Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Helvert, Voordewind en Van der Staaij over De veroordeling van de Chinese voorganger Wang Yi
Vragen van de leden Van Helvert (CDA), Voordewind (ChristenUnie) en Van der Staaij (SGP) aan de Minister van Buitenlandse Zaken over de veroordeling van de Chinese voorganger Wang Yi (ingezonden 14 januari 2020).
Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken) (ontvangen 4 februari 2020).
Vraag 1
Bent u bekend met de veroordeling van de Chinese voorganger Wang Yi?1
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Bent u bekend met de veroordeling van de Chinese voorganger Qin Defu, die samen met
Wang Yi werd gearresteerd?
Antwoord 2
Ja.
Vraag 3
Deelt u de mening dat beide veroordelingen een inbreuk zijn op de vrijheid van religie
en daarmee een schending van de door China ondertekende Universele Verklaring voor
de Rechten van de Mens?
Antwoord 3
In China bepaalt de overheid welke vormen van religie zijn toegestaan en welke niet.
Deze beperkingen laten geen ruimte voor andere stromingen of mogelijke nieuwe afsplitsingen
zoals de Early Rain Covenant Church. Er is tevens sprake van een toegenomen aantal
vervolgingen, getuige de veroordelingen van Qin Defu en Wang Yi. Nederland is hierover
bezorgd. Deze aanpak dwingt verschillende religieuze bewegingen, zoals christelijke
kerken, om ondergronds te gaan. Als gevolg hiervan staat de vrijheid van religie en
levensovertuiging, zoals vastgelegd in de Universele Verklaring voor de Rechten van
de Mens, onder grote druk.
Vraag 4, 5 en 6
Bent u bereid om zich persoonlijk, en in het geval van Wang Yi in navolging van de
Amerikaanse regering en een woordvoerder van de Europese Unie, publiekelijk uit te
spreken tegen deze specifieke veroordelingen? Zo nee, waarom niet?
Heeft de Nederlandse ambassade in Beijing, in aanvulling op het publiceren van een
afkeurend twitterbericht, actie ondernomen naar aanleiding van de veroordeling van
Wang Yi? Zo ja, op welke manier en op welk niveau? Zo nee, waarom niet? En bent u
dan bereid om dit de ambassade alsnog te laten doen?
Bent u bereid om de zaak van Qin Defu aan te kaarten bij de Chinese overheid? Zo ja,
wanneer, op welke manier en op welk niveau? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 4, 5 en 6
Naast het Twitterbericht over de veroordeling van Wang Yi heeft de ambassade ook een
nieuwjaarswens op Weibo (het Chinese equivalent van Twitter) gezet. Deze wens hield
in dat alle landen zich zouden houden aan de Universele Verklaring van de Rechten
van de Mens en in het bijzonder artikel 18 over de vrijheid van religie en levensovertuiging.
Op de wens volgde een verwijzing naar de veroordeling van Wang Yi. Het bericht is
door meer dan één miljoen gebruikers bekeken en heeft daarmee bijgedragen aan de bewustwording
in China over het belang van vrijheid van religie en levensovertuiging. Op politiek
en ambtelijk niveau werd, mede op Nederlands initiatief, ook in EU-verband aandacht
gevraagd voor de zaak van Wang Yi.
Het kabinet is tevens bereid om de zaak van Qin Defu aan te kaarten bij de Chinese
overheid via de reguliere dialogen met de Chinese autoriteiten. Daarnaast zal Nederland
zich inspannen om in EU-verband aandacht te vragen voor de zaak van Qin Defu. Ook
zal dit kabinet (wederom) ervoor pleiten dat er tijdens de EU-China top voldoende
aandacht is voor mensenrechten – vrijheid van religie en levensovertuiging in het
bijzonder.
Vraag 7
Deelt u de zorg dat de positie van christenen in China, na de invoering van een nieuwe
godsdienstwet in 2018, verder verslechterd is?
