Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Omtzigt en Leijten over een ambtenaar die een stuk van het onderzoek van de EDP-auditors uit het concept-verslag van onafhankelijke onderzoekers verwijderde met het oog op het eventueel moeten verstrekken van het onderzoek, zodat tot nu toe noch de Kamer noch journalisten dit deel van het onderzoek hebben kunnen inzien

Antwoord van Staatssecretaris Snel (Financiën) (ontvangen 24 september 2019).

Vraag 1

Herinnert u zich dat u afgelopen vrijdag 13 september 2019 op ongeveer het tijdstip
dat de Kamer onder embargo de Prinsjesdagstukken kreeg, een brief over de Combiteam
Aanpak Facilitators (CAF) 11-affaire aan de Kamer stuurde waarin u schreef: «Ik wil
u erop wijzen dat in de Wob-documenten staat dat in oktober 2018 de autorisaties bij
Toeslagen in de eerste verkennende gesprekken door de EDP-auditors ter sprake zijn
gebracht. In overleg met de EDP-auditors is prioriteit gegeven aan de specifieke zoekopdracht
naar zo veel mogelijk documenten binnen het CAF 11-project. Het onderzoek naar de
autorisaties had in dat kader geen toegevoegde waarde en is daarom na afstemming met
de EDP-auditors buiten beschouwing gelaten.»?

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Heeft u ook kennisgenomen van de documenten zelf en met name document 9, een mail
van 28 september waarin een medewerker van Directie Vaktechniek Belastingen schrijft:

Hoi [WITTE BALK]

Dank jullie wel voor dit stuk, ziet er goed uit. Ik heb in rood wat aanpassingen gedaan,
om e.e.a. hopelijk verder aan te scherpen maar ook met het oog op het eventueel moeten
verstrekken van dit stuk. Wat ik heb weggehaald, is het onderzoek naar de authorisaties.
[WITTE BALK: art. 11.1].

Mocht jullie daarin iets opvallen, dan hoor ik het natuurlijk graag.

Groeten[WITTE BALK]?1

Antwoord 2

Ja

Vraag 3

Klopt het dat de EDP-auditors opdracht kregen om de bestanden bij de Belastingdienst
te doorzoeken op documenten die relevant zijn voor de CAF 11/Kinderopvangtoeslag-affaire,
omdat de dossiers die bij de rechter aangeleverd werden niet volledig waren en omdat
er onvolledig zicht was op de hele zaak?

Klopt het verder dat bijvoorbeeld de Q-schijven niet beheerd werden, zodat elke gebruiker
met schrijfrechten bestanden kon wijzigen of verwijderen en dat het dus heel relevant
was wie geautoriseerd was om op bepaalde schrijven data te veranderen en te verwijderen?

Antwoord 3

Het klopt dat de EDP-auditors van de directie Grote Ondernemingen van de Belastingdienst
zijn ingeschakeld om onderzoek te doen naar eventueel aanvullende stukken die op de
lopende CAF 11-beroepszaken betrekking hadden of die uw Kamer een breder inzicht zouden
verschaffen in het CAF-11 project. Over de opdracht is uw Kamer meermaals geïnformeerd.

Overigens had een onderzoek naar de autorisaties door de EDP-auditors niet meer opgeleverd
dan wie (in 2018) toegang hadden tot de mappen waarin CAF-11 documenten opgeslagen
waren en wie dus mogelijk – als dat al het geval zou zijn geweest – documenten verwijderd
zou kunnen hebben.

Vraag 4

Is de beschrijving in de Wob-procedure, een medewerker die schrijft dat zij/hij het
onderzoek naar autorisaties heeft weggehaald uit het concept hetzelfde als de passage
in de Kamerbrief «Het onderzoek naar de autorisaties had in dat kader geen toegevoegde
waarde en is daarom na afstemming met de EDP-auditors buiten beschouwing gelaten»?2

Antwoord 4

De EDP-auditors zijn ingeschakeld om onderzoek te doen naar eventueel aanvullende
stukken die op de lopende CAF 11-beroepszaken betrekking hadden of die uw Kamer een
breder inzicht zouden verschaffen in het CAF-11 project. Een onderzoek naar autorisaties
zou een uitbreiding van de opdracht aan de EDP-auditors hebben meegebracht, die buiten
het beoogde doel lag en had in dat kader geen toegevoegde waarde.

