Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Groothuizen en Diertens over het rapport 'Opgesloten en uitgezet' van Amnesty International

Antwoord van Staatssecretaris Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), mede
namens de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid (ontvangen 13 november 2018).
Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2018–2019, nr. 258.

Vraag 1

Heeft u kennisgenomen van het rapport «Opgesloten en uitgezet» van Amnesty International?

Antwoord 1

Ja

Vraag 2

Hoeveel Venezolanen zijn er op dit moment op Curaçao en hoeveel zijn er op Aruba en
Bonaire?

Antwoord 2

Zoals gesteld in het antwoord op de Kamervragen van het lid Bosman (VVD) d.d. 22 mei
20181, hebben de autoriteiten van Aruba gemeld dat er in 2017 bijna 3000 mensen met de
Venezolaanse nationaliteit, niet zijnde een dubbele nationaliteit, waren ingeschreven
in het bevolkingsregister. In het bevolkingsregister van Curaçao stonden 3832 personen
met de Venezolaanse nationaliteit ingeschreven. Op Bonaire is de afdeling Burgerzaken
van het Openbaar Lichaam Bonaire verantwoordelijk voor de «Basisadministratie persoonsgegevens».
Uit hun gegevens blijkt dat er 751 personen met de Venezolaanse nationaliteit stonden
ingeschreven op Bonaire. Concrete gegevens over het aantal illegale Venezolanen op
deze eilanden zijn mij niet bekend.

Vraag 3

Hoeveel mensen op Curaçao zijn door de VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR geregistreerd?
Hoeveel daarvan hebben de Venezolaanse nationaliteit?

Antwoord 3

UNHCR heeft laten weten dat het aantal door UNHCR op Curaçao geregistreerde personen
met de Venezolaanse nationaliteit, inclusief het aantal personen met de Venezolaanse
nationaliteit die het voornemen hebben geuit om asiel aan te vragen, neerkomt op een
totaal van 679 personen sinds 2014 (stand op 31 december 2017).2 Het gaat daarbij – zo laat UNHCR weten – niet alleen om Venezolanen die officieel
zijn geregistreerd in het registratiesysteem van UNHCR, maar ook om personen die het
Refugee Status Determination formulier bij de UNHCR hebben ingediend en om personen
die anderszins de wens kenbaar hebben gemaakt om asiel aan te vragen, maar die zich
nog niet hebben geregistreerd bij UNHCR. De autoriteiten van Curaçao geven aan dat
zij – op basis van een lijst die zij hebben ontvangen van UNHCR – uitgaan van 312
personen, waarvan 180 Venezolaan zijn. Het gaat hierbij echter alleen om personen
die UNHCR heeft geregistreerd op Curaçao tijdens bezoeken in het laatste kwartaal
van 2017.

Vraag 4

Hoeveel mensen zijn sinds 2015 vanaf Curaçao hergevestigd door de UNHCR? Hoeveel mensen
wachten op hervestiging?

Antwoord 4

UNHCR geeft aan dat tussen 2015–2018, 11 personen (5 zaken) daadwerkelijk hervestigd
zijn vanaf Curaçao. Daarnaast zijn tussen 2015–2017 nog eens 34 personen (19 zaken)
voorgedragen voor hervestiging bij derde landen. Bijna al deze voordrachten zijn gedaan
in 2016/2017. Op dit moment hebben hervestigingslanden 5 zaken geaccepteerd voor hervestiging.
De betreffende personen zullen mogelijk nog dit jaar vertrekken naar het ontvangende
land. UNHCR stelt dat er nog diverse zaken in afwachting zijn van verdere afhandeling
door de International Organization for Migration (IOM) en/of ontvangende landen.

Vraag 5

Klopt het dat de autoriteiten op Curaçao in juli 2017 hebben besloten het registratieproces
en de procedure over te nemen van UNHCR?

Antwoord 5

Zoals beschreven in de Kamerbrief3 van 4 september 2017, als ook gesteld in antwoord op vragen van het lid Bosman (VVD)4 van 22 mei 2018, is de Toelatingsorganisatie van Curaçao sinds juli 2017 verantwoordelijk
voor de registratie en doorgeleiding van asielaanvragen richting de UNHCR, een taak
die voorheen belegd was bij het Rode Kruis. De asielprocedure zelf, inclusief de rol
van UNHCR, is verder ongewijzigd.

Vraag 6

Waarom hebben de autoriteiten deze procedure niet gepubliceerd? Hoe beoordeelt u dat?

Antwoord 6

De autoriteiten van Curaçao hebben aangegeven dat de procedure is gepubliceerd. De
procedure staat beschreven op de website van de overheid van Curaçao.5 Daarnaast hebben zij op 21 juni 2018 in een openbare informatiesessie de maatschappij
geïnformeerd over de procedure.

Vraag 7

Voldoet de procedure die is vastgelegd in het besluit van juli 2017 aan de relevante
internationale verdragen? Zo nee, op welke punten niet? Zo ja, kunt u dat toelichten?

Antwoord 7

De toets op artikel 3 EVRM is een absolute verplichting. Dit betekent dat de autoriteiten
van Curaçao altijd de toets op artikel 3 EVRM moeten verrichten als een migrant een
verzoek om bescherming indient. In dit verband maakt het niet uit dat de migrant illegaal
of legaal Curaçao is ingereisd of al enige tijd (illegaal) verblijft op Curaçao. De
bestaande artikel 3 EVRM procedure van Curaçao moet mogelijk worden aangepast, omdat
op basis van informatie van de Curaçaose autoriteiten een persoon die al enige tijd
(illegaal) in Curaçao verblijft volgens de huidige artikel 3 EVRM procedure geen beroep
lijkt te kunnen doen op deze procedure. Hierover worden momenteel, onder andere door
JenV, gesprekken gevoerd met Curaçao.

