Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de geannoteerde agenda Europese Raad van 21 en 22 maart 2019 (Kamerstuk 21501-20-1417)

Binnen de vaste commissie voor Europese Zaken bestond bij een aantal fracties de behoefte
om aan de Minister-President enkele vragen en opmerkingen voor te leggen met betrekking
tot de geannoteerde agenda van de Europese Raad op 21 en 22 maart 2019 (Kamerstuk
21 501-20, nr. 1417) en het verslag van de Europese Raad op 13 en 14 december 2018 (Kamerstuk 21 501-20, nr. 1412).

De voorzitter van de commissie, Veldman

De adjunct-griffier van de commissie, Buisman

Algemeen

De leden van de fractie van de VVD hebben met belangstelling kennisgenomen van de
geannoteerde agenda en danken het kabinet voor de toezending. De leden van de VVD-fractie
hebben een aantal vragen en opmerkingen.

De leden van de fractie van de PVV hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda.

De leden van de CDA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de geannoteerde
agenda.

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda van de
Europese Raad van 21 en 22 maart. Zij hebben enkele vragen over de Brexit, Europees
klimaatbeleid en de relatie met China.

De leden van de GroenLinks-fractie hebben met veel belangstelling kennisgenomen van
de geannoteerde agenda van de Europese Raad van 21 en 22 maart. Er staan veel belangrijke
onderwerpen op de agenda. Deze leden hebben hierbij nog enkele vragen en opmerkingen.

De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda van de
Europese Raad van 21 en 22 maart. Deze leden hebben hierbij nog enkele vragen en opmerkingen.

De leden van de fractie van de ChristenUnie hebben kennisgenomen van de geannoteerde
agenda van de Europese Raad van 21 en 22 maart. Deze leden hebben hierbij nog enkele
vragen en opmerkingen.

De leden van de 50PLUS-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de geannoteerde
agenda voor de Europese Raad van 21 en 22 maart 2019 en het verslag van de Europese
Raad van 13 en 14 december 2018. Over beide documenten hebben de leden enkele vragen
en opmerkingen.

Brexit

Het gaat erom de veiligheid en welvaart die we samen in Nederland en in de EU hebben
opgebouwd, te behouden en te versterken, zo stellen de leden van de VVD-fractie. Het
is daarom te betreuren dat het Verenigd Koninkrijk de EU gaat verlaten. Extra problematisch
is dat het Britse parlement nog steeds niet precies weet wat het in meerderheid wil.
Verschillende politieke groepen willen allemaal hun eigen Brexit. Chaos alom. Men
is in het Britse parlement bezig de welvaart op het spel aan het zetten.

Brexit is het belangrijkste onderwerp op de agenda, zo menen de leden van de VVD-fractie.
Over tien dagen is het zover. De chaos duurt onverminderd voort. De vraag op de top
zal zijn: wat gaat er in het Britse parlement gebeuren en gaan de Britten uitstel
vragen? En, zo ja: hoe lang en onder welke voorwaarden wordt er dan eventueel uitstel
verleend? De leden van de VVD-fractie ontvangen graag een reactie van het kabinet
op deze vragen.

De leden van de fractie van de VVD zijn benieuwd wat een eventuele verlenging betekent
voor de EP-verkiezingen. Moet het Verenigd Koninkrijk deelnemen bij uitstel? Beschikt
het kabinet over een juridische analyse daarvan? Kan de Tweede Kamer deze analyse
ontvangen? Daarnaast is het de vraag of een eventuele tweede verlenging mogelijk is.
Kan het kabinet daar uitsluitsel over geven? Kan het kabinet het krachtenveld schetsen
in de EU over eventuele verlenging? Hoe ziet het kabinet het voorstel van Europese
Raadsvoorzitter Tusk voor een lange verlenging? Als de Britse premier en de EU27 een
verlenging overeenkomen, is deze dan juridisch bindend?

De leden van de PVV-fractie hebben enkele vragen inzake de Brexit: Wat is de laatste
stand van zaken ten aanzien van de Brexit en met welke scenario’s wordt nu exact rekening
gehouden? Met welke uitsteltermijnen wordt rekening gehouden en wat hebben die voor
consequenties gelet op de EP-verkiezingen, zo vragen de leden van de PVV-fractie?
Welk standpunt neemt het Nederlandse kabinet in ten aanzien van elk van die termijnen?
Welke gevolgen zijn er voor de reeds aangenomen wetgeving betreffende de zetelverdeling
van het Europees parlement? Is het kabinet bereid om vast te houden aan de inkrimping
van het Europees parlement, ook als de Britten niet direct zouden vertrekken?

Kloppen de berichten dat Italië mogelijk een uitstelverzoek zal blokkeren, zo vragen
de leden van de PVV-fractie? Wat beoogt Nederland met uitstel van Brexit: afstel of
een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie? Kan iedere lidstaat
voorwaarden stellen aan uitstel en zo ja, welke en wat is de wettelijke basis daarvoor?

De leden van de PVV-fractie vragen voorts of het klopt dat de Europese Raad op de
Top mogelijk aan premier May het voorstel zal doen Raadsconclusies aan te nemen waarin
de uittredingsdatum wordt aangepast, zodat er dus een wijziging van het akkoord is
en er mogelijk opnieuw over gestemd kan worden in het Verenigd Koninkrijk? Wat is
het standpunt van het Nederlandse kabinet hierover? Verder vragen de leden van de
PVV-fractie hoe het kabinet ervoor gaat zorgen dat Artikel 50 uit het Verdrag geen
dode letter wordt maar daadwerkelijk uittreding uit de EU mogelijk maakt? Klopt het
dat er geen sprake is van een extra Europese Top volgende week?

De leden van de CDA-fractie zien een tamelijk chaotische situatie in het Verenigd
Koninkrijk ontstaan, waarbij op 28 maart 2019 de Britse regering feitelijk de keuze
heeft tussen een chaotische Brexit en het intrekken van de Artikel 50-notificatie.
Beide opties zullen tot zeer veel beroering leiden, zo merken deze leden op.

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet om een algemene schets te geven van
de huidige Brexit-situatie. De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet of er lidstaten
zijn die dreigen met een veto tegen uitstel van de Brexit, tevens willen deze leden
weten welke van EU27-regeringen benaderd zijn door Britse parlementariërs met het
verzoek tegen de verlening te stemmen? Tevens vragen deze leden het kabinet om aan
te geven in hoeverre de uitspraak van Europese Raadsvoorzitter Tusk om één jaar uitstel
te bieden aan de Britten standpunt van de Europese Raad is.

