Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Aukje de Vries over het bericht «Nederland dankzij Belgen al twee jaar niet vertegenwoordigd in EIB-top»

Antwoord van Minister Hoekstra (Financiën) (ontvangen 7 april 2020).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Nederland dankzij Belgen al twee jaar niet vertegenwoordigd
in EIB-top»?1

Antwoord 1

Ja ik ben bekend met dit artikel.

Vraag 2

Kunt u een appreciatie geven van het feit dat de Europese Investeringsbank het al
twee jaar zonder een vicepresident uit de Benelux moet stellen? Wat zijn de consequenties
hiervan? Vindt u dit ook schadelijk voor Nederland?

Antwoord 2

Het is wat Nederland betreft onwenselijk dat er al meer dan twee jaar geen vicepresident
namens de Benelux in het Management Comité van de Europese Investeringsbank (EIB)
zetelt. Het Management Comité vormt volgens de statuten van de EIB (artikel 11.3)2 het dagelijks bestuur van de EIB en is verantwoordelijk voor het voorbereiden van
beslissingen die door de Raad van bewind worden genomen en voor het toezien op de
implementatie daarvan. Ook kan het Management Comité volgens de statuten van de EIB
besluiten nemen over taken die door de Raad van bewind naar het Management Comité
zijn gedelegeerd, waarbij de Raad van bewind toezicht houdt op de uitvoering van deze
taken door het Management Comité (artikel 9.1). De praktische consequentie van het
uitblijven van de benoeming van een Benelux vicepresident is dat er geen vicepresident
namens de Benelux is die bij de vergaderingen van het Management Comité aanwezig is
en meebeslist.

Alle EU landen, en dus ook Nederland, zijn vertegenwoordigd in de Raad van bewind
omdat zij elk een lid benoemen. In de Raad van bewind worden alle uiteindelijke beslissingen
genomen, zoals ook investeringsbeslissingen. Nederland kan hier dus wel over meebeslissen.

De EIB staat op het moment voor veel uitdagingen, zoals de implementatie van het nieuwe
financieringsbeleid voor de energiesector (Energy Lending Policy), de nieuwe klimaatambitie,
het versterken van het governance raamwerk van de bank en de impact van programma’s
buiten de EU. Daarnaast zal de EIB Groep een grote rol vervullen in het opvangen van
de negatieve economische gevolgen van de COVID-19 crisis. Onderdeel daarvan is het
reeds gepresenteerde voorstel met als doel 40 miljard euro aan MKB-financiering te
mobiliseren.3

Voor de Benelux, dus ook voor Nederland, is het uitblijven van een vicepresident niet
wenselijk en daarom dringt het kabinet er al enige tijd bij België op aan dat er zo
snel mogelijk een voordracht wordt gedaan.

Vraag 3

Komen er nieuwe projecten in het geding doordat besluitvorming over de financiering
langer duurt dan normaal?

Antwoord 3

Zoals hierboven uitgelegd, is het Management Comité verantwoordelijk voor het voorbereiden
van beslissingen die door de Raad van bewind worden genomen en voor de taken die door
de Raad van bewind aan het Management Comité zijn gedelegeerd. De Raad van bewind
besluit over individuele projecten en garanties. Ik heb op dit moment geen aanwijzingen
dat besluitvorming over financieringen langer duurt dan normaal doordat het Management
Comité geen voltallige bezetting heeft. Specifiek wat betreft activiteiten van de
EIB Groep in Nederland kwam het totaal in 2019 uit op 2,8 miljard euro aan investeringen.
Niet eerder verstrekte de EIB Groep zoveel financiering in Nederland. Voorbeelden
van investeringen zijn leningen aan de RET (o.a. verduurzamen van de busvloot), een
farmaceutisch bedrijf (innovatief onderzoek naar behandelen van kanker) en Isala ziekenhuizen
(o.a. elektronisch patiëntendossier).

