Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Omtzigt en Slootweg over de uitspraken van mevrouw Lagarde, toekomstig president van de Europese Centrale Bank (ECB), en de noodzaak voor een review van het ECB beleid

Antwoord van Minister Hoekstra (Financiën), mede namens de Minister-President (ontvangen
14 november 2019).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van de uitspraken van mevrouw Lagarde, die op 1 november 2019
president van de Europese Centrale Bank wordt, namelijk: «Would we not be in a situation
today with much higher unemployment and a far lower growth rate, and isn’t it true
that ultimately we have done the right thing to act in favour of jobs and of growth
rather than the protection of savers?» she asked. [...] «We should be happier to have
a job than to have our savings protected,» said Ms Lagarde. «I think that it is in
this spirit that monetary policy has been decided by my predecessors and I think they
made quite a beneficial choice»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is de kerntaak van de president van de ECB onder het werkingsverdrag van de Europese
Unie, artikel 127?

Antwoord 2

Conform het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, is het hoofddoel
van de Europese Centrale Bank (ECB) het handhaven van prijsstabiliteit. Onverminderd
dit doel dient de ECB het algemene economische beleid in de Unie te ondersteunen om
zodoende bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de Unie zoals
die omschreven zijn in artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie.

Vraag 3

Heeft de Europese Raad hetzij bij de voordracht, hetzij bij de benoeming, een gesprek
gehad met mevrouw Lagarde over de kerntaak, doelstellingen van monetair beleid en
ieders rol? Zo ja, kunt u een verslag geven van dat gesprek?

Antwoord 3

Er heeft noch bij de voordracht, noch bij de benoeming, een gesprek plaatsgevonden
tussen de Europese Raad en mevrouw Lagarde. De kerntaken, doelstellingen en verantwoordelijkheden
omtrent het monetair beleid zijn vastgelegd in het Verdrag betreffende de werking
van de Europese Unie. Daarnaast heeft een hoorzitting plaatsgevonden in het Europees
parlement, ten behoeve van de consultatie van het Europees parlement door de Europese
Raad over de aanbeveling van de Raad van de EU om mevrouw Lagarde te benoemen als
president van de Europese Centrale Bank. Daarin is ook gesproken over de kerntaak
van de ECB en het monetaire beleid.

Vraag 4

Herinnert u zich de aangenomen motie van de leden Omtzigt en Bruins over een uitgebreide
en diepgaande review door de ECB?2

Antwoord 4

Ja.

Vraag 5

Op welke wijze heeft u deze motie onder de aandacht gebracht van mevrouw Lagarde?

Antwoord 5

Tijdens het plenair debat op 15 oktober 2019 over de Europese Top van 17-18 oktober
2019 heeft de Minister-President aangegeven de motie niet formeel onder de aandacht
van mevrouw Lagarde te kunnen brengen vanwege de onafhankelijkheid van de ECB. Ook
heeft de Minister-President gezegd bij gelegenheid de zienswijze van de Kamer over
te brengen. Deze gelegenheid heeft zich nog niet voorgedaan.

Vraag 6

Indien u deze motie nog niet onder de aandacht gebracht heeft, wilt u dat dan onmiddellijk
doen en aan de Kamer vertellen hoe u dat gedaan heeft?

Antwoord 6

Zodra de gelegenheid zich voordoet, zal de Minister-President de zienswijze van de
Kamer inzake de wenselijkheid van een review onder de aandacht brengen van mevrouw
Lagarde.

Vraag 7

Deelt u de mening dat een review, zoals bepleit in de motie, wenselijk en zeer noodzakelijk
is?