De leden van de CDA-fractie willen precies weten hoe het staat met de voorbereidingen
van Nederland voor de Brexit en vragen het kabinet daarbij specifiek in te gaan op:
als eerste de voortgang van werving van personeel door douane, Marechaussee en NVWA,
en tot wanneer de Brexit uitgesteld zou moeten worden zodat deze organisaties hun
personeel volledig op orde hebben? Tten tweede vragen de leden van de CDA-fractie
of het keurpunt levende dieren voor 29 maart operationeel is en wanneer dat niet het
geval is wat het kabinet gaat doen om daar wel voor te zorgen en ten derde vragen
deze leden of er nu een alternatief is voor de 50 medicijnen en medische hulpmiddelen
en deze medicijnen en hulpmiddelen voldoen aan de door de EU gestelde voorwaarden
voor de ingestelde overgangsperiode? Ten slotte aangaande de voorbereidingen Brexit
willen deze leden weten of er voldoende veilige parkeergelegenheid voor vrachtauto’s
is in de Rotterdamse havens en op de ferrylocaties.

De leden van de CDA-fractie constateren dat op de bestaande keurpunten geen keuringen
in het weekend worden uitgevoerd door de NVWA op veterinaire goederen. Dat betekent
dat in het weekend geen import en export kan plaatsvinden van levende dieren (zoals
paarden, eendagskuikens en siervissen), van producten van dierlijke oorsprong (zoals
vlees, vis, wild, en diervoeder) en van levensmiddelen (zoals groenten, gedroogde
vruchten, specerijen, noten en zaden). Uit onderzoek is nu juist gebleken dat in het
ferryproces de meeste keuringplichtige goederen in het weekend aankomen. In tegenstelling
tot het containervervoer is het niet mogelijk om te wachten met de keuring van deze
goederen tot maandagochtend, zo constateren de leden van de CDA-fractie. Vanuit de
bedrijfsleven is gevraagd om keuring in de weekenden. Wanneer keuring in het weekend
niet plaatsvindt zal dit betekenen dat op maandag schappen in de supermarkt leeg zijn.
De leden van de CDA-fractie vragen de premier daarom of keuring in het weekend geregeld
is en indien dat niet het geval is of het kabinet dit in overleg met de NVWA gaat
regelen?

De leden van de D66-fractie hebben er kennis van genomen dat het Britse parlement
vorige week tegen de deal van premier May, tegen het no dealscenario en voor uitstel
stemde. Vorige week debatteerde de Tweede Kamer met Minister van Buitenlandse Zaken
Blok over de Raad Algemene Zaken op 19 maart. De woordvoerder van de D66-fractie pleitte
daar voor een open houding van Nederland indien de Britten om uitstel van de Brexit-datum
zouden verzoeken. De Minister zei tijdens dit debat: «de Britten vragen niet om uitstel».
Inmiddels is het aannemelijk dat premier May tijdens de Europese Top 21 maart de regeringsleiders
om uitstel verzoekt. De leden van de D66-fractie zijn van mening dat dit uitstel gegeven
moet worden. Na bijna drie jaar geruzie en debat weten de Britten nog steeds niet
wat ze willen. Er is nergens een meerderheid voor. Ondertussen zitten mensen en bedrijven
in grote onzekerheid. Daarom is het tijd voor bezinning en uitstel, zodat de Britten
een definitieve keuze kunnen maken. De leden van de D66-fractie hopen nog steeds op
afstel. Is het kabinet het met deze leden eens dat de Britten nu uitstel gegund moet
worden? Hoe was het gesprek met de heer Tusk hierover, afgelopen vrijdag in het Torentje?
En wat is de positie van andere lidstaten? Is het kabinet bereid de optie van uitstel
zonder al te dwingende voorwaarden nadrukkelijk open te houden? Zo nee waarom niet?
Kan hij de voorwaarden waaronder uitstel dan wel mogelijk is uiteenzetten? Kan het
kabinet reageren op het feit dat voorzitter van het Britse Lagerhuis Bercow een nieuwe
«meaningful vote» geweigerd heeft? Wat voor consequenties heeft dit voor de Brexit-datum, volgens
het kabinet? Op welke wijze zet het kabinet zich in voor de rechten van Nederlanders
en andere EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk? Is het kabinet bereid zich in te
zetten voor het loskoppelen van het burgerrechtengedeelte van het Brexit-uittredingsverdrag
wanneer no deal onvermijdelijk blijft? Zo nee, waarom niet?

Het Verenigd Koninkrijk zal de Europese Unie om uitstel van de Brexit vragen, zo menen
de leden van de GroenLinks-fractie. Nu de Voorzitter van het Lagerhuis heeft aangegeven
de overeenkomst van Theresa May niet nog een keer in stemming te zullen brengen, zal
het Verenigd Koninkrijk hoogstwaarschijnlijk om een langer uitstel vragen. De beoordeling
van die aanvraag vereist een unaniem besluit van de lidstaten. De leden van de GroenLinks-fractie
vernemen graag hoe het kabinet het krachtenveld inschat? Het kabinet heeft laten weten
alleen te kunnen instemmen met uitstel als er uitzicht is op een oplossing. Wat verstaat
het kabinet daaronder? Aan welke voorwaarde moet het voldoen? Welke termijn acht het
kabinet wenselijk voor uitstel? Gaat dat over maanden of jaren? De leden van de GroenLinks-fractie
zijn van mening dat een no deal moet worden vermeden en vragen het kabinet zich in te zetten voor een doorbreking
van de impasse. Er staat veel op het spel. Ook voor Nederland.

De SP-leden vragen het kabinet wat er precies voorligt op het gebied van de Brexit?
Steunen de EU27 het pleidooi tot uitstel van de Europese Raadsvoorzitter? Kan het
kabinet voorts toelichten wat er besproken is tussen de Minister-President en de voorzitter
van de Europese Raad op vrijdag 15 maart tijdens de ontmoeting op het Catshuis?

