Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Gijs van Dijk over het bericht dat gemeenten de stekker uit sociaal werkbedrijf Soweco trekken

Antwoord van Staatssecretaris Van Ark (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen
5 juli 2019).

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het bericht «Gemeenten trekken stekker uit sociaal werkbedrijf
Soweco»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is uw inhoudelijke reactie op het bericht?

Antwoord 2

Het is aan gemeenten, die de eigenaren zijn van de sociale ontwikkelbedrijven, waaronder
Soweco, om te bepalen welke rol deze bedrijven in de toekomst kunnen spelen. Gemeenten
hebben beleidsvrijheid bij de wijze waarop zij het aan de slag helpen van mensen met
een arbeidsbeperking organiseren. Er bestaat niet één model om succesvol te kunnen
zijn. Soms zijn keuzes gericht op een verbetering van de bedrijfsvoering en daarmee
op het verbeteren van de financiële prestaties, waarbij het gewenste ondersteuningsaanbod
beschikbaar blijft. Uiteraard zijn de omstandigheden waaronder de mensen hun werk
kunnen verrichten het belangrijkst. Het is belangrijk dat gemeenten daar ook aandacht
voor hebben.

Meer in het algemeen constateer ik dat sociale ontwikkelbedrijven veel kennis en expertise
hebben die goed bruikbaar is om onder andere nieuwe beschut werkplekken te organiseren,
of om mensen uit de brede doelgroep van de Participatiewet toe te leiden naar een
plek bij een reguliere werkgever.

Vraag 3

Wat vindt u ervan dat een goed functionerend en goed presterend sociaal werkbedrijf
moet sluiten doordat subsidies vanuit het Rijk teruglopen?

Antwoord 3

Ik heb geen oordeel over het functioneren van individuele sociale werkbedrijven, het
is aan de gemeenteraad om het college van burgemeester en Wethouders te controleren
op de afspraken die worden gemaakt met deze sw-bedrijven.

Vraag 4

Kunt u garanderen dat de 1.150 mensen die bij Soweco werkten een passende arbeidsplek
wordt geboden? Welke termijn acht u daarvoor redelijk? Indien deze garantie niet kan
worden geboden, bent u bereid om in te grijpen om dit alsnog te garanderen?

Antwoord 4

De mensen die werkzaam zijn bij Soweco NV zijn in dienst bij de Gemeenschappelijke
Regeling Soweco. Uit de berichtgeving van het bestuur van de Gemeenschappelijke regeling
maak ik op dat alle medewerkers een baangarantie krijgen als wordt besloten tot een
andere organisatorische invulling van de uitvoering van de Participatiewet.

Vraag 5

Kunt u zich indenken dat mensen hechten aan het sociale werkbedrijf waar zij werken?
Bent u van mening dat werkenden bij sociale werkbedrijven als Soweco gebaat zijn bij
stabiliteit? Wat vindt u ervan dat zij zo onverwacht, een maand na de vreugdevolle
viering van het vijftigjarig bestaan van het sociale werkbedrijf, hun werkplek kwijtraken?

Antwoord 5

Ik kan mij goed voorstellen dat mensen hechten aan een bepaalde werkplek, zeker als
het mensen betreft met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Mensen zijn gebaat
bij stabiliteit en krijgen ook een baangarantie van de betrokken gemeenten.

Zie ook mijn antwoorden op vraag 3 en 4.

Vraag 6

Vreest u ook dat de kennis, ervaring en het netwerk van Soweco met de sluiting verloren
gaan? Betekent dit grote verlies niet dat deze mensen mogelijk op minder efficiënte
en bovendien prettige en effectieve wijze aan een fijne arbeidsplek geholpen worden?

Antwoord 6

Zie mijn antwoord op vraag 4.

Vraag 7

Deelt u de mening dat mensen met een arbeidsbeperking zeker moeten kunnen zijn van
een fijne en veilige werkomgeving? Wat vindt u ervan dat sociaal werkbedrijf Soweco
gesloten wordt zonder dat een goed alternatief voorhanden lijkt?

Antwoord 7

Ik deel uw mening dat mensen met een beperking zoveel mogelijk in een geschikte en
veilige werkomgeving moeten kunnen werken. Zie voor de overige vragen mijn eerdere
antwoorden.

Vraag 8

Hoe beziet u de recente trend dat er meer sociale werkbedrijven worden gesloten? Hoe
verhoudt dit zich met de belofte de kennis en kunde van sociale werkvoorziening (SW)-bedrijven
in stand te houden? Wat gaat u doen om het sluiten van sociale werkbedrijven tegen
te gaan?

Antwoord 8

Ik constateer dat er gemeenten zijn die ervoor kiezen om een andere uitvoeringsorganisatie
in te richten. Daarmee worden bestaande bedrijven omgevormd tot toekomstbestendige
organisaties, waarin veelal dezelfde mensen werkzaam zijn als in de bestaande organisaties.

Het betekent overigens niet dat er geen gebruik gemaakt wordt van de infrastructuur
van de sociale werkbedrijven. Uit de sectorinformatie van Cedris (2017) blijkt dat
een groot aantal sw-bedrijven zich heeft ontwikkeld tot een integrale gemeentelijke
uitvoeringsorganisatie van de Participatiewet, terwijl andere bedrijven zich hebben
ontwikkeld tot een arbeidsontwikkel- en bemiddelingsbedrijf op afstand van de gemeente.
Ik stuur uw Kamer binnenkort een brief waarin ik in algemene zin op deze vraag inga.