Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Van Kent, Smeulders, Renkema en Gijs van Dijk over het bericht dat de distributiecentra van Picnic niet veilig zijn

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) mede namens de Staatssecretaris
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ontvangen 12 februari 2019). Zie ook Aanhangsel
Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 1188.

Vraag 1

Kent u het bericht in Trouw over de te hoge werkdruk, onveilige arbeidsomstandigheden
en slechte beloning bij online supermarkt Picnic?1 Wat is uw reactie daarop?

Antwoord 1

Ja, het bericht is mij bekend. Ik vind het van groot belang dat mensen zich in hun
werk goed behandeld voelen. Iedere werkgever heeft ervoor te zorgen dat medewerkers
gezond en veilig kunnen werken. Dat geldt ook voor snel groeiende bedrijven als Picnic.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de te hoge werkdruk bij Picnic, waarbij het aantal te verzamelen
boodschappen steeds naar boven toe wordt bijgesteld en waar op een digitaal scorebord
wordt bijgehouden wie het snelst is en wie het traagst?

Antwoord 2

Ik onderstreep het belang van goede werkomstandigheden. De werkgever is verantwoordelijk
voor het inrichten van de werkzaamheden op een wijze waarbij de werkdruk op een acceptabel
niveau blijft. Hierbij hoort ook het in acht nemen van voldoende pauze- en rustmomenten.

Het toepassen van het scorebord en het gebruik daarvan valt onder het instemmingsrecht
van de Ondernemingsraad. Het betreft een regeling inzake voorzieningen die gericht
zijn op of geschikt zijn voor waarneming of controle op aanwezigheid, gedrag of prestaties
van de in de onderneming werkzame personen, als bedoeld in artikel 27 WOR. Een besluit
tot vaststelling, wijziging of intrekking van zo’n regeling behoeft de instemming
van de OR.

Als het digitale scorebord een ontoelaatbare psychische (werk)druk op werknemers legt
of als werknemers ten gevolge van hun prestaties negatief bejegend of gepest worden
door de werkgever of door collega’s, kan van psychosociale arbeidsbelasting worden
gesproken. De werkgever is op grond van de Arbowet verplicht om beleid te voeren om
dat tegen te gaan.

In het uiterste geval is het mogelijk om een klacht in te dienen bij Inspectie SZW.

Vraag 3

Is het voor u acceptabel dat het personeel met onveilige karren moet werken waardoor
verwondingen zoals kneuzingen, met grote regelmaat voorkomen? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 3

Nee, de Arbeidsomstandighedenwet stelt grenzen. Werkzaamheden en arbeidsmiddelen die
daarvoor worden gebruikt, mogen geen gevaar opleveren voor de veiligheid en gezondheid
van de werknemer. Het is de taak van de werkgever om voor goede arbeidsomstandigheden
te zorgen en om de preventie van arbeidsrisico’s vorm te geven.

Vraag 4

Wat is uw reactie op het weerwoord van Picnic hierop dat het bedrijf momenteel testen
doet met veiliger materieel? Zouden verbeteringen wat u betreft niet per direct doorgevoerd
moeten worden zodat aan onveilige omstandigheden een eind komt?2

Antwoord 4

De werkgever moet aan een aantal verplichtingen voldoen om een veilige en gezonde
arbeidssituatie te creëren voor zijn werknemers en uiteraard ook aan de plicht om
onveilige omstandigheden weg te nemen. Ik begrijp uit uw vraag en de reactie van Picnic
dat het bedrijf zich inspant om de situatie te verbeteren. Ik kan niet oordelen over
de concrete maatregelen die worden genomen.

Als naar het oordeel van werknemers er sprake is van direct ernstig gevaar biedt de
Arbeidsomstandighedenwet de mogelijkheid om het werk zelf stil te leggen. Hierbij
geldt wel de voorwaarde dat het gevaar zo onmiddellijk dreigt dat de Inspectie SZW
niet tijdig kan optreden (artikel 29 van de Arbeidsomstandighedenwet).

Vraag 5, 6

Bent u bereid de Inspectie SZW een onderzoek te laten starten naar de arbeidsomstandigheden
en veiligheid bij Picnic? Kunt u uw antwoord toelichten?

Heeft Picnic een Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) waarin is aangegeven welke
gezondheids- en veiligheidsrisico’s er zijn bij de werkzaamheden? Is in deze RI&E
ook een plan van aanpak om deze arbeidsomstandigheden aan te pakken? Is deze RI&E
gekeurd door een gecertificeerde deskundige? Is de Ondernemingsraad betrokken geweest
bij het opstellen van deze RI&E? Bent u bereid om de Inspectie SZW deze RI&E van Picnic
te laten controleren? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5, 6

Iedere werkgever dient de arbeidsrisico’s in kaart te brengen in een RI&E. De Inspectie
SZW houdt hier toezicht op en controleert indien nodig of er een RI&E en bijbehorend
Plan van Aanpak aanwezig is.

