Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bergkamp over de toegankelijkheid van overheidsinformatie voor mensen met een auditieve beperking ook in crisissituaties

Antwoord van Minister De Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en van Minister
Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister-President en de Ministers
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en voor Basis- en Voortgezet Onderwijs
en Media (ontvangen 12 december 2019). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar
2019–2020, nr. 2258.

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Alsof het journaal in het Frans wordt voorgelezen»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat overheidsinformatie op een voor iedereen toegankelijke wijze
beschikbaar moet zijn? Zo ja, aan welke eisen moet deze informatie en de wijze waarop
deze wordt gecommuniceerd voldoen?

Antwoord 2

Informatie vanuit de rijksoverheid is bedoeld voor alle Nederlanders. Daarom is extra
van belang dat deze informatie voor iedereen toegankelijk is. Er is al een aantal
maatregelen getroffen. Zo is er een wettelijke regeling voor ondertiteling voor dove
en slechthorende mensen. Als het gaat om de toegankelijkheid van websites en mobiele
apps die vallen onder verantwoordelijkheid van overheidsinstanties geldt dat in 2018
een algemene maatregel van bestuur van kracht is geworden, te weten het «Tijdelijk
besluit digitale toegankelijkheid overheid». Het besluit heeft tot gevolg dat personen
met een beperking, betere toegang krijgen tot digitale informatie en diensten van
de betrokken overheidsorganisaties. Onder toegankelijkheid wordt verstaan dat de inhoud
van websites en apps waarneembaar, bedienbaar en robuust moeten zijn, aldus het besluit.

Ten slotte heeft de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) eind
oktober van dit jaar de Direct Duidelijk Brigade gelanceerd. Deze campagne is bedoeld
om overheidstaal begrijpelijker te maken.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het kabinet, wanneer er sprake is van reguliere televisie uitzendingen
zoals de wekelijkse persconferentie van de premier of vicepremier, informatie op een
toegankelijke wijze moet overbrengen, ongeacht mensen hun eventuele auditieve beperking?
Zo ja, hoe draagt u er zorg voor dat alle mensen direct toegang hebben tot deze informatie?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Persconferenties na de ministerraad zijn in eerste instantie bedoeld voor journalisten.
In deze persconferenties worden in de regel geen oproepen gedaan waarbij burgers meteen
in actie moeten komen, zoals dat wel in geval van een crisis kan zijn. Van de persconferenties
na de ministerraad en andere grote persconferenties van de rijksoverheid worden transcripties
gemaakt. Deze transcripties worden vervolgens op rijksoverheid.nl geplaatst. Op deze
manier kunnen doven en slechthorenden kennis nemen van de inhoud van de persconferenties.
We gaan in gesprek met de belangenorganisaties van mensen met een auditieve beperking
in hoeverre deze transcripties in een behoefte voorzien en hoe de bekendheid kan worden
vergroot. Het maken van transcripties gebeurt niet bij alle persconferenties van de
rijksoverheid. Bewindslieden houden ook persconferenties en persbriefings die niet
op radio of TV worden uitgezonden. Van deze persconferenties en persbriefings worden
in principe geen transcripties gemaakt.

Ten slotte voorziet de NPO sinds 11 oktober jongstleden het wekelijkse gesprek van
de Minister-President live van een gebarentolk via het kanaal NPO nieuws.

Vraag 4, 5

Deelt u de mening dat wanneer er sprake is van een acute crisissituatie, zoals in
Utrecht, en de regering, andere bestuurslagen of overheidsinstanties hierover op televisie
verklaringen afleggen, deze verklaringen voor iedereen te volgen moeten zijn, ongeacht
eventuele auditieve beperkingen? Zo ja, bent u bereid te kijken hoe de ondertiteling
van dergelijke verklaringen beter en sneller zou kunnen alsmede naar de rol die een
tolk gebarentaal hierbij zou kunnen spelen?

Zou een tolk gebarentaal niet standaard aanwezig moeten zijn bij televisie verklaringen
in geval van crisissituaties? Zo ja, welke stappen gaat u ondernemen om hier zorg
voor te dragen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 4, 5

Het is belangrijk dat tijdens crisissituaties zo veel mogelijk mensen worden bereikt.

Daarom werken wij samen conform onze eerdere toezegging aan uw Kamer2, een aanpak uit. Daarbij worden de cliëntenorganisaties en de veiligheidspartners
betrokken. Ook is contact gelegd met de NPO. Deze aanpak gaat, naast onder meer de
inzet van gebarentolken bij crisissituaties, ook uit van reeds lopende initiatieven
rond het gebruik van NL-Alert en 1-1-2 voor en door dove en slechthorende mensen.
Uiteraard zijn we ook bereid om te kijken naar verbetering van de ondertiteling. Uw
Kamer wordt op korte termijn over de voortgang geïnformeerd.