Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Von Martels over de Grote Kolksluis

Antwoord van Minister Van Nieuwenhuizen Wijbenga (Infrastructuur en Waterstaat) (ontvangen
29 maart 2019).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de zorgen die leven in Zwartsluis over het kennelijke voornemen
van Rijkswaterstaat om de Grote Kolksluis af te sluiten na voltooiing van de nieuwe
keersluis in het Meppelerdiep?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat Rijkswaterstaat van plan is om de Grote Kolksluis permanent af te
sluiten en geen beheer en onderhoud meer wil plegen?

Antwoord 2

Met de aanleg van de Meppelerdiepsluis is de vaarroute nu het hele jaar door bruikbaar
en is een deel van de functie van het sluiscomplex de Grote Kolksluis vervallen. Om
deze reden heb ik een afweging gemaakt met betrekking tot de noodzakelijke kosten
voor het beheer en onderhoud van het sluiscomplex. De sluis van het complex maakt
onderdeel uit van de primaire waterkering. Rijkswaterstaat onderhoudt nu en in de
toekomst de sluis om de functie van primaire waterkering te borgen.

Over de sluis gaan een fiets- en autobrug. De Grote Kolksluis wordt niet meer gebruikt
voor reguliere scheepvaart, maar alleen voor recreatievaart waarvoor de verkeersbrug
en fietsbrug over de sluis niet geopend hoeft te worden. Het openen van de bruggen
gebeurt sinds 2001 alleen ten behoeve van proefdraaien van de brug en tijdens het
jaarlijkse evenement in Zwartsluis (de sleepbootdagen en Zwartsluis onder zeil). In
totaal werden de bruggen ongeveer 10 keer per jaar bediend.

Het openen van de bruggen betekent een belemmering in het doorgaande wegverkeer in
Zwartsluis. Door de beweegbare bruggen niet meer eenmaal jaarlijks te faciliteren
ontstaat er een vermindering van onderhoudskosten. Dit vermijdt een éénmalige investering
van € 570.000 en bespaart structureel € 35.000 per jaar. Dit maakt dat ik de afweging
heb gemaakt om de bruggen niet langer te faciliteren.

Vraag 3

Kunt u zich herinneren dat de Grote Kolksluis in 2007 nog is gerenoveerd naar aanleiding
van het amendement-Van Hijum?2 In hoeverre is er in de jaren daarna beheer en onderhoud gepleegd aan de brug en
de sluisdeuren?

Antwoord 3

Dit klopt, in 2008 heeft groot onderhoud plaatsgevonden aan de Grote Kolksluis. Er
is onderhoud uitgevoerd aan de deuren en aandrijving van de deuren van de Grote Kolksluis.
Dit groot onderhoud was noodzakelijk om de functie van primaire waterkering te borgen.
De jaren daarna is er regulier onderhoud uitgevoerd aan de sluis en aan de beweegbare
fiets- en beweegbare autobrug. Hierbij zijn er geen vervangingen uitgevoerd.

Vraag 4

Deelt u de inschatting van inwoners en de gemeente dat het permanent afsluiten van
de Grote Kolksluis ten koste gaat van de veiligheid van de recreatievaart, van evenementen
zoals Zwartsluis onder Zeil en de Nationale Sleepbootdagen en van de middenstand,
horeca en musea in Zwartsluis?

Antwoord 4

Nee, dit deel ik niet. Het afsluiten van de beweegbare bruggen bij het sluiscomplex
de Grote Kolksluis gaat niet ten koste van de veiligheid. Ik realiseer mij daarbij
dat het permanent vastzetten van de bruggen leidt tot een hoogtebeperking voor de
recreatievaart. Maar de zeer nabijgelegen alternatieve vaarroute, gelegen op 580 meter
van de route via de Grote Kolksluis, via de Meppelerdiepsluis is het hele jaar door
toegankelijk. Zoals in de beantwoording van vraag 2 aangegeven is de Grote kolksluis
onderdeel van een primaire waterkering en blijft deze functie behouden. In het stormseizoen
wordt deze kering gesloten, bij gunstige waterstanden staan de deuren open. Op dat
moment is er doorvaart mogelijkheid voor recreatievaart met beperkte hoogte.

Vraag 5

Bent u bereid om de Grote Kolksluis vanwege de cultuurhistorische betekenis voor de
lokale gemeenschap aan te wijzen als Rijksmonument en de functionaliteit van de brug
en de sluisdeuren te handhaven?

Antwoord 5

Het is niet aan het Ministerie van IenW om de Grote Kolksluis aan te wijzen als Rijksmonument.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft namens de Minister van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap de bevoegdheid om rijksmonumenten op grond van de Erfgoedwet
aan te wijzen.