Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van den Berg over de voorgenomen verplaatsing van OK-dagbehandelingen van Woerden naar Utrecht en Nieuwegein

Antwoord van Minister Bruins (Medische Zorg) (ontvangen 29 maart 2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het voornemen om vanaf medio 2020 de OK-dagbehandelingen van Woerden
te verplaatsen naar Utrecht en Nieuwegein?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Klopt het dat door deze beslissing jaarlijks drieduizend patiënten voor hun ingreep
naar Utrecht of Nieuwegein moeten?2

Antwoord 2

Het ziekenhuis heeft mij desgevraagd het volgende laten weten. In 2016 is het Zuwe
Hofpoort in Woerden gefuseerd met het St. Antonius Ziekenhuis wat al locaties had
in Utrecht en in Nieuwegein. Vanaf medio 2020 zal de OK-dagbehandeling voor ongeveer
3000 patiënten verplaatst worden naar Utrecht of Nieuwegein. Het afgelopen jaar zijn
er ongeveer 5200 OK- patiënten opgenomen op de OK-dagbehandeling in Woerden. Van deze
patiënten komen er ongeveer 2200 voor een staaroperatie, deze blijft plaatsvinden
in Woerden. Het ziekenhuis heeft mij laten weten dat het de overlast door de verplaatsing
van deze patiënten zo klein mogelijk probeert te houden. Het gaat om OK-dagbehandelingen
waarvoor de patiënt maar één keer naar het ziekenhuis hoeft te komen. Alle poliklinische
zorg (80% van de patiënten) en chronische zorg waarvoor patiënten vaker naar het ziekenhuis
moeten komen blijft behouden in Woerden.

Vraag 3, 4

Kunt u aangeven waarom het ziekenhuis in Woerden destijds gesloten moest worden? Kunt
u dit onderbouwen met adherentiecijfers?

Kunt u aangeven wat destijds de toezeggingen waren aan Woerden bij de sluiting van
het ziekenhuis? Welke behandelingen zouden bijvoorbeeld overblijven in Woerden?

Antwoord 3, 4

Veranderingen in het ziekenhuislandschap zijn onvermijdelijk. Voorop staat voor mij
dat het goed is dat zorginstellingen tijdig nadenken over hoe zij hun patiënten op
de lange termijn kwalitatief goede zorg kunnen blijven bieden, zodat patiënten in
de regio niet alleen vandaag, maar ook morgen en overmorgen kunnen rekenen op goede
zorg. Het St. Antonius Ziekenhuis laat zien dat ze dit doen, door vroegtijdig na te
denken over veranderingen in de zorg en wijzigingen in de locaties waar de zorg geleverd
wordt.

Het St. Antonius Ziekenhuis laat weten dat er zonder fusie voor het Zuwe Hofpoort
Ziekenhuis geen toekomst was. De zorgvraag wordt complexer en steeds specialistischer,
zorgverzekeraars stellen hogere eisen, ook qua volumenormen en er waren grote investeringen
nodig op het gebied van apparatuur en behandeltechnieken. Ook geven ze aan dat patiënten
steeds minder lang in het ziekenhuis verblijven en dat er steeds meer mogelijkheden
op het gebied van eHealth komen waardoor patiënten in de toekomst ook thuis goed geholpen
kunnen worden. Door het samengaan van het Zuwe Hofpoort met het St. Antonius Ziekenhuis
kon de zorg in de regio op hoog niveau gehouden worden. Ik beschik niet over adherentiecijfers
om dit verder te onderbouwen.

Om een passend zorgaanbod te kunnen blijven bieden heeft het ziekenhuis besloten om
na de fusie, vanaf januari 2018, op de locatie in Woerden de spoedeisende hulp en
de verpleegafdelingen te sluiten. Het ziekenhuis heeft, zo meldt het mij, bij de invulling
van de zorg op de locatie Woerden vastgehouden aan de strategie: laagcomplexe zorg
dicht bij huis blijven aanbieden waar het kan. Op de locatie in Woerden kunnen patiënten
daarom nog steeds terecht voor alle polikliniek afspraken, (na)controles en diverse
onderzoeken zoals bloedprikken, echo-, röntgen- en scopie-onderzoek, MRI- en CT-scans
en staaroperaties. Ook de huurders, het Daan Theeuwes Centrum, de Sint Maartenskliniek
en het Zorgpension zullen aanwezig blijven op de locatie in Woerden.

Tot medio 2020 kunnen de patiënten ook nog terecht voor diverse laagcomplexe OK-dagbehandelingen.
Daarna zullen de OK-dagbehandelingen, behalve dus de staaroperaties, verplaatst worden
naar de twee andere locaties van het St. Antonius Ziekenhuis. Het merendeel van de
behandelingen zal verplaatst worden naar de locatie in Utrecht. Daar waar de behandeling
op beide locaties gaat plaatsvinden kan de patiënt uiteraard zelf een keuze maken.
Hierdoor blijft voor de mensen ook op de lange termijn kwalitatief goede en beschikbare
zorg geborgd, aldus het ziekenhuis.

