Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording vragen van het lid Nijboer over de fiscale straf voor woningcorporaties

Mededeling van Staatssecretaris Vijlbrief (Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst)
(ontvangen 26 mei 2020).

Vraag 1

Onderschrijft u het standpunt dat ongelijke gevallen ongelijk behandeld zouden moeten
worden? Erkent u dat het bedrijfsmatig handelen van woningcorporaties fundamenteel
verschilt van reguliere vastgoedbeleggers, bijvoorbeeld ten aanzien van doelstellingen
en realisatie van rendement, wettelijke opdracht, duur van de exploitatie en gerealiseerde
vermogenswinsten?

Vraag 2

Onder verwijzing naar uw antwoord op vraag 2 van de Kamervragen over de fiscale straf
voor woningcorporaties1, op welke wijze vormt de steun die corporaties ontvangen, omdat zij marktfalen oplossen
door mensen met een bescheiden inkomen te huisvesten, een argument voor de huidige
fiscale behandeling?

Vraag 3

Erkent u dat de Indicatieve bestedingsruimte woningcorporaties (IBW) een te rooskleurig
beeld schetst van de investeringscapaciteit van woningcorporaties, omdat het model
geen rekening houdt met de belastingdruk op nieuwe investeringen?

Vraag 4

Klopt het dat woningcorporaties maximaal tot de toegestane normen moeten lenen om
de investeringscapaciteit van 29 miljard euro te realiseren? Vindt u dat wenselijk?
Hoe verhoudt dat zich tot door u genoemde ambitie te streven naar «stabielere bedrijven
en gezondere economische verhoudingen»?

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat de Hoge Raad voor 2007 nadrukkelijk overwoog dat een waardestijging
van de ondergrond de restwaarde niet beïnvloedt omdat deze niet wordt gerealiseerd
doordat na sloop weer nieuwbouw wordt gepleegd voor verhuur?

Vraag 6

Erkent u dat op het punt van de afschrijving een wezenlijk verschil bestaat tussen
woningcorporaties en commerciële beleggers, omdat eerstgenoemde in de praktijk de
restwaarde niet realiseert? Erkent u dat de afschrijvingsbeperking daarmee ver verwijderd
is geraakt van de realiteit?

Vraag 7

Ziet u dat het afwaarderingsverbod hoofdzakelijk woningcorporaties raakt, omdat zij
anders dan commerciële partijen in hoge mate onrendabel investeren?

Vraag 8

Klopt dat het afwaarderingsverbod leidt tot een hogere druk van de vennootschapsbelasting
tijdens de exploitatie, omdat het nemen van verlies wordt uitgesteld?

Vraag 9

Kunt u technisch uiteenzetten welke uitzonderingsmogelijkheden worden geboden op de
Europese richtlijn die ten grondslag ligt aan de Anti Tax Avoidance Directive (ATAD)
1?

Vraag 10

Betekent uw antwoord op vraag 7 van de Kamervragen over de fiscale straf voor woningcorporaties,
waarin u schrijft dat DG Concurrentie van de Europese Commissie zegt dat lidstaten
zelf een standpunt mogen innemen over uitzonderingen voor woningcorporaties, dat Nederland
een uitzondering kan maken voor woningcorporaties, als Nederland zelf bereid zou zijn
dat te doen?

Vraag 11

Hoe verhoudt de ambitie dat eigen vermogen en vreemd vermogen meer gelijk worden behandeld
zich tot de wettelijke opdracht voor woningcorporaties om zo veel mogelijk te investeren
en dus veel vreemd vermogen aan te trekken, terwijl de opbrengsten gezien het oogmerk
en de doelstelling van corporaties beperkt zijn ten opzichte van de rentelast?

Vraag 12

Met welk bedrag is de belastingdruk op woningcorporaties in de praktijk toegenomen
als gevolg van ATAD? Is dit bedrag volledig en structureel gecompenseerd?

Vraag 13

Kunt u uitgesplitst per maatregel aangeven met welke bedragen de jaarlijkse belasting
voor woningcorporaties is gestegen dan wel gedaald als gevolg van de verhuurderheffing,
heffingsverminderingen, ATAD en de vennootschapsbelasting?

Vraag 14

Bent u van mening dat toetsing van de fiscale afwaardering door middel van de verkoopfictie
aansluit bij de praktijk waarin woningcorporaties de woning slopen en vervolgens nieuwbouw
plaatsvindt? Welke financiële consequenties heeft dit voor woningcorporaties?

Vraag 15

Wat is uw opvatting over de onderhoudsvoorziening die woningcorporaties kunnen vormen?
Wat zijn de gevolgen van het besluit dat u hierover heeft genomen?

Vraag 16

Bent u bereid de houding van de Belastingdienst ten aanzien van de afwaardering voor
sloop en de toepassing van de onderhoudsvoorziening te heroverwegen? Zo nee, waarom
niet?

Vraag 17

Erkent u dat de vennootschapsbelasting door de drie ficties op het gebied van de afschrijfbeperking,
het verbod op aftrek van onrendabele investeringen en verbod op afwaardering gesloopte
woningen meer het karakter krijgt van een kasstroombelasting dan een belasting op
het resultaat? Hoe verhoudt dit zich tot het principe dat de realiteit en voorzichtigheid
zouden moeten prevaleren?

Vraag 18

Klopt het dat de Belastingdienst afspraken maakt met individuele woningcorporaties
over de toepassing van eerder genoemde ficties? Zo ja, vindt u het wenselijk dat organisaties
met vergelijkbare taken en doelstellingen verschillend worden behandeld?

Vraag 19

Kunt u aangeven hoeveel woningcorporaties in 2006 en 2008 zogenaamde vaststellingsovereenkomsten
hebben getekend? Wat waren de voordelen van deze overeenkomsten?

Vraag 20

Deelt u de analyse dat de huidige fiscale behandeling van woningcorporaties ertoe
leidt dat zij terughoudend zijn met investeringen? Deelt u de opvatting dat dit onwenselijk
is in het licht van de grote opgave om voldoende betaalbare woningen te realiseren?

Vraag 21

Ziet u dat woningcorporaties extra kwetsbaar zijn geworden voor toekomstige rentestijgingen
als gevolg van bovengenoemde ficties en uitvoeringspraktijk? Zo nee, waarom niet?

Vraag 22

Deelt u de opvatting dat goed investeringsgedrag van woningcorporaties eenvoudig en
doeltreffend beloond kan worden door de herbestedingsreserve opnieuw in te voeren?
Zo nee, waarom niet?

Mededeling

De vragen van het lid Nijboer (PvdA) over de fiscale straf voor woningcorporaties (ingezonden 29 april 2020, kenmerk 2020Z07644) kunnen helaas niet binnen de gebruikelijke termijn worden beantwoord, aangezien
er nadere (interdepartementale) afstemming nodig is. Ik zal u zo spoedig mogelijk
de antwoorden op deze Kamervragen doen toekomen.