Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Middendorp over de berichten ‘pilots met Idensys stopt per 31 december 2018’ en ’Einde pilot inloggen met Idensys en iDIN’

Antwoord van Staatssecretaris Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) (ontvangen
5 februari 2019).

Vraag 1

Wat is de reden van het stoppen met de pilots met Idensys en iDIN per 31 december
2018, zoals genoemd in het bericht?1 2 Waarom worden deze pilots gestopt voorafgaand aan de behandeling van de Wet digitale
overheid?

Antwoord 1

Uit de Wet digitale overheid volgt dat naast het bestaande DigiD private inlogmiddelen
toegelaten kunnen worden voor gebruik bij (semi)publieke dienstverlening. Op dit moment
wordt een aanbestedingstraject voorbereid om naast een privaat inlogmiddel voor burgers
te verwerven teneinde dit middel toe te laten voor breed gebruik bij (semi)publieke
dienstverlening. De pilots worden daarom nu beëindigd.

Dit aanbestedingstraject hangt nauw samen met de – inmiddels gestopte – eID-pilots.
In deze pilots leveren Idensys en iDIN (iDIN maakt geen onderdeel uit van het eTD-stelsel)
de inlogmiddelen aan burgers. Om de aanbesteding niet te bezwaren, en inschrijvende
partijen zekerheid te kunnen bieden ten aanzien van de omvang van de opdracht, zijn
de pilots per 1 januari 2019 beëindigd. Het burgerdomein is dan vrij voor aanbesteding,
doordat er na het beëindigen van de pilots geen andere private partijen meer middelen
aanbieden aan burgers. Dit voorkomt dat Idensyspartijen eventuele rechten kunnen ontlenen
aan het feit dat zij operationeel zijn. Voor de goede orde merk ik op dat deze partijen
uiteraard kunnen inschrijven op de aanbesteding. Het gaat erom dat voorafgaand aan
de aanbesteding een gelijk speelveld wordt bereikt, waardoor de middelenuitgevers
tijdens de pilot dezelfde uitgangspositie krijgen als andere mogelijke aanbieders
die niet aan de pilots hebben meegedaan.

Vraag 2

Hoeveel gebruikers logden in via Idensys en iDIN onder deze pilots? Hoeveel van deze
mensen hebben geen DigiD?

Antwoord 2

Tijdens de pilots zijn aan in totaal 39.146 burgers identificatiemiddelen uitgegeven.
Het betreft derhalve een relatief zeer beperkt aantal middelen, afgezet tegen de totale
populatie DigiD gebruikers. Daarvan zijn 6.004 middelen uitgeven door Idensyspartijen.
Aan 33.142 personen is gedurende de pilot een iDIN middel verstrekt. Er is niet specifiek
bijgehouden welke van deze personen die een Idensys- of iDIN-middel hebben aangevraagd
niet over een DigiD beschikken. Dat is ook niet het doel geweest van de pilots. De
verwachting is dat vrijwel de gehele populatie tevens de beschikking had en of kon
hebben over een DigiD. Overigens is het wel zo dat onder een kleine groep burgers
een Idensys-identificatiemiddel op niveau hoog is uitgereikt, en daar voor het gebruik
van (medische) dienstverlening van afhankelijk is geworden. Omdat daarvoor niet direct
een alternatief voorhanden is, is met de betrokken middelenuitgevers afgesproken dat
deze groep nog steeds een Idensys-identificatiemiddel kan gebruiken. Daarmee wordt
voorkomen dat deze groep onevenredig nadeel ondervindt van het beëindigen van de pilots.

Vraag 3

Wordt de Kamer geïnformeerd over het stoppen van de pilots met private middelen en
de argumentatie om dat te doen? Zo ja, hoe en wanneer? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 3

Het voornemen was om het stopzetten van de pilots met de reguliere rapportage over
eID formeel aan uw Kamer te melden. Echter gelet op uw vragen meld ik u dit niet in
de voortgangsrapportage, maar bij gelegenheid van deze beantwoording separaat. Overigens
merk ik op dat de communicatie over het stopzetten van de pilots richting gebruikers
en overheidsorganisaties, in samenwerking met de betrokken leveranciers, reeds in
gang was gezet. Ook op de websites van de betrokken leveranciers is deze informatie
publiekelijk toegankelijk.