Vraag 5

Klopt het dat het St. Antoniusziekenhuis aangeeft juist over het algemeen tevreden
te zijn over hoe het loopt in Woerden?

Antwoord 5

Het ziekenhuis geeft aan dat de OK-dagbehandeling in Woerden goed loopt, maar dat
het niet lukt om drie locaties volwaardig open te houden. Hiervoor zijn volgens het
ziekenhuis drie belangrijke redenen te benoemen. De belangrijkste reden is de aanhoudende
personeelskrapte. Ondanks ieders inzet is het moeilijk om voldoende geschikte collega’s
te werven. Dit maakt het bemensen van alle OK’s niet eenvoudig. Daarnaast krijgt het
ziekenhuis niet altijd alle OK’s in Woerden volledig gevuld, waardoor de inzet van
mensen en middelen inefficiënt is. Patiënten met een zwaarder risicoprofiel opereert
het ziekenhuis immers vanwege veiligheidsredenen alleen in Utrecht en Nieuwegein.
Als laatste is het werken op twee locaties efficiënter wat betreft inroosteren en
reizen. Dit zorgt ook voor een positief effect op de samenwerking tussen de professionals.

Vraag 6

Kunnen de cijfers voor de drie locaties (Woerden, Utrecht en Nieuwegein) in beeld
gebracht worden qua adherentie en het aantal behandelingen per specialisme?

Antwoord 6

Over deze gedetailleerde informatie beschik ik niet.

Vraag 7

Waarom wordt niet gekozen voor aanpassingen in een van de andere twee locaties?

Antwoord 7

Op locatie Woerden, zo laat het ziekenhuis mij weten, kunnen alleen laag complexe
operaties uitgevoerd worden bij specifieke patiëntgroepen die bovendien dezelfde dag
nog naar huis moeten kunnen omdat er geen verpleegafdelingen zijn waar patiënten langer
kunnen liggen. Door de medisch specialist wordt beoordeeld of zij passen binnen de
zorgcriteria voor een operatie in Woerden zoals leeftijd, BMI, zorgzwaarte en benodigd
instrumentarium. In Utrecht en Nieuwegein zijn een goed geoutilleerde spoedeisende
hulp, Intensive Care/Medium Care en klinische verpleegafdelingen aanwezig, waardoor
daar veel meer patiëntengroepen geopereerd kunnen worden.

Vraag 8

Is het zorgbeeld van deze regio al in kaart gebracht, conform de aangenomen motie
van den Berg/Segers?3

Antwoord 8

Er moet ook in deze regio worden gekeken naar wat de ontwikkelingen in de zorgvraag
en het zorgaanbod zijn. Ik heb van de grootste zorgverzekeraar uit de regio begrepen
dat hierover op het gebied van onder meer geboortezorg en acute zorg in de regio Utrecht
en omgeving overleg plaats vindt tussen zorgverzekeraars, zorgaanbieders en andere
stakeholders, maar dat een compleet zorgbeeld voor deze regio nog niet is gemaakt.
De verzekeraar in deze regio is daar momenteel wel mee bezig en zal voor de zomer
de betrokken partijen, waaronder het St. Antonius Ziekenhuis, betrekken bij het concretiseren
van de zorgbeelden. Daar ben ik blij mee, en ik ondersteun dat waar ik kan. Bijvoorbeeld
door het RIVM gegevens beschikbaar te laten stellen, door bijeenkomsten te organiseren
waar partijen concrete ervaringen kunnen uitwisselen en van elkaar kunnen leren, door
een website met goede voorbeelden beschikbaar te stellen en door financieel te ondersteunen
als partijen expertise moeten inhuren om die zorgbeelden op te stellen of om de gegevens
te interpreteren. En als uit dat beeld blijkt dat er in een regio wat moet gebeuren,
dan wil ik dat iedereen om tafel komt om samen de zorg voor mensen goed te regelen.

Vraag 9

Deelt u de mening dat het St. Antoniusziekenhuis geen onomkeerbare stappen moet zetten
over het verplaatsen van zorg zolang het zorgbeeld van de regio nog niet in kaart
is gebracht? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 9

In het hoofdlijnenakkoord 2019–2022 is afgesproken dat er feitelijke beelden gemaakt
worden van de sociale en gezondheidssituatie in een regio om ervoor te zorgen dat
het benodigde zorgaanbod in beeld komt. Zoals al eerder aangegeven is een compleet
zorgbeeld voor deze regio nog niet gemaakt. Ik vind het wel heel belangrijk dat dit
beeld er snel komt, de grootste verzekeraar heeft aangegeven hier al mee bezig te
zijn. Tot die tijd is een complete standstill wat mij betreft niet wenselijk.

