Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van der Molen, Von Martels en Omtzigt over de brand bij een Duitse kerncentrale vlakbij de Nederlandse grens

Antwoord van Staatssecretaris Van Veldhoven-van der Meer (Infrastructuur en Waterstaat)
(ontvangen 12 februari 2019). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019,
nr. 1086.

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van de brand die op donderdag 6 december 2018 woedde op het terrein
van de kerncentrale in Lingen (Duitsland), ongeveer 20 kilometer van de grens met
Nederland (Denekamp)?1

Antwoord 1

Op donderdagavond 6 december is er een brand geweest in de splijtstoffabriek van Advanced
Nuclear Fuels (ANF) die op ruim 1 km afstand (hemelsbreed) van de kerncentrale Emsland
is gelegen. De kerncentrale werd niet bedreigd door die brand.

Vraag 2

Hebt u kennisgenomen van het feit dat er in Nederland wel berichten verschenen bij
RTV Oost, tevens calamiteitenzender in Oost Nederland, («Brand bij kerncentrale Lingen:
Gevaar kan niet worden uitgesloten»), maar er verder geen informatie werd gegeven?2

Antwoord 2

De Veiligheidsregio Twente en het Nationaal Crisiscentrum (NCC, en via het NCC ook
de ANVS) zijn, nadat de brand was geblust, door de Duitse autoriteiten op de hoogte
gesteld van de brand. De meetsystemen van de installatie (Advanced Nuclear Fuels (ANF))
en de brandweer in Duitsland hebben vastgesteld dat er geen radioactieve stoffen buiten
de installatie zijn vrijgekomen. Hierdoor was er geen sprake van een risico voor de
bevolking. Op grond hiervan zijn er vanuit de Veiligheidsregio Twente enkele contacten
met de media geweest. De ANVS heeft op donderdag 6 december gecommuniceerd door middel
van een bericht op de website en via Twitter. Op 7 december heeft de Veiligheidsregio
Twente langs dezelfde kanalen gecommuniceerd.

Vraag 3

Kunt u aangeven wat er precies in Lingen gebeurd is en of, en wanneer, de Nederlandse
overheid de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming en de betrokken
veiligheidsregio’s voldoende op de hoogte was zijn gesteld van het voorval en de precieze
omstandigheden? Welke classificatie heeft het ongeval gekregen?3

Antwoord 3

Op 6 december jl. is er rond half acht ‘s avonds brand ontstaan in het Duitse Lingen
bij het bedrijf Advanced Nuclear Fuels (ANF). In tegenstelling tot wat een aantal
media berichtten, was er geen sprake van brand bij de kerncentrale Emsland. De ANF-fabriek
ligt op een ander terrein op ruim 1 km afstand (hemelsbreed) van de kerncentrale Emsland.
Rond 21:15 uur is het sein brand meester gegeven. ANF vervaardigt splijtstofelementen
die dienen als brandstof in kerncentrales. De brand vond plaats in een laboratorium
en niet in de ruimte waar de splijtstofelementen vervaardigd worden. De meetsystemen
van de installatie (Advanced Nuclear Fuels (ANF)) en de brandweer in Duitsland hebben
vastgesteld dat er geen radioactieve stoffen buiten de installatie zijn vrijgekomen.

De Duitse toezichthouder heeft bij de ANVS aangegeven dat deze ongewone gebeurtenis
voorlopig is ingeschaald op niveau INES-0: een kleine afwijking zonder veiligheidsconsequenties.

Vraag 4

Hoe is het in algemene zin gesteld met de veiligheid bij de nucleaire centrale in
Lingen nu zich daar in korte tijd drie incidenten hebben voorgedaan? Voldoet de centrale
aan alle relevante normen?

Antwoord 4

De brand van 6 december 2018 vond niet plaats bij de kerncentrale Emsland, maar bij
de verderop gelegen splijtstoffabriek van ANF. Het toezicht op de kerncentrale Emsland
en op de ANF fabriek ligt bij de Duitse autoriteiten. In dit geval gaat het om het
Ministerie van milieubeheer van de deelstaat Nedersaksen. De ANVS heeft regelmatig
contact met de toezichthouders in Duitsland, waaronder die in Nedersaksen. Informatie
over de aard en het aantal ongewone gebeurtenissen die plaatsvinden zowel bij de kerncentrale
Emsland als bij ANF is te vinden op een website van de Duitse autoriteiten en geeft
in de optiek van de ANVS geen aanleiding voor ongerustheid4.

Vraag 5, 7

Wilt u er bij de veiligheidsregio’s op aandringen dat dit incident samen met de partners
in Duitsland geëvalueerd wordt op ten minste de volgende deelvragen:

A. wat was de aard van de brand, waar vond hij plaats en was de aard aan beide kanten
van de grens duidelijk;

B. hoe verliep de grensoverschrijdende communicatie;

C. was het verstandig om geen informatie te communiceren? Indien wel gecommuniceerd zou
zijn, welke wijze zou dan het beste zijn geweest (via calamiteitenzender of NL Alert
etc.)?

Kunt u de bevindingen van de evaluatie met de Kamer delen, zodat die besproken kunnen
worden in een volgend overleg over nucleaire veiligheid, waar weer gesproken zal worden
over grensoverschrijdende samenwerking met Duitsland en België, en het goed is om
dan te kunnen kijken hoe die in praktijk heeft plaatsgevonden?

Antwoord 5, 7

De Veiligheidsregio Twente heeft aangegeven dit incident te gaan evalueren en daarbij
de ANVS, het DCC IenW en het NCC (JenV) te zullen betrekken. De gestelde vragen zullen
hierin worden meegenomen.

De uitkomsten van deze evaluatie zullen met uw Kamer worden gedeeld.

Vraag 6

Kunt u aangeven wanneer de volgende oefening van Duitsland plaats gaat vinden waar
Nederland bij betrokken wordt?

Antwoord 6

De eerstvolgende uitgebreide oefening met Duitsland is de GEDEX oefening (German Dutch
Emsland Exercise). Deze wordt in de eerste helft van 2020 gepland.