De leden van de PvdA-fractie wijzen op de onzekerheid die nu al ruim twee jaar duurt,
welke niet alleen de politici in het Verenigd Koninkrijk en Europa raakt maar vooral
de vele burgers, studenten, scholieren en iedereen die nu gebruik maakt van de voordelen
van het EU lidmaatschap, het recht van mensen om binnen de Europese Unie te wonen,
te studeren en te werken. De leden van de PvdA-fractie menen dat Nederland zich achter
de mensen kan scharen die te lijden hebben onder de gevolgen van de Brexit. Welke
inzet is het kabinet bereid te leveren om te voorkomen dat in een geval van een «no deal» het gedeelte van de burgerrechten in het uittredingsverdrag in de prullenbak belandt?
Is het kabinet bereid het voortouw te nemen? Het respect dat de Minister-President
geniet in de Europese Raad en bij de Europese Commissie maakt hem de meest uitgelezen
persoon om het initiatief te nemen, en zich in te zetten voor niet alleen alle Nederlanders
in het Verenigd Koninkrijk maar ook voor alle andere Europese burgers die daar leven,
werken, wonen en studeren. De leden van de PvdA-fractie willen dan ook vragen om tijdens
de Europese Raad het garanderen van de burgerrechten ter sprake te brengen, hiervoor
steun te vragen bij zijn collega’s en vervolgens de Europese Commissie te vragen dit
te regelen.

Nu het Britse Lagerhuis niet heeft ingestemd met de Brexit-deal, het Lagerhuis de
Europese Unie niet wil verlaten zonder deal en voornemens is uitstel te vragen van
de Brexit, leidt dit tot een nieuwe situatie waarop de overige EU-lidstaten zich moeten
beraden, zo constateren de leden van de ChristenUnie-fractie. Nederland zal daarbij
in het oog moeten blijven houden wat in deze situatie het meest in het belang van
Nederland is en in het belang van de Europese Unie als geheel. Dat leidt bij de leden
van de ChristenUnie tot de volgende vragen: Klopt het dat het Verenigd Koninkrijk
nog geen formeel een verzoek tot uitstel van de Brexit heeft ingediend? Kan het kabinet
de verschillende scenario’s schetsen die nu denkbaar zijn? Wat is er nodig voor het
Nederlandse kabinet om een besluit te kunnen steunen over een verzoek van het Verenigd
Koninkrijk tot het verlenen van uitstel, zo vragen deze leden? Welke duidelijkheid
verwacht het kabinet van het Verenigd Koninkrijk en is het realistisch op dit moment
duidelijkheid te verwachten alvorens al dan niet uitstel te verlenen? Acht het kabinet
het mogelijk dat het niet verlenen van uitstel zal leiden tot het alsnog aannemen
van de Brexit-deal door het Lagerhuis? Steunt het kabinet de suggestie van de Voorzitter
van de Europese Raad Donald Tusk om de Britten ruimhartig uitstel te verlenen, tot
wel anderhalf jaar? Verwacht het kabinet dat er een unaniem besluit genomen zal kunnen
worden over het Britse verzoek tot uitstel? Welke landen zullen mogelijk bezwaar maken?
Is de inschatting van het kabinet dat de EU-27 op één lijn kunnen blijven?

Zolang de klok nog tikt, tikt de klok nog, zei de Minister-President op 17 oktober
2018 tijdens een plenair debat over de Europese top van die week, zo herinneren de
leden van de 50PLUS-fractie zich. Hij deed de uitspraak naar aanleiding van de vraag
wat nu precies het moment zou zijn waarop duidelijk is dat aan een harde Brexit niet
valt te ontkomen. De algemene conclusie was dat dit wenselijk zou zijn voor eind 2018.
Nu, tien dagen voor de afgesproken vertrekdatum van het Verenigd Koninkrijk uit de
Unie, klikt de klok nog steeds, zo constateren de leden van de fractie van 50PLUS.
En, maar dan figuurlijk gesproken, we weten nog steeds niet hoe laat het is.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen het kabinet met klem welke uitgewerkte voorstellen
er bij de Europese Raad voorliggen hoe te handelen bij de verschillende situaties
die na het debat op 19 maart in het Britse Lagerhuis weer op tafel kunnen liggen?
Deze leden zijn van oordeel dat hierover duidelijkheid moet komen. Volgens de leden
van de fractie van 50PLUS is Europese Raadsvoorzitter Tusk de afgelopen dagen niet
op rondreis geweest om te controleren of het overal even hard waaide. Dus vernemen
de leden van de fractie van 50PLUS graag wat er in het overleg met de heer Tusk wel
is besproken.

Zoals het er nu naar uitziet zal premier May in de Europese Raad door de interventie
van de speaker van het Lagerhuis in elk geval uitstel moeten vragen van de ingangsdatum
voor de Brexit, zo constateren de leden van de fractie van 50PLUS. Is het kabinet
van mening dat dit uitstel moet worden verleend en zo ja, is het kabinet dan van mening
dat het acceptabel is als dat uitstel ertoe leidt dat in het Verenigd Koninkrijk alsnog
verkiezingen worden gehouden voor het Europees parlement? Welke situatie ontstaat
dan als het Verenigd Koninkrijk gedurende de nieuwe zittingsperiode van het Europees
parlement alsnog uittreedt, zo vragen deze leden.

Het meest bedreigende scenario leggen de leden van de fractie van 50PLUS nog een keer
nadrukkelijk aan het kabinet voor: Hoe groot acht het kabinet de kans dat er binnen
de Europese Raad geen overeenstemming is over het verlenen van enige vorm van uitstel
aan de Britten? En wat gebeurt er dan? Neemt dan de EU van de 27 lidstaten de verantwoordelijkheid
voor een «no deal»? De leden van de fractie van50PLUS vinden het belangrijk duidelijkheid te hebben.
Niet voor de leden van de 50PLUS-fractie zelf, maar voor de Nederlandse burgers in
het Verenigd Koninkrijk en voor alle Nederlandse bedrijven en organisaties die de
gevolgen van een onverhoopte harde Brexit gaan ondervinden.

Banen, groei en concurrentievermogen

Het lijkt erop dat men zich vanuit de lidstaten wil gaan bemoeien met de mededingingscommissaris,
zo menen de leden van de VVD-fractie. De handhavende taak van de Eurocommissaris die
gaat over de interne markt vermengen met politieke bemoeienis is wat de VVD-fractie
betreft uit den boze. Voor het goed functioneren van de interne markt is het belangrijk
dat de Europese Commissie de gemaakte afspraken onpartijdig en onafhankelijk handhaaft.
De leden van de VVD-fractie ontvangen graag een reactie van het kabinet hierop.