Het St. Antonius Ziekenhuis heeft de keuze voor het verplaatsen van de OK-dagbehandelingen
gemaakt voordat het zorgbeeld er is. Het is jammer dat hier niet op gewacht kon worden
maar ook begrijpelijk dat deze keuze nu al gemaakt is, rekening houdend met de arbeidsmarktproblematiek
in de regio en het kunnen blijven garanderen van de beste zorg voor de patiënt. Het
gaat hier ook niet om het verdwijnen van zorg uit de regio maar om het verplaatsten
van zorg tussen de locaties van het ziekenhuis. Uiteindelijk zijn zorgaanbieders,
samen met de zorgverzekeraars, als eerste verantwoordelijk voor het maken van keuzes
rondom de organisatie van het zorgaanbod en de locatie daarvan. Ik vind het daarbij
wel belangrijk dat dit zorgvuldig gebeurt en alle betrokken partijen, ook de omwonenden,
goed en tijdig betrokken worden, mee kunnen denken, suggesties kunnen doen, hun zorgen
kunnen uiten en goed geïnformeerd worden. Daarnaast toetst de IGJ of bij veranderingen
in het zorgprofiel van ziekenhuislocaties de kwaliteit en veiligheid van de zorg geborgd
zijn. De NZa ziet toe op de toegankelijkheid van zorg en spreekt zorgverzekeraars
aan op hun zorgplicht.

Vraag 10

Deelt u de mening dat het St. Antonius ziekenhuis deze beslissing sowieso niet had
moeten nemen voordat er met vertegenwoordigers van zorgaanbieders en inwoners van
Woerden e.o. gesproken is over een passend en innovatief zorgaanbod? Zo nee, waarom
niet?

Antwoord 10

Ik begrijp goed dat de aanpassing van het zorgprofiel voor patiënten en inwoners leidt
tot onrust, vragen en zorgen. Ziekenhuizen zijn maatschappelijke instellingen en inwoners
voelen zich hier erg betrokken bij. Een ziekenhuis in de buurt geeft een gevoel van
zekerheid. Zoals al eerder gezegd is de Raad van Bestuur van het ziekenhuis samen
met de zorgverzekeraar verantwoordelijk voor het maken van keuzes rondom de (interne)
organisatie van zorgaanbod en de locatie daarvan. Tegelijkertijd moeten wijzigingen
in het zorgaanbod en onzekerheden die daarmee gepaard gaan hand in hand gaan met het
bieden van zekerheden dat patiënten de zorg krijgen die ze nodig hebben.

Ik verwacht dat de Raad van Bestuur alle betrokken partijen in de regio, waaronder
ook de bewoners, heel actief informeert en betrekt en er tijdig (voordat de OK-dagbehandelingen
worden geconcentreerd op andere locaties) afspraken gemaakt worden. De patiënten moeten
op tijd weten dat hun zorg zeker is gesteld en hoe precies: waar kan iemand voor welke
behandeling precies terecht, is er ook voldoende behandelcapaciteit en kan de patiënt
zijn eigen dokter houden? Verwijzers moeten weten waar zij de patiënt heen moeten
verwijzen.

Het ziekenhuis geeft aan dat ze met vertegenwoordigers van zorgaanbieders, huisartsen
en inwoners gaan praten om een passend en innovatief zorgaanbod in Woerden te kunnen
blijven leveren. Er zal ook gekeken worden welke zorg juist versterkt moet worden
op de locatie in Woerden. Gezien de vergrijzing in deze regio is de verwachting dat
de zorg voor ouderen in ieder geval een bijzondere plaats gaat krijgen op deze locatie.
Dat het zorgpension in Woerden is uitgebreid is hier een goed voorbeeld van. Daarnaast
wordt gekeken of het mogelijk is om St. Antonius Slaapgeneeskunde te concentreren
in Woerden.

Vraag 11

Wie voert het onderzoek uit naar hoe de locatie Woerden op langere termijn ingevuld
moet worden? Op welke wijze zijn vertegenwoordigers van zorgaanbieders en inwoners
van Woerden e.o. hierbij betrokken?

Antwoord 11

Hoe de locatie op de langere termijn ingevuld gaat worden, is nu nog in onderzoek,
geeft het ziekenhuis desgevraagd aan. Zoals gezegd gaat het St. Antonius met diverse
vertegenwoordigers van in- en externe (zorg)partijen in gesprek en zoeken ze naar
innovatieve vormen van zorg in Woerden. Het ziekenhuis geeft aan de locatie in Woerden
verder te willen versterken. Uitgangspunt is dat het St. Antonius in Woerden blijft.