Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Markuszower over het bericht 'Drugsfeest in gevangenis Zaanstad'

Antwoord van Minister Dekker (Rechtsbescherming) (ontvangen 14 november 2018) Zie
ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 518

Vraag 1

Kent u het bericht «Drugsfeest in gevangenis Zaanstad»?1

Antwoord 1

Ja, het bericht is mij bekend.

Vraag 2 en 3

Hoe is het mogelijk dat deze criminelen aan drugs en telefoons in de gevangenis konden
komen? Kunt u uiteenzetten hoe het toezicht op deze criminelen was geregeld, met wie
deze gevangenen in contact zijn geweest en hoe deze smokkelwaar uiteindelijk in de
gevangenis terecht kon komen?

Bent u bereid deze volstrekt falende beveiliging tot op de bodem uit te zoeken en
de verantwoordelijke personen te ontslaan? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2 en 3

Het beleid dat de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) voert is gericht op het tegengaan
van contrabande en voortgezet crimineel handelen in detentie en er is een drugsontmoedigingsbeleid.
Via bijvoorbeeld toegangscontrole, celinspecties en urinecontroles wordt actief naar
contrabande gezocht.

In opdracht van de vestigingsdirecteur van het Justitieel Complex Zaanstad (JC Zaanstad)
is direct onderzoek gedaan om te achterhalen welke gedetineerden betrokken zijn bij
het maken en publiceren van de videobeelden. De zeven gedetineerden die betrokken
waren bij de gepubliceerde video’s zijn geïdentificeerd en zijn in de isoleercel geplaatst.
Op betreffende afdelingen zijn grondige spitacties uitgevoerd. Daarbij zijn onder
andere ook speurhonden ingezet die in staat zijn drugs en telefoons op te sporen.
In de afgelopen periode is de hele inrichting op deze wijze doorzocht. Behalve onderzoek
naar de aanwezigheid van contrabande, wordt door de vestigingsdirecteur ook bezien
welke aanvullende maatregelen kunnen worden getroffen om de beveiliging van de inrichting
nog verder te verbeteren. Daarbij wordt onder meer gekeken naar de toegangsbeveiliging,
de luchtplaatsbeveiliging en het celmeubilair. Daarnaast wordt door het bureau Veiligheid
en Integriteit (bV&I) van DJI bezien welke aanvullende mogelijkheden er zijn voor
de beveiliging tegen invoer, bezit en gebruik van contrabande in JC Zaanstad en de
andere PI’s.

Er is geen aanwijzing dat personeel betrokken is bij de invoer van contrabande. Als
dit uit onderzoek van bV&I mocht blijken, worden uiteraard passende (disciplinaire)
maatregelen genomen.

Vraag 4

Deelt u de mening dat uit deze beelden blijkt dat de gevangenis in Zaanstad gelijk
staat aan het bouwen van drugfeestjes in plaats van gevangenisstraffen en dat dit
des te pijnlijker is voor de slachtoffers van deze criminelen? Zo ja, wat gaat u eraan
doen zodat dit in de toekomst nooit meer kan gebeuren?

Antwoord 4

Ik vind het onacceptabel dat gedetineerden contrabande kunnen invoeren. Dit vormt
een bedreiging voor de veiligheid binnen onze inrichtingen. De beelden tonen gedetineerden
die niet werken aan hun re-integratie maar met hun gedrag het rechtvaardigheidsgevoel
ondermijnen en er juist op uit zijn het gezag binnen en buiten de inrichting uit te
dagen. De zeven gedetineerden die betrokken waren bij de gepubliceerde video’s zijn
geïdentificeerd en in de isoleercel geplaatst. Op betreffende afdelingen zijn grondige
spitacties uitgevoerd. Alhoewel invoer van contrabande nooit 100% kan worden uitgesloten
is mijn beleid gericht op meer en effectievere maatregelen op dat terrein. In mijn
visie «Recht doen, kansen bieden, naar effectievere gevangenisstraffen» heb ik daar
maatregelen voor aangekondigd zoals een proef met de GSM paraplu om het gebruik van
mobiele telefoons binnen de inrichting effectief tegen te gaan en de strafbaarstelling
van de invoer van contrabande.

Vraag 5

Wat verstaat u onder een «gepaste straf» aan de gevangenen die herkenbaar in beeld
zijn gebracht? Deelt u de mening dat de enige gepaste straf voor deze criminelen voor
nu de isoleercel is, en niets anders? Zo nee, waarom niet? Bent u bereid daarnaast
de betreffende criminelen te vervolgen en ervoor te zorgen dat ze opnieuw een gevangenisstraf
opgelegd krijgen maar dan wel in volledig isolement? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Gedetineerden die de regels in de inrichting overtreden worden gesanctioneerd overeenkomstig
de wettelijke mogelijkheden in de vorm van straffen en maatregelen. Alle gedetineerden
in JC Zaanstad die betrokken waren bij het incident zijn gesanctioneerd en in een
isoleercel geplaatst. In mijn eerder genoemde visie op effectievere gevangenisstraffen
heb ik aangekondigd dat ik gedrag tijdens detentie meer wil laten meetellen bij het
toekennen van vrijheden. Dat geldt zeker voor het in bezit hebben van contrabande
en het publiceren van filmpjes die in de gevangenis zijn opgenomen en het gedrag dat
daarop vertoond wordt.

Mocht er sprake zijn van een strafbaar feit, dan wordt aangifte gedaan bij de politie,
waarna de officier van justitie besluit over eventuele strafrechtelijke vervolging.
Op grond van het Wetboek van Strafrecht is het bezit van een mobiele telefoon in een
penitentiaire inrichting niet strafbaar. Voor de strafbaarstelling van de invoer van
contrabande heb ik een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer aangeboden.