Het voornemen was om in de voortgangsrapportage tevens de achterliggende argumentatie
om de pilots stop te zetten aan uw Kamer te melden. Ook deze argumentatie treft u
bij de beantwoording van deze vragen aan. Ik verwijs u daarvoor kortheidshalve naar
de beantwoording op vraag 1.

Vraag 4

Zijn de ervaringen van zorgpartijen, gemeenten en de Belastingdienst die mee deden
aan de pilots bekend bij u? Zo ja, wat zijn deze ervaringen? Zo nee, waarom niet?
Zijn de ervaringen van de gebruikers van Idensys bekend bij u? Zo ja, wat zijn deze
ervaringen? Zo nee, waarom niet? Kunt u deze ervaringen delen met de Kamer?

Antwoord 4

De pilots zijn geëvalueerd door de «Commissie Evaluatie pilots publieke en private
authenticatiemiddelen» (commissie Kuipers). De inlogmiddelen zijn getoetst op gebruikservaringen
en op techniek, bij burgers, bij de aan de pilots deelnemende dienstaanbieders en
bij de leveranciers van de inlogmiddelen. De commissie concludeerde dat zo concrete
vervolgstappen kunnen worden gezet. Uw Kamer is hierover in de brief van 25 augustus
2016 (Kamerstuk 26 643, nr. 419) geïnformeerd. Ik merk op dat er voor is gekozen om de pilot na de evaluatie nog
even te laten doorlopen, vanuit het idee om gebruikers die in de pilot deelnemen de
gelegenheid te bieden hun gekochte middel te blijven gebruiken totdat een alternatief
voorhanden zou komen en partijen in staat te stellen te werken aan ontwikkeling van
de middelen. Dit heeft partijen tevens de mogelijkheid geboden om in een iets langer
tijdsbestek ruimere ervaring op te doen met het gebruik. Er was tevens een technische
reden om de pilots nog te laten doorlopen: eind 2017 is er een aantal technische optimalisatiewijzigingen
doorgevoerd, die vervolgens zijn beproefd in 2018. Voor de burger waren deze wijzigingen
niet zichtbaar. Ook in 2018 zijn de pilots goed verlopen. Omdat we nu verder willen,
is het echter niet meer opportuun om de pilots nog langer te laten doorlopen.

Vraag 5

Waarom is de Belastingdienst gestopt met de pilot? Was dat na de afgesproken periode?
Komt er een evaluatie van deze pilot bij de Belastingdienst? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

De Belastingdienst heeft de pilots beëindigd in lijn met- en als gevolg van de door
mij aangekondigde beëindiging van de pilots. Dat de beëindiging bij de Belastingdienst
feitelijk eerder – eind november – zijn beslag heeft gekregen, heeft bedrijfsmatige
redenen. De evaluatie is meegenomen in de rapportage van de commissie Kuipers.

Vraag 6

Zijn er nog pilots met private middelen die nu nog lopen? Zo ja welke? Worden er nog
meer pilots met private middelen stopgezet? Zo ja welke?

Antwoord 6

Op dit moment zijn alle pilots met private middelen in het burgerdomein gestopt. Dat
geldt overigens ook voor pilots met publieke inlogmiddelen.

Vraag 7

Welke informatie en ervaringen hebben de pilots u gebracht? Hoe beoordeelt u deze
informatie en ervaringen? Wat zijn nu volgende stappen met betrekking tot de private
middelen?

Antwoord 7

Voor de ervaringen met de pilots verwijs ik u naar de beantwoording van vraag 4, waarin
ik refereer aan de brief aan uw Kamer van 25 augustus 2016 (Kamerstuk 26 643, nr. 419). De vervolgstappen ten aanzien van private middelen, door te starten met een aanbesteding,
heb ik u nader toegelicht bij vraag 1.

Vraag 8

Heeft u een beeld van de investeringen voor de bedrijven die aan de pilots met private
middelen meededen? Zo ja wat was de orde van grootte en wat betekent het stopzetten
van de pilots voor deze investering?

Antwoord 8

Ik heb geen beeld van de kosten die bedrijven hebben gemaakt voor de deelname aan
de pilots. Ik ben overigens van mening dat ik daar ook geen inzicht in zou moeten
hebben. Dat is een verantwoordelijkheid en afweging van de partijen zelf.