Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Özütok over eenzijdige besluiten van Zorgverzekeringskantoor Caribisch Nederland inzake patiëntenvervoer tussen Saba en Sint Maarten

Antwoord van Staatssecretaris Blokhuis (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen
29 april 2019)

Vraag 1

Kent u het bericht dat de autoriteiten van Saba niet door het Zorgverzekeringskantoor
Caribisch Nederland (ZVK) zijn betrokken in de besluitvorming rond het patiëntenvervoer
tussen Saba en Sint Maarten?1 Zo ja, wat was precies de reden waarom ZVK Saba hierbij niet heeft betrokken?

Antwoord 1

Dit bericht is mij bekend. De besluitvorming waarover wordt gesproken betreft twee
onderdelen van de route die patiënten afleggen als zij voor een medisch behandeling
van het eiland af moeten. Het eerste deel gaat over het wegtransport van en naar behandelingscentra
op het eiland en van en naar de luchthaven. Het tweede deel over de chartervluchten
tussen Saba en Sint Maarten. Ik zal hierna nader ingaan op deze twee onderdelen.

Het zorgverzekeringskantoor (ZVK) is een uitvoeringsorgaan van VWS dat de toegankelijkheid
van medische zorg regelt voor alle inwoners van de BES (Bonaire, Sint Eustatius, Saba),
waaronder de logistiek voor de medische uitzendingen. De openbare lichamen hebben
hierbij geen rol, omdat het ZVK van doen heeft met een contractpartij ter zake. In
geval een patiënt voor medische behandeling wordt uitgezonden kan op verzoek van de
verwijzende arts worden voorzien in speciaal transport van en naar het vliegveld.
Dit is met name voor verzekerden die in een rolstoel voortbewegen, dan wel fysiek
niet in staat zijn zelfstandig naar het vliegveld te gaan. Dit is geregeld in de «Regeling
aanspraken zorg BES». Het ZVK heeft hiervoor een gespecialiseerd transportbedrijf
gecontracteerd.

De hierboven genoemde regeling is niet veranderd of aangepast. Het ZVK heeft ook de
taak te letten op de doelmatigheid en rechtmatigheid van de zorg bij het uitvoeren
van deze regeling. Hierover voert het ZVK gesprekken met de zorgaanbieders waar het
ZVK zorg contracteert, waaronder het gespecialiseerde transport bedrijf in deze. Over
de inzet van gespecialiseerd transport zijn ook de medical centers van Saba en Sint
Eustatius geïnformeerd. Daarbij worden patiënten geïnformeerd over hun behandeling
en de route en voorwaarden van hun medische uitzending.

Het tweede deel van de vraag gaat over de inzet van charters voor vluchten tussen
Saba en Sint Maarten. Tot voor kort werden voor medische uitzendingen de vluchten
van Winair ingezet. Het ZVK ontving aanhoudend klachten van patiënten en verwijzers
over de beperkte beschikbaarheid van stoelen op de vluchten van Winair. Daarom heeft
het ZVK eind 2018 onderzoek gedaan naar alternatieven voor luchttransport. Uit deze
evaluatie kwam naar voren dat de Sint Maartense luchtvaart maatschappij Sint Maarten
Airways (SXM Airways) over de benodigde landvergunning beschikt en kon worden ingezet
voor medische uitzendingen vanaf Saba. Alvorens over te gaan om deze vluchten in te
zetten heeft het ZVK gesprekken gevoerd met de belangrijkste partijen op het gebied
van zorg en bestuur van Saba. Pas nadat die gesprekken hebben plaatsgevonden heeft
het ZVK per 1 maart jl. de SXM Airways ingezet voor medische uitzendingen.