Vraag 5

Kunt u de definitie geven van afstemming, die bij de Belastingdienst in gebruik is?

Antwoord 5

In mijn brief van vrijdag 13 september jl. geef ik aan dat onderzoek naar de autorisaties
geen toegevoegde had en daarom na afstemming met de EDP-auditors buiten beschouwing
is gelaten. Hiermee bedoel ik dat dit is gebeurd in overleg met de EDP-auditors.

Vraag 6

Klopt het dus dat de directie vaktechniek een onderdeel van het onderzoek van de EDP-auditors
– een onderzoek naar autorisatie – heeft weggehaald uit het concept-onderzoek, met
het oog op het eventueel verstrekken van het document aan bijvoorbeeld de Kamer of
journalisten?

Antwoord 6

Het klopt dat een medewerker van de corporate dienst Vaktechniek (namelijk de interim-
landelijk vaktechnisch coördinator (lavaco) Toeslagen) heeft aangegeven dat het onderzoek
naar autorisaties geen onderdeel van de opdracht aan de EDP-ers uitmaakte en dat deze
medewerker deze passage daarom in de conceptopdracht heeft geschrapt. Op dat moment
hadden de EDP-auditors nog geen onderzoek verricht. Er is dus niets weggehaald uit
het concept-onderzoek. De aanscherping in de opdracht is gedaan om geen misverstand
over de reikwijdte van de onderzoeksopdracht te laten bestaan indien deze openbaar
zou worden.

Vraag 7

Herinnert u zich dat wij in de Kamer om alle emails en concept-rapporten vroegen en
dat u in het algemeen overleg van 19 juni 2019 over de Belastingdienst beloofde de
informatie te verschaffen en dat op 21 juni 2019 deed en schreef: «Het lid Omtzigt
heeft daarbij specifiek gevraagd naar de onderliggende mailwisseling bij de totstandkoming
van de vervolgopdracht op 2 oktober 2018. Ik heb aangegeven dat ik de gebruikelijke
spelregels hanteer. Dat wil zeggen dat ik met uw Kamer de informatie uit deze mails
deel maar niet de specifieke mails tussen mijn medewerkers onderling.»?3

Antwoord 7

Ja

Vraag 8

Herinnert u zich dat u de «vaktechnische inbedding» – die door de afdeling vaktechniek
geschiedt – een van de vier verbeterpunten noemde in de CAF-kinderopvangtoeslag-affaire?4

Antwoord 8

Ja

Vraag 9

Is het u opgevallen dat u nergens, maar dan ook helemaal nergens vermeldt dat de medewerkers
van de Belastingdienst en dan nota bene van de afdeling vaktechniek, «aanpassingen»
mochten doen in het onderzoek en een deel van het onderzoek mochten weghalen uit het
concept-onderzoek?

Antwoord 9

Er is geen deel van het conceptonderzoek verwijderd, maar er is een onderdeel van
de conceptonderzoeksopdracht verwijderd.

