Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Hijink en Van Gerven over het tekort aan bedden bij de kinderafdeling van het AmsterdamUMC

Antwoord van Minister Bruins (Medische Zorg) (ontvangen 29 maart 2019). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 1857.

Vraag 1, 2

Er van uitgaande dat ziekenhuis AMC vorig jaar niet alle patiënten van de kinderafdeling
van het VUmc kon opvangen omdat zij een eigen tekort hadden aan verpleegkundigen,
de SP meldingen binnen krijgt dat er nog steeds sprake is van een tekort aan bedden
voor kinderen die ziek zijn, kunt u aangeven hoeveel bedden op de kinder-IC afdeling
open waren in het VUmc en AMC vier jaar geleden en hoeveel bedden nu beschikbaar zijn
in het AmsterdamUMC?1

Klopt het dat het de bedoeling was dat door de kinder-IC op te heffen in VUmc en te
concentreren in AMC, dat er meer beschikbare Kinder-IC bedden zou komen? Er zijn nu
meldingen dat het aantal kinder-IC bedden in AmsterdamUMC zijn afgenomen ten opzichte
van vier jaar geleden, kunt u aangeven met hoeveel bedden de capaciteit is afgenomen
in de laatste vier jaar?

Antwoord 1, 2

In juli 2018 is de kinder-Intensive Care (IC) van het VUMC tijdelijk gesloten in verband
met een tekort aan kinder-IC-verpleegkundigen (hierna: ICK-verpleegkundigen). In november
2018 is deze tijdelijke sluiting omgezet in een definitieve sluiting. De concentratie
van de kindergeneeskunde op locatie AMC van het nieuwe Amsterdam UMC was al sinds
2014 voorzien. Het gaat hier om hoog specialistische zorg, met personeel dat vanwege
de hoge mate van specialisatie moeilijk te vinden is. Dit geldt in nog sterkere mate
met de huidige krapte op de arbeidsmarkt. Daarom is besloten om de concentratie versneld
door te voeren. Door het samenvoegen van de kinder-IC’s van het AMC en VUMC op één
locatie kan het ziekenhuis het personeel en de middelen efficiënter inzetten, op een
grotere schaal werken en daarmee ook meer intensieve zorg voor kinderen leveren, aldus
het Amsterdam UMC.

In augustus 2018 waren er volgens het ziekenhuis 6–8 kinder-IC-bedden operationeel
op de locatie AMC. De locatie VUmc had de kinder-IC gesloten omdat optimale 24/7-zorg
niet langer kon worden gegarandeerd door een tekort aan gekwalificeerd personeel.
Inmiddels zijn er in Amsterdam – dankzij het samenvoegen van de twee afdelingen -10
bedden operationeel op de kinder-IC, aldus het ziekenhuis (dus meer dan er in augustus
2018 op beide locaties samen operationeel waren). Het streven van het ziekenhuis is
om op termijn 16 operationele bedden op de kinder-IC ter beschikking te hebben.

Het Amsterdam UMC heeft mij laten weten maximaal te investeren in de opleiding van
ICK-verpleegkundigen en het werven van personeel. Daarnaast verwacht het ziekenhuis
dat het, wanneer het personeel van de kinder-IC’s van beide locaties – die hoog technologische
medische zorg leveren waarvoor intensief samenwerken in teamverband essentieel is
– enige tijd samenwerkt en hun communicatie, werkwijzen en zorgvisies nog beter op
elkaar heeft kunnen afstemmen, nog beter gebruik zal kunnen maken van de (schaal)voordelen
van de fusie en het aanbod van zorg mogelijk nog verder kan uitbreiden.

Vraag 3

Zijn dit genoeg operationele bedden om het aantal zieke kinderen op de kinder-IC in
het AmsterdamUMC op te vangen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 3

Het Amsterdam UMC heeft mij laten weten dat verreweg de meeste geïndiceerde opnames
bij Amsterdam UMC kunnen plaatsvinden. Afgelopen kwartaal zijn er 180 kinderen opgenomen
op de kinder-IC van Amsterdam UMC; in 2019 zijn er ongeveer 17 weigeringen voor acute
en electieve opnames geweest. Indien sprake is van een weigering, worden acute patiënten
indien noodzakelijk getransporteerd naar één van de andere IC’s voor kinderen, en
electieve opnames worden uitgesteld.

