltelijke verificatie?
Wat is er precies gedeeltelijk geverifieerd? Indien u dit niet weet, bent u bereid
hier opheldering over te vragen bij de VS?1

Vraag 6

Bent u ermee bekend dat een ander coalitieland eerder heeft aangegeven de aanval op
Hawija te hebben geweigerd?2

Vraag 7

Klopt het dat u voorafgaand aan het debat met de Kamer op 14 mei 2020 geen contact
hebt opgenomen met andere landen van de coalitie met de vraag of, en zo ja, waarom,
zij de aanval op Hawija hebben geweigerd?

Vraag 8

Bent u bereid contact op te nemen met de verschillende landen die in juni 2015 Irak
bombardeerden en te vragen wie eerder de uiteindelijk door Nederland uitgevoerde aanval
op Hawija heeft geweigerd, waarom dat het geval was en, indien het land dat weigerde
daarmee akkoord is, de Kamer hierover (desnoods, indien door het betreffende land
gewenst, vertrouwelijk) te informeren? Zo nee, waarom niet?

Vraag 9

Hoeveel landen bombardeerden Irak in juni 2015? Welke landen waren dat?

Vraag 10

Klopt het dat u voorafgaand aan het debat op 14 mei 2020 geen navraag hebt gedaan
bij CENTCOM of de term «meer waarschijnlijk dan niet» vaker wordt gehanteerd in de
officiële telling van de coalitie? Zo ja, waarom hebt u daar geen navraag naar gedaan?

Vraag 11

Klopt het dat het vaker voorkomt dat in de lijst van de door CENTCOM zelf onderzochte
incidenten een dodental niet is bevestigd maar «meer waarschijnlijk dan niet» wordt
geacht, zoals in het geval van Hawija? Indien u dit niet weet, wilt u hier dan navraag
naar doen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 12

Klopt het dat de doden die CENTCOM in de eigen telling bijhoudt allemaal «meer waarschijnlijk
dan niet» worden geacht en men aangaande deze lijst niet de term «bevestigd» hanteert?

Vraag 13

Worden er verschillende termen gebruikt voor de mate van waarschijnlijkheid in de
telling van burgerdoden van CENTCOM? Zo ja, welke termen worden voor de verschillende
incidenten gebruikt?

Vraag 14

Klopt het dat het vaker voorkomt dat in de lijst van de door CENTCOM zelf onderzochte
incidenten een specifiek dodental is opgenomen, terwijl men niet precies weet hoeveel
doden er zijn gevallen, zoals in het geval van Hawija? Indien u dit niet weet, wilt
u hier dan navraag naar doen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 15

Kunt u toelichten op basis van wat voor informatie besloten is tot de aanval op Mosul
in september 2015, waarbij vier burgerdoden vielen, en hoe het mogelijk was dat deze
informatie niet deugde?

Vraag 16

Op basis van welke informatie stemde de Red Card Holder van Nederland in met de aanval
op Mosul? Beschikte hij over alle informatie over het doelwit of ontbraken allerlei
details daarover omdat enkel de uitkomst van het inlichtingenproces werd gedeeld,
zoals ook in het geval van de aanval op Hawija?

Vraag 17

Is vastgesteld hoe de aanval op Mosul zo verschrikkelijk mis kon gaan? Zo ja, hoe
is dat gedaan en wat is er vastgesteld? Kunt u toelichten hoe het dodental van vier
van de aanval op Mosul in september 2015 is bevestigd? Op basis waarvan heeft CENTCOM
besloten vier burgers op te nemen in de lijst van slachtoffers?

Vraag 18

Zijn er aanbevelingen opgesteld naar aanleiding van de aanval op Mosul? Zo ja, welke?

Vraag 19

Klopt het dat CENTCOM/de coalitie geen obstakel vormde om het parlement jaren geleden
al te informeren over de vele burgerdoden bij het bombardement op Hawija en dat het
dus nationaal beleid was dat de Kamer niet in detail werd ingelicht hierover?

