Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Gijs van Dijk over het schrappen van tolheffing Westerscheldetunnel voor een betere bereikbaarheid Zeeuws-Vlaanderen

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen
4 april 2019).

Vraag 1

Kent u de uitzending Goedemorgen Nederland van 12 maart 2019 over de Westerscheldetunnel1 en de berichten «Zeeuws-Vlaamse boeren: «Tunnel moet tolvrij»»2 en «Minister voert campagne in Zeeland»?3

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Vindt u het onrechtvaardig dat inwoners van Zeeuws-Vlaanderen vanwege de tolheffing
in de Westerscheldetunnel hoge kosten, meer dan 1.600 euro per jaar, moeten maken
voor woon-werkverkeer of een bezoek aan familie buiten Zeeuws-Vlaanderen? Wat vindt
u ervan dat vele Zeeuws-Vlamingen de tolheffing door de Westerscheldetunnel als een
mentale barrière ervaren?

Antwoord 2

Ik kan me heel goed voorstellen dat de inwoners van Zeeuws-Vlaanderen het niet prettig
vinden dat ze tol moeten betalen. De Westerscheldetunnel is echter de vervanging geweest
van twee veren waarvoor ook moest worden betaald. Met de Westerscheldetunnel is de
rest van Nederland voor Zeeuws-Vlamingen 24 uur per dag bereikbaar, ongeacht de weersomstandigheden
of de vaarplanning van de veren. De tolheffing is nodig om de Westerscheldetunnel
financieel rond te krijgen. Provinciale staten van Zeeland hebben op 1 maart besloten
het tarievenkader voor de Westerscheldetunnel aan te passen. De t-tagtarieven (standaard
en veelgebruikerstarief) worden per 1 januari 2020 met ca. 20% verlaagd. De kosten
bedragen dan € 2,50 voor een enkele reis en € 5,– voor een retourtje.

Vraag 3

Is het waar dat 40% van de inwoners die vanwege woon-werkverkeer gebruik moet maken
van de Westerscheldetunnel deze kosten niet vergoed krijgt door de werkgever en deze
kosten zelf moet bekostigen? Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat deze mensen
moeten betalen voor het gebruik van publieke voorzieningen terwijl er geen alternatief
is?

Antwoord 3

De vergoedingen voor het woon-werkverkeer betreffen afspraken tussen werknemer en
werkgever. Ik heb daar geen inzicht in. Zoals ik in mijn antwoord op vraag 2 heb aangegeven,
is de Westerscheldetunnel gekomen als vervanging van twee veren waarvoor ook betaald
moest worden en is met de tunnel de bereikbaarheid van Zeeuws-Vlaanderen verbeterd.

Vraag 4

Is het waar dat de Westerscheldetunnel steeds vaker gebruikt wordt als onderdeel van
de economische as Goes-Gent? Erkent u het belang van deze economische as? Deelt u
de mening dat het afschaffen van de tol op de Westerscheldetunnel deze economische
corridor nog verder versterkt? Deelt u de mening van de Zeeuws-Vlaamse boeren dat
de tolheffing een vorm van concurrentievervalsing is?

Antwoord 4

De Westerscheldetunnel is gelegen op de N62. Deze provinciale weg is belangrijk voor
de verbinding tussen Goes en Gent. Het klopt dat er sprake is van verkeersgroei. Dit
is medebepalend geweest voor de mogelijkheid om het tarievenbeleid van de Provincie
Zeeland aan te passen en daarmee de tarieven van de Westerscheldetunnel te verlagen
per 1 januari 2020.

Het feit dat er tol wordt geheven wordt, is echter niet concurrentievervalsend. Een
bedrijf heeft altijd te maken met lokale omstandigheden, zoals beschikbaarheid en
capaciteit van infrastructuur als ook in hoeverre verschillende vervoersvormen aanwezig
zijn en dit verschilt per regio in Nederland. Met de Westerscheldetunnel is bijgedragen
aan een betere bereikbaarheid van Zeeuws-Vlaanderen. Ook dat is relevant voor het
economisch verkeer.

Vraag 5

Deelt u de mening dat de tolheffing in de Westerscheldetunnel ervoor zorgt dat het
voor Zeeuws-Vlaanderen lastiger is om de bevolkingskrimp tegen te gaan en extra bedrijvigheid
naar Zeeuws-Vlaanderen te trekken? Deelt u de mening dat, vanwege de bevolkingskrimp,
het van groot belang is om de provincie Zeeland financieel juist te helpen en ervoor
te zorgen dat de tolheffing zo spoedig mogelijk wordt afgeschaft? Deelt u de mening
dat het schrappen van de tolheffing enorme voordelen voor de inwoners van Zeeuws-Vlaanderen
en de omgeving kan hebben?

Antwoord 5

Nee. De Westerscheldetunnel maakt het mogelijk dat het dagelijkse verkeer tussen Zeeuws-Vlaanderen
en de rest van Nederland onverkort kan plaatsvinden. De situatie is daarmee verbeterd
ten opzichte van de voormalige veerdiensten met specifieke vaartijden en afhankelijkheid
van de weersomstandigheden.

Op 14 november 2018 heeft Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
verantwoordelijk voor een integrale Rijksinzet in de 20 krimp- en anticipeerregio’s,
uw Kamer een brief4 gestuurd, met daarbij de Tweede voortgangsrapportage actieplan bevolkingsdaling.
Daarin is opgenomen wat de Rijksinzet is in de krimpregio Zeeuws-Vlaanderen. De provincie
Zeeland besluit als aandeelhouder van de Westerscheldetunnel over het tolheffingskader.

Vraag 6

Is het waar dat in de Tunnelwet is opgenomen dat er te allen tijde een veerverbinding
tussen Vlissingen en Breskens voor fietsers en voetgangers moet zijn? Deelt u de mening
dat, vanwege het belang voor de inwoners van Zeeuws-Vlaanderen, dit een openbaar vervoersverbinding
moet zijn? Kunt u garanderen dat deze veerverbinding niet commercieel wordt geëxploiteerd?

Antwoord 6

Nee. Er is sprake van een bestuurlijke afspraak dat er een fiets-voetveer blijft bestaan
tussen Vlissingen en Breskens. Dit is vastgelegd in het Bestuursakkoord Westerschelde
Oeververbinding van 22 mei 1996, artikel 9. Daarin staat vermeld: «De provincie zal
na opheffing van de veerverbinding tussen Vlissingen en Breskens een voet- en fietsveer
(doen) exploiteren». Deze afspraak is gemaakt om te waarborgen dat, naast de Westerscheldetunnel
voor gemotoriseerd verkeer, ook een verbinding voor fietsers en voetgangers beschikbaar
blijft. De provincie Zeeland is verantwoordelijk voor de exploitatie van deze veerverbinding.