Vraag 2

Deelt u de mening dat juist met het oog op het behartigen van de belangen van kleine
gemeenschappen, zoals die in Caribisch Nederland, lokale overheden extra zorgvuldig
geïnformeerd en betrokken dienen te worden bij de te nemen besluiten? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 2

Het goed en zorgvuldig informeren van alle partijen die betrokken zijn bij een medische
uitzending is uitermate belangrijk. Dit zijn primair de patiënten die worden uitgezonden
en de verwijzende zorgverlener/zorgorganisatie. Daarnaast hecht ik belang aan goede
communicatie met de openbare lichamen. Daarom blijven ZVK en VWS in gesprek met OLS
over de medische uitzendingen. In gevallen waarbij wijziging van wet- en regelgeving
ingrijpend effect hebben op de inwoners van de BES-eilanden worden de openbare lichamen
geconsulteerd, maar daar was in dit geval geen sprake van.

Vraag 3

Wat is uw oordeel over de gewenste zorgvuldigheid van de handelwijze van ZVK jegens
de autoriteiten van Saba? Deelt u de mening dat het als onzorgvuldig te kwalificeren
valt dat Saba pas na inwerkingtreding van de nieuwe regels en via derden geïnformeerd
is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Zie antwoord vraag 2.

Vraag 4

Klopt het dat ZVK pas na klachten van het Openbaar Lichaam Saba de bevolking van Saba
via een persbericht heeft geïnformeerd? Zo ja, wat vindt u van deze handelwijze? Deelt
u de mening dat zowel de autoriteiten als de bewoners van Saba beter over de gevolgen
van de gewijzigde regels voor patiëntenvervoer hadden moeten worden geïnformeerd?

Antwoord 4

Het kantoor van het ZVK op Saba informeert alle patiënten degelijk en zorgvuldig over
de regels en voorwaarden bij verwijzing voor behandeling naar het buitenland. Het
persbericht dat het ZVK heeft gepubliceerd is inderdaad als reactie op het artikel
over de vragen van het bestuurscollege van Saba. Alle patiënten die het betrof zijn
geïnformeerd.

Vraag 5

In hoeverre bent u als coördinerend bewindspersoon betrokken geweest bij de totstandkoming
van de nieuwe regels inzake patiëntenvervoer van en naar Saba? Heeft u hierover contact
gehad met de Rijksvertegenwoordiger? Is u bekend of de Rijksvertegenwoordiger hierover
contact heeft onderhouden met het Openbaar Lichaam Saba?

Antwoord 5

Zoals bij vraag 2 al is toegelicht, er is geen sprake van wijziging van wet- en regelgeving,
noch aanscherping van bestaande wettelijke regelingen, waardoor de Rijksvertegenwoordiger
geen rol heeft in het geheel.

Vraag 6

Bent u bereid om, naar aanleiding van dit voorval en de eerdere soortgelijke voorvallen,
het communicatiebeleid van de Rijksdienst Caribisch Nederland aan te passen, zodat
de lokale overheden van Caribisch Nederland voortaan standaard worden betrokken bij
en geïnformeerd over de totstandkoming van besluiten die de inwoners van Caribisch
Nederland raken? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke maatregelen neemt u zich voor om
vergelijkbare klachten in de toekomst te voorkomen?

Antwoord 6

Zoals in het antwoord bij vraag 2 al is aangegeven voeren het ZVK en VWS gesprekken
met OLS over de medische uitzendingen van de inwoners van Saba. Dit was immers ook
de aanleiding om opties voor andere vliegtuigmaatschappijen te onderzoeken. Alleen
in geval van wijzigende wet- en regelgeving die de inwoners van het eiland treffen
worden lokale overheden geconsulteerd bij het te nemen besluit. Dat verandert niet
door het aanpassen van het communicatiebeleid van de Rijksdienst Caribisch Nederland.
Het lijkt mij dan ook verstandig om deze formele werkwijze te blijven hanteren en
niet ook nog onderdeel te maken van het communicatiebeleid. Daarnaast hebben grote
uitvoerende diensten zoals het ZVK een eigen woordvoerder, mede vanwege de specifieke
taakstelling en vaktechniek die worden gebruikt bij het uitvoeren van hun werk. Overigens
wordt wel nauw samengewerkt met de afdeling communicatie van RCN.

Vraag 7

Bent u bereid om deze vragen vóór 1 mei 2019 te beantwoorden?

Antwoord 7

Ja.