Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Raan over het bezoek van de minister van Infrastructuur en Waterstaat aan de gemeente Eijsden-Margraten vanwege de aanhoudende overlast van vliegveld Luik-Bierset

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen
21 oktober 2019). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 3994.

Inleiding:

Daarnaast informeer ik u hierbij over de wijze waarop ik uitvoering geef aan de motie
Van Raan, die de regering verzoekt met meer concrete maatregelen te komen die tot
aantoonbare vermindering zullen leiden van de in Nederland veroorzaakte overlast door
Luchthaven Luik-Bierset . Met de Belgische autoriteiten is afgesproken om een gezamenlijke
expertgroep te starten om concrete mogelijkheden voor verbetering te verkennen en
uit te werken. Deze expertgroep zal bestaan uit Nederlandse en Belgische experts,
waarbij ook een door gemeente en provincie naar voren geschoven expert zal deelnemen.
De verbetermogelijkheden zullen worden getoetst aan de hand van indicatoren, waarmee
bepaald zal worden op welke wijze voor wat betreft het luchtverkeer van en naar de
luchthaven Luik-Bierset boven Eijsden teruggegaan kan worden naar een situatie die
gemiddeld vergelijkbaar is met de situatie van vóór de luchtruimwijziging van 2013.
Daarbij wordt met name gekeken naar de periode tussen 23 uur en 6 uur. De monitoringsrapportage,
die periodiek met gemeente en provincie wordt gedeeld, zal voor de bepaling van deze
indicatoren als basis dienen. In de expertgroep zullen komende maanden mogelijke verbetermaatregelen
geïdentificeerd en verder uitgewerkt worden. Gezamenlijk met de Belgische autoriteiten,
en in overleg met gemeente en provincie, zal vervolgens worden bepaald welke maatregelen
worden toegepast. Van de voortgang hierin zal ik uw Kamer op de hoogte houden.

Vraag 1

Kent u de berichten «Minister van Nieuwenhuizen hoort verhalen over vlieglawaai aan»
en «Overlast vliegveld Bierset niet eenvoudig op te lossen»?1 2

Antwoord 1

Ja, die berichten zijn mij bekend.

Vraag 2

Erkent u dat het «aanhoren» van klachten van omwonenden niet hetzelfde is als deze
klachten daadwerkelijk oplossen?

Antwoord 2

Ik heb een werkbezoek aan de regio gebracht om de zorgen die er in de regio leven
uit eerste hand te horen en begrijp de onvrede zeer goed. Tegelijkertijd blijf ik
mij inzetten om een oplossing te vinden voor de ontstane situatie en de negatieve
gevolgen van de luchtruimwijziging van 2013 voor de situatie in Eijsden zo veel mogelijk
weg te werken. Daarover heb ik uw Kamer per brief van 5 september 20193 ook geïnformeerd.

Vraag 3

Erkent u dat deze omwonenden concrete verbeteringen van u mogen verwachten? Zo nee,
waarom niet?

Antwoord 3

Zoals ik tijdens mijn werkbezoek aan de regio en in mijn brief van 5 september 2019
heb aangegeven blijf ik mij inzetten om de situatie te verbeteren, met als doel om
voor wat betreft het luchtverkeer van en naar de luchthaven Luik-Bierset boven Eijsden
terug te gaan naar een situatie die vergelijkbaar is met de situatie van vóór de luchtruimwijziging
van 2013. Dit mogen omwonenden ook van mij verwachten.

Vraag 4

Wat zegt het u dat de zorgen bij diverse omwonenden na uw werkbezoek juist zijn toegenomen,
aangezien u hun geen enkele concrete verbetering in het vooruitzicht heeft gesteld?

Antwoord 4

Ik ben me terdege bewust van de overlast die het vliegverkeer van en naar de luchthaven
Luik-Bierset veroorzaakt voor inwoners van Eijsden, met name in de nachtelijke uren,
en begrijp de onvrede zeer goed. Het luchtruim in die omgeving is complex, waardoor
de situatie niet eenvoudig is op te lossen. Zoals eerder aangegeven blijf ik mij inzetten
om met de Belgische autoriteiten te zoeken naar mogelijkheden om de situatie verder
te verbeteren. Aan de Belgische zijde is er bereidheid om gezamenlijk verder te werken
om de negatieve gevolgen van de luchtruimwijziging van 2013 voor de situatie in Eijsden
zo veel mogelijk weg te werken.

