Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Gerven over de patiëntenstop voor VGZ verzekerden vanaf 1 juli bij het Ikazia Ziekenhuis

Antwoord van Minister Bruins (Medische Zorg) (ontvangen 6 september 2019). Zie ook
Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 3623.

Vraag 1

Wat is uw oordeel over het gegeven dat VGZ verzekerden vanaf 1 juli niet meer terechtkunnen
bij het Ikazia Ziekenhuis omdat het budgetplafond zou zijn overschreden?1

Antwoord 1

Dit is het gevolg van afspraken tussen het ziekenhuis en de zorgverzekeraar. Het is
natuurlijk vervelend als mensen niet terecht kunnen bij het ziekenhuis of de specialist
van hun voorkeur. Belangrijk is dat hier op heldere wijze over gecommuniceerd worden
aan verzekerden en patiënten, zodat zij weten waar ze aan toe zijn. Dit geldt zowel
voor het moment van afsluiten van een verzekering als op het moment dat er daadwerkelijk
gevolgen zijn van een dergelijke afspraak. Als de communicatie helder is, heb ik er
geen problemen mee. Dergelijke afspraken zorgen er voor dat de zorg in Nederland betaalbaar
blijft.

VGZ geeft aan dat verzekerden tijdens het overstapseizoen, in december 2018 geïnformeerd
zijn over de afspraak met Ikazia (en andere ziekenhuizen) en de mogelijke consequenties
voor verzekerden. Deze informatie is direct na het sluiten van het contract in december
2018 in de Zorgzoeker opgenomen.

Op het moment dat helder werd dat deze afspraak werkelijk gevolgen kon hebben voor
patiënten, is een eenduidige voorlichting van patiënten van belang. De Nederlandse
Zorgautoriteit heeft zowel het ziekenhuis als de zorgverzekeraar hierop gewezen. Beide
partijen hebben dit opgepakt en hun patiënten en verzekerden geïnformeerd over de
gevolgen van het budgetplafond2. De NZa monitort of VGZ zijn zorgplicht nakomt.

Overigens geldt de omleiding niet voor alle patiënten. Dit is alleen van toepassing
op nieuwe verwijzingen voor patiënten met een naturapolis die een planbare zorgvraag
hebben. Patiënten die met spoed behandeld moeten worden, patiënten voor wie de behandeling
al gestart is, zwangeren, patiënten met kanker, kinderen en restitutieverzekerden
kunnen wel terecht bij Ikazia en Ikazia levert zorg aan deze patiëntgroepen.

Vraag 2

Kunt u aangeven wat precies de oorzaken hiervan zijn? Hoe beoordeelt u het conflict
tussen het ziekenhuis en de verzekeraar VGZ?

Antwoord 2

Het budgetplafond in het contract tussen Ikazia en VGZ leidt er toe dat er een beperking
is voor de hoeveelheid zorg die Ikazia aan VGZ-verzekerden levert. Het feit dat er
geen doorleverplicht is afgesproken, houdt in dat Ikazia niet verplicht is zorg te
blijven leveren als het budgetplafond bereikt is. In april 2019 heeft Ikazia gevraagd
om het budgetplafond voor 2019 te verhogen, omdat anders voor het einde van het jaar
het budgetplafond zou worden bereikt. Er heeft geen verhoging van het plafond plaats
gevonden, wat tot de huidige situatie heeft geleid. Op zich is het budgetplafond nu
dus nog niet bereikt, maar om te voorkomen dat ook de hiervoor genoemde groepen patiënten
gedurende het jaar niet meer terecht kunnen, geldt al vanaf 1 juli 2019 omleiding
voor nieuwe patiënten met een planbare zorgvraag. Voor alle verzekerden van VGZ is
volgens VGZ in de regio Rotterdam voldoende ziekenhuiszorg beschikbaar bij andere
ziekenhuizen en klinieken in de omgeving. Het Ikazia Ziekenhuis en VGZ bekijken in
onderling overleg of en hoe patiënten gedeeltelijk verwezen kunnen worden naar zorgaanbieders
in de regio.

Ik ga verder niet in op de redenering van het ziekenhuis en zorgverzekeraar. Ik vind
het vervelend als er verschil van inzicht is tussen partijen. Belangrijk is dat de
patiënt hier niet de dupe van mag zijn. Ziekenhuis en zorgverzekeraar hebben een afspraak
gemaakt over de hoeveelheid zorg die gedeclareerd mag worden. En zolang zij ervoor
zorgen dat de voorlichting goed is, en indien nodig patiënten tijdig omgeleid worden
naar een ander ziekenhuis, is dat wat mij betreft geen probleem.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u het feit dat de ene verzekerde in het zorgverzekeringstelsel wel
terechtkan bij het Ikazia Ziekenhuis en de andere verzekerde niet?

Antwoord 3

Dat vind ik niet onlogisch. Zorgverzekeraars bieden verschillende polissen aan met
verschillende voorwaarden. Groot voordeel is dat mensen dus kunnen kiezen tussen die
verschillende polissen. Extra kosten voor verzekerden bij doorverwijzing, zoals reiskosten,
worden door VGZ vergoed.