De Inspectie SZW werkt risicogestuurd, programmatisch en effectgericht. Dit houdt
in dat zij haar capaciteit daar inzet waar de grootste risico’s op niet naleving zich
voordoen. De Inspectie SZW analyseert continu of nieuwe risico’s optreden die tot
mogelijke aanpassingen van inspectie-inzet aanleiding geven. Deze analyse is gebaseerd
op bevindingen, onderzoeken, uitkomsten van reactieve inspecties en signalen van buiten
– waaronder meldingen van misstanden en signalen in de media en monitoringsonderzoek.

Er worden geen uitlatingen gedaan of de Inspectie SZW al dan niet onderzoek doet.
In alle gevallen geldt dat wanneer klachten door de ondernemingsraad of de vakbond
worden ingediend, er altijd onderzoek volgt door de Inspectie SZW.

Vraag 7, 8

Wat is uw reactie op het feit dat online supermarkt Picnic ingeschreven staat bij
de Kamer van koophandel als een IT-bedrijf? Dekt dat volgens u de lading? Zo nee,
wat gaat u hiertegen doen?

Is er een juridisch onderscheid tussen een supermarkt die ook thuisbezorgt en een
supermarkt die alleen thuisbezorgt? Bent u bereid dit te laten onderzoeken?

Antwoord 7, 8

Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder van Picnic om zorg te dragen voor
een juiste inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Het is niet aan mij om een oordeel
uit te spreken over de juistheid daarvan.

Vraag 9

Deelt u de mening van vakbond FNV dat Picnic op deze wijze de cao voor supermarkten
ontduikt? Kunt u uw antwoord nader toelichten?

Antwoord 9

Zie antwoord bij vraag 13.

Vraag 10

Erkent u dat Picnic, dat zich nadrukkelijk positioneert als een (online) supermarkt,
zich ook aan de cao voor supermarkten moet houden?

Antwoord 10

Zie antwoord bij vraag 13.

Vraag 11, 12

Hoeveel mensen werken er voor Picnic? Hoeveel daarvan zijn direct in loondienst en
hoeveel werken er via een uitzend-, payroll- of andere constructie?

Erkent u dat door vrijwel uitsluitend met uitzendkrachten te werken, Picnic in strijd
met (de geest van) de wet handelt? Zo ja, bent u bereid Picnic hierop aan te spreken?

Antwoord 11, 12

Het aantal mensen dat bij Picnic werkt is bij mij niet bekend.

Het is aan de werkgever zelf om zijn personeelsbeleid vorm te geven en in dat kader
te besluiten al dan niet met uitzendkrachten of met payrollkrachten te werken. De
regering neemt met de Wet Arbeidsmarkt in Balans maatregelen die de verschillen in
kosten en risico’s tussen contractvormen verkleinen en die het aangaan van een vast
contract aantrekkelijker maken.

Vraag 13

Worden de mensen die werken in dienst van of voor Picnic betaald volgens een cao?
Zo ja, welke? Wat zijn de verschillen in loon en arbeidsvoorwaarden met de coa voor
supermarkten?

Antwoord 9, 10, 13

Bij het Ministerie van SZW is geen cao aangemeld voor Picnic. Dit betekent dat er
geen eigen ondernemings-cao van toepassing is. Of Picnic onder de werkingssfeer van
een algemeen verbindend verklaarde bedrijfstak-cao valt, zoals de cao voor het Levensmiddelenbedrijf
of de cao voor het Beroepsgoederen over de Weg en de Verhuur van Mobiele, kranen kan
ik niet beoordelen. Interpretatie van de werkingssfeer van een cao is een zaak van
cao-partijen. Daar kan ik geen uitspraken over doen. Cao-partijen gaan ook zelf over
de handhaving van de naleving van de eigen cao.

Vraag 14

Bent u van mening dat Picnic, dat de te hoge werkdruk, onveilige werkomgeving en het
ontduiken van de cao ontkent en de FNV bovendien beschuldigt van stemmingmakerij,
zich de kritiek voldoende aantrekt? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 14

Picnic geeft als reactie op de genoemde publicatie aan dat zij samen met de werknemers
zoekt naar oplossingen op het gebied van arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden.
In overleg met de medewerkers worden onder andere wekelijks verbeteringen op het gebied
van arbeidsveiligheid doorgevoerd.

Vraag 15

Hoe gaat u voorkomen dat Picnic, zoals we eerder zagen bij Deliveroo in de maaltijdbezorging,
de race naar de bodem ontketent in de supermarktbranche?

Antwoord 15

Het kabinet maakt zich zorgen over de groeiende groep kwetsbare werkenden aan de onderkant
van de markt. In het regeerakkoord zijn maatregelen aangekondigd om concurrentie op
arbeidsvoorwaarden tegen te gaan. Het beschermen van deze groep staat hoog op de agenda.

Het is primair aan cao-partijen om te bepalen onder welke bedrijfstak-cao een werkgever
valt. In dat kader staat het hun vrij een gerechtelijke procedure te starten, zoals
recentelijk ook het geval was bij Deliveroo. Tevens kunnen cao-partijen of individuele
uitzendkrachten, als zij het vermoeden hebben dat de Waadi niet wordt nageleefd, de
Inspectie SZW vragen hier onderzoek naar te doen.