Vraag 5

Op welke wijze worden uw toekomstige beleidskeuzes in het luchtvaartdossier beïnvloed
door uw bezoek aan de gemeente Eijsden-Margraten?

Antwoord 5

Het doel van mijn werkbezoek aan de gemeente Eijsden-Margraten is geweest om een informeel
gesprek te voeren met belanghebbenden uit de regio, zoals een aantal omwonenden, de
gemeente, een voormalig luchtverkeersleider, en een aantal vertegenwoordigers van
de toeristische sector en ondernemers om zo uit de eerste hand te horen welke hinder
zij ondervinden van het vliegverkeer. De reacties en aandachtspunten van deze belanghebbenden
betrek ik bij de weging van de uiteindelijke beleidskeuzes voor de Luchtvaartnota
en ook bij het vraagstuk rondom het luchtruim Eijsden.

Vraag 6

Zijn er sinds uw bezoek aan de gemeente Eijsden-Margraten nog ontmoetingen geweest
tussen vertegenwoordigers van uw ministerie en de gemeente Eijsden-Margraten en/of
de provincie Limburg? Zo ja, wat was de agenda van deze ontmoeting(en)?

Antwoord 6

Zoals ik in mijn brief van 5 september 2019 heb aangegeven is op ambtelijk niveau
door mijn ministerie met gemeente en provincie doorgesproken over het vervolgproces
voor de aanpak van geluidshinder in de omgeving van Eijsden en zijn mogelijke inhoudelijke
verbetervoorstellen met elkaar gedeeld.

Vraag 7

Zijn er bepaalde afspraken of voornemens uit deze ontmoeting(en) voortgevloeid? Zo
ja, welke?

Antwoord 7

Zoals ik in mijn brief van 5 september 2019 heb aangegeven zijn er met gemeente en
provincie afspraken gemaakt over hun verdere betrokkenheid bij de vervolgstappen.
Verder zijn er suggesties gedaan voor verbetering van de situatie, om verder te bespreken
met de Belgische autoriteiten. Deze suggesties zullen verder verkend en uitgewerkt
worden in een gezamenlijke expert groep. Daar zal ook een vertegenwoordiger uit de
regio aan deelnemen.

Vraag 8

Kent u de kritiek van burgemeester Dieudonné Akkermans van Eijsden-Margraten op de
langverwachte detailanalyse naar de afhandeling van het vliegverkeer in de omgeving
Maastricht-Luik?4 Zo ja, wat gaat u doen met deze kritiek?

Antwoord 8

Burgemeester Akkermans heeft zijn zorgen tijdens mijn werkbezoek aan de regio met
mij gedeeld. Vervolgens zijn de zorgen uitgebreider met hem besproken in het ambtelijk
vervolgoverleg. De signalen worden meegenomen in de vervolgaanpak.

Vraag 9

Wat zijn momenteel de concrete instrumenten waarmee de aan vliegveld Luik-Bierset
gerelateerde geluidsoverlast en uitstoot van schadelijke stoffen worden gemeten en
berekend?

Antwoord 9

Ik beperk me in het antwoord tot de instrumenten die in Nederland worden ingezet voor
de aanpak van geluidshinder als gevolg van het vliegverkeer in het luchtruim boven
Eijsden, omdat ik niet verantwoordelijk ben voor eventuele instrumenten in België.
In het licht van alle afspraken over de aanpak van de geluidshinder monitoren wij
het verkeer dat door het luchtruim boven Eijsden vliegt. Door het Ministerie van Infrastructuur
en Waterstaat wordt hiervan periodiek een monitoringsrapportage opgesteld en aan de
gemeente en provincie toegestuurd.

Een permanente controle op het naleven van de grenswaarden voor luchtkwaliteit vindt
plaats zowel op basis van metingen (zie http://www.lml.rivm.nl/meetnet/index.phpen http://www.luchtmeetnet-limburg.nl/) als ook op basis van een combinatie van metingen en berekeningen (zie www.nsl-monitoring.nl). Via het NSL-monitoringsprogramma van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
wordt de luchtkwaliteit jaarlijks gemonitord (zie www.nsl-monitoring.nl).

Vraag 10

Welke organisatie of overheid beheert deze meetapparatuur en programma’s?