De leden van de PVV-fractie vragen het kabinet of het voorstander is van het beschikbaar
maken van nog eens twee miljard euro voor de Europese Innovatie-Raad zoals de Europese
Commissie voorstelde in een gisteren verschenen persbericht vooruitlopend op de Top.

De leden van de GroenLinks-fractie zijn verheugd om te lezen dat de Europese Raad
ernaar zal streven om conclusies aan te nemen over het industriebeleid en het Europese
concurrentievermogen. Deze leden zijn bezorgd over de bevindingen van een recente
publicatie van de Europese Commissie waaruit blijkt dat Europese bedrijven achterlopen
op hun Amerikaanse en Chinese concurrenten in innovatieve en high-tech sectoren (bron:
https://ec.europa.eu/epsc/sites/epsc/files/epsc_industrial-policy.pdf). Hoe duidt het kabinet deze constatering?

Het kabinet erkent dat de EU zou moeten verkennen of en zo ja welke maatregelen zouden
kunnen worden genomen om oneerlijke concurrentie vanuit andere delen van de wereld
aan te pakken, zo constateren de leden van de GroenLinks-fractie. Er zijn de afgelopen
maanden verschillende brieven en declaraties van groepen lidstaten verschenen en het
is de leden van de GroenLinks-fractie niet duidelijk wat de inzet van het kabinet
nu precies is. De gezamenlijke verklaring van de «Friends of Industry», ondertekend in december 2018 door 18 lidstaten, waaronder Nederland, Frankrijk
en Duitsland, roept de Commissie op te bezien of er aanpassingen van de mededingingsregels
en staatssteunregels nodig zijn. Vervolgens ligt er een Frans-Duits manifest dat hier
op voortborduurt, met concrete suggesties. Is het kabinet gevraagd zich aan te sluiten
bij dit manifest? Zo ja, wat waren de afwegingen om dat niet te doen? Zo nee, wat
vindt het kabinet van het manifest, zo vragen deze leden?

Eind februari 2019 heeft Nederland, met 16 andere lidstaten, maar zonder Frankrijk
en Duitsland, een brief aan de Voorzitter van de Europese Raad gestuurd, waarin men
pleit voor een offensieve industriepolitiek, zo weten de leden van de GroenLinks-fractie.
Zou het kabinet dit kunnen toelichten? Wat verstaat het kabinet onder een offensieve
industriepolitiek? De brief bevat weinig concrete voorstellen, en de visie op industriepolitiek
lijkt minder offensief dan die in de verklaring van de «Friends of Industry» of het Frans-Duits manifest. Deelt het kabinet deze vaststelling? Waarom is de brief
ondertekend door slechts 17 lidstaten? Zijn de overige lidstaten ook benaderd om de
brief te ondertekenen?

De leden van de SP-fractie vragen het kabinet hoe er is gereageerd door regeringsleiders
op de brief van Rutte over de interne markt. Is er een meerderheid voor de voorstellen?
Kan het kabinet het Europees krachtenveld geven als het gaat over de plannen voor
de interne markt? Erkent het kabinet dat deze economische zone niet samengaat met
soevereiniteit en democratie, zoals hoogleraar internationale economie Dani Rodrik
(Harvard universiteit) helder uiteenzet – bijvoorbeeld in de uitzending van Tegenlicht
op 17 maart 2019? Is er in de Europese Raad discussie over de uitholling van nationale
democratie via de interne markt, zo vragen de leden van de SP-fractie?

De leden van de PvdA-fractie lezen in de geannoteerde agenda over de inzet op duurzame
economische groei, versterking van het concurrentievermogen en het creëren van welvaart
en werkgelegenheid, die oproepen tot een nieuwe aanpak die gericht is op meer integraal
Europees digitaal beleid en die zorgt voor betere implementatie en handhaving van
interne markt regels en de ondernemer en consument centraal stelt. De leden van de
PvdA-fractie vragen het kabinet of daar ook de zogeheten digitaks bij hoort, nu in
het Europees parlement een voorstel om techreuzen zoals Facebook meer belasting te
laten betalen, is mislukt. Kan het kabinet toelichten wat het standpunt is over een
in te voeren digitaks? Is dit wat het kabinet betreft een onderdeel van een nieuwe
aanpak die gericht is op meer integraal Europees digitaal beleid? En welke kant kiest
Nederland, als het gaat om de digitaks: die van de techreuzen of gaan wij ons scharen
achter een Europees initiatief om techgiganten meer belasting te laten betalen?

Wat de leden van de PvdA-fractie betreft kan die inzet op duurzame economische groei
niet losgezien worden van de Sustainable Development Goals (SDG’s) staan. En dat is hard nodig. Want de SDG’s zijn er niet alleen voor ontwikkelingslanden,
ook in Europa valt er nog voldoende te verbeteren, als het gaat om de gelijkheid van
vrouwen, als het gaat om klimaat en als het gaat om een duurzame handelsagenda. De
laatste is bij uitstek een thema waarop we samen moeten optrekken en waarin ons land
de ambitie heeft een voortrekkersrol te spelen, maar waar de actualiteit noopt tot
meer actie. Kan het kabinet toelichten hoe het hier tegenover staat, zo vragen de
leden van de PvdA-fractie?

Tijdens de Europese Raad zullen Raadsconclusies worden aangenomen over «an updated approach for a competitive single market», zo weten de leden van de ChristenUnie. Hierin wordt de Europese Commissie onder
meer opgeroepen om een jaarlijks rapport aan te bieden over het functioneren van de
interne markt, en een actieplan te presenteren in de Europese Raad van december 2020
gericht op implementatie en handhaving van regels omtrent de interne markt, en samenwerking
met de lidstaten. Is het kabinet bereid om op de Europese Raad aandacht te vragen
voor de schaduwzijde van de interne markt, dat er sprake is van forse verdringing
aan de onderkant van de arbeidsmarkt, zoals het CPB heeft geconstateerd, en dat er
uitbuiting plaatsvindt? Mensen uit Oost-Europa werken en wonen hier vaak onder slechte
omstandigheden, zo constateren de leden van de ChristenUnie. Ondanks de maatregelen
die genomen zijn, in de Detacheringsrichtlijn, zijn er nog veel kostenvoordelen voor
werkgevers die met arbeidsmigranten werken. Dit is a fortiori het geval in de transportsector. Is het kabinet bereid deze negatieve kanten van
het functioneren van de interne markt ook aan de orde te stellen tijdens de Europese
Raad?

