Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Baudet over de 100 miljoen euro extra aan de WHO

Antwoord van Minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) (ontvangen
22 april 2020).

Vraag 1

Klopt het dat Nederland 100 miljoen euro extra aan de Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO) geeft?1 Uit welk budget komt de door de WHO-directeur genoemde 100 miljoen van Nederland?
Is dit een herallocatie van bestaande fondsen of zijn dit extra uitgaven?

Antwoord 1

Nee.

Zoals gemeld in mijn brief van 14 april jl. (Kamerstuk 33 625, nr. 293) heeft Nederland voor de internationale inzet voor het bestrijden van de coronacrisis
in totaal 100 miljoen euro beschikbaar gesteld op de begroting voor Buitenlandse Handel
en Ontwikkelingssamenwerking. Dit budget is gericht op preventie in de armste landen,
het lenigen van humanitaire noden en de versterking van sociaaleconomische weerbaarheid
en macro-economische stabiliteit van lage-inkomenslanden.

Voor preventie draagt Nederland 7,5 miljoen euro bij aan de Wereldgezondheidsorganisatie.
U vindt de specifieke verdeling van de budgetten in de eerdergenoemde brief.

De inzet van het kabinet om per direct 100 miljoen euro vrij te maken voor de internationale
strijd tegen COVID-19 is op 2 april jl. (Kamerstuk 21 501–04, nr. 228) aan uw Kamer gemeld.

Hierbij is uiteraard rekening gehouden met de aangenomen motie Van der Staaij c.s.
(25 295 nr. 192), waarin het kabinet wordt gevraagd ernaar te streven dat de bestaande hulp en ondersteuning
aan ontwikkelingslanden ook in de huidige omstandigheden wordt gehandhaafd en zo mogelijk
uitgebreid, in het bijzonder waar het de gezondheidszorg en de voedselvoorziening
betreft.

Vraag 2

Wat is de precieze verdeling van de bestemming van de 100 miljoen die de WHO-directeur
noemt? Gaat al het geld direct naar de WHO, of gaat het ook bilateraal naar andere
landen? Hoeveel ervan gaat naar de ontwikkeling van een vaccin en hoeveel naar het
bestrijden van het coronavirus in andere landen? Naar welke landen en/of organisaties
gaat dit geld? Kunt u hiervan een zo specifiek mogelijk overzicht geven?

Antwoord 2

U vindt de precieze verdeling van de 100 miljoen euro die Nederland beschikbaar heeft
gesteld voor de internationale inzet voor het bestrijden van de coronacrisis in mijn
brief «Nederlandse inzet bestrijden coronacrisis ontwikkelingslanden» van 14 april
jl. (Kamerstuk 33 625, nr. 293).

De aanvullende steun voor de WHO ten hoogte van EUR 7,5 miljoen zal bijdragen aan
het Strategic Preparedness and Response Plan (SPRP) van de Wereldgezondheidsorganisatie.
Dit plan is gericht op internationale coördinatie, nationale voorbereiding en respons,
en onderzoek en innovatie om het virus te bestrijden. In de context van het SPRP is
WHO tot op heden actief in 133 landen, voornamelijk lage- en middeninkomenslanden.

Vraag 3

Wat is de ratio geweest achter de keuze om dit geld in het buitenland uit te geven
en niet in Nederland?

Antwoord 3

Het is een gedeeld belang om de pandemie en bijkomende crisis effectief en mondiaal
te bestrijden door de medische en sociaaleconomische weerbaarheid van ontwikkelingslanden
nu te verbeteren. Wij zijn zo succesvol als de zwakste schakel in de wereldwijde medische
keten. Nu adequaat bijdragen aan COVID-19 bestrijding in de meeste kwetsbare landen,
is een directe investering in het beheersbaar maken van de mondiale virusverspreiding,
en het voorkomen van verdere instabiliteit, armoede en irreguliere migratie. Nederland
heeft een open economie. De effecten van COVID-19 in de wereld waaronder in ontwikkelingslanden
zijn dus ook mede bepalend voor economisch herstel in Nederland en Europa.

Vraag 4

Bent u bekend met het artikel «Cliniclowns krijgen veel meer betaald dan verpleegkundigen»?2 Is dit nog steeds het geval?

Antwoord 4

Ik verwijs hiervoor naar de aanbiedingsbrief.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het uitermate wrang is dat er nu tot 100 miljoen Nederlands
belastinggeld naar het buitenland stroomt voor «fysieke en mentale gezondheid», maar
dat Nederlandse verpleegkundigen intussen vaak een benedenmodaal inkomen hebben?

Antwoord 5

Het is niet correct dat er 100 miljoen euro wordt ingezet voor «fysieke en mentale
gezondheid» in ontwikkelingslanden.

Vraag 6

Hoeveel geld zou het kosten om in Nederland het niveau van testfaciliteiten als in
Zuid-Korea op te zetten?

Antwoord 6

Ik verwijs hiervoor naar de aanbiedingsbrief.

Vraag 7

Hoeveel zou het kosten om de draagkracht van de Nederlandse intensive care binnen
nu en een jaar naar 3.000 IC-bedden inclusief personeel te brengen, waarbij de kwaliteit
van de zorg op het hoogste niveau ligt?

