Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Sneller en Schonis over het meenemen van schadevrije jaren voor autoverzekeringen binnen de Europese Unie

Antwoord van Minister Hoekstra (Financiën) (ontvangen 7 april 2020) Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 2306.

Vraag 1

Herinnert u zich het antwoord1 en nader antwoord2 op de eerder gestelde Kamervragen van de leden Sneller en Schonis?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u aangeven of het gesprek tussen de Consumentenbond, het Verbond van Verzekeraars
en uzelf, hetgeen u volgens het nader antwoord zou gaan voeren, al heeft plaatsgevonden?
Zo ja, wat waren de uitkomsten van dit gesprek?

Antwoord 2

Er hebben met beide partijen afzonderlijk gesprekken plaatsgevonden. Tijdens deze
gesprekken is naar voren gekomen dat het op dit moment niet mogelijk is om dubbele
schadevrije jaren op te bouwen bij het gebruik van één auto. De Consumentenbond vindt
het wenselijk dat schadevrije jaren dubbel kunnen worden opgebouwd; naast door de
verzekeringsnemer ook door geregistreerde regelmatig bestuurders. Het Verbond heeft
aangegeven dat een enkele verzekeraar deze optie biedt in het kader van een pakketpolis
en dat het een hele specifieke situatie betreft. Aan het opbouwen van dubbele schadevrije
jaren in het algemeen, kleven volgens de verzekeraars te veel nadelen. Ik zal met
de betrokken partijen gezamenlijk het overleg verder voeren om nader te onderzoeken
of de partijen tot een oplossing kunnen komen en op welke wijze.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het feit dat personen die binnen de EU verhuizen naar een andere
EU-lidstaat een hogere premie moeten betalen voor hun autoverzekering als zij hun
schadevrije jaren niet kunnen meenemen, zeker nu schadevrije jaren relatief zwaar
meetellen in de berekening van de premie (en de korting) ten opzichte van andere EU-landen?
Vindt u dit een eerlijke situatie?

Antwoord 3

Een verzekeraar bepaalt zelf welke risico-inschatting zij maakt en welke impact schadevrije
jaren op de korting van de premie hebben. Als de verzekeringsnemer de verzekering
opzegt, dan geeft de verzekeraar op verzoek een opgave van het aantal schadevrije
jaren, die meegenomen kunnen worden naar een andere verzekeraar in binnen- of buitenland.
Dit is verplicht voor alle Europese verzekeraars.

Ieder land hanteert zijn eigen systeem en verzekeraars bepalen, afhankelijk van dat
systeem, wanneer ze schadevrije jaren uit het buitenland een op een overnemen. Per
systeem (en dus per land) verschilt de opbouw van schadevrije jaren, net als de impact
van een claim op het aantal schadevrije jaren als de verzekeringsnemer een schade
claimt. Dat geldt ook voor de korting die gegeven wordt voor schadevrije jaren. Daarom
is het afhankelijk van het land waar de verklaring is afgegeven of het aantal vermelde
schadevrije jaren een op een wordt overgenomen. Het is aan de verzekeraar om te bepalen
hoe zwaar schadevrije jaren uit het buitenland wegen voor de korting op de betreffende
premie.

Vraag 4

Deelt u de mening dat het aantal geregistreerde schadevrije jaren een weerspiegeling
dient te zijn van het werkelijke risico dat iemand een claim doet? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 4

Verzekeraars die lid zijn van het Verbond van Verzekeraars volgen eenzelfde tabel
van schadevrije jaren, die gebaseerd is op actuariële statistieken van het Actuarieel
Genootschap. In die tabel wordt aangegeven dat bij ieder jaar schadevrij rijden een
schadevrij jaar wordt opgebouwd. Als er schade geclaimd wordt, dan verliest de verzekerde
vijf schadevrije jaren. In de polisvoorwaarden geeft de verzekeraar aan welke premiekorting
wordt gegeven op basis van het aantal opgebouwde schadevrije jaren. Hierover mogen
geen afspraken gemaakt worden door verzekeraars, omdat dat in strijd is met mededingingsregels.
Daarbij vermeldt de verzekeraar ieder jaar bij de polisuitgifte hoeveel schadevrije
jaren de verzekeringsnemer heeft opgebouwd. Op het meenemen van schadevrije jaren
uit andere landen is in de voorgaande vraag ingegaan.