Naar verwachting zal de Europese Raad de prioriteiten onderschrijven van de Annual Growth Survey en zullen de lidstaten worden aangemoedigd om deze op te nemen in hun nationale hervormingsprogramma’s
en de stabiliteits- en convergentieprogramma’s, zo lezen de leden van de fractie van
50PLUS. Aangezien een verantwoord begrotingsbeleid een van de prioriteiten is, verwachten
de leden van de fractie van 50PLUS van het kabinet dat de Minister-President bij een
aantal van zijn collega’s – en dan met name die van Italië – dit punt nadrukkelijk
onder de aandacht zal brengen. Kan het kabinet dat voornemen bevestigen?

In de conceptconclusies lezen de leden van de fractie van 50PLUS dat de verdieping
van de «Single Market» vraagt om een meer holistische aanpak van het concurrentievermogen van de Europese
economie. Die zou in de «institutional architecture» van de Europese Commissie terug te zien moeten zijn. Welk beeld heeft het kabinet
daarbij, zo vragen deze leden.

Op 26 februari jl. hebben 17 regeringsleiders, waaronder de Minister-President, in
een brief aan Raadsvoorzitter Tusk vier belangrijke prioriteiten aangegeven voor de
toekomstige ontwikkeling van de Europese interne markt. Kan het kabinet aangeven waarom
11 andere regeringsleiders deze brief niet hebben ondertekend en hoe het krachtenveld
op het terrein van de ontwikkeling van de interne markt eruit ziet, zo vragen de leden
van de 50PLUS-fractie?

Verder hebben de leden van de fractie van 50PLUS nog een vraag naar aanleiding van
een opmerking in de geannoteerde agenda. Daar lezen deze leden: «Tegelijkertijd erkent het kabinet dat de EU zich moet voorbereiden op de nieuwe mondiale
verhoudingen en zou moeten verkennen of en zo ja welke maatregelen zouden kunnen worden
genomen om oneerlijke concurrentie vanuit andere delen van de wereld aan te pakken.
Nederland zal daarom aan de Commissie vragen om een lange termijn actieplan uit te
brengen met maatregelen die het concurrentievermogen van de EU versterken in een mondiale
context.» Tot zover dit citaat. Moeten de leden van de fractie van 50PLUS dit opvatten als
een serieuze optie voor extra handelsbelemmeringen? Gaan we de Amerikaanse president
Trump achterna?

Klimaat

De leden van de VVD-fractie hebben eerder al aangegeven dat het ambitieuze 2050-doel
past bij de Nederlandse inzet om in Europees verband samen te pleiten voor 55% emissiereductie
in 2030. De leden van de VVD-fractie zijn voorstander van een brede Europese aanpak.
We moeten in Nederland niet iets anders doen dan onze buurlanden. Nederland is namelijk
geen eiland. Graag een reactie van het kabinet hierop.

De leden van de PVV-fractie vragen het kabinet hoeveel geld Nederland, via de EU,
kwijt is aan de doelstelling van klimaatneutraliteit.

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet aan te geven hoe de voortgang is op
het klimaatdossier. Dit punt wordt naar achteren geschoven in de tijd omdat er geen
overeenstemming bereikt zou zijn over concrete doelen, zo menen de leden van de CDA-fractie.
Deze leden vragen het kabinet om aan te geven wanneer de Europese Unie dan wel concrete
doelen gaat afspreken en verzoeken het kabinet daarbij een tijdpad aan te geven. Deze
leden achten dit van belang voor het Nederlandse klimaatakkoord.

Graag vernemen de leden van de CDA-fractie de precieze stand van zaken over de onderhandelingen
over concrete klimaatdoelen voor 2030 en 2050? Deze leden willen weten wat daar het
krachtenveld is en welke uitkomst wordt verwacht.

De leden van de CDA-fractie herinneren het kabinet er aan dat het Nederlandse kabinet
had beloofd om een miniconferentie over een vliegtaks te organiseren dit voorjaar.
Deze leden willen weten of daar al een datum voor is geprikt.

De leden van de D66-fractie vernamen dat er ook over klimaatbeleid gesproken wordt
op deze Europese top. Zij benadrukken de positieve uitkomst van afgelopen week toen
het Europees parlement ervoor pleitte om uiterlijk in 2050 de uitstoot van broeikasgassen
tot nul terug te brengen. In 2030 zou de reductie 55% moeten zijn. Het Europees parlement
riep de lidstaten op: doe er alles aan om dát doel te halen. De leden van de D66-fractie
staan volledig achter deze oproep. Is het kabinet bereid zich vol in te zetten voor
deze klimaatambities? De leden van de D66-fractie vinden het positief dat het kabinet
in Europa een kopgroep probeert te vormen. Nu heeft de Europese Commissie in december
2018 een plan gepresenteerd met verschillende opties. Compleet klimaatneutraal in
2050 is de meest ambitieuze daarvan. Naast Nederland steunen ook 9 andere West-Europese
landen dit doel. Vele Oost-Europese landen zijn echter minder enthousiast, en datzelfde
geldt voor Duitsland. De leden van de D66-fractie verwachten actie van het kabinet
op dit punt. Hoe voert het kabinet de motie Buma-Pechtold (Kamerstuk 35 000, nr. 15) uit, om in Europa die kopgroep van 55% CO2 reductie te leiden? Welke activiteiten heeft hij sinds het aannemen van de motie
daartoe ondernomen? Is er een brede lobby opgezet om landen die dit tegenhouden, de
andere kant op te bewegen? Hoe vaak spreekt hij Bondskanselier Merkel hierover? En
is het kabinet bereid om tijdens gesprekken met die kopgroep ook over een gezamenlijke
CO2 minimumprijs te spreken voor de industrie? Zo ja, wanneer gaat het kabinet dit doen?
Zo nee, waarom niet?

