Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Tellegen over het bericht ‘Nederland gidsland bij doneren organen: unieke regeling na euthanasie gaat de wereld over’

Antwoord van Minister Bruins (Medische Zorg) (ontvangen 20 juni 2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht «Nederland gidsland bij doneren organen: unieke regeling
na euthanasie gaat de wereld over»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Wat is de reden dat de toezending van de richtlijn aan de Kamer wederom is uitgesteld,
ditmaal naar het vierde kwartaal van 2019?

Antwoord 2

Dit voorjaar is een werkgroep gestart met de aanscherping van de eerste versie van
de richtlijn. Momenteel wordt input van de Nederlandse Federatie van Universitair
Medische Centra door de werkgroep verwerkt in de richtlijn. Het streven om de richtlijn
nog voor de zomer op te leveren, kan niet worden gehaald. Daarom kan ik niet eerder
dan het vierde kwartaal de richtlijn aan uw Kamer toezenden.

Vraag 3

Hoe kijkt u naar het in dit artikel benoemde probleem dat nog te veel patiënten die
ernstig ziek zijn en voor euthanasie kiezen niet weten dat deze mogelijkheid bestaat
en veel artsen niet weten dat de richtlijn bestaat? Op welke wijze bent u van plan
werk te gaan maken van het onder de aandacht brengen van deze richtlijn onder artsen
en onder de patiënten die mogelijk interesse hebben om na hun overlijden hun organen
te doneren?

Antwoord 3

Ik vind het belangrijk dat informatie en kennis beschikbaar is in het geval dat patiënten
die organen wensen te doneren na euthanasie, hierover informatie opvragen, bijvoorbeeld
bij hun arts of patiëntenvereniging. De richtlijn zal na oplevering door de betrokken
medisch professionals verspreid worden onder hun achterban. Dit betreffen onder andere
de huisartsen, artsen Levenseindeklinieken, en SCEN (Steun en Consultatie bij Euthanasie
in Nederland) artsen. Ook hebben patiëntenverenigingen aangegeven via hun kanalen
te zullen communiceren over de aangescherpte versie van de richtlijn. De Nederlandse
Transplantatie Stichting zal een neutrale folder opstellen om de informatieverspreiding
onder zowel artsen en patiënten te faciliteren.

Vraag 4

Kunt u aangeven hoeveel procent van de Nederlandse overledenen na euthanasie potentieel
orgaandonor zouden kunnen zijn?

Antwoord 4

Dit is lastig met zekerheid aan te geven. Volgens een schatting uit 2015, die gebaseerd
is op cijfers uit België, zou 10% van alle mensen die euthanasie krijgen potentieel
donor kunnen zijn2. Cijfers over het potentieel donor zijn, zeggen natuurlijk niet iets over of mensen
dan ook daadwerkelijk deze wens hebben, en naar het ziekenhuis zouden willen gaan
om donatie na euthanasie mogelijk te maken. Tussen 2012 en het heden zijn in 53 gevallen
de organen gedoneerd na euthanasie.

Vraag 5

Wat vindt u van de procedure waarbij de patiënt thuis kan inslapen, waarna in het
ziekenhuis de euthanasie plaatsvindt, gevolgd door orgaandonatie? Deelt u de mening
dat dit een mooie oplossing kan vormen voor patiënten die de wens hebben hun organen
te doneren, maar verder zo min mogelijk de laatste fase van hun leven verstoord willen
zien door niet in het ziekenhuis bewust te overlijden?

Antwoord 5

Ik kan me goed voorstellen dat het thuis inslapen beter aansluit bij de wensen van
de patiënt. Wel mag de voorgenomen donatieprocedure de zorgvuldigheid van de euthanasieprocedure
niet beïnvloeden. Het is mogelijk gebleken om een patiënt eerst thuis te sederen en
intuberen, waarna de patiënt naar het ziekenhuis wordt vervoerd waar de euthanasie
plaatsvindt. Dit blijkt uit het oordeel van de RTE (Regionale Toetsingscommissie Euthanasie)
over een dergelijke euthanasie uitvoering, waarbij is geoordeeld dat de euthanasie
zorgvuldig is geweest3.

De zorgvuldige uitvoering behoeft wel nadrukkelijke aandacht. Er zijn namelijk een
aantal extra (medische) risico’s bij deze procedure, aangezien de patiënt eerst thuis
geïntubeerd wordt voor de beademing en daarna naar het ziekenhuis vervoerd moet worden.
Voor deze risico’s moet eerst (voor zover mogelijk) een werkbare oplossing worden
gevonden.

Vraag 6

Kunt u deze vragen beantwoorden vóór het algemeen overleg orgaandonatie op 4 juli
2019?

Antwoord 6

Ja.