Antwoord 7

Ik verwijs hiervoor naar de aanbiedingsbrief.

Vraag 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 en 18

Is het kabinet bereid om deze 100 miljoen niet aan de WHO of anderszins in het buitenland
uit te geven, maar dit geld te besteden aan het structureel uitbreiden van de IC-capaciteit
in Nederland, aan betere lonen voor zorgmedewerkers in Nederland en aan het massaal
uitbreiden van de testcapaciteit in Nederland? Zo nee, waarom acht het kabinet de
zorg in het buitenland belangrijker dan de zorg in Nederland? Hoe ziet het kabinet
de verhouding tussen zijn verantwoordelijkheid tegenover de Nederlandse bevolking
ten opzichte van eventuele internationale verantwoordelijkheden?

Is het kabinet het ermee eens dat het Nederlands belang altijd op de eerste plaats
dient te staan?

Is het kabinet het eens met de mening dat de WHO het Chinese belang om de ernst van
het coronavirus te bagatelliseren in januari en februari lijkt te hebben laten prevaleren
boven het internationale belang om het coronavirus zo snel mogelijk te bestrijden?
Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke conclusies trekt het kabinet hieruit?

Als het kabinet deze 100 miljoen dan toch in het buitenland wil uitgeven, waarom heeft
het ervoor gekozen om dat deels of geheel via de WHO te doen? Als hier geen sprake
van is, waarom is deze uitgave dan met de WHO gecoördineerd?

Is er een relatie tussen de keuze van de Verenigde Staten om voorlopig geen geld meer
aan de WHO te doneren en de keuze van Nederland om 100 miljoen te doneren?

Bent u bekend met het bericht «Australië eist openheid over oorsprong en aanpak coronacrisis»?3

Deelt u de zorgen omtrent de vooringenomenheid van de WHO ten gunste van China? Bent
u bereid om tegen de WHO kritiek uit te spreken op het feit dat de WHO de Chinese
aanpak van het coronavirus in januari en februari is blijven prijzen, terwijl al duidelijk
was dat China vooral de verspreiding van informatie over het virus heeft geprobeerd
in te dammen?

Bent u bereid de WHO erop aan te spreken dat Taiwan voortaan op een respectvolle manier
dient te worden behandeld, als gelijkwaardige gesprekspartner?

Bent u bereid Australië te steunen in het verzoek om een onafhankelijk onderzoek naar
de mondiale aanpak van de coronacrisis, dat niet zou worden uitgevoerd door de WHO?

Hoe beoordeelt u het commentaar van de Australische regering dat het succesvol is
geweest in de bestrijding van het coronavirus omdat het WHO-adviezen terzijde heeft
geschoven? Zijn er achteraf WHO-richtlijnen waarvan u denkt dat Nederland ze beter
niet had kunnen naleven?

Antwoord 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 en 18

Het kabinet dient altijd het Nederlands belang. De EUR 100 miljoen is bedoeld voor
de meest kwetsbare landen, ten behoeve van preventie, humanitaire hulp en sociaaleconomische
weerbaarheid. Hierboven is reeds toegelicht dat dit bijdraagt aan de internationale
bestrijding van COVID-19 en daarmee aan de bestrijding van het virus in Nederland.
Het kabinet heeft voor de bestrijding van de coronacrisis in Nederland tientallen
miljarden beschikbaar gesteld.

Het is een gedeeld belang om de pandemie en bijkomende crisis effectief en mondiaal
te bestrijden door de medische en sociaaleconomische weerbaarheid van ontwikkelingslanden
nu te verbeteren. Via verschillende organisaties draagt Nederland hier aan bij. De
Nederlandse bijdrage is gegrond in het besef dat adequaat bijdragen aan COVID-19 bestrijding
in de meeste kwetsbare landen een directe investering is in het beheersbaar maken
van de mondiale virusverspreiding, en het voorkomen van verdere instabiliteit, armoede
en irreguliere migratie.

Nederland heeft een open economie. Wij zijn daarmee zo succesvol als de zwakste schakel
in de wereldwijde medische keten. De effecten van COVID-19 in de wereld waaronder
in ontwikkelingslanden zijn dus ook mede bepalend voor economisch herstel in Nederland
en Europa.

De diverse krantenartikelen waarnaar wordt verwezen zijn bekend. Bij een crisis van
deze omvang hoort een grondige evaluatie achteraf, zoals ook is gebeurd na de Ebolacrisis.
Het kabinet steunt vanzelfsprekend een brede evaluatie van de internationale coronabestrijding,
zoals de standaardprocedure voorschrijft.

Ten aanzien van Taiwan zijn het kabinet en de EU van mening dat Taiwan op betekenisvolle
wijze zou moeten kunnen participeren in multilaterale fora, overigens zonder daarbij
lidmaatschap van Taiwan te bepleiten bij organisaties waarvan uitsluitend soevereine
staten lid kunnen zijn.

Vraag 17

Aan welke WHO-adviezen heeft Nederland zich wel gehouden en aan welke WHO-adviezen
niet?

Antwoord 17

Ik verwijs hiervoor naar de aanbiedingsbrief.

Vraag 19

Bent u bereid deze vragen voor aanvang van het plenaire debat over de coronacrisis
op woensdag 22 april te beantwoorden?

Antwoord 19

Ja.