Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Moorlag en Asscher inzake het bericht “Met nieuwe PBL-cijfers daalt CO2-boete naar nul”

Antwoord van Minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 9 april 2019).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 2014.

Vraag 1

Kent u het bericht «Met nieuwe PBL-cijfers daalt CO2-boete naar nul»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat als er van de actuele ramingen voor de Emissions Trading System (ETS)-prijs
voor CO2 zou worden uitgegaan dat de industrie volgens het voorgestelde bonus-malussysteem
dan straks helemaal geen boete meer zou betalen? Zo ja, deelt u de mening dat dit
zeer onwenselijk is met het oog op het uitgangspunt dat de vervuiler moet betalen
en het behalen van de CO2-reductiedoelstelling? Zo nee, waarom zou dit niet waar zijn?

Antwoord 2

De malus als bedoeld in het ontwerpKlimaatakkoord kan nul worden, wanneer de meest
recente ETS-prijsraming van het PBL wordt gevolgd. Dat is het gevolg van het vormgeven
van die malus als CO2-minimumprijs in plaats van als vaststaande heffing; de ETS-prijs wordt daar vanaf
getrokken. Bij een ETS-prijs hoger dan het geschetste minimumprijspad zal de malus
als gevolg op nul uitkomen. Een hoge ETS-prijs is zeer wenselijk om tot CO2-reductie te komen, zonder werkgelegenheidsverlies.

Het kabinet heeft met de brief van 13 maart jl. (Kamerstuk 32 813, nr. 307) in eerste reactie op de doorrekening van het ontwerpKlimaatakkoord aangegeven met
een nieuw voorstel te zullen komen voor het bonus/malussysteem dat aan de Industrietafel
is voorbereid, omdat op grond van de doorrekeningen is gebleken dat het huidige voorstel
tot onvoldoende CO2-reductie leidt. Dit nieuwe voorstel zal de vorm hebben van een verstandige en objectieve
CO2-heffing, die er voor zorgt dat bedrijven hun CO2-uitstoot daadwerkelijk terugdringen op een zodanige wijze dat we voorkomen dat bedrijven
naar het buitenland vertrekken. Bij de uitwerking worden ETS benchmarks betrokken.
De opbrengst van de CO2-heffing zal worden gebruikt om de industrie te vergroenen. Zodra de besluitvorming
over dit voorstel is afgerond zal ik de Kamer hierover informeren.

Vraag 3

Waarom is er bij onderhandelingen over het klimaatakkoord bij de industrietafel niet
uitgegaan van nieuwe ramingen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) voor de
ETS-prijs en bij de energietafel wel?

Antwoord 3

De industrietafel heeft voor de vormgeving en de hoogte van de malus in 2030 willen
aansluiten bij de hoogte van de CO2-minimumprijs voor elektriciteitsopwekking in het regeerakkoord. Voor wat betreft
de verwachting voor de ETS-prijsontwikkeling is aangesloten bij de Nationale Energie
Verkenning (NEV) 2017.

Vraag 4

Gaat u ervoor zorgen dat bij de lopende doorrekening van het ontwerpklimaatakkoord
het PBL wel mag uitgaan van de actuele cijfers over de te verwachten ETS-prijs? Zo
ja, hoe en hoe snel gaat u dit doen? Zo nee, hoe kan de uitkomst van die doorrekening
dan ooit eerlijk zijn over de boete die de industrie te wachten staat?

Antwoord 4

U heeft kennis kunnen nemen van de doorrekeningen door het PBL en het CPB. De Nationale
Energie Verkenning (NEV) 2017 is daarvoor als uitgangspunt gebruikt. In de doorrekening
van het PBL zijn ook scenario’s meegenomen die uitgaan van een hogere ETS-prijs.

Vraag 5 en 6

Is het waar dat onderhandelaars bij de industrietafel zich ervan bewust waren dat
de boete voor fabrieken nihil wordt bij een hoge ETS-prijs, maar dat het voorstel
desondanks niet is aangepast? Zo ja, deelt u dan de mening dat de industrie het dan
wel heel goed voor zichzelf heeft weten te regelen? Zo nee, wat is dan niet waar?

Deelt u de mening dat uit het bericht opnieuw blijkt dat het voorgestelde bonus-malussysteem
op deze wijze niet gaat werken? Zo ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat we er zeker van
kunnen zijn dat ook de industrie op gaat draaien voor de kosten van een schoner milieu
en duurzame energievoorziening? Zo ja, gaat ook u zich nu hard maken voor een eerlijke
CO2-heffing? Zo nee, waarom deelt u die mening niet?

Antwoord 5 en 6

De tafel heeft beoogd te komen tot een effectieve route om het reductiedoel voor de
industrie te behalen; doel daarbij was te komen tot een effectief borgingssysteem
met een boetesysteem dat daadwerkelijk een effectieve prikkel zou bieden. In de brief
van 13 maart jl. heeft het kabinet een eerste reactie gegeven op de doorrekening en
daarbij aangegeven te zullen komen met een nieuw voorstel voor een verstandige en
objectieve CO2-heffing.

Vraag 7

Begrijpt u dat de mensen in het land nadat zij eerder geconfronteerd werden met onverwacht
hogere energieprijzen ook door dit bericht het beeld ontstaat dat zij de dupe van
de klimaatplannen van dit kabinet zijn en het bedrijfsleven de winnaar? Zo ja, waarom?
Wat gaat u dan doen om niet alleen dit beeld weg te werken, maar er ook voor te gaan
zorgen dat het niet bewaarheid wordt? Zo nee, waarom begrijpt u dit niet?

Antwoord 7

Het kabinet heeft begrip voor de zorgen van burgers over de gevolgen van het klimaat-
en energiebeleid. Om aan deze zorgen tegemoet te komen heeft het kabinet in de brief
van 13 maart (Kamerstuk 32 813, nr. 307) daarom onder meer aangekondigd dat de ODE voor huishoudens wordt verlaagd en voor
bedrijven juist wordt verhoogd.