Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Kops over het bericht 'Kopers in de kou – Lang wachten op energieaansluiting in nieuwbouwwoning'

Antwoord van Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), mede
namens de Minister van Economische Zaken en Klimaat (ontvangen 22 januari 2019).

Vraag 1

Kent u het bericht «Kopers in de kou – Lang wachten op energieaansluiting in nieuwbouwwoning»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Deelt u de mening dat het onaanvaardbaar is dat kopers die hun gloednieuwe nieuwbouwwoning
willen betrekken, vaak wekenlang moeten wachten op hun energieaansluiting? Wat heb
je in ’s hemelsnaam aan een nieuwbouwwoning zonder energieaansluiting?

Antwoord 2

Ik kan mij heel goed voorstellen dat het heel vervelend is dat iemand zijn nieuwbouwwoning
nog niet kan betrekken, omdat er nog geen energieaansluiting is.

Vraag 3

Hoe gaat u ervoor zorgen dat voortaan de deadline van achttien weken voor aansluiting
op het energienet voor alle nieuwbouwwoningen wordt gehaald?

Antwoord 3

De wettelijke termijn van 18 weken voor het aansluiten van klanten voor elektriciteit
wordt in de praktijk regelmatig wordt overschreden (artikel 23, derde lid, Elektriciteitswet
1998). Deze wettelijke termijn geldt overigens niet voor een aansluiting op aardgas
en andere nutsvoorzieningen.

Voor het niet halen van de termijn voor het aansluiten van elektriciteit zijn meerdere
oorzaken. Een deel van de klanten doet een aanvraag voor een aansluiting die verder
dan 18 weken vooruit ligt of er wordt met de klant een andere termijn overeengekomen.
Daarnaast kan het zijn dat de netbeheerder niet in staat is om de termijn van 18 weken
te halen. Dat kan veel oorzaken hebben, bijvoorbeeld dat er sprake is van een complexe
aansluiting of ingewikkelde vergunningprocedures, of het achterliggende net is ontoereikend
om de nieuwe capaciteit te transporteren.

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) is de toezichthouder en geeft aan dat de nood
hoog is en er op alle (creatieve) manieren gekeken moet worden hoe deze situaties
praktisch zo snel mogelijk opgelost kunnen worden.

Zoals aangegeven in antwoorden op vragen van de leden Rudmer Heerema en Koerhuis (beiden
VVD) is de Minister van Economische Zaken en Klimaat in overleg met de netbeheerders
over deze problematiek in het bredere perspectief van een toenemend aantal nieuwbouwprojecten
door economische groei, de verantwoordelijkheden van de netbeheerders en het tekort
aan technisch personeel bij zowel netbeheerders als hun aannemers (Kamerstuk 2018/2019
nr. 386). Zie hiervoor ook het antwoord op vraag 7.

Vraag 4

Hoe en door wie worden benadeelde kopers van nieuwbouwwoningen, die letterlijk in
het donker en de kou zitten, gecompenseerd?

Antwoord 4

Het gaat hier om een contract tussen koper en aannemer/bouwer. Een eventuele compensatie
hangt af van wat in het contract over de oplevertermijn is overeengekomen tussen koper
en aannemer. In de praktijk is de oplevertermijn vaak dermate ruim gesteld dat er
niet snel sprake zal zijn van compensatie.

Vraag 5

Weet u dat u bekend staat als een Minister die veel praat, veel overlegt, veel vergadert,
maar concreet weinig doet? Herinnert u zich dat u ontelbaar vaak hebt gezegd dat u
de woningbouw wilt «versnellen»? Hoe gaat u dan het tekort aan installateurs «versneld»
oplossen?

Antwoord 5

Ik herken mij niet in het door u geschetste beeld. Zie verder het antwoord bij vraag
6.

Vraag 6

Deelt u de mening dat er van die zogenaamde «versnelde woningbouw» in de praktijk
niets terechtkomt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Voor het aanpakken van het woningtekort bestaat geen «quick fix», zoals ook de Raad
voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) aangeeft in haar advies «Versnellen woningbouwproductie,
met behoud van kwaliteit». Het plannen en realiseren van nieuwe woningbouw kent veel
stappen, en er zijn veel partijen bij betrokken. De enige manier om tot die versnelling
te komen, is dus met alle partijen gezamenlijk. Daarom wil ik gezamenlijk met die
partijen knelpunten identificeren en afspraken maken over hoe we dit aanpakken.

Dat heeft al tot mooie concrete resultaten geleid, zoals de afspraken die in de BO’s
MIRT zijn gemaakt over investeringen in de bereikbaarheid van specifieke locaties.
Die afspraken zijn onderdeel van de woondeals die ik begin 2019 met de meest gespannen
regio’s beoog te sluiten. Onderdeel van die deals zijn aanvullende afspraken over
versnelling van de woningbouw en de beschikbaarheid van voldoende plancapaciteit.
Ik bied daarbij ondersteuning door bijvoorbeeld de inzet van de Crisis- en herstelwet
en bijdrages aan flexibele arbeidspools voor gemeentelijke capaciteit.

Daarnaast is de versnelling van de woningbouw ook simpelweg een kwestie van het opnieuw
opbouwen van capaciteit in de sector, waarvan in de crisis veel verloren is gegaan.
We zien dit overal in de bouw, en dus ook bij installateurs die nieuwbouwwoningen
aansluiten op nutsvoorzieningen. Het aanpakken van capaciteitstekorten is primair
een verantwoordelijkheid van de sector. Als ik een faciliterende rol kan spelen om
slimmer en efficiënter werken in de bouwsector te stimuleren, dan doe ik dat natuurlijk
graag. Vanuit die rol ben ik dan ook betrokken bij de Bouwagenda, waarbinnen betrokken
partijen gezamenlijk via de Human Capital Agenda capaciteitstekorten willen aanpakken.

Versnelling van de woningbouw biedt echter pas op de langere termijn een oplossing
voor het woningtekort. Daarom bevatten de woondeals ook afspraken over de aanpak van
excessen die het gevolg zijn van de krappe woningmarkt, zoals huisjesmelkerij. Ik
bied ondersteuning door extra ruimte te bieden in wet- en regelgeving en ook regionaal
door ondersteuning van handhaving op zaken als huisjesmelkerij.

Vraag 7

Als er nu al een gierend tekort aan installateurs is, hoe rampzalig zal de uitvoering
van die vreselijke, onbetaalbare, zinloze energietransitie dan zijn, waarbij elk huishouden
van het gas af moet worden gehaald? Bent u bereid een streep te zetten door de energietransitie
en nieuwbouwwoningen gewoon op het gasnet aan te sluiten indien kopers dit wensen?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 7

Aan de behoefte aan voldoende goed geschoold personeel wordt ook aan de overlegtafels
over het klimaatakkoord aandacht besteed. Deze behoefte bestaat breder dan alleen
voor de energiesector. In de antwoorden aan de leden Van der Lee en Smeulders (beiden
Groen Links) is ook ingegaan op de bredere aanpak van het kabinet met betrekking tot
het tekort aan technische personeel (Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019,
nr. 655). Ik zie daarom geen reden een streep te zetten door de energietransitie.