Vraag 4

Heeft u contact gehad met oud-premier Michel of zijn opvolger over het vicepresidentschap?
Wat is er tijdens deze gesprekken besproken?

Antwoord 4

Nederland kaart de vacante Benelux-stoel in het Management Comité van de EIB in bilaterale
gesprekken op alle niveaus met België steeds aan. Tijdens deze gesprekken benadrukt
Nederland steeds het belang van het zo snel mogelijk invullen van de vacante positie
van vicepresident door België. Ik heb begrip voor de politieke situatie in België
die een voordracht lastig maakt, maar natuurlijk ziet Nederland het liefst zo snel
mogelijk deze positie gevuld.

Vraag 5

Welke mogelijkheid ziet u om de invulling van het vicepresidentschap door een Benelux-kandidaat
in te vullen, dan wel te versnellen? Onderschrijft u het belang hiervan ook?

Antwoord 5

Nederland en België wisselen volgens onderlinge afspraken de positie van vicepresident
af. De Belgische termijn is op 1 januari 2018 ingegaan. Zoals eerder gezegd dringt
het kabinet aan op het zo snel mogelijk voordragen van een vicepresident door België,
maar de verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij België. De Nederlandse termijn gaat
op 1 januari 2024 in.

Vraag 6

Bent u voornemens in gesprek te gaan met de EIB-top om invulling van het vicepresidentschap
te versnellen? Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat een EU-toppositie zo lang
onbezet blijft en dat continuïteit belangrijk is voor de Europese Investeringsbank
dan wel Europa?

Antwoord 6

Volgens de statuten van de EIB (artikel 11.1) is de Raad van gouverneurs, op voordracht
van de Raad van bewind, verantwoordelijk voor het benoemen van de president en vicepresidenten
van de EIB. Er zijn geen manieren om dit proces voor het benoemen van een vicepresident
te versnellen anders dan beschreven in de statuten. Ik ben het eens dat het inderdaad
onwenselijk is dat deze positie tot op heden onbezet is en dat het belangrijk is dat
de vacante stoel zo snel mogelijk wordt ingevuld.

Vraag 7

Deelt u de mening dat het belangrijk is dat er aandacht is voor financiering van nieuwe
projecten in Nederland en België? En dat een afgevaardigde uit de Benelux als vicepresident
daarbij een belangrijke rol heeft?

Antwoord 7

De taak van de EIB is vastgelegd in het Verdrag van de Europese Unie, namelijk het
bijdragen aan een evenwichtige en ongestoorde ontwikkeling van de interne markt in
het belang van de EU door het verstrekken van leningen en garanties.4 Vanuit dat oogpunt is aandacht voor financieringen binnen en buiten de EU die hieraan
bijdragen, waaronder ook investeringen in Nederland en België, belangrijk. Onderdeel
van de recente governance hervormingen bij de EIB als gevolg van brexit is dat leden
van het Management Comité sinds 1 februari 2020 niet langer verantwoordelijk zijn
voor individuele projectonderhandelingen en de implementatie van projecten in eigen
land of kiesgroep, maar alleen voor het onderhouden van institutionele relaties binnen
de kiesgroep en het bijdragen aan business development (artikel 1.5 van de gedragscode
Management Comité).5 Het is ook goed om in deze context te vermelden dat de EIB Groep een kantoor in Amsterdam
heeft dat verantwoordelijk is voor het onderhouden van het contact en de samenwerking
tussen de EIB Groep en publieke en private partners, en waar geïnteresseerden contact
mee kunnen opnemen.

Vraag 8

Kunt u aangeven welke stappen u de komende tijd gaat zetten om een afgevaardigde van
de Benelux de positie van vicepresident te laten invullen?

Antwoord 8

Nederland zal de vacante Benelux-stoel in het Management Comité van de EIB aan blijven
kaarten in bilaterale gesprekken met België en hierin het belang van een snelle voordracht
benadrukken.