Vraag 20

Kunt u bevestigen dat de VS al twee maanden na een vergelijkbaar omvangrijke miskleun,
in Mosul in maart 2017, verantwoordelijkheid nam voor een aanval waarbij meer dan
honderd burgerdoden vielen?3

Vraag 21

Kunt u toelichten wat u bedoeld met uw opmerking dat er afspraken waren op basis waarvan
tijdens het vliegen, tijdens het opereren, geen informatie met wie dan ook gedeeld
zou worden? Kunt u de letterlijke tekst(en) van deze afspraken met de Kamer delen?

Vraag 22

Wanneer werden deze afspraken gemaakt en door wie?

Vraag 23

Klopt het dat uit de interne nota van uw ministerie deze afspraken niet blijken?4

Vraag 24

Kunt u toelichten op basis van welke informatie er bij uw ministerie geen andere gevallen
bekend zijn, waarbij mogelijk sprake is van burgerslachtoffers ten gevolge van Nederlandse
wapeninzet?

Vraag 25

Kan uitgesloten worden dat Nederland betrokken is bij incidenten met burgerslachtoffers
waar monitoringsorganisatie Airwars over rapporteert, waaronder incidenten die door
Centcom niet zijn opgenomen in de officiële telling? Zo ja, hoe is dit uitgesloten?

Vraag 26

Heeft u studie gemaakt van de data van Airwars en dit gelegd naast de eigen data?
Zo nee, waarom dan niet?

Vraag 27

Klopt het dat, wanneer bijvoorbeeld een ngo zich meldt bij Defensie met een vraag
naar Nederlandse betrokkenheid bij een aanval met burgerslachtoffers, u hierover geen
informatie verschaft als CENTCOM het specifieke incident niet heeft opgenomen in de
eigen telling? Zo ja, waarom is dat het geval?

Vraag 28

Kunt u toelichten waarom het nemen van verantwoordelijkheid voor de aanvallen op Hawija
en Mosul mogelijk is, maar dat in andere gevallen vanwege redenen van veiligheid niet
zou kunnen? Waarom zou het vrijgeven van datum, tijdstip en precieze locatie in andere
gevallen wel onacceptabele gevolgen hebben voor de veiligheid? Waarop is deze analyse
gebaseerd?

Vraag 29

Kunt u precies, in detail, aangeven hoe u in de toekomst anders om wilt gaan met transparantie?
Welke wijzigingen zijn er op dit terrein doorgevoerd?

Vraag 30

Kunt u toelichten wat u ermee bedoelt dat, als er bij toekomstige missies ook maar
enige aanwijzing is voor burgerslachtoffers of anderszins, de Kamer onverwijld geïnformeerd
zal moeten worden, het liefst openbaar, maar vertrouwelijk als dat niet openbaar kan
tijdens de missie?

Vraag 31

Kunt u de omstandigheden toelichten, waarin u openbaar informeren niet mogelijk acht?

Vraag 32

Kunt u toelichten wat u bedoelt met de opmerking dat de Kamer ook in staat moet zijn
om haar controlerende taak te kunnen uitoefenen?

Vraag 33

Klopt het dat u, als in de toekomst Nederland wederom betrokken is bij incidenten
met burgerslachtoffers, de mogelijkheid openhoudt de Kamer hierover niet in detail
te informeren, dat wil zeggen het parlement bijvoorbeeld niet te informeren over het
(mogelijke/waarschijnlijke) aantal doden en de plaats van de aanval? Kunt u uw antwoord
toelichten?

Vraag 34

Zouden de incidenten in Hawija en Mosul wel direct en concreet (dus herleidbaar tot
openbare informatie over de beide aanvallen) aan de Kamer zijn gemeld als uw nieuwe
regels voor transparantie al zouden hebben gegolden voor de inzet van Nederlandse
F-16’s in Irak in de strijd tegen IS? Zo nee, waarom niet? Zo ja, zou het in deze
gevallen dan om vertrouwelijk informeren gaan? Zo ja, waarom?

Vraag 35

Kunt u een update geven van uw inspanningen om de slachtoffers en nabestaanden van
de aanvallen op Hawija en Mosul tegemoet te komen? Waarom is er in beide gevallen
nog steeds geen regeling getroffen?