Vraag 4

Wat vindt u ervan dat dit alleen geldt voor mensen met een naturapolis waardoor de
keuzevrijheid van patiënten ingeperkt wordt vanwege financiële redenen maar mensen
met een restitutiepolis wel gewoon in het Ikazia Ziekenhuis terechtkunnen?

Antwoord 4

Dat is inherent aan de mogelijkheid die er is om te kiezen tussen een natura- en een
restitutiepolis. Mensen kunnen inderdaad kiezen voor een restitutiepolis, voor een
naturapolis waarbij budgetplafonds zijn afgesproken maar ook voor een naturapolis
waar dergelijke afspraken tussen ziekenhuis en zorgverzekeraar niet worden gemaakt.
Ik verwijs u voor een volledige toelichting op de rechten en voorwaarden van de verschillende
typen verzekeringen naar mijn brief dd 20 december 2018 (Tweede Kamer 2018–2019, 29 689, nr. 956). Het is voor mij juist een groot goed dat mensen hiervoor kunnen kiezen.

Het is hierbij wel van groot belang dat het voor verzekerden helder is als zij een
polis afsluiten, wat de voorwaarden zijn die gelden.

Zorgverzekeraars zijn op grond van de Regeling informatieverstrekking ziektekostenverzekeraars
aan consumenten verplicht verzekerden inzicht te geven in het gecontracteerde zorgaanbod
en desgevraagd in de kosten van een behandeling of dienst.

De NZa heeft momenteel haar regeling informatieverstrekking ziektekostenverzekeraars
aan consumenten in consultatie om deze aan te passen en zo meer aan te laten sluiten
bij de informatiebehoefte van verzekerden. Hierin is ook een wijziging voorzien in
de informatieverstrekking rondom volumeafspraken en omzetplafonds. Het doel hiervan
is om voor verzekerden beter inzichtelijk te maken wat de consequenties zijn van dergelijke
afspraken voor de verzekerden. Omdat deze wijziging van de regeling nog in consultatie
is kan ik nog niets zeggen over de uitkomsten hiervan. Gezien de casus waar deze vragen
over gaan juich ik echter toe dat de NZa de transparantie voor de verzekerden verder
wil verbeteren op dit punt. Mensen kunnen dan een goede keuze maken bij het afsluiten
van hun zorgverzekering.

Vraag 5

Wordt hier de vrijheid van artsenkeuze niet aangetast op een wijze die niet past in
onze samenleving waarbij de keuzevrijheid van de patiënten ongeacht de dikte van zijn
of haar portemonnee voorop hoort te staan?

Antwoord 5

Nee, mensen kunnen kiezen voor een zorgverzekering. En daarmee kiezen ze ook zelf
voor een restitutiepolis of naturapolis, en, als de keuze op een naturapolis valt,
voor welke aanbieders wel of niet gecontracteerd zijn. In de praktijk wordt overigens
bij vrijwel alle naturapolissen breed gecontracteerd. Mensen met een lager inkomen
worden door de zorgtoeslag gecompenseerd zodat voor iedereen goede zorg ook financieel
toegankelijk is.

Vraag 6

Wat is uw oordeel over de opinie van Mark van Houdenhoven, voorzitter van de Raad
van Bestuur van de Sint Maartenskliniek en bijzonder hoogleraar Economische bedrijfsvoering
in de gezondheidszorg aan de Radboud Universiteit Nijmegen, die van oordeel is dat
de VGZ alleen maar om puur financiële redenen de keuzevrijheid van patiënten aantast?3

Antwoord 6

Ik laat deze opinie aan hem.

Vraag 7

Toont het feit dat al in juli mensen niet meer bij hun eigen ziekenhuis terechtkunnen
niet aan dat dit zorgstelsel, met een dominante positie voor zorgverzekeraars die
op basis van financiële afwegingen tot dergelijke besluiten komen, failliet is? Kunt
u uw standpunt toelichten?

Antwoord 7

Nee, dit systeem is niet failliet, zoals ik al vaak heb toegelicht. Zorgverzekeraars
vervullen een belangrijke rol in het stelsel, zowel op het terrein van kostenbeheersing
als van kwaliteit. Daarnaast kunnen mensen in dit stelsel kiezen bij welke verzekeraar
ze verzekerd willen zijn. Dat vind ik een heel groot goed.

Vraag 8

Bent u bereid om met de VGZ in gesprek te gaan om het conflict tussen het Ikazia Ziekenhuis
en de VGZ op te lossen? Zo neen, waarom niet?

Antwoord 8

Nee, dit is namelijk een gevolg van een afspraak tussen twee partijen, waar ik niet
tussen wil komen. Wel houd ik de situatie in de gaten en laat ik mij informeren door
zowel het ziekenhuis als de zorgverzekeraar. Van belang is dat de NZa gesprekken heeft
gevoerd met de twee partijen om ervoor te zorgen dat patiënten goed voorgelicht en
eventueel doorverwezen worden.