Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Asscher en Ploumen over het bericht dat artiesten niet welkom zijn in Nederland

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken), mede namens de Minister van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap (ontvangen 26 maart 2019).

Vraag 1

Bent u bekend met het bericht van de NOS dat sommige artiesten niet welkom zijn in
Nederland?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u bevestigen dat de in het artikel genoemde artiesten inderdaad de toegang tot
Nederland is geweigerd?

Antwoord 2

De betreffende artiesten is de toegang tot Nederland geweigerd omdat ze niet voldeden
aan de voorwaarden om toegang te krijgen tot Nederland. Deze voorwaarden zijn vastgelegd
in Europese regelgeving, de Schengengrenscode.

Vraag 3

Bent u het eens met het principe dat Nederland uitvoering dient te geven aan de bepalingen
in het Unesco-verdrag waarnaar wordt verwezen in het artikel en de doelstellingen
van het verdrag dient te bevorderen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Ja. Nederland is partij bij het 2005 Verdrag betreffende de Bescherming en Bevordering
van de Diversiteit van Cultuuruitingen2 en houdt zich daaraan. Culturele samenwerking maakt integraal deel uit van het Nederlands
buitenlands beleid en is ook voor de kwaliteit en diversiteit van het culturele aanbod
in Nederland van belang. De genoemde Overeenkomst doet niet af aan het recht om te
toetsen of is voldaan aan de voorwaarden voor een visum. Deze voorwaarden zijn neergelegd
in de Schengen Visumcode. Dat zijn regels die zijn vastgelegd op Europees niveau.
De visumcode geldt voor iedere aanvrager (ongeacht beroep of functie).

Vraag 4

Vindt u dat internationale uitwisseling van kunst en cultuur kan bijdragen aan de
doelstellingen van het internationaal cultuurbeleid van Nederland?

Antwoord 4

Ja, internationalisering en wederzijdse culturele uitwisseling in het buitenland én
in Nederland zijn belangrijk omdat ze ons enerzijds voeden met nieuwe invloeden, kennis
en beelden en anderzijds vanwege de verbindende rol die cultuur kan spelen op lokaal,
nationaal en internationaal niveau. Daarom benadrukt het beleidskader internationaal
cultuurbeleid 2017–20203 het belang van uitwisseling, netwerken en wederkerigheid, zowel nationaal als internationaal.
In dit wederkerige proces wordt ook ondersteuning geboden om buitenlandse gasten zoals
kunstenaars, curatoren en critici op culturele evenementen in Nederland te programmeren
dan wel kennis te laten maken met het Nederlandse culturele veld en daarmee samen
te werken, bijvoorbeeld door middel van een buitenlands bezoekersprogramma of een
residency.

Vraag 5

Deelt u de mening dat artiesten met een visum die een werkbezoek aan Nederland brengen
nooit om voor hen onduidelijke redenen mogen worden vastgehouden in een detentiecentrum?

Antwoord 5

Een besluit om de toegang te weigeren en personen in bewaring te plaatsen is altijd
op grond van de (inter)nationale en Europese juridische verplichtingen een met waarborgen
omkleed en gemotiveerd besluit. Dit geldt ook voor de onderhavige casus.

Vraag 6 en 7

Bent u bereid maatregelen te treffen om te bevorderen dat artiesten in het kader van
internationale uitwisseling op eenvoudige wijze een bezoek aan Nederland kunnen brengen?
Zo nee, waarom niet?

Bent u bereid om te onderzoeken of een speciaal regime voor visa voor kunstenaars
en artiesten ingesteld kan worden, waaronder een witte lijst voor artiesten die al
eerder hebben opgetreden in Europa? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6 en 7

EU-visumwetgeving voorziet in de mogelijkheid om op basis van eerder reisgedrag een
visumaanvraag te faciliteren, ongeacht de beroepsgroep. Nederland maakt gebruik van
deze mogelijkheid om specifieke doelgroepen te faciliteren, bijvoorbeeld via het Orange
Carpet programma. Met behulp van dit programma kunnen bedrijven of organisaties makkelijker
een visum aanvragen voor hun personeel indien ze eerder naar Schengen hebben gereisd
en goed bekend staan bij de ambassade. Hier kunnen culturele organisaties zich ook
voor aanmelden. Daarnaast is het mogelijk dat voor de organisatie van bepaalde evenementen
vanuit Nederland visumaanvragen worden gefaciliteerd. Het blijft echter wel nodig
om elke aanvraag op de merites te beoordelen. De aanvrager blijft verantwoordelijk
om aan te tonen dat hij/zij aan de vereisten voldoet. Uiteindelijk zal elke visumaanvrager
aan dezelfde voorwaarden getoetst worden, ongeacht de beroepsgroep. Dit regime voor
visa voor frequente reizigers doet niet af aan de bevoegdheid van grensautoriteiten
om opnieuw te toetsen op toegangsvoorwaarden.