Antwoord 7
Ja. Voor invoering van de nieuwe godsdienstwet van 2018 was de positie van christenen
in China reeds precair. Er werden regelmatig kerken gesloten en de leiders ervan werden
tot gevangenisstraffen veroordeeld. De nieuwe godsdienstwet geeft de Chinese autoriteiten
extra middelen om religieuze groeperingen te controleren. De stringente eisen die
de nieuwe wet stelt aan de organisatie en administratie van kerken betekent dat de
ruimte voor nieuwe of niet-officiële kerken verder is ingeperkt.
Vraag 8
Bent u bereid om bij de Chinese overheid zorgen over te brengen over de afnemende
mogelijkheid voor christenen in China om hun geloof uit te oefenen naar aanleiding
van de implementatie van deze wet? Zo ja, wanneer, hoe en op welk niveau? Zo nee,
waarom niet?
Antwoord 8
Het kabinet stelt de mensenrechten consequent bilateraal en op verschillende niveaus
bij de Chinese autoriteiten aan de orde. Ook de EU doet dat. Bijzondere aandacht blijft
ook uitgaan naar vrijheid van religie en levensovertuiging. Een volgende ronde van
de bilaterale mensenrechtendialoog is een gelegenheid om de zorgen van dit kabinet
ten aanzien van de nieuwe godsdienstwet over te brengen aan de Chinese autoriteiten.
Vraag 9
Kan u nader duiding geven aan het huidige Nederlandse en Europese beleid om de godsdienstvrijheid
in China te bevorderen? In hoeverre wordt er, in het geval van het Nederlandse beleid,
daarbij door de Nederlandse ambassade in Beijing onderscheid gemaakt tussen een aanpak
gericht op de centrale Chinese overheid en lokale Chinese overheden, welke berust
zijn met de implementatie van de nieuwe godsdienstwet? Welke ruimte ziet u om de verslechterende
positie van christenen in China effectief aan de kaak te stellen bij de centrale en/of
lokale Chinese overheid?
Antwoord 9
Hoewel de contacten primair via de Chinese centrale overheid lopen, kunnen de mensenrechten
ook op decentraal niveau aan de orde worden gesteld. Dit kan bijvoorbeeld tijdens
officiële en/of ambtelijke bezoeken aan Chinese steden of provincies. De ambassade
in Peking beschikt tevens over een gedelegeerd Mensenrechtenfonds (MRF). Op dit moment
steunt de ambassade verschillende projecten, waarbij het streven is om het MRF zo
breed mogelijk (thematisch en geografisch) in te zetten. Hierbij gaat speciale aandacht
uit naar het identificeren van projecten op het gebied van vrijheid van religie en
levensovertuiging en vrijheid van meningsuiting.
Naast de individuele Lidstaten levert de EU een belangrijke bijdrage bijvoorbeeld
door het thema vrijheid van religie en levensovertuiging (of gerelateerde individuele
gevallen) op te brengen tijdens de EU-China mensenrechtendialoog, door incidentele
verklaringen van de Hoge Vertegenwoordiger of zijn woordvoerder te plaatsen, en door
EU-verklaringen uit te spreken tijdens de VN-mensenrechtenraad.
Vraag 10
Kunt u naar aanleiding van uw brief aan de Tweede Kamer, waarin u schrijft dat de
Speciaal Gezant voor Religie en Levensovertuiging voornemens is om een bezoek aan
China te brengen, nader aangeven wanneer dit bezoek gaat plaatsvinden en wat de agenda
en bijbehorende Nederlandse inzet zal zijn? Bent u bereid om de Speciaal Gezant tijdens
dit bezoek de veroordelingen van Wang Yi en Qin Defu aan te laten kaarten?2
Antwoord 10
De Speciaal Gezant voor Religie en Levensovertuiging is voornemens om naar China te
reizen. Dit voornemen is reeds aan de Chinese autoriteiten kenbaar gemaakt. Hetzelfde
geldt voor een bezoek van de Mensenrechtenambassadeur in het kader van de bilaterale
mensenrechtendialoog. Dit biedt tevens een gelegenheid om de zaken van Wang Yi en
Qin Defu aan de orde te stellen.
Vraag 11
Kunt u deze vragen beantwoorden voor het (nog te plannen) algemeen overleg Mensenrechten
China?
Antwoord 11
Ja.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
S.A. Blok, minister van Buitenlandse Zaken
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.