Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over o.a. de geannoteerde agenda Raad voor Concurrentievermogen 24 februari 2022

De vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat heeft een aantal vragen en opmerkingen
aan de Minister van Economische Zaken en Klimaat voorgelegd over de Geannoteerde agenda
Raad voor Concurrentievermogen 24 februari 2022 van 15 februari 2022, het Fiche: Mededeling
herziening mededingingsbeleid (Kamerstuk 22 112, nr. 3277), het Verslag van een schriftelijk overleg over de geannoteerde agenda informele
Raad voor Concurrentievermogen van 31 januari en 1 februari (Kamerstuk 21 501-30, nr. 548), het Verslag onderzoeks- en innovatiedeel informele Raad voor Concurrentievermogen
van 24 en 25 januari 2022 (Kamerstuk 21 501030, nr. 549), het Verslag van een schriftelijk overleg over de geannoteerde Agenda onderzoeksdeel
informele Raad voor Concurrentievermogen 24 en 25 januari 2022 en het verslag Raad
voor Concurrentievermogen van 25 en 26 november 2021 (Kamerstuk 21 501-30, nr. 547).

De fungerend voorzitter van de commissie, Agnes Mulder

De adjunct-griffier van de commissie, Van Dijke

Inhoudsopgave

blz.

I

Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

2

II

Antwoord/Reactie van de Minister

5

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de onderhavige stukken en hebben
daarover enkele vragen en opmerkingen.

De leden van de VVD-fractie achten het positief dat het Franse voorzitterschap van
de Europese Unie (EU) prioriteit heeft gegeven aan de verordening buitenlandse subsidies
die de interne markt verstoren, gezien de brede ambitie van het coalitieakkoord en
dit kabinet om buitenlandse oneerlijke concurrentie van buiten de EU aan te pakken
om onze ondernemers een eerlijker speelveld te bieden.

De leden van de VVD-fractie willen hier hun steun uiten voor de inzet van het kabinet
om tot een uitbreiding van de reikwijdte van het voorstel te komen zodat de effectiviteit
van de verordening geborgd wordt en eventuele omzeiling kan worden voorkomen. Deze
leden lezen dat de verordening sectorbreed zal worden uitgevoerd, maar aangezien sectorspecifieke
marktverstoringen of vormen van oneerlijke concurrentie plaatsvinden, is hun vraag
in hoeverre deze verordening ook ruimte biedt om sectorgericht op te treden, bijvoorbeeld
via een sectorspecifiek onderzoek.

De leden van de VVD-fractie zijn vooral ook benieuwd naar hoe kan worden opgetreden
in gevallen waarin sprake is van oneerlijke buitenlandse subsidies. Voorziet deze
verordening in een procedure voor de beoordeling hiervan door de Europese Commissie?
Zo ja, hoe ziet deze procedure van beoordeling eruit? Krijgt de Europese Commissie
ook instrumenten om bepaalde (straf)maatregelen op te leggen? Zo ja, welke?

De leden van de VVD-fractie kunnen zich voorstellen dat de uitvoering van deze verordening
ook tot enige regeldruk zal kunnen leiden voor ondernemingen. Kan de Minister hier
een beeld/inschatting van maken? Zo ja, wat wordt haar inzet om deze regeldruk voor
ondernemers zo veel mogelijk te beperken? Zo nee, waarom niet?

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de onderhavige
stukken en hebben daarbij een aantal vragen.

De leden van de D66-fractie onderschrijven het belang van een gelijk speelveld op
de interne markt van de EU en zijn daarom positief gestemd over het voorstel tot de
verordening buitenlandse subsidies die de interne markt verstoren. Deze leden vinden,
naast de subsidies van derde landen aan partijen op de interne markt, ook het gedrag
van die partijen op de interne markt relevant. Gaat de Minister zich tijdens de Raad
inzetten om dit bij het voorstel te betrekken? Hoe beschouwt de Minister de posities
van haar collega’s in de Raad? Kan de Minister toelichten wat volgens haar een boete
voldoende afschrikwekkend, passend en effectief maakt? Kan de Minister reflecteren
op het met boetes straffen van de ontvangers van verstorende subsidies, maar het niet
bestraffen, op welke manier dan ook, van de verstrekkers van de verstorende subsidies?