Binnen de «blauwe» Belastingdienst bestaat per middel en proces een vaktechnische
lijn, die loopt van de vaktechnisch aanspreekpunten en de vaktechnisch coördinatoren
op de kantoren naar de landelijk vaktechnisch coördinator (lavaco). De landelijk vaktechnisch
coördinatoren vormen samen het onderdeel Landelijke Coördinatie van de Corporate dienst
Vaktechniek. De Corporate dienst Vaktechniek is voor mijn ministerie het eerste aanspreekpunt
als het gaat om vaktechnische issues. Bij Toeslagen bestond geen vergelijkbare structuur.
Vandaar dat ik als verbeterpunt de inbedding van de vaktechniek bij Toeslagen benoemd
heb. Het eerste dat gebeurd is, is de aanstelling van een (interim-) lavaco Toeslagen.
Deze (interim-) lavaco Toeslagen behoort bij het genoemde onderdeel Landelijke Coördinatie
van de Corporate dienst Vaktechniek en heeft als zodanig een schakelfunctie tussen
mijn ministerie en de Belastingdienst. De aangestelde interim- lavaco Toeslagen heeft
uit dien hoofde onder meer als vertegenwoordiger van de opdrachtgever richting de
EDP-auditors gefungeerd. In dat kader heeft de interim- lavaco Toeslagen ook (samen
met de EDP-auditors) de opdracht geformuleerd. Daarbij heeft de interim- lavaco Toeslagen
een wijziging aangebracht in de voorgestelde formulering van het onderdeel van de
opdracht dat zag op de advisering over opvallende zaken rondom het informatiebeheer.
De interim- lavaco Toeslagen heeft zich niet bemoeid met het onderzoek, de resultaten
en bevindingen en de verslaglegging daarvan.

Vraag 10

Begrijpt u dat wij zeer geïnteresseerd zijn in de autorisatie, aangezien bijvoorbeeld
bleek dat bepaalde documenten verwijderd waren en dat bepaalde schrijven slechts beperkt
doorzoekbaar waren?

Antwoord 10

Een onderzoek naar de autorisaties had deze informatie niet opgeleverd. Dit onderzoek
had hoogstens kunnen opleveren wie toegang hadden tot de mappen waarin CAF-11 documenten
opgeslagen waren en wie dus mogelijk – als dat al het geval zou zijn geweest – documenten
verwijderd zou kunnen hebben.

Vraag 11

Vindt u dat er sprake is van een onafhankelijk onderzoek naar de Belastingdienst,
wanneer medewerkers van de Belastingdienst een deel van het onderzoek uit het concept
mogen verwijderen en aanpassingen mogen maken in het onderzoek?

Antwoord 11

Door medewerkers van de Belastingdienst of mijn ministerie zijn geen aanpassingen
gedaan of wijzigingen aangebracht in het onderzoek van de EDP-auditors.

De wijziging van de interim- lavaco Toeslagen zag slechts op de formulering van de
opdracht en had als doel om geen enkele onduidelijkheid te laten bestaan over de reikwijdte
van de opdracht, zoals die was afgestemd met de EDP-auditors. De focus (binnen het
beschikbare tijdsbeslag) lag immers op de volledigheid van de documenten in de lopende
beroepszaken en op de volledigheid van de documenten die reeds aan uw Kamer verstrekt
waren.

Vraag 12

Vindt u dat u de Kamer juist en volledig geinformeerd is over deze mogelijkheid en
het verwijderen? Zo ja, waar en wanneer heeft u dat dan gedaan?

Antwoord 12

Hiervoor verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 11.

Vraag 13

Wilt u per ommegaande – binnen 72 uur – alle in de Wob-procedure gevraagde documenten
openbaar maken, omdat artikel 11, lid 2 van de Wet openbaarheid van bestuur, zijnde:
« Over persoonlijke beleidsopvattingen kan met het oog op een goede en democratische
bestuursvoering informatie worden verstrekt in niet tot personen herleidbare vorm.
Indien degene die deze opvattingen heeft geuit of zich erachter heeft gesteld, daarmee
heeft ingestemd, kan de informatie in tot personen herleidbare vorm worden verstrekt.»
hierop apert van toepassing is zoals uit het bovenstaande wel duidelijk is geworden?
(Voetnoot: de regering beschouwt alle concepten van rapporten als persoonlijke beleidsopvattingen)?

Antwoord 13

Alle documenten die vielen onder het Wob-verzoek over het onderzoek van de EDP-auditors
zijn openbaar gemaakt, voor zover de weigeringsgronden van de Wob zich daar niet tegen
verzetten.