Vraag 8

Zijn de autoriteiten op Curaçao, naar uw oordeel, in staat deze procedure correct
uit te voeren?

Antwoord 8

Ja. De Toelatingsorganisatie in Curaçao beoordeelt onder verantwoordelijkheid van
de Minister van Justitie van Curaçao de aanvraag en bepaalt of betrokkene in aanmerking
komt voor bescherming op grond van een artikel 3 EVRM procedure.

Vraag 9

Hoe beoordeelt u de samenwerking tussen Curaçao en de UNHCR? Welke mogelijkheden tot
verbetering ziet u?

Antwoord 9:

Ik ben niet betrokken bij de samenwerking tussen Curaçao en UNHCR. Een appreciatie
van de samenwerking tussen Curaçao en UNHCR past mij daarom niet.

Vraag 10

Hoe beoordeelt u het gegeven dat in de praktijk mensen niet worden geïnformeerd over
hun rechtspositie en rechtsmiddelen? Wat kunt u doen teneinde dat te verbeteren?

Antwoord 10

De rechtszekerheid is een verantwoordelijkheid van het land Curaçao. Het kabinet acht
het van belang dat in het kader van goed en deugdelijk bestuur de landen in het Koninkrijk
de nodige procedures hebben ingericht zodat zij aan deze normen voldoen.

Vraag 11, 12

Klopt het dat een delegatie van de Immigratie en Naturalisatie Dienst, Curaçao heeft
bezocht?

Wat waren de bevindingen en wat gaat u daarmee doen?

Op welke manier ondersteunt Nederland, Curaçao bij het beoordelen van asielverzoeken?

Antwoord 11, 12

Begin juni 2018 hebben diverse Nederlandse diensten en departementen, waaronder de
IND, een werkbezoek gebracht aan Curaçao, gericht op de doorontwikkeling van het Curaçaose
migratiebeleid en de processen voor de afhandeling van grotere aantallen migranten.
Op verzoek van de Minister van Justitie van Curaçao hebben experts van de IND en het
Ministerie van Justitie en Veiligheid in augustus tevens een meerdaags vervolgbezoek
gebracht aan Curaçao. Dit bezoek richtte zich op het optimaliseren van de artikel
3 EVRM aanvraagprocedure van Curaçao. Tijdens dit werkbezoek zijn het juridisch kader
en de toetsingscriteria inzake artikel 3 EVRM toegelicht en is door Curaçao toegezegd
dat zij op basis van deze informatie zullen bezien of bepaalde elementen van de procedure
aangepast moeten worden.

Vraag 13

Welke rol ziet u voor Nederland, gelet op artikel 46 van het Statuut?

Antwoord 13

Artikel 46 van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden heeft betrekking op
het kiesrecht in de landen. Nederland heeft daarbij geen rol.

Vraag 14

Bent u bereid onafhankelijk onderzoek te laten verrichten naar de asielprocedure in
Curaçao en in hoeverre deze in lijn is met lokale en internationale regelgeving? Zo
nee, waarom niet?

Antwoord 14

De staatkundige verhoudingen binnen het Koninkrijk staan mij niet toe om eenzijdig
onderzoek te laten verrichten naar zaken die betrekking hebben op een autonome verantwoordelijkheid
van het land Curaçao. Deze bevoegdheid is voorbehouden aan de regering van Curaçao
zelf. Wel biedt Nederland reeds op verzoek van de Minister van Justitie van Curaçao
ondersteuning bij het verder optimaliseren van de door Curaçao gehanteerde artikel
3 EVRM procedure.

Vraag 15

Hoe beoordeelt u de omstandigheden in de SDKK-gevangenis waar Venezolanen in detentie
zitten? Zijn deze omstandigheden in overeenstemming met de lokale en de internationale
regelgeving?

Antwoord 15

De sanctietoepassing valt onder de autonome verantwoordelijkheid van het land Curaçao.
Verder verwijs ik u kortheidshalve naar het inspectierapport uit 2017 van de Raad
voor de Rechtshandhaving met betrekking tot de Penitentiaire inrichting Curaçao.

Vraag 16

Welke stappen kunt u nemen teneinde de detentie-omstandigheden onafhankelijk te laten
onderzoeken? Bent u daartoe bereid? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 16

Zie de beantwoording bij vraag 14.

Vraag 17

Hoe beoordeelt u het gegeven dat kinderen worden gescheiden van hun moeder voorafgaande
aan uitzetting? Is dit in overeenstemming met de lokale en de internationale regelgeving?
Welke stappen kunt u nemen teneinde dit te verbeteren?

Antwoord 17

Allereerst wijs ik er op dat migratiebeleid een landsaangelegenheid is. Op basis van
de internationale regelgeving is het mogelijk dat kinderen gescheiden worden opgevangen
van hun ouders voorafgaande aan uitzetting. De afweging voor het nemen van deze maatregel
zal altijd op basis van een individuele beoordeling moeten worden gemaakt.

Vraag 18

Hoe beoordeelt u de berichten over ongeoorloofde psychische druk en fysiek geweld?
Worden deze incidenten onafhankelijk onderzocht? Zo nee, waarom niet? Welke stappen
kunt u zetten teneinde een dergelijk onafhankelijk onderzoek te bewerkstelligen?

Antwoord 18

Zie de beantwoording bij vraag 14.