Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Smeulders en Bromet over de rol van pensioenfondsen bij dierenwelzijn
Vragen van de leden Smeulders en Bromet (beiden GroenLinks) aan de Ministers van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de rol van pensioenfondsen bij dierenwelzijn (ingezonden 10 oktober 2019).
Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens de
Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (ontvangen 5 november 2019).
Vraag 1
Bent u bekend met het bericht «Dierenwelzijn heeft geen prioriteit bij ABP»?1
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Klopt het dat het ABP, net als vele andere pensioenfondsen, belegt in multinationals
uit de voedselindustrie die niet voldoen aan de Europese wetten en regels op het gebied
van dierenwelzijn?2 Zo ja, voor hoeveel geld? Welke wetten en regels worden er precies overtreden?
Antwoord 2
Het rapport dat op 29 september is gepubliceerd door Het Eerlijk Pensioenlabel kijkt
naar de beleggingen van pensioenfondsen in bedrijven waar sprake is van mogelijke
risico’s voor dierenwelzijn in hun bedrijfsactiviteiten en/of in hun toeleveringsketen.
Het gaat hierbij om vleesproducenten, restaurantketens en retailers. Uit navraag bij
het ABP blijkt dat het ABP belegt in 17 van deze bedrijven voor een totaalbedrag van
ongeveer 1,7 miljard euro. Het gaat hierbij om 552 miljoen in vleesproductiebedrijven,
698 miljoen in restaurantketens, en 452 miljoen in retailers. Het ABP heeft aan mij
gemeld dat er in de diverse landen waar deze bedrijven opereren verschillende wettelijke
welzijnsnormen gelden. Ook is er volgens het ABP, voor zover bekend, geen sprake van
wetsovertredingen door deze bedrijven. Daar waar dit het geval zou zijn, gaat het
ABP tot actie over conform hun beleid voor duurzaam en verantwoord beleggen.
Vraag 3
Bent u bekend met het onderzoek van I&O Research «Dierenwelzijn en pensioenen. Opinieonderzoek
pensioendeelnemers»3 waaruit blijkt dat 83% van de pensioendeelnemers niet wil dat er wordt belegd in
bedrijven die gebruik maken van plofkippen of kooivarkens – en dat meer dan de helft
van pensioendeelnemers «zeker» of «waarschijnlijk» € 10,– per maand in zou willen
leveren om ervoor te zorgen dat hun pensioengeld diervriendelijk wordt belegd?
Antwoord 3
Ja.
Vraag 4
Deelt u de opvatting van GroenLinks dat deze brede steun voor dierenwelzijn onder
pensioendeelnemers zou moeten leiden tot verandering bij pensioenfondsen? Wat gaat
u doen om zich hiervoor in te zetten?
Antwoord 4
Ik vind het positief dat veel deelnemers dierenwelzijn belangrijk vinden. Het beleggingsbeleid
van pensioenfondsen is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van het pensioenfondsbestuur.
Net als het kabinet vinden pensioenfondsen en verzekeraars het belangrijk dat het
beleggingsbeleid van uitvoerders maatschappelijk verantwoord is. In december 2018
is daarom het IMVB-convenant getekend (waar de overheid deel van uit maakt).4 Het IMVB-convenant richt zich op de inbedding van de OESO-richtlijnen en United Nations
Guiding Principles (UNGP’s) in het beleid van pensioenfondsen. Aandacht voor dierenwelzijn
maakt hier onderdeel van uit. Een onafhankelijke monitoringscommissie en de stuurgroep
van het convenant zien toe op de naleving van de afspraken en kunnen partijen aanspreken
wanneer onvoldoende voortgang wordt geboekt.
Naast mijn inzet voor een verantwoorder beleggingsbeleid via het convenant wil ik
ook, zoals ik aan uw Kamer heb bericht, verkennen of deelnemers meer zeggenschap kunnen
krijgen over het beleggingsbeleid van hun uitvoerder.5 Daarbij ga ik met name in op een «groener» pensioen. De insteek hiervan is dat het
beleggingsbeleid van uitvoerders beter gaat passen bij de voorkeuren van deelnemers.