Navraag van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) bij de zorgverzekeraar wijst uit dat
het door piekbelasting op de kinder-IC’s soms lastig is om vraag en aanbod op elkaar
af te stemmen. Dit is een landelijk beeld, waarover op landelijk niveau afspraken
worden gemaakt tussen de academische ziekenhuizen. De NZa heeft verder geen meldingen
ontvangen over toenemende druk op de intensieve zorg voor kinderen, en ziet bijvoorbeeld
een afname in de wachttijden bij algemene kindergeneeskunde in het Amsterdam UMC.
Naar aanleiding van bovenstaande informatie van het Amsterdam UMC heeft de NZa de
zorgverzekeraar gevraagd om hierover het gesprek met het Amsterdam UMC aan te gaan
en te kijken of de zorgverzekeraar hier iets in kan betekenen.

Vraag 4

Is dit bewust fusiebeleid geweest om de kinder-IC afdeling van VUmc af te bouwen en
te verplaatsen naar het AMC, of is de fusie te wijten aan het gebrek aan gekwalificeerd
personeel? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 4

Zie mijn antwoord op de vragen 1 en 2.

Vraag 5

In hoeverre leidt deze fusie tot tekorten aan bedden voor ernstig zieke kinderen?
Vindt u het acceptabel dat door de fusie ernstig zieke kinderen, maar ook hun ouders
de dupe worden als zij moeten worden overgeplaatst naar andere ziekenhuizen verder
weg, als er geen plek is in het AmsterdamUMC? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 5

Zoals ik in mijn antwoord op de vragen 1 en 2 heb aangegeven heeft het samenvoegen
van de kinder-IC’s van het voormalige AMC en VUMC niet geleid tot minder, maar juist
tot meer beschikbare bedden omdat het personeel efficiënter kan worden ingezet.

Als kinderen niet terecht kunnen op de dichtstbijzijnde kinder-IC, is dat uiteraard
vervelend voor deze kinderen en hun familie. Voor mij staat echter voorop dat het
belangrijk is dat zij tijdig de juiste, kwalitatief goede zorg krijgen.

Vraag 6

Is er nog steeds sprake van een personeelstekort op de kinderafdeling van het AmsterdamUMC?
Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 6

Het Amsterdam UMC heeft mij laten weten dat het, net als veel ziekenhuizen in Nederland,
kampt met een personeelstekort op de kinder-IC. Er werken momenteel 60 ICK-verpleegkundigen.
Het ziekenhuis heeft op dit moment 7 vacatures voor ICK-verpleegkundigen, deze zijn
mede uitgezet met het oog op de in de toekomst gewenste uitbreiding van de kinder-IC.

Vraag 7

Op welke wijze wordt gewerkt aan het werven van personeel voor de kinder-IC afdeling
in het AmsterdamUMC? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 7

Zoals ik in mijn antwoord op de vragen 1 en 2 heb laten weten heeft het Amsterdam
UMC mij laten weten dat het momenteel veel investeert in het opleiden van personeel.
Het animo onder verpleegkundigen om de opleiding tot ICK-verpleegkundige te volgen
is gelukkig goed, aldus het Amsterdam UMC. Momenteel volgen 11 verpleegkundigen een
opleiding tot ICK-verpleegkundige. Daarnaast is het ziekenhuis continu op zoek naar
nieuwe verpleegkundigen. Zoals ik in mijn antwoord op vraag 6 heb aangegeven zijn
er op dit moment 7 vacatures voor ICK-verpleegkundigen.

Mede in verband met deze personeelstekorten vindt zorg- en taakdifferentiatie plaats.
High Care verpleegkundigen zijn deel van het team, en niet direct zorg-gerelateerde
taken worden zoveel mogelijk door ander personeel verricht.

Vraag 8

Hoe hoog is het ziekteverzuim binnen de kinder-IC van het AmsterdamUMC? Kunt u uw
antwoord toelichten?

Antwoord 8

Het Amsterdam UMC heeft mij laten weten dat het ziekteverzuim binnen de kinder-IC
momenteel 12% is. Dat is een stuk hoger dan gemiddeld (ruim 5% voor de zorg). De belangrijkste
reden hiervoor is de hoge standaard voor de gezondheid van medewerkers. Zo worden
verkouden medewerkers, vanwege het werk met kinderen die vaak een verzwakte afweer
hebben, naar huis gestuurd. Daarnaast heeft ook de fusie en de sterk veranderende
werkomgeving invloed op het verzuim. Het verzuim heeft daarom ook grote prioriteit,
aldus het ziekenhuis.

Vraag 9

Houd de Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) toezicht op de kinderafdeling
van het AmsterdamUMC? En wat is het oordeel van de IGJ? Zo neen, waarom niet?

Antwoord 9

De IGJ heeft mij laten weten dat zij op de gebruikelijke wijze toezicht houdt op de
afdeling, en dat kwaliteit en veiligheid van zorg niet ter discussie staan.