Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Nijboer over het bericht ‘Spaargeld in de zak van de bank: ‘Ik voel mij zwaar belazerd door ABN AMRO’’

Antwoord van Minister Hoekstra (Financiën) (ontvangen 13 mei 2019)

Vraag 1

Bent u bekend met de uitzending van Radar van 15 april 2019?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Bent u bekend met de zogeheten Meegroeihypotheek? Hoe zit dit product in elkaar? Wat
vindt u van de kwalificatie «afbraakpolis»? Wordt dit product nog verkocht?

Antwoord 2

De Meegroeihypotheek is een hypotheekproduct bestaande uit een hypothecaire lening
en een verzekering (vermogensopbouw in een spaar- of beleggingsproduct). Op een Meegroeihypotheek
wordt gedurende de looptijd niet afgelost. Aan het einde van de looptijd wordt afgelost
met het opgebouwde vermogen. Om het risico af te dekken dat bij overlijden de hypotheek
niet kan worden afgelost, wordt een overlijdensrisicoverzekering afgesloten. Bij het
aangaan van deze overlijdensrisicoverzekering moet uit de verzekeringspolis blijken
welk bedrag wordt uitgekeerd bij overlijden. Het is niet ongebruikelijk dat bij overlijden
het opgebouwde vermogen in de polis wordt aangevuld tot het verzekerde bedrag, en
niet aanvullend wordt uitgekeerd. De Meegroeihypotheek kan niet meer worden afgesloten
bij ABN AMRO.

Vraag 3 en 4

Hoe vaak komt het voor dat klanten niet volledig worden ingelicht over de voorwaarden
van de Meegroeihypotheek? Waar hebben consumenten recht op als zij onvolledig zijn
voorgelicht?

Hebt u er ook kennis van genomen dat het risico dat het spaardeel van de hypotheek
zou komen te vervallen niet is verteld door de adviseur en ook niet in de polisvoorwaarden
stond, zoals uit de uitzending blijkt? In hoeverre kan de bank zich dan toch hierop
beroepen?

Antwoord 3 en 4

Aanbieders zijn verplicht te zorgen dat de productinformatie die zij aan klanten verstrekken
over hypotheken en verzekeringen correct, duidelijk en niet misleidend is. Ook is
het belangrijk dat de klant tijdens een adviesgesprek goed wordt voorgelicht over
het financieel product zodat een weloverwogen keuze kan worden gemaakt.

In het geval dat de klant niet zorgvuldig is geïnformeerd en voorgelicht tijdens het
adviesgesprek zijn verschillende stappen mogelijk. Bij een geschil over een hypotheek
of verzekering kan de consument zich wenden tot het klachteninstituut financiële dienstverlening
(Kifid). Als het Kifid de consument in het gelijk stelt kan zij ook een vergoeding
van geleden schade toekennen. Ook kan de consument er voor kiezen om naar de rechter
te gaan.

Vraag 5

Zijn producten als de Meegroeihypotheek niet veel te ingewikkeld en legt een dermate
ingewikkeld product geen zware plicht op de adviseur en aanbieder?

Antwoord 5

Een hypotheek is een substantiële financiële verplichting, die voor veel consumenten
ingewikkeld kan zijn. Sinds 2013 dienen financiële ondernemingen te beschikken over
een zogenaamd productontwikkelingsproces. Dit betekent dat de aanbieder van hypothecair
krediet over adequate procedures en maatregelen dient te beschikken die waarborgen
dat bij de ontwikkeling, goedkeuring en evaluatie van een hypothecair krediet op een
evenwichtige wijze rekening wordt gehouden met de belangen van de consument. Dit vergt
van de aanbieder dat vanuit het perspectief van de klant onder andere moet worden
gekeken naar de doelgroep en de begrijpelijkheid van het product. Daarnaast is het
de rol van de hypotheekadviseur om het hypotheekproduct aan de klant uit te leggen
en te bespreken of het product past bij de situatie en wensen van de klant.

Vraag 6

Denkt u dat mensen in staat zijn op basis van spaarzeker en verzekeringsproducten
te doorgronden wat de precieze voorwaarden van polissen zijn?

Antwoord 6

Naast de verplichting voor de aanbieder van een financieel product om correcte, duidelijke
en niet misleidende productinformatie te verstrekken, geldt voor veel consumenten
dat zij een hypotheek afsluiten nadat zij zich hebben laten adviseren door een hypotheekadviseur.
Zoals ik hierboven heb aangegeven is het belangrijk dat in het adviesgesprek de specifieke
kenmerken en voorwaarden van het product worden besproken, en wordt bezien of dit
aansluit bij de situatie en wensen van de consument. Indien de consument voldoende
informatie verkregen heeft over de aard en risico’s van een product, is er ook een
eigen verantwoordelijkheid om een afweging te maken over de verwachte financiële voor-
en nadelen en de bijbehorende risico’s.

Vraag 7

Bent u bereid de Autoriteit Financiële Markten (AFM) erop te attenderen dat dit probleem
speelt en in overweging te geven onderzoek te doen naar de informatievoorziening van
dergelijke producten, de voorlichting erover, de advisering en de producten zelf?

Antwoord 7

Op basis van een risicogeoriënteerde inzet, bijvoorbeeld op basis van meldingen van
consumenten of reclame-uitingen van hypotheekaanbieders en verzekeraars, bepaalt de
Autoriteit Financiële Markten als onafhankelijk toezichthouder haar eigen toezichtprioriteiten.
Daarnaast houdt zij sinds 2013 toezicht op de productontwikkeling.

Vraag 8

Wat vindt u van de reactie van ABN AMRO op de casus? Zou de bank niet actiever moet
helpen een oplossing te vinden?

Antwoord 8

In de uitzending geeft ABN AMRO aan in gesprek te zijn met de betreffende klant. Ook
heeft ABN AMRO aangeboden geen advieskosten in rekening te brengen.

Ik vind het belangrijk dat de sector laat zien dat zij haar bijzondere maatschappelijke
rol en verantwoordelijkheden serieus neemt. Financiële ondernemingen moeten hun klanten
en de samenleving vakkundig en fatsoenlijk bedienen en het klantbelang in het oog
houden. Het gesprek aangaan met een ontevreden klant is daar onderdeel van.

Vraag 9

Hoe gaat u ervoor zorgen dat consumenten hun gespaarde deel van een spaarhypotheek
niet verliezen, mocht er onverhoopt iemand komen te overlijden?

Antwoord 9

Ik raad consumenten die dergelijke producten hebben afgesloten maar daar niet tevreden
(meer) mee zijn, aan om in gesprek te gaan met hun adviseur of aanbieder. In dit gesprek
kan worden bezien of het product nog passend is bij de huidige situatie en welk handelingsperspectief
de consument heeft. Voor nu is de bij mij beschikbare informatie geen aanleiding voor
vervolgacties.