Antwoord 10

Zie het antwoord op vraag 9.

Vraag 11

Kunt u specifiek uiteenzetten hoe de reacties van Nederlandse belanghebbenden ten
opzichte van vliegveld Luik-Bierset precies worden betrokken bij de weging van belangen
in de Luchtvaartnota?

Antwoord 11

Reacties van belanghebbenden betrek ik nadrukkelijk in de besluitvorming over de Luchtvaartnota.
Daarvoor heb ik een maatschappelijke klankbordgroep ingericht. Daarnaast is het voor
iedereen mogelijk een zienswijze uit te brengen op de Ontwerp Luchtvaartnota. Deze
wordt gelijktijdig met het PlanMER ter visie gelegd.

Vraag 12

Welk gewicht geeft u de belangen van klimaat, veiligheid en leefomgeving van mens
en dier in het volledige afwegingskader?

Antwoord 12

In het afwegingskader breng ik breed de gevolgen voor people, planet en profit in
beeld. Alle door u genoemde aspecten wegen daarin mee.

Vraag 13

Gaat u de Belgische overheid informeren over de door u aangekondigde nieuwe Nederlandse
werkwijze, waarin het luchtvaartbeleid zich voortaan binnen een brede set aan grenswaarden
op het gebied van klimaat, leefomgeving en veiligheid van mens en dier moet afspelen?5 Zo nee, waarom niet?

Antwoord 13

Ik voer met grote regelmaat overleg met de Belgische overheid, waarbij we elkaar informeren
over ontwikkelingen. Waar mogelijk leren we van elkaar. Dit geldt ook voor veranderingen
in het Nederlandse luchtvaartbeleid.

Vraag 14

Gaat u de Belgische overheid ervan overtuigen om deze werkwijze over te nemen? Zo
nee, erkent u dat er dan een spanningsveld ontstaat tussen de verschillende werkwijzen
van beide landen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 14

Het is aan de Belgische overheid zelf om haar werkwijze te bepalen. Indien er tegengestelde
belangen bestaan of ontstaan gaan wij daarover met elkaar in gesprek.

Vraag 15

Erkent u dat na ruim zes jaar van vrijblijvende afspraken met de Belgische luchtverkeersleiding
er nog geen enkele progressie is geboekt? Zo nee, waaruit blijkt de progressie?

Antwoord 15

Ik deel uw suggestie dat er geen progressie is geboekt niet. De afgelopen jaren hebben
wel degelijk verbetering laten zien, maar die verbetering is nog onvoldoende en vooral
te weinig stabiel. Dit is ook te zien in de detailanalyse die ik op 3 juli 20196 aan uw kamer heb toegezonden en de periodieke monitoringsrapportages die periodiek
met de gemeente en provincie worden gedeeld. Om de situatie verder te verbeteren is
met de Belgische autoriteiten afgesproken om een gezamenlijke expertgroep te starten
om concrete mogelijkheden voor verbetering te verkennen en uit te werken.

Vraag 16

Erkent u dat uw naar eigen zeggen uiterste inspanning om de geluidshinder in de omgeving
Eijsden te verminderen tot nu toe nog niet heeft geleid tot een definitieve oplossing
voor de situatie? Zo nee, waaruit blijkt de progressie?

Antwoord 16

Zie het antwoord op vraag 15.

Vraag 17

Wanneer mogen we concrete resultaten verwachten van de gesprekken met de Belgische
autoriteiten over het beperken van hinder vanuit vliegveld Luik-Bierset?

Antwoord 17

De detailanalyse die ik op 3 juli 2019 naar uw Kamer heb toegezonden biedt aanknopingspunten
om de situatie structureel te verbeteren. Ook de monitoringresultaten van het afgelopen
jaar laten een positieve trend zien. Met de Belgische autoriteiten is afgesproken
om een gezamenlijke expertgroep te starten om concrete mogelijkheden voor verbetering
te verkennen en uit te werken. Hier wordt momenteel aan gewerkt. Zoals ik in mijn
brief van 5 september 2019 heb aangegeven zal ik uw Kamer hierover periodiek blijven
informeren.

Vraag 18

Welke oplossingen, anders dan het zeer traag en voorzichtig maken van vrijwillige
afspraken met de Belgische luchtverkeersleiding, kunt u de getroffen inwoners in het
vooruitzicht stellen?