Het is evident dat klimaatverandering een internationale aanpak vereist, zo menen
de leden van de GroenLinks-fractie. Deze leden hechten daarom aan een ambitieus Europees
klimaatbeleid, zowel intern als extern. Zij zijn daarom benieuwd naar de voortgang
van de ambities van het kabinet. In het regeerakkoord heeft het kabinet toegezegd
het voortouw te nemen in de EU om de emissiereductie aan te scherpen naar 55 procent
in 2030 (in plaats van 40%). Daar staat niets over in de Mededeling. Wat heeft het
kabinet ondernomen om lidstaten hiervan te overtuigen, zo vragen de leden van de GroenLinks-fractie?
Daarnaast heeft kabinet in de Staat van de Unie 2019 toegezegd om zich in te zetten
voor de verhoging van het aandeel klimaatrelevante uitgaven via het externe instrumentarium
van 25% naar ten minste 50% in het nieuwe Meerjarig Financieel Kader 2021–2027. Ook
deze ambities zijn niet terug te vinden in de Mededeling. Wat is de voortgang? Wat
is plan B wanneer er geen meerderheid voor te vinden is? Ten slotte zijn de leden
van de GroenLinks-fractie erg blij dat het kabinet nu ook de noodzaak voor een CO2-heffing inziet. Is dat nu ook iets waar het kabinet in Brussel voor gaat pleiten?

Op het gebied van klimaat willen de SP-leden graag weten wat er voorzien wordt voor
de Informele Top in Sibiu op 9 mei aanstaande en de formele top die daarop volgt in
juni 2019.

Het is zaak dat de hele Europese Unie inzet op een toekomst waarin ons handelen niet
meer bijdraagt aan de verandering van het klimaat, zo menen de leden van de ChristenUnie.
De leden van de fractie van de ChristenUnie zijn daarom blij dat de Europese Commissie
ook gekozen heeft voor klimaatneutraliteit in 2050. Zal het kabinet zich binnen de
Europese Unie er sterk voor maken dat de hele EU zich een vermindering van 55% van
de CO2-uitstoot in 2030 ten doel zal stellen? Om die doelstelling te behalen, heeft Nederland
besloten tot een CO2-heffing voor de industrie. Gaat het kabinet op de Europese Top bepleiten dat deze
maatregel in alle lidstaten genomen zal worden? Kan – als niet alle EU-landen meedoen
– het kabinet met andere landen een koplopergroep vormen?

De leden van de fractie van 50PLUS onderstrepen het belang van een lange termijn EU-klimaatstrategie.
Hoe groot acht het kabinet de kans dat de Raad nog dit jaar tot overeenstemming komt
over een ambitieuze doelstelling voor 2050? Met welke landen trekt Nederland op als
het gaat om het bereiken van een klimaatneutraal scenario in 2050? En welke initiatieven
denkt het kabinet – samen met anderen – te nemen om landen die zich terughoudend opstellen,
tot andere gedachten te brengen, zo vragen de leden van de fractie van 50PLUS? Vorige
week maakte het Nederlandse kabinet een onverwachte draai in het nationale klimaatbeleid.
Gaat het kabinet zich nu ook in Europa sterk maken voor het ontzien van de burgers
en voor een stevige aanpak van vervuilende bedrijven?

EU-China top

De leden van de VVD-fractie vinden het goed dat er een EU-China top gehouden wordt.
Belangrijk is dat wordt ingezet op wederkerigheid en in dat kader, indien mogelijk,
wordt opgetrokken met de VS. Kan het kabinet in haar toelichting op de EU-China top
ingaan op het 16+1 overleg, de bilaterale betrekkingen met China en of bedrijfseconomische
spionage besproken zal worden tijdens de top? Kan het kabinet daarnaast een stand
van zaken geven inzake de gesprekken over het einde van het handelsconflict tussen
de VS en China en de rol die de EU daarin speelt?

De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet aan te geven wat er wordt gedaan om
de toenemende invloed van China in Europa te beteugelen. De Minister van Buitenlandse
Zaken heeft aangegeven dat China invloed heeft op het stemgedrag van enkele lidstaten
in de Raad, zo menen de leden van de CDA-fractie. Deze leden vragen het kabinet hoe
voorkomen kan worden dat deze invloed van China op het beleid in Europa wordt beteugeld.
Kan het kabinet aangeven om het stemgedrag van welke lidstaten in de Raad het gaat?
Deze leden vragen het kabinet voorts om in Europa te pleiten voor wederkerigheid richting
China. De leden van de CDA-fractie willen benadrukken dat samen optrekken in Europa
van belang is en verzoeken dit pleidooi voor Europese samenwerking richting China
te benadrukken in de Raad. De leden van de CDA-fractie vragen het kabinet voorts of
er nu Europees beleid over bijvoorbeeld Huawei is of wordt gemaakt.

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van het feit dat er op 9 april een
EU-Chinatop in Brussel plaatsvindt en dat hierover ook gesproken wordt tijdens de
Europese Top van 21 en 22 maart. De Europese Commissie heeft samen met de Hoge Vertegenwoordiger
op 12 maart de Gezamenlijke Mededeling «EU-China: een strategische visie» gepresenteerd.
De leden van de D66-fractie vinden dit een positieve ontwikkeling. Chinese staatsbedrijven
doen al jarenlang strategische investeringen in de Europese Unie. Zonder gezamenlijke
EU-strategie kan China makkelijk EU-landen tegen elkaar uitspelen. Maar aan de andere
kant liggen er ook kansen in China voor Europese bedrijven. Ook om die te kunnen verzilveren
is een gezamenlijke Europese strategie belangrijk. De leden van de D66-fractie dringen
er daarom al langer op aan om China serieus te nemen. Zij wachten nog steeds op de
China-strategie van dit kabinet. Deze leden geven het kabinet graag alvast een aantal
punten mee voor de aankomende Top. Kan het kabinet toezeggen dat het zal blijven aandringen
op het voortzetten en intensiveren van een Europese mensenrechtendialoog met China?
Mensenrechten moeten onderdeel zijn van de China-strategie, zo menen deze leden.

Daarnaast zijn zij ook van mening dat er één Europese strategie moet komen over het
aanleggen van het 5G-netwerk in Europa en of en hoe dit door Chinese bedrijven kan
worden gedaan. De Europese Unie moet hier, in plaats van versnipperd, een gezamenlijke
aanpak hanteren en voorkomen dat enkele lidstaten een eigen koers varen. Zet het kabinet
zich hiervoor in? Zo ja, hoe? Zo nee, waarom niet? Kan het kabinet het standpunt per
actiepunt uit de Mededeling uiteenzetten?

