Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Alkaya over het bericht dat de Minister van Financiën en de premier in het Catshuis overleggen met de top van de bancaire sector

Antwoord van Minister Hoekstra (Financiën) (ontvangen 19 april 2019).

Vraag 1

Wie waren er namens welke organisaties aanwezig bij het diner tussen de bankentop,
de premier en u?1

Antwoord 1

Hoewel het niet gebruikelijk is om bekend te maken wie er bij dergelijke informele
bijeenkomsten in het Catshuis aanwezig zijn, noem ik – in overleg met de Minister-President
en betrokken partijen – dit keer wel wie er aanwezig waren, aangezien de meeste namen
reeds genoemd zijn in de media. Hieronder treft u de namen van de bestuurders van
de financiële instellingen die aanwezig waren bij het Catshuisoverleg op 1 april jl.

Deelnemers:

– Peter Blom (Triodos Bank)

– Bas Brouwers (Rabobank)

– Chris Buijink (Nederlandse Vereniging van Banken)

– Kees van Dijkhuizen (ABN AMRO)

– Wiebe Draaijer (Rabobank)

– Ralph Hamers (ING)

– Auke Leenstra (Citibank)

– Maurice Oostendorp (Volksbank)

– Gita Salden (BNG)

– Paulus de Wilt (NIBC)

Vraag 2 en 4

Wat is er besproken tijdens dit diner? Welke conclusies zijn er getrokken en welke
afspraken zijn er gemaakt?

Wat hebben de commerciële banken gezegd over hun plannen om, na de vele incidenten
en het getoonde graaigedrag, het vertrouwen van burgers in hun sector te herwinnen?

Antwoord 2 en 4

Tijdens de bijeenkomst hebben de Minister-President en ik een constructief gesprek
gevoerd met de aanwezige bankbestuurders, waarbij vooral het herstel van vertrouwen
van de maatschappij in de financiële sector centraal stond. In dat kader is onder
andere gesproken over de aanpak van witwassen. Banken hebben een belangrijke poortwachtersfunctie
in het stelsel en hebben een verantwoordelijkheid om te zorgen dat die functie naar
behoren wordt ingevuld. Ik vind het zeer ernstig dat blijkt dat banken de anti-witwasregelgeving onvoldoende naleven. Het is van belang dat banken de naleving op orde
brengen en meer investeren in de poortwachtersfunctie. DNB concludeert dat er stappen
zijn gezet, maar dat dit nog niet voldoende is. Dit werd ook erkend door de aanwezige
bankbestuurders. Zij gaven aan hier druk mee bezig te zijn. Samen met de toezichthouders
zal ik de voortgang nauwlettend in de gaten houden. Daarnaast hebben de bankbestuurders
opnieuw verzocht om meer mogelijkheden om informatie te kunnen delen, zodat zij hun
poortwachtersfunctie effectiever kunnen vervullen. Zoals aangekondigd in de Agenda
financiële sector2 ga ik dit samen met de toezichthouders en de sector onderzoeken. Doel van dit onderzoek
is om het cliëntenonderzoek en het monitoren van transacties effectiever te maken.
Daarnaast zal ik samen met de Minister van Justitie en Veiligheid voor de zomer een
plan van aanpak tegen witwassen presenteren.

Ook is gesproken over het voorkomen van de financiering van terrorisme, het Klimaatakkoord,
beloningsbeleid, innovatie en de stabiliteit van het financiële systeem.

Vraag 3

Komt er een openbaar verslag van de avond? Zo ja, wanneer wordt dit aan de Kamer gezonden?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Er worden geen verslagen gemaakt van de informele bijeenkomsten in het Catshuis.

Vraag 5

Zijn er tijdens deze vergadering ook fundamentele ingrepen in de sector, zoals onder
meer de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) recent heeft aanbevolen,
waaronder het bevorderen van diversiteit in de sector en het oprichten van een publieke
betaalbank, gepresenteerd of besproken? Wat is hierover gezegd?

Antwoord 5

Het WRR-rapport stond niet op de agenda. In het antwoord op vraag 2 en 4 ga ik in
op wat er wel is besproken.

Vraag 6

Zijn de commerciële banken al vaker in gesprek gegaan met de samenleving, zoals de
premier hun vroeg in de vorige Catshuis bankentop vergadering vorig jaar?

Antwoord 6

Op advies van de Monitoring Commissie Code Banken is het Maatschappelijk Forum opgericht,
met als doel een direct, informeel gesprek tussen bestuurders van banken, klanten
en maatschappelijke organisaties over maatschappelijke vraagstukken tot stand te brengen.
De eerste bijeenkomst van het forum vond plaats op 15 maart 2018 en ging over de financiële
zelfredzaamheid van ouderen.3 De tweede bijeenkomst was op 1 november jl. en ging over de financiële educatie van
jongeren.4 Deze bijeenkomsten worden georganiseerd door de Nederlandse Vereniging van Banken
(NVB). Ik vind het positief dat banken het gesprek aangaan met de samenleving over
dergelijke belangrijke maatschappelijke thema’s.

Vraag 7

Bent u tevreden over de inzet van de banken sinds de vorige Catshuis vergadering om
het vertrouwen in hen te herstellen en over de resultaten van deze inzet?

Antwoord 7

Banken lijken zich meer bewust van hun maatschappelijke rol. Dit blijkt onder meer
uit de oprichting van het Maatschappelijk Forum (zie het antwoord op vraag 6) en uit
het initiatief van de sector op het gebied van aflossingsvrije hypotheken.5 Dat zijn positieve ontwikkelingen, maar het werk is nog niet af. Ondanks de genomen
maatregelen is het maatschappelijke vertrouwen in de sector nog altijd laag. De recente
ophef rond beloningen en de recente casussen rondom witwassen doen afbreuk aan het
vertrouwen van de samenleving in de sector, terwijl vertrouwen een belangrijke voorwaarde
is voor het goed functioneren van de financiële sector. Het is primair aan de sector
zelf om het vertrouwen te herstellen. De sector moet laten zien dat zij haar speciale
maatschappelijke rol en verantwoordelijkheden serieus neemt. In de Agenda financiële
sector ga ik nader in op het belang van vertrouwen in de financiële sector en welke
maatregelen ik deze kabinetsperiode neem ten behoeve van een stabiele, integere en
innovatie sector.