Vraag 14

Wilt u dus ook alle versies van het concept-rapport aan de Kamer doen toekomen?

Antwoord 14

Eerder heb ik u, bij mijn brief van 13 juni over CAF 11, de opdracht en bevindingenverslagen
van de EDP-auditors toegestuurd. Het is rijksbreed beleid dat interne concepten niet
openbaar worden gemaakt als er een definitieve versie is.

Vraag 15

Wilt u de openstaande vragen over CAF 11-zaken (zoals Kamervragen 2019Z15262, 2019Z15340 en 2019Z15127) die meer dan zes weken oud zijn, allemaal binnen een week zorgvuldig beantwoorden
en aan de Kamer doen toekomen? En wilt u daarbij alle gevraagde stukken in originele
vorm aan de Kamer doen toekomen, aangezien die in deze affaire toch echt iedere keer
meer informatie blijken te bevatten dan de beschrijving ervan?

Antwoord 15

De antwoorden op de genoemde Kamervragen zijn tegelijk met deze antwoorden verzonden.

Vraag 16

Kunt u aangeven welke nieuwe documenten de EDP-auditors vonden ten opzichte van de
scan die in de zomer van 2018 gedaan was, die terloops gemeld werd?

Antwoord 16

De scan die in de zomer van 2018 door de centrale netwerkbeheerder gemaakt is, staat
geheel los van het latere onderzoek door de EDP-auditors. Deze scan is bovendien niet
uitgevoerd op documentniveau, maar op map-niveau. De EDP-auditors hebben de scan uitsluitend
gebruikt om te controleren of zij alle mogelijk relevante mappen in beeld hadden.
Dit was het geval. Vervolgens hebben de EDP-auditors de mogelijk relevante mappen
aan de hand van trefwoorden doorzocht, en de gevonden documenten ter beoordeling voorgelegd
aan medewerkers van mijn ministerie.

Vraag 17

Kunt u aangeven hoeveel en welke bestanden wel in de scan van 2018 stonden maar niet
gevonden werden door de EDP-auditors?

Antwoord 17

Hiervoor verwijs ik naar mijn antwoord op vraag 16.

Vraag 18

Hoeveel en welke stukken zijn naar aanleiding van de EDP-zoekactie aan de landsadvocaat
overlegd?

Antwoord 18

Zoals ik in mijn beantwoording over uw feitelijke vragen op de brief van 11 juni jl.
heb toegelicht, is aan de Landsadvocaat een aantal door de EDP-auditors gevonden stukken
verstrekt die mogelijk relevant zouden kunnen zijn voor een lopende beroepsprocedure.
Het gaat daarbij om stukken die steeds betrekking hebben op een specifieke procedure.
Aan de Landsadvocaat is gevraagd om ook deze stukken tegen de achtergrond van de betreffende
lopende procedure te beoordelen. Dit betrof veertien documenten.

Vraag 19

Is de scan uit 2018, die aan de EDP-auditors is overlegd, door de EPD-auditors in
hun rapport benoemd en later op instructies van iemand anders uit de eindrapport verwijderd?

Antwoord 19

Nee.

Vraag 20

Wilt u namens het kabinet in overleg treden met de Koninklijke Nederlandse Akademie
van Wetenschappen (KNAW) en binnen zes weken met een voorstel komen aan welke voorwaarden
onafhankelijk onderzoek naar overheidshandelen moet voldoen in termen van vrijheid
van de onderzoekers, vermelding van wijzigingen verzocht door ambtenaren en andere
zaken, aangezien de regering regelmatig een rommeltje maakt van zogenaamd externe
en onafhankelijke onderzoeken naar extern handelen?

Antwoord 20

Naar aanleiding van deze casus zie ik daar geen aanleiding toe.

Vraag 21

Wilt u deze vragen een voor een en heel precies beantwoorden voor 23 september, zodat
zij beschikbaar zijn voor het algemeen overleg over de Belastingdienst van 25 september?

Antwoord 21

Ja