De leden van de GroenLinks-fractie pleiten voor een reset van de relatie met China. Het is tijd dat de zakelijke kortzichtigheid en naïviteit
plaatsmaken voor een duurzaam en strategische engagement. Dat besef lijkt ook langzaam
te groeien bij het kabinet en de Europese Commissie. Het is goed dat de Europese Commissie
een voorstel heeft gedaan dat poogt de opmars van Chinese bedrijven af te remmen via
regels voor staatssteun en aanbestedingen en gezamenlijk wil optrekken om de veiligheid
van kritieke infrastructuur te garanderen. Kan het kabinet toelichten waarom het kabinet
een «kritische kanttekening plaatst bij het actiepunt over reciprociteit bij overheidsopdrachten
omdat dit niet geheel in lijn is met de Nederlandse inzet»? Wat is de Nederlandse
inzet op dit punt?

Tegelijkertijd is er volgens de leden van de GroenLinks-fractie nog steeds weinig
oog voor de politieke realiteit. Het streven naar een gezamenlijke positie ten opzichte
van China is wenselijk, zelfs noodzakelijk. Maar hoe kunnen we dat waarmaken als diverse
lidstaten ondertussen bilaterale afspraken maken met China (al dan niet als gevolg
van Europees beleid)? Welke bilaterale afspraken heeft Nederland met China en kunnen
deze een gezamenlijke EU-positie ondermijnen? Hoe ziet het kabinet het Memorandum
of Understanding (MoU) dat Italië mogelijk zal tekenen over het Chinese Belt and Road-initiatief? Wat gaat het kabinet in Brussel bepleiten ter voorbereiding op de EU-China
dialoog? Wie zal er namens Nederland deelnemen aan de EU-China top van 9 april?

De leden van de SP-fractie vragen het kabinet in te gaan op de ambiguïteit van de
houding ten opzichte van China als het gaat om enerzijds macht ten opzichte van China
op te bouwen, maar anderzijds aan te sturen op de verkoop van havens – bijvoorbeeld
in Griekenland – die vervolgens in Chinese handen vallen. Kopen zij op deze manier
niet hun plek aan tafel om zodoende strategische besluiten te beïnvloeden? Kan het
kabinet hierop ingaan, zo vragen de leden van de SP-fractie?

De leden van de PvdA-fractie hebben er kennis van genomen dat ook de EU – China top
op de agenda staat. En hoewel een van de actiepunten in de EU-Chinastrategie de versterking
van de samenwerking tussen de EU en China is ten aanzien van de op regels gebaseerde
internationale orde, waaronder het aanspreken van China op mensenrechten, maken de
leden van de PvdA-fractie zich grote zorgen over de ontwikkelingen in China. Mensenrechtenverdedigers
hebben het zwaar in China, zo constateren de leden van de PvdA-fractie. Na de laatste
EU-China Top werden hervormingen van het rechtssysteem in China niet enkel stopgezet
maar zelfs teruggedraaid. In heel China worden advocaten, journalisten, mensenrechtenverdedigers
en zogenaamde critici nog altijd onderworpen aan willekeurige detentie, opsluiting
en gedwongen verdwijningen. Hoe gaat het kabinet de collega’s in de Europese Raad
ervan overtuigen dat het belangrijk is om de vervolging van deze groepen van individuen
aan te kaarten te tijdens gesprekken met China? Is het kabinet bereid in het bijzonder
te pleiten voor de vrijlating van: Gui Minhai, Huang Qi, Wang Quanzhang, Guligeina
Tashimaimaiti, Ilham Tohti, Tashi Wangchuk en Lee Ming-che?

De leden van de fractie van de ChristenUnie steunen het kabinet in de opvatting dat
de Europese Unie een strategisch beleid ten aanzien van China moet voeren dat ambitie
toont en «niet naïef is». Is het kabinet van mening dat Nederland daarin tot nu toe
tekort is geschoten ten aanzien van China? Wat gaat er nu veranderen? Wat gaat die
«meer strategische benadering» in de praktijk betekenen, zo vragen deze leden? Op
welke gebieden is er volgens het kabinet concreet sprake van oneerlijke concurrentie
en hoe wil het kabinet dat in EU-verband beantwoorden? Is het kabinet het met de ChristenUnie
eens dat te lage lonen en slechte arbeidsomstandigheden eigenlijk ook een vorm van
oneerlijke concurrentie zijn?

De ChristenUnie is van mening dat op de Europese Top ook aandacht moet zijn voor mensenrechten.
In een land waar naar verluidt een miljoen mensen feitelijk vastgehouden worden in
de provincie Xinjiang kan dit onderwerp niet onbesproken blijven. De leden van de
fractie van de ChristenUnie wijzen ook niet voor niets al jaren op de onderdrukking
van christenen in China. Gaat het kabinet er tijdens de Raad voor pleiten dat mensenrechten
ook op de EU-Chinatop zelf aan de orde worden gesteld?

De leden van de fractie van 50PLUS kijken uit naar de resultaten van de jaarlijkse
EU-Chinatop die op 9 april wordt gehouden. In de geannoteerde agenda geeft het kabinet
zijn visie op het document «EU-China: een strategische visie», opgesteld door de Europese
Commissie en de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid.
De leden van de fractie van 50PLUS delen het oordeel dat de in het document genoemde
actiepunten een goede basis vormen voor het overleg met China. Het kabinet wil een
strategisch beleid ten aanzien van China, waarbij de Europese Unie ambitie toont en
niet naïef is. Hoe groot acht het kabinet de kans op een stevig en eensgezind EU-Chinabeleid,
gezien de grote Chinese belangen in een aantal lidstaten? En wanneer kan de Kamer
de toegezegde Nederlandse China-strategie tegemoet zien?

Interne en externe aspecten van desinformatie

De leden van de fractie van de VVD zijn van mening dat onze democratie niet gekaapt
mag worden door desinformatie of (buitenlandse) digitale inmenging. Waar het desinformatie
betreft moeten we altijd vrijheid van meningsuiting en persvrijheid voorop stellen.
Samenwerking in Europa tegen desinformatie en digitale inmenging is goed maar als
soeverein land moeten we ook zelf ook kennis en kunde op dit punt opbouwen. We mogen
niet afhankelijk worden op dit punt van de EU. Is het kabinet het hiermee eens?

Italië

De leden van de CDA-fractie vinden het bizar dat de berekeningen van de Europese Commissie
over het Italiaanse begrotingstekort niet openbaar zijn. De Europese Commissie heeft
de begroting wel goedgekeurd maar weigert te zeggen hoe ze tot het oordeel komt dat
een begrotingstekort van een land met zo’n hoge staatsschuld mag oplopen. Dit raakt
de kern van de Europese samenwerking en democratische legitimatie. Hoe kunnen immers
burgers en parlementen op dit moment controleren of de Europese Commissie zich wel
aan de eigen regels en afspraken houdt, zo vragen de leden van deze fractie.

