Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Karabulut over de Nederlandse financiële stromen naar Nicaragua

Antwoord van Minister Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking), mede
namens de Staatssecretaris van Financiën (ontvangen 24 oktober 2018).

Vraag 1

Klopt het dat de Nederlandse Ontwikkelingsbank FMO recent een nieuwe lening aan de
Nicaraguaanse bank BanPro heeft verstrekt?1 Wat is daarop uw reactie?

Antwoord 1

Ja, dat klopt. Banpro is een bank die zich richt op het midden en kleinbedrijf en
op de consumentenmarkt die geen banden heeft met de overheid. Deze investering is
zelfstandig gedaan vanuit FMO en is geen onderdeel van een van de overheidsfondsen.

Het kabinet is bezorgd over de crisis in Nicaragua die sinds april jl. heerst en stelt
zich daarom op het standpunt dat er geen directe samenwerking plaatsvindt met de overheid
van Nicaragua. Particuliere en zakelijk contacten met gewone Nicaraguanen blijven
mogelijk. (zie ook antwoorden op vragen 4, 5 en 6).

Vraag 2 en 3

Klopt het dat er twee Stan Patrols 4207 door scheepsbouwconcerrn Damen aan Nicaragua
zijn geleverd?2 Wat is daarop uw reactie?

Is aan Damen een exportkredietvergunning door Atradius Dutch State Business (ADSB)
voor deze levering verleend? Wat waren hierbij de overwegingen?

Antwoord 2 en 3

Damen Shipyards heeft op 16 oktober jl. twee schepen aan de kustwacht van Nicaragua
leveren. Voor de levering en financiering van deze twee schepen heeft de staat – zoals
staat vermeld op de website van Atradius Dutch State Business – een exportkredietverzekering
verstrekt. Bij het verstrekken van een exportkredietverzekering wordt onder andere
gekeken naar de betalingscapaciteit van de afnemer en of een exportvergunning is vereist.
Omdat het in dit geval om onbewapende schepen gaat, is geen exportvergunning vereist.
De betalingscapaciteit werd als voldoende beoordeeld.

Vraag 4

Hoe zijn deze leningen door de FMO en exportkredietverzekering te verenigen met de
opstelling van Nederland in de Veiligheidsraad en de mensenrechtencommissie ten aanzien
van de situatie in Nicaragua?

Antwoord 4

Nederland heeft in de VN Veiligheidsraad en de VN Mensenrechtenraad de mensenrechtenschendingen
door overheidsfunctionarissen en paramilitaire groeperingen, gelieerd aan de overheid
sinds 18 april jl. veroordeeld. Ook heeft Nederland opgeroepen de nationale dialoog
te reactiveren en om samen te werken met internationale organisaties.

Zoals medegedeeld in de beantwoording van de Kamervragen gesteld door het lid De Roon
(PVV) op 13 juli jl., heeft Nederland een ontwikkelingsproject waarin sprake was van
samenwerking met de Nicaraguaanse regering opgeschort. De lening aan Banpro betreft
een lening aan de private sector. Ook bij andere activiteiten van FMO in Nicaragua
is er geen sprake van kredietverlening aan de Nicaraguaanse overheid.

Op het moment van toekenning van de exportkredietverzekering aan Damen Shipyards voldeed
de transactie aan het vigerende landenbeleid. Ondertussen is naar aanleiding van de
situatie in Nicaragua het landenbeleid voor het verlenen van exportkredietzekeringen
op Nicaragua bekeken en aangepast (zie vraag 6).

Vraag 5

Hoe heeft de politieke situatie met zware mensenrechtenschendingen in Nicaragua meegewogen
in het besluit van de FMO en het besluit om een exportkredietverzekering te verlenen
en waarom is besloten tot toekenning over te gaan?

Antwoord 5

Er is geen aanleiding om aan te nemen dat de FMO lening aan Banpro kan leiden tot
een verhoogd risico op mensenrechtenschendingen. FMO hanteert bij haar investeringen
procedures en richtlijnen op het gebied van milieu en sociale impact, waaronder de
mensenrechtensituatie. De OESO richtlijnen voor multilaterale ondernemingen en de
IFC Performance Standards zijn hierbij leidend. Daarnaast werkt FMO nauw samen met
de klant in het opstellen van een Environmental en Social Action Plan voor de klant.
Het Ministerie van Buitenlandse Zaken onderhoudt nauw contact met FMO over de politieke
ontwikkelingen.

Wat betreft de exportkredietverzekering zie antwoord bij 4.

Vraag 6

Wat is het huidige risicoprofiel voor leningen van de FMO en het verlenen van exportkredietverzekeringen
voor investeringen in Nicaragua? Bent u van mening dat de recente ontwikkelingen reden
geven voor aanscherping? Zo ja, op welke manier en zo nee, waarom niet?

Antwoord 6

Het kabinet is van mening dat het beleid en de werkwijze van FMO voldoende waarborgen
bevat om het risico op mensenrechtenschendingen bij haar investeringen in Nicaragua
te mitigeren. Deze investering is zelfstandig gedaan vanuit FMO en is geen onderdeel
van een van de overheidsfondsen. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken gaat niet over
individuele investeringsbeslissingen. Ook het Ministerie van Financiën is als aandeelhouder
niet betrokken bij individuele investeringsbeslissingen voor zover deze onder de grens
van EUR 350 miljoen liggen.

Voor de exportkredietverzekering geldt dat de dekking op Nicaragua momenteel is opgeschort.
De risico-inschatting van de betalingsmogelijkheden in Nicaragua is door de verslechterde
economische situatie dermate veranderd dat momenteel geen dekkingsmogelijkheden geboden
worden voor nieuwe aanvragen van exporteurs.

Vraag 7

Zijn er ontbindende voorwaarden in de lening van de FMO en de exportkredietverzekering
opgenomen? Zo ja, welke?

Antwoord 7

In elke overeenkomst die FMO sluit met haar klanten zijn voorwaarden opgenomen, zo
worden er o.a. afspraken gemaakt op het gebied van milieu, sociaal en goed bestuur.
Ook ontbindende voorwaarden, bijvoorbeeld op het gebied van bedrijfseconomische situaties,
maken deel uit van de overeenkomsten. De staat als aandeelhouder is zoals bij het
antwoord op vraag 6 vermeld niet betrokken bij individuele leningen die FMO verstrekt.
Voor details over specifieke investeringen verwijs ik u graag door naar FMO.

In een polis voor een exportkredietverzekering worden geen ontbindende voorwaarden
opgenomen.