Antwoord 18

Zoals eerder aangegeven doe ik er alles aan om de situatie te verbeteren. Dit doe
ik op een zo transparant mogelijke manier. Een belangrijke stap is het opstarten van
de gezamenlijke expertgroep die concrete mogelijkheden voor verbetering gaat verkennen
en uitwerken. De monitoringsrapportage van de eerste helft van 2019 heeft bemoedigende
resultaten laten zien. In de gezamenlijke expertgroep zal bekeken worden op welke
manier deze trend vastgehouden kan worden.

Vraag 19 en 20

Erkent u dat er nog steeds geen duidelijkheid is over hoe de Nederlandse overheid
het destijds heeft kunnen laten gebeuren dat de ongelijke verdeling van het luchtruim
zodanig heeft kunnen ontstaan dat de Belgische overheid daar nu al jaren misbruik
van kan maken? Zo nee, hoe zit het dan?

Bent u bereid om dit alsnog te laten onderzoeken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke
termijn kunnen we een dergelijk onderzoek verwachten?

Antwoord 19 en 20

De luchtruimwijziging in 2013 is niet zomaar doorgevoerd, maar om een urgent veiligheidsprobleem
in het luchtruim aan te pakken. Dankzij de wijziging kan naderend verkeer vanuit het
zuiden naar de luchthaven Maastricht op een veilige wijze afgewikkeld worden. Die
noodzaak bestaat nog steeds. Ik zie daarom geen aanleiding om dit te laten onderzoeken.

Vraag 21 en 22

Erkent u dat nog steeds niet duidelijk is waarom deze situatie nooit is teruggedraaid?
Zo nee, waar blijkt dat uit?

Bent u bereid om dit alsnog te laten onderzoeken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke
termijn kunnen we een dergelijk onderzoek verwachten?

Antwoord 21 en 22

Het zomaar terugdraaien van de wijziging is niet mogelijk vanwege de redenen genoemd
in het antwoord op vraag 19. Ik zie daarom geen aanleiding om dit te laten onderzoeken.

Vraag 23

Wat zijn de obstakels bij het simpelweg terugdraaien van de ongelijke verdeling van
het luchtruim tussen Nederland en België?

Antwoord 23

Zie het antwoord op vraag 19 t/m 22.

Vraag 24

Wat is uw inzet om deze obstakels weg te nemen?

Antwoord 24

Zoals hierboven aangegeven is het luchtruim in deze regio complex en kan ik de luchtruimwijziging
niet zomaar terugdraaien. Ik zal mij blijven inzetten om voor wat betreft het luchtverkeer
van en naar de luchthaven Luik-Bierset boven Eijsden terug te gaan naar een situatie
die vergelijkbaar is met de situatie van vóór de luchtruimwijziging van 2013. Daarbij
kijk ik met name naar de periode tussen 23 uur en 6 uur. Hiervoor is mijn ministerie
in gesprek met de Belgische autoriteiten.

Vraag 25

Kent u de uitspraken van toenmalig Staatssecretaris Dijksma, die zei dat er drastische
maatregelen genomen zouden worden als de situatie niet zou verbeteren?7

Antwoord 25

Ja, die ken ik.

Vraag 26

Deelt u de mening dat het inmiddels de hoogste tijd is om die drastische maatregelen
daadwerkelijk te gaan nemen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 26

Ik begrijp de behoefte in Eijsden aan meer en sneller resultaat als het gaat om het
terugdringen van geluidshinder van vliegverkeer. Het zomaar terugdraaien van de luchtruimwijziging
is niet mogelijk, vanwege de in de antwoorden op vraag 19 t/m 22 genoemde redenen.
Desalniettemin zie ik in de uitgevoerde detailanalyse én in de positieve monitoringresultaten
van de eerste helft van dit jaar aanknopingspunten om tot verdere verbetering te komen.
Ook de Belgische autoriteiten zijn bereid om daaraan mee te werken. Mijn inzet is
en blijft om met concrete maatregelen de overlast boven Eijsden terug te dringen tot
een niveau van vóór de luchtruimwijziging in 2013.

Vraag 27

Kunt u deze vragen één voor één beantwoorden?

Antwoord 27

Dit heb ik zoveel mogelijk gedaan.