Het Nederlandse kabinet zegt overigens dat de Europese Commissie de eigen regels niet
gevolgd heeft en de begroting niet had mogen goedkeuren, zo menen de leden van de
CDA-fractie. Die opmerking raakt wel de kern van de Europese samenwerking in de bankenunie.
Want wat betekent dit voor de bankenunie? Kunnen burgers erop vertrouwen dat harde
afspraken in de bankenunie straks wel worden nageleefd? De leden van de CDA-fractie
vragen het kabinet hier een uitgebreid antwoord op te geven.

De schriftelijke antwoorden van het kabinet stellen de leden van de CDA-fractie ook
niet gerust. Op de vraag of Nederland straks via ESM-leningen kan opdraaien voor het
feit dat in Italië honderdduizenden mensen nu met 63 jaar met vroegpensioen kunnen,
kwam het zuinige antwoord: «Dat is nu niet aan de orde», zo lezen de leden van de
CDA-fractie. Dat moge zo zijn, merken de leden van de CDA-fractie op, maar het Italiaanse
begrotingstekort loopt op, de Europese Centrale Bank kan niet meer opkopen en het
Italiaanse bankenstelsel is zwak. Hoe gaat het Nederlandse kabinet er dus voor zorgen
dat de Nederlandse belastingbetaler niet (in)direct de Italiaanse vroegpensioenen
meefinanciert?

Wat het document betreft: is het Nederlandse kabinet bereid om formeel aan de Europese
Commissie te vragen de berekeningen over Italië en Frankrijk openbaar te maken, bijvoorbeeld
in het kader van artikel 4(3) van het EU-verdrag over samenwerking tussen de instituties,
zo vragen de leden van de CDA-fractie? Zo nee, hoe moeten burgers dan kennis kunnen
nemen van het handelen van de Europese Commissie?

Migratie

De leden van de GroenLinks-fractie merken op dat migratie voor het eerst sinds lange
tijd niet op de agenda van de Europese Raad staat. Precies drie jaar na de EU-Turkije-verklaring
verslapt de politieke aandacht, terwijl mensensmokkelaars nog vaak vrij spel hebben,
gezinnen in erbarmelijke omstandigheden op de Griekse eilanden vastzitten, vluchtelingen
in Libische detentiecentra worden gemarteld en een gemeenschappelijk Europees asielbeleid
verder weg is dan ooit, zo menen de leden van de GroenLinks-fractie. In hoeverre is
het kabinet van plan hier aandacht voor te vragen, al dan niet en marge van de Europese
Raad?

Turkije

De leden van de PvdA-fractie vragen aandacht voor een veelbesproken rapport van de
Turkije rapporteur van het Europees parlement, Kati Piri. Dit rapport is in het Europees
parlement besproken en er is met grote meerderheid gestemd voor het rapport waarin
de Raad wordt opgeroepen om de onderhandelingen met Turkije over EU-lidmaatschap formeel
op te schorten en een strategie te ontwikkelen om democraten in Turkije bij te staan
met voorstellen waaronder rechtstreekse financiering van het Turks maatschappelijk
middenveld, journalisten en mensenrechtenverdedigers. Twee dagen later, op 15 maart
jl., hield de EU een Associatieraad-vergadering met de Turkse Minister van Buitenlandse
Zaken. Daar klonken veel lovende woorden volgens de leden van de PvdA-fractie. De
meest kritische noot kwam van Eurocommissaris Hahn, die zei «on certain issues we agreed to disagree». Is dit hoe de EU om denkt te gaan met de mensenrechtenschendingen in Turkije, zo
vragen de leden van de PvdA-fractie? Wat gaat het Nederlandse kabinet doen met de
aanbevelingen van het Europees parlement? Wordt er nagedacht over een EU-strategie
over hoe kan worden voorkomen dat Turkije nog verder afglijdt en hoe te voorkomen
dat Turkse democraten zich afwenden van de EU, zo vragen deze leden?

Overig

Tot slot willen de leden van de PvdA-fractie opmerken dat iedereen is geschrokken
van wat er in Christchurch, Nieuw Zeeland, is gebeurd. Het is zorgelijk te moeten
constateren dat wij ook in Europa geconfronteerd worden met toenemende dreiging van
extreemrechts, antisemitisme, islamofobie, homofobie, misogynie en andere vormen van
onverdraagzaamheid. Verwacht het kabinet dat deze ontwikkelingen, en/of de gezamenlijke
bestrijding daarvan ook en marge van de top besproken zal worden, zo vragen de leden
van de PvdA-fractie?

Verslag van de Europese Raad van 13 en 14 december 2018: MFK

In het verslag van de Europese Raad van 13 en 14 december 2018 wordt melding gemaakt
van de discussie over het Meerjarig Financieel Kader (MFK) 2021–2027. De leden van
de fractie van 50PLUS weten uiteraard dat onder het Roemeens EU-voorzitterschap daarover
verder is en wordt onderhandeld. Maar wat is de reden dat het nu niet op de agenda
van de Europese Raad staat? Is de indruk juist dat er daarvoor te weinig vooruitgang
wordt geboekt? Deelt het kabinet de vrees van de leden van de fractie van 50PLUS dat
de Nederlandse inzet op beperking en modernisering van het Meerjarig Financieel Kader
2021–2027, vermindering van de uitgaven voor cohesie en landbouw uiteindelijk niet
realiseerbaar zal zijn, gezien de geluiden uit andere lidstaten en het Europees parlement,
zo vragen deze leden?

Verslag van de Europese Raad van 13 en 14 december 2018: Migratie

Over het thema migratie hebben de leden van de fractie van 50PLUS dezelfde vraag als
bij het Meerjarig Financieel Kader 2021–2027. Staat dit onderwerp niet op de agenda
van de Raad omdat er vrijwel geen voortgang te melden is? Hoe staat het met de onderhandelingen
met het Europees parlement over het mandaat van de Europese grens- en kustwacht en
met de hervormingen van het Gemeenschappelijke Europees Asielstelsel? Is er al zicht
op wanneer het migratiebeleid weer de plek op de agenda van de Europese Raad krijgt
die het verdient, zo vragen deze leden?