Vraag 5
Wat vindt u ervan dat het pensioenfonds van ambtenaren «geen prioriteit geeft aan
dierenwelzijn» en belegt in bedrijven waarvan het dierenwelzijnsbeleid niet voldoet
aan Europese wettelijke normen? Hoe valt dat te rijmen met het belang dat de Nederlandse
overheid zegt te hechten aan dierenwelzijn en het verbeteren van dierenwelzijn internationaal?
Zou het ABP niet het goede voorbeeld moeten geven?
Antwoord 5
Het ABP is één van de ondertekenaars van het IMVB-convenant. Voor het duurzaam en
verantwoord beleggingsbeleid hanteert het ABP internationale richtlijnen waaronder
de UN Global Compact, de UN Guiding Principles for Business and Human Rights en de
OECD Guidelines for Multinational Enterprises. Duurzaamheidsrisico’s op het gebied
van milieu, arbeid, mensenrechten en corruptie worden integraal meegewogen in de beleggingsprocessen
en worden geprioriteerd op materialiteit per industrietak. Voor de voedselsector kijkt
het ABP in het «due diligence proces» primair naar zaken zoals arbeidsomstandigheden
en mensenrechten in de keten, milieu en watermanagement en voedselveiligheid. Ook
kijkt het ABP, meer in algemene zin, of bedrijven betrokken zijn bij controverses,
waaronder ook controverses op het gebied van «business ethics». Hiernaast voert het
ABP uitgebreid de dialoog met de voedselsector rondom klimaat- en ontbossingsproblematiek.
Wanneer het ABP spreekt met deze bedrijven worden vaak ook andere duurzaamheidsrisico’s
zoals dierenwelzijn ter sprake gebracht.
Vraag 6
Wat vindt u ervan dat pensioengeld van ambtenaren wordt gebruikt om te investeren
in bedrijven met lagere dierwelzijnsstandaarden dan Europese wettelijke normen, waardoor
Nederlandse boeren (die wél aan deze wettelijke normen moeten voldoen) concurrentienadeel
ondervinden?
Antwoord 6
Het pensioenfonds ABP gaat over het eigen beleggingsbeleid en hanteert specifiek beleid
inzake verantwoord beleggen. Voor een nadere toelichting voor het beleid van ABP zie
het antwoord op vraag 5.
Het kabinet gaat ervan uit dat het ABP dit beleid verder zal voortzetten. Het is belangrijk
dat ABP verantwoord belegt, maar nog belangrijker is het dat alle pensioenfondsen
in Nederland verantwoord beleggen en meer dan ze nu al doen. Het kabinet verwacht
dat pensioenfondsen de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen en de UN
Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGP’s) naleven. In het eerder aangehaalde
IMVB-convenant zijn hier belangrijke afspraken over gemaakt.
Vraag 7
Wilt u zich ervoor inspannen dat het ABP, en andere pensioenfondsen, significant hun
koers gaan wijzigen op het gebied van dierenwelzijn? Op welke manier kan het kabinet
hierop bijsturen of verplichte verbeteringen afdwingen?
Antwoord 7
Ik zet mij graag in voor een maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid bij pensioenfondsen.
Ook dierenwelzijn maakt hier deel van uit. Onder meer via het IMVB-convenant zet het
kabinet zich hiervoor in. De afspraken die gemaakt zijn in het IMVB-convenant zijn
vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Via de monitoringscommissie borgen we dat het
beleggingsbeleid meer in lijn komt met de UNGP’s en OESO-richtlijnen.
Vraag 8
Kunt u deze vragen een voor een beantwoorden voor de begrotingsbehandeling van SZW?
Antwoord 8
Ja.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
W. Koolmees, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid -
Mede namens
R.W. Knops, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.