Het aantal schadevrije jaren is een onderdeel van de risico-inschatting. Daarin kunnen
ook allerlei andere individuele factoren een rol spelen. Maar ook solidariteit is
in dit kader van belang. Voor de premiebepaling wordt altijd een afweging gemaakt
tussen een premie op maat en de solidariteit die de kern is van het verzekeringsstelsel:
een verzekering is niet helemaal toegespitst op het individu. Het bonus/malus-systeem
draagt eraan bij dat de premie deels op maat kan worden bepaald op basis van schadevrij
jaren. Verzekeraars kunnen ieder afzonderlijk vaststellen hoe de weging van die verschillende
factoren zich vertaalt in de premie.

Vraag 5

Deelt u de mening dat het niet kunnen meenemen van schadevrije jaren uit andere EU-lidstaten
deze weerspiegeling van het werkelijke risico op een claim belemmert? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 5

Zoals in de beantwoording op vraag 3 is aangegeven, zijn alle Europese verzekeraars
verplicht om een verklaring af te geven als een verzekering wordt opgezegd, als de
verzekeringsnemer dat opvraagt. Gelet op de verschillende systemen die landen hanteren
voor schadevrije jaren is het afhankelijk van het land waar de verklaring is afgegeven
of het aantal vermelde schadevrije jaren een op een wordt overgenomen. Het is aan
de verzekeraar om te bepalen welke risicoweging hieraan wordt verbonden.

Vraag 6, 7 en 8

Zou u het wenselijk achten dat de «pure schadevrije jaren» binnen de Europese Unie
meegenomen kunnen worden naar Nederland, hanterende de definitie dat «pure schadevrije
jaren» de jaren zijn sinds de laatste claim? Zo nee, waarom niet?

Zou u het wenselijk achten dat de «pure schadevrije jaren» binnen de Europese Unie
meegenomen kunnen worden naar andere EU-landen, hanterende de definitie dat «pure
schadevrije jaren» de jaren zijn sinds de laatste claim? Zo nee, waarom niet?

Bent u bereid om binnen de Europese Unie te pleiten voor het kunnen meenemen van «pure
schadevrije jaren» binnen de landen van de Europese Unie? Zo ja, gaat u dit doen?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6, 7 en 8

Het is de vraag of het voeren van eenzelfde definitie van schadevrije jaren wel het
beoogde effect zou hebben van een lagere premie. Een strengere definitie (minder uitzonderingen)
op EU-niveau zou immers tot gevolg kunnen hebben dat de Nederlandse verzekeringnemer
slechter af is dan op basis van het huidige Nederlandse systeem. Daarnaast blijft
– ook met eenzelfde definitie van schadevrije jaren – de weging van die jaren en de
weging van andere factoren toekomen aan de verzekeraar.

Bovendien betekent een dergelijke uniforme definitie een significante wijziging van
het huidige systeem, terwijl er geen signalen zijn dat dit probleem op grote schaal
speelt. Ik acht een dergelijke wijziging daarom niet wenselijk.

Een aspect dat samenhangt met het meenemen van schadevrije jaren is het schadegeschiedenisformulier.
In EU-verband is de harmonisatie van het schadegeschiedenisformulier onderwerp van
de onderhandelingen over de herziening van de Motor insurance richtlijn (MID), de
EU-richtlijn over de wettelijke aansprakelijkheidsverzekeringen voor voertuigen. 3 Die onderhandelingen zitten momenteel in de trilogenfase. Met het schadegeschiedenisformulier
kunnen verzekeraars in de EU informatie over het aantal claims van de betreffende
verzekeringnemer verstrekken. Op basis van deze informatie zullen verzekeraars beter
in staat zijn om de risico’s op basis van het rijgedrag in te schatten.