Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Markuszower over het bericht ‘Ongelooflijk dat tbs’ers in dorp rondlopen’

Antwoord van Minister Dekker (Rechtsbescherming) (ontvangen 29 mei 2019) Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 2299.

Vraag 1

Kent u het bericht «Ongelooflijk dat tbs’ers in dorp rondlopen»?1

Antwoord 1

Ja, ik heb kennisgenomen van het bericht.

Vraag 2

Klopt het dat tbs’ers tegen de afspraken in vrij rondlopen in de gemeente Albrandswaard?

Antwoord 2

Nee, er is geen sprake van schending van gemaakte afspraken met de gemeente Albrandswaard.
Het is tbs-gestelden van Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) De Kijvelanden toegestaan
om in het kader van hun onbegeleid verlof naar het metrostation nabij FPC De Kijvelanden
te lopen. Dit onbegeleid verlof vindt uitsluitend plaats na afweging van de risico’s
en volgt op de fase van begeleid verlof. Tussen FPC De Kijvelanden en het metrostation
moeten de tbs-gestelden de kortste route nemen. Verder wordt de tbs-gestelden geen
verlof toegestaan – in de vorm van sociaal verlof, werk en recreatie – in de omgeving
van de kliniek. De afspraken met de gemeente Albrandswaard zijn bijzonder; in de meeste
gemeenten is de bewegingsvrijheid ruimer.

Vraag 3

Deelt u de mening dat het loslaten van tbs’ers in de maatschappij een onacceptabel
risico is voor de veiligheid van Nederland, waar u verantwoordelijk voor bent? Zo
nee, waarom niet?

Vraag 4

Wanneer gaat u nou eens inzien dat de veiligheid van de samenleving prevaleert boven
de belangen van de meest gestoorde en gevaarlijke criminelen van Nederland?

Antwoord 3 en 4

De tbs-maatregel heeft het beschermen van de samenleving tot doel. In het kader van
de tbs-maatregel wordt de stoornis, die een rol heeft gespeeld bij het begane delict,
behandeld door middel van een intensief traject. Onlosmakelijk onderdeel van de tbs-maatregel
is het op verantwoorde wijze geleidelijk terugbrengen van de tbs-gestelde in de maatschappij.
Verlofverlening vindt zorgvuldig en stapsgewijs plaats en wordt alleen toegestaan
indien dat veilig wordt geacht. Daarbij worden incidenten altijd geëvalueerd, en waar
nodig worden interne protocollen of de behandeling hierop aangepast.

Vraag 5

Deelt u de mening dat tbs de maatschappij helemaal niet veiliger maakt zoals u altijd
beweert, aangezien één op de vijf tbs’ers na zijn vrijlating weer een misdrijf pleegt?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Nee. De tbs-maatregel is het beste antwoord op mensen die ten tijde van het plegen
van een ernstig strafbaar feit een psychische stoornis hebben en een gevaar voor de
samenleving vormen. Een tbs-gestelde kan zo lang als nodig worden behandeld ter voorkoming
van recidive, om zo de samenleving te beschermen. Wanneer bij een tbs-gestelde het
recidiverisico na lange behandeling onvoldoende is afgenomen is een plaatsing in de
Landelijk Forensische Psychiatrische Zorg (voorheen: longstay) een mogelijkheid.

Het percentage recidivisten na tbs met verpleging van overheidswege is met 18,8 procent
het laagst van alle groepen die forensische zorg hebben ontvangen.2 Ter vergelijking: recidive onder ex-gedetineerden is 45,3 procent.3 Daar komt bij dat het in de meeste gevallen niet gaat om tbs-waardige delicten. Van
de tbs-gestelden pleegt 8,4 procent binnen twee jaar na uitstroom een tbs-waardig
delict.

Vraag 6

Bent u bereid een einde te maken aan de verlofregeling voor tbs’ers?

Vraag 7

Bent u bereid ervoor te zorgen dat deze tbs-kliniek per direct stopt met het vrij
rond laten lopen van tbs’ers in de gemeente Albrandswaarde? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6 en 7

Nee, verlof is een essentieel onderdeel van de tbs-behandeling. Zoals eerder aangegeven
in antwoord op vragen van uw Kamer liggen aan elke verlofbeslissing adviezen ten grondslag
van de behandelende kliniek en het onafhankelijke Adviescollege Verloftoetsing TBS
(AVT).4 De adviezen zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderbouwde risicotaxatie-instrumenten.
De belangrijkste vraag die het AVT dient te beantwoorden, is of het toekennen van
verlof aan een tbs-gestelde verantwoord is. Een negatief AVT-advies is bindend.

De gemeente Albrandswaard en de kliniek hebben afspraken gemaakt over de invulling
van de verlofruimte in die gemeente. Zij zijn het beste op de hoogte van de lokale
situatie en goed in staat om daar sluitende afspraken over te maken. Ik vind het niet
nodig om in afspraken tussen de gemeente en de kliniek te treden. Inmiddels heeft
er constructief overleg plaatsgevonden tussen de gemeente, enkele bewoners van de
gemeente en de kliniek. De in het verleden gemaakte afspraken zijn bevestigd en toegelicht.
Een vervolgoverleg vindt plaats voor de zomer.

Vraag 8

Bent u bereid een overzicht van alle incidenten met tbs’ers van De Kijvelanden in
de afgelopen vier jaar naar de Kamer te sturen?

Antwoord 8

Uit cijfers van De Kijvelanden ten aanzien van de periode 2015 tot en met 2018 blijkt
dat twaalf maal sprake was van een onttrekking tijdens onbegeleid of transmuraal verlof.5 In deze periode heeft één tbs-gestelde een strafbaar feit gepleegd gedurende zijn
onttrekking. Dit feit vond plaats buiten de gemeente Albrandswaard. Tijdens de overige
onttrekkingen hebben zich voor zover bekend geen strafbare feiten voorgedaan.