Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Sienot, Dik-Faber, Agnes Mulder, Nijboer en Beckerman over het bericht ‘Stress door gasellende in bevingsgebied neemt toe’

Antwoord van Minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat), mede namens de Minister
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen 2 april 2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Stress door gasellende in bevingsgebied neemt toe:
150 miljoen nodig voor psychische zorg, zegt GGD»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2, 3, 4

Bent u ermee bekend dat uit onderzoek van Rijksuniversiteit Groningen is gebleken
dat 10.000 mensen psychische klachten hebben naar aanleiding van de aardbevingen in
Groningen?

Deelt u de mening dat er naast aandacht voor schadeherstel en versterking van huizen
ook aandacht moet zijn voor de mentale gezondheid van de Groningers?

Welke maatregelen neemt de rijksoverheid, in samenwerking met andere overheden en
(zorg)organisaties, reeds op het gebied van psychosociale hulpverlening in Groningen?

Antwoord 2, 3, 4

Ik ben bekend met de inhoud van het onderzoek «Gevolgen van bodembeweging voor Groningers»
van de Rijksuniversiteit Groningen. Ik deel de mening dat er naast aandacht voor schadeherstel
en versterking van huizen ook aandacht moet zijn voor de mentale gezondheid van de
Groningers. Ik ben regelmatig in het aardbevingsgebied en zie dan wat de aardbevingsproblematiek
kan doen met individuele inwoners. Daarom hecht ik er waarde aan dat deze problematiek
zo snel mogelijk integraal wordt aangepakt.

De aanpak van de gezondheidsproblematiek bestaat in de eerste plaats uit het wegnemen
van de bron van de klachten. Dit doe ik door het zo snel mogelijk volledig afbouwen
van de gaswinning om daarmee het aardbevingsrisico te verkleinen. Daarnaast worden
degelijke onafhankelijke processen ingericht voor de uitvoering van de versterkingsoperatie
en de afhandeling van schade waarmee, in lijn met het advies van GGD Groningen, duidelijkheid
ontstaat over de schadeherstel- en versterkingsoperaties. Ik verwacht dat dit ertoe
zal leiden dat de stress die mensen ervaren als gevolg van onduidelijkheid, langdurige
procedures en ingewikkelde processen vermindert.

In de tweede plaats wordt er, conform het regeerakkoord en de doelen van het Nationaal
Programma Groningen, aandacht besteed aan sociale, mentale en gezondheidsondersteuning
binnen het nationaal programma. Daarnaast neemt de regio momenteel de ruimte om te
kijken hoe de aanbevelingen in het recent opgeleverde GGD Groningen rapport «Aanpak
gezondheidsgevolgen aardbevingen» in te passen zijn in bestaande initiatieven en programma’s
op het gebied van gezondheid.

Vraag 5

Wat is de stand van zaken van het onderdeel «uitbreiding wijkteams, geestelijke zorg
en psychische ondersteuning' van het Nationaal Programma Groningen (NPG)?

Antwoord 5

Gemeenten, GGD en de veiligheidsregio werken aan projecten die concreet bijdragen
aan de gezondheid en veiligheidsbeleving van inwoners, die wegens de aardbevingsproblematiek
onder druk staan. In overleg met bewoners wordt gekeken wat ze zelf kunnen doen om
hun handelingsperspectief te verbeteren en hoe de Veiligheidsregio hierin kan ondersteunen.
Verminderd zelfredzamen krijgen hierin speciale aandacht. De hulpverlening wordt daarnaast
uitgebreid met sociale gemeenteteams voor het bieden van een luisterend oor.

Aangezien hulpverleners vaak zelf ook slachtoffer zijn van aardbevingsschade en zij
tegelijkertijd anderen neutraal en professioneel moeten helpen met de gevolgen van
aardbevingen, leidt dit soms tot spanningen. Daarom wordt de hulpverleners extra ondersteuning
geboden. Platform Kerk en aardbeving biedt deze geestelijke ondersteuning door de
inzet van extra geestelijk verzorgers die met een bus de regio in gaan om mensen te
ondersteunen. Daarnaast wordt de brandweer uitgerust met extra materieel om hulp te
bieden bij zware aardbevingen.

Vraag 6

Welke financieringsmogelijkheden zijn er om de komende kosten voor behandeling van
psychische klachten in het aardbevingsgebied te dekken?

Antwoord 6

De financiering van zorg en ondersteuning waar mensen met psychische aandoeningen
behoefte aan hebben, is afhankelijk van hun persoonlijke situatie. Financiering kan
afkomstig zijn van de gemeente (voor zorg en ondersteuning die valt onder de Jeugdwet
en de Wet maatschappelijke Ondersteuning), de zorgverzekeraar (voor zorg en ondersteuning
die valt onder de Zorgverzekeringswet) en het zorgkantoor (voor zorg en ondersteuning
die valt onder de Wet langdurige zorg). De basisverzekering dekt zorg die in het basispakket
zit. Met de verschillende partijen zoals de verschillende overheden, GGD, zorgverleners
en zorgverzekeraars zullen de Minister en de Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport en ik in overleg treden over de financiële aspecten die gerelateerd
zijn aan deze vorm van zorg.

Vraag 7

Herinnert u zich de uitspraak van de rechtbank in Assen op 1 maart 20172 dat ook immateriële schade ten laste van de NAM komt? Welke conclusie verbindt u
hieraan?

Antwoord 7

Ik ben op de hoogte van het feit dat de Rechtbank Noord-Nederland op 1 maart 2017
heeft geoordeeld dat NAM aansprakelijk is voor deze vorm van schade. Aangezien NAM
tegen deze uitspraak hoger beroep heeft ingesteld, is deze uitspraak nog niet onherroepelijk.
Ook heeft de Rechtbank Noord-Nederland, in het kader van een andere procedure, over
dit onderwerp in oktober 2018 prejudiciële vragen gesteld aan de Hoge Raad. Ik wacht
de uitkomst van de gerechtelijke procedures af.

Vraag 8

Zou u deze vragen willen beantwoorden voor het aanstaande debat over het verslag van
het algemeen overleg (VAO) Mijnbouw/Groningen?

Antwoord 8

Ja.