Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Gerven over de immorele marketing door een medicijnfabrikant die is veroordeeld door de rechter

Antwoord van Minister Van Rijn (Medische Zorg) (ontvangen 6 april 2020). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2019–2020, nr. 2015.

Vraag 1

Wat is uw reactie op de uitspraak van de rechter over de marketing van geneesmiddelenfabrikant
Boehringer Ingelheim en op het Signalement Farmamarketing?1 en2

Antwoord 1

De rechter heeft in deze zaak geoordeeld dat Boehringer Ingelheim reclame heeft gemaakt
die het rationele gebruik van deze geneesmiddelen niet bevordert wegens het ontbreken
van een objectieve voorstelling van zaken. In brieven waarin de voorschrijvende artsen
op de hoogte worden gebracht van de terugbetalingsregeling van Boehringer Ingelheim
wordt geen objectieve voorstelling van zaken gegeven. Hen wordt voorgehouden dat het
rationele farmacotherapie is om Jardiance® en Synjardy® in te zetten bij patiënten
met diabetes type 2 die insuline gebruiken, terwijl dit op grond van de huidige stand
van de wetenschap (nog) niet is aangetoond. De voorschrijvende artsen worden hierdoor
op het verkeerde been gezet ofwel misleid. Door in de brieven daarvan geen melding
te maken, worden de verboden van artikel 84 lid 3 en ook van 84 lid 4 Geneesmiddelenwet
overtreden. De terugbetalingsregeling is om die reden al ontoelaatbaar. Het toepassen
van deze terugbetalingsregeling is onrechtmatig tegenover Novo Nordisk, die geneesmiddelen
tegen diabetes type 2 in de markt brengt die wel worden vergoed.

Na dit vonnis is tussen partijen een schikking getroffen, en is een nieuwe terugbetaalregeling
in het leven geroepen.

Ik heb dit onder de aandacht gebracht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en
Jeugd (IGJ).

Zie verder mijn antwoord op de vragen 3 en 4.

Vraag 2

Wat vindt u ervan dat artsen deze medicatie bleven voorschrijven vanwege wetenschappelijke
artikelen die overmatig waren beïnvloed door de industrie?

Antwoord 2

Het is mij niet bekend dat artsen deze medicatie bleven voorschrijven vanwege artikelen
die beïnvloed waren door de industrie.

Vraag 3 en 4

Zijn er meer gevallen waarbij volgens u de terugbetaalregeling van fabrikanten kan
worden aangemerkt als reclame?

Wat zegt het vonnis volgens u over terugbetaalregelingen door fabrikanten in het algemeen?

Antwoord 3 en 4

Er zijn mij geen gevallen bekend waarbij een terugbetaalregeling kan worden aangemerkt
als reclame. Terugbetaalregelingen zijn als zodanig in principe niet verboden.

Bedacht moet worden het vonnis van de Rechtbank Midden Nederland een zeer specifieke
casus betreft, waarbij de rechter oordeelde dat de door Boehringer verstrekte informatie
onvolledig was. Deze uitspraak kan daarom niet zomaar worden vertaald naar terugbetalingsregelingen
in het algemeen.

Vraag 5

Is het waar dat de voorzitter van de recente richtlijnencommissie inzake cardiovasculair
risicomanagement (CVRM) directeur is van een contract research organisation (CRO),
die afhankelijk is van onderzoeksopdrachten van de farmaceutische industrie? Zo ja,
wat is uw oordeel daarover?3

Antwoord 5

Voor zover ik heb kunnen nagaan is de voorzitter van deze richtlijncommissie niet
verbonden aan een CRO.

Vraag 6

Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat de farmaceutische industrie geen invloed kan
uitoefenen op richtlijnen, met als resultaat dat rationeel gebruik van een geneesmiddel
niet wordt bevorderd of dat wordt aangezet tot off-label gebruik van een geneesmiddel?

Antwoord 6

Dat is de taak van de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd. Deze heeft voldoende
handvatten om op te treden tegen wetsovertredingen.

Vraag 7

Wat vindt u ervan dat deze uitspraak pas kwam nadat de concurrent een kort geding
had aangespannen? Wordt er voldoende toezicht gehouden op onrechtmatige marketingpraktijken
door fabrikanten?

Antwoord 7

De handelwijze van Boehringer werd door de rechter onrechtmatig geacht jegens Novo
Nordisk. Het is begrijpelijk dat dit aan het licht komt na een kort geding.

Ik vind dat de IGJ voldoende toezicht houdt en ook dat zij voldoende wettelijke handvatten
heeft. Zoals gezegd in mijn antwoord op vraag 1 onderzoekt de IGJ de terugbetaalregeling
van Boehringer.