Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Jasper van Dijk over ICT-problemen bij UWV

Antwoord van Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen 4 februari
2019).

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van de podcast De Echte Jan Radioshow over ICT-problemen bij
Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV)?1 Wat is uw oordeel daarover?

Antwoord 1

Ja. In de podcast gaat de heer Roos in gesprek met het Kamerlid Van Dijk over onder
meer de WW-fraude door arbeidsmigranten, de mogelijkheid om via de Polisadministratie
van UWV fraudegevallen op te sporen en de uitgaven die UWV in het verleden heeft gedaan
aan ICT. De bestrijding van WW-fraude en de mogelijkheden die UWV hiervoor heeft zijn
belangrijke onderwerpen, waarover ik op 11 oktober jl. uitgebreid met uw Kamer heb
gesproken en waarover ik u eind januari zal informeren.

Vraag 2

Is het waar dat de digitale mogelijkheden om fraude met uitkeringen op te sporen door
UWV uit het polisadministratiesysteem zijn gehaald? Zo ja, waarom is dit gedaan?

Antwoord 2

Nee. De digitale mogelijkheden om fraude met uitkeringen op te sporen zijn niet uit
de Polisadministratie gehaald. De Polisadministratie is geen fraudesignaleringssysteem.
Het is een database waarin inkomstengegevens (zoals loon, uitkeringen en arbeidscontracten)
worden opgeslagen. De gegevens in de Polisadministratie bieden wel mogelijkheden om
fraude op te sporen.

De Polisadministratie wordt gevuld via de loonaangifte door werkgevers. Toezicht op
de aangeleverde loongegevens is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van UWV en de
Belastingdienst. UWV en Belastingdienst markeren aan de hand van controles onjuist
bevonden informatie in de Polisadministratie. Afnemers van de Polisadministratie kunnen
zien dat gegevens als zodanig zijn aangemerkt.

UWV heeft aangegeven dat in de periode 2007–2008 voor de directie Handhaving een aparte
functionaliteit is gebouwd, de zogenaamde Fraude Preventie en Onderzoek levering.
Op basis van deze levering werden samenloopsignaleringen gedaan: samenloop tussen
het hebben van werk en een werkloosheidsuitkering en samenloop tussen het hebben van
werk en een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Deze levering was gebaseerd op de oude
registraties van de toenmalige uitvoeringsinstellingen (GAK, SFB, USZO, Cadans, GUO)
en heeft tot en met 2017 gedraaid. Daarna is de controle op samenloop ingebouwd in
de primaire systemen van de divisie Uitkeren van UWV. De directie Handhaving heeft
nu via een aparte applicatie voor gegevensanalyse toegang tot de Polisadministratie
en kan daarmee analyses op de data uitvoeren ten behoeve van het signaleren van mogelijke
fraude.

Vraag 3

Is het waar dat UWV reeds in 2007 circa 250 miljoen euro heeft uitgegeven aan ICT?
Zo nee, wat is het juiste bedrag?2

Antwoord 3

In 2007 heeft UWV, zoals vermeld in het jaarverslag, in totaal 258 miljoen uitgegeven
aan automatisering.

Vraag 4 en 5

Is het waar dat uw voorganger in 2011 meende dat de polisadministratie en loonaangifteketen
niet alleen op orde zijn, maar dat «dit alles ook binnen het budget is gebleven»?

Deelt u de mening dat dit alleen mogelijk was door met budgetten te schuiven (van
polisadministratie naar databeheer)? Zo nee, wat is de juiste weergave?

Antwoord 4 en 5

Per brief van 31 mei 20113 heeft de toenmalig Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uw Kamer de eindrapportage
«Werking van de loonaangifteketen in 2010», de eindrapportage «plateau stabiele keten»
en de veertiende halfjaarlijkse rapportage «Samenwerking UWV en Belastingdienst» toegezonden.
De rapportages gingen vergezeld van een oordeel van Het Expertise Centrum en het rapport
«UWV en Walvis, tiende rapportage» van de Inspectie Werk en Inkomen. In de brief schrijft
mijn voorganger dat UWV en Belastingdienst goede resultaten hebben behaald in het
reguliere proces rond het verwerken van loonaangiftegegevens en bij het treffen van
de maatregelen voor de stabiele loonaangifteketen. In 2010 was, net zoals over 2008
en 2009, sprake van een werkende loonaangifteketen en is het plateau van de stabiele
keten gerealiseerd.

In de veertiende halfjaarlijkse rapportage staat dat UWV tot en met maart 2011 voor
de realisatie van de Polisadministratie en loonaangifteketen in totaal 339,6 miljoen
euro heeft uitgegeven. Daarmee zijn de totale kosten binnen het budget van 348 miljoen
euro gebleven. Met betrekking tot de kosten voor ICT was sprake van een overschrijding
van het budget: in totaal is 202,1 miljoen uitgegeven terwijl 157,9 miljoen euro was
begroot. Op andere posten, waaronder het sociaal plan, was sprake van een onderuitputting
van het budget.

Vraag 6

Kunt u uitsluiten dat geld voor ICT in dit verband ondoelmatig danwel inefficiënt
is uitgegeven? Kunt u uw antwoord toelichten?

Antwoord 6

Ik kan niet uitsluiten dat geld voor ICT deels ondoelmatig of inefficiënt is besteed.
Bij de totstandkoming en inrichting van de Polisadministratie en de loonaangifteketen
hebben zich immers tal van problemen voorgedaan waaronder ICT-technische problemen
en is er meer geld aan ICT besteed dan oorspronkelijk begroot. Daarover is door mijn
respectievelijke voorgangers diverse malen en uitvoerig aan uw Kamer gerapporteerd.

Vraag 7

Bent u bereid deze zaak te onderzoeken, zodat alle feiten boven tafel komen?

Antwoord 7

Naar de ontwikkeling en inrichting van de loonaangifteketen en de Polisadministratie
is in het verleden door verschillende toezichthoudende instanties, zoals de (toenmalige)
Inspectie Werk en Inkomen en Het Expertise Centrum, uitgebreid en terugkerend onderzoek
gedaan. Hierover is gerapporteerd aan uw Kamer.4 Ik zie dan ook geen aanleiding voor het doen van nader onderzoek.