Antwoord 7

Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie stelt vast dat de ECB als
hoofddoel het handhaven van prijsstabiliteit heeft. Het is aan de ECB om in haar onafhankelijkheid
invulling te geven aan dit mandaat. De ECB heeft hiervoor in 1998 een prijsstabiliteitsdefinitie
vastgesteld waarbinnen in 2003 een inflatiestreven is toegevoegd. Mevrouw Lagarde
heeft tijdens haar hoorzitting in het Europees parlement uitgesproken dat een evaluatie
van de monetaire beleidsstrategie opportuun is en dat daarbij ook de uitvoering van
het monetair beleid kan worden betrokken. Ook heeft de president van De Nederlandsche
Bank, de heer Knot, in zijn gesprek met de vaste commissie voor Financiën van de Tweede
Kamer op 23 september jl. aangegeven dat het goed zou zijn als de ECB de prijsstabiliteitsdefinitie
zou evalueren. Gezien de onafhankelijkheid van de ECB spreekt het kabinet zich niet
uit over de noodzaak of wenselijkheid van een review. In algemene zin is het kabinet
van mening dat een periodieke review van het beleid van (internationale) publieke
instellingen, zoals de ECB, belangrijk is.

Vraag 8

Hoe beoordeelt u de opmerkingen van mevrouw Lagarde dat Nederland meer moet uitgeven?

Antwoord 8

Dit kabinet investeert fors in de Nederlandse economie, waaronder in infrastructuur,
het onderwijs, het klimaat, de arbeidsmarkt, de jeugdzorg en onze krijgsmacht. Daarnaast
heeft het kabinet recentelijk een klimaatakkoord en pensioenakkoord afgesloten, en
onderzoekt het kabinet hoe een investeringsfonds kan worden opgericht om het verdienvermogen
van de Nederlandse economie op de lange termijn te versterken. Kortom, er is naar
inzicht van het kabinet geen sprake van een situatie waarin Nederland te weinig uitgeeft.

Vraag 9

Wordt mevrouw Lagarde president van de ECB of Minister van een Europees Ministerie
van Financiën?

Antwoord 9

De Europese Raad heeft op 18 oktober 2019 Christine Lagarde benoemd tot president
van de Europese Centrale Bank voor een termijn van acht jaar.

De Europese Unie kent geen Minister van een Europees Ministerie van Financiën.

Vraag 10

Hoe beoordeelt u het feit dat mevrouw Lagarde wel landen de maat neemt, die zich aan
het Stabiliteits- en Groeipact houden en de landen die dat al jaren niet doen (Italië,
Frankrijk) niet de maat neemt?

Antwoord 10

Volgens het kabinet vergt een sterke Economische en Monetaire Unie (EMU) gezonde en
veerkrachtige nationale economieën, met houdbare overheidsfinanciën. Om de houdbaarheid
van overheidsfinanciën te bevorderen met het oog op stabiliteit en economische groei,
zijn de lidstaten begrotingsregels overeengekomen, die zijn vastgelegd in het Stabiliteits-
en Groeipact. De verantwoordelijkheid voor het implementeren van het Stabiliteits-
en Groeipact ligt bij de Europese Commissie en de Raad van de EU, niet bij de ECB.

Vraag 11

Denkt u dat de ECB onder mevrouw Lagarde voldoende rekening zal houden met de belangen
van deelnemers van Nederlandse pensioenfondsen?

Antwoord 11

Zoals omschreven in het antwoord op vraag 2 is het hoofddoel van de ECB het handhaven
van prijsstabiliteit. Onverminderd dit doel dient de ECB het algemene economische
beleid in de Unie te ondersteunen om zodoende bij te dragen tot de verwezenlijking
van de doelstellingen van de Unie zoals die omschreven zijn in artikel 3 van het Verdrag
betreffende de Europese Unie. Dit betekent dat de ECB volgens de verdragen de effecten
van het beleid op specifieke nationale sectoren en financiële instellingen in principe
alleen mee kan wegen in zoverre deze een invloed hebben op het bereiken van de hoofddoelstelling
van het handhaven van prijsstabiliteit of, onverminderd deze doelstelling, effect
hebben aan de verwezenlijking van de doelstellingen van de Unie zoals die omschreven
zijn in artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie.

Vraag 12

Kunt u deze vragen een voor een en binnen twee weken beantwoorden?

Antwoord 12

Ja.