De leden van de D66-fractie vinden het versnellen van de verduurzaming van het bedrijfsleven,
zoals tot stand zal komen met de richtlijn herziening duurzaamheidsrapportage, een
positieve ontwikkeling. Deze leden willen hierbij echter bij de Minister om speciale
aandacht vragen voor de positie van het midden- en kleinbedrijf (mkb) en de regeldruk
in het algemeen. Hoe beschouwt de Minister het effect van deze herziening op het mkb?
Hoe beschouwt de Minister dit effect op de regeldruk? Is de Minister bereid hiervoor
tijdens de Raad ook bij haar collega’s om aandacht te vragen?

Vragen en opmerkingen van de leden van de CDA-fractie

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de onderhavige stukken. Zij hebben
daarover de volgende vragen en opmerkingen.

De leden van de CDA-fractie lezen op de geannoteerde agenda onder andere een beleidsdebat
en voortgangsrapportage over het voorstel voor de Verordening buitenlandse subsidies.
De Minister schrijft dat het kabinet zich hard maakt voor een uitbreiding van de reikwijdte
van het voorstel naar bedrijven met bijzondere of exclusieve rechten die door landen
aan bedrijven gegeven kunnen zijn en naar staatsbedrijven waarbij de financiële relatie
met de staat niet «at arm’s length» is. Deze leden zijn benieuwd of de Minister enkele
voorbeelden kan geven van dergelijke «bijzondere of exclusieve rechten» evenals van
landen die deze rechten geven. Bestaan er daarnaast internationaal lijsten met namen
van staatsbedrijven die naar EU-maatstaven niet op afdoende afstand van de overheid
staan? Zo ja, zijn deze lijsten openbaar? Welke aanpassingen in de aanbestedingsmodule
van de verordening verwacht Nederland nog voor elkaar te krijgen, bijvoorbeeld op
het gebied van doorlooptijden?

De leden van de CDA-fractie weten dat nog onduidelijk/onzeker is of de Verordening
buitenlandse subsidies toepasbaar zal zijn op een sector als de maritieme maakindustrie,
met unieke en specifieke kenmerken. Is de Minister hier ook van op de hoogte? Hebben
deze leden het bovendien goed begrepen als zij stellen dat de voorliggende verordening
niet compatibel is met de richtlijnen van de Wereldhandelsorganisatie (WTO), waardoor
oneerlijke concurrentie die de maritieme sector ervaart uit een land als China niet
kan worden tegengegaan? Is de Minister bereid hierover op korte termijn met de maritieme
sector in gesprek te gaan en in Europees verband de belangen van de sector in deze
verordening actief uit te dragen?

De leden van de CDA-fractie lezen ten aanzien van de conceptrichtlijn herziening duurzaamheidsrapportage
dat de kabinetsinzet is dat de voorgestelde verplichting voor beursgenoteerde mkb-ondernemingen
om per boekjaar 2026 duurzaamheidsinformatie te rapporteren niet wordt uitgesteld.
Op welke wijze(n) zullen mkb-bedrijven straks ondersteuning kunnen krijgen om aan
de nieuwe rapportageregels te voldoen, bijvoorbeeld wanneer zij daar nog geen of weinig
ervaring mee hebben?

De leden van de CDA-fractie nemen kennis van het feit dat de Europese Commissie «transitiepaden»
wil opstellen voor de 14 ecosystemen uit de Europese industriestrategie, waaronder
het ecosysteem mobiliteit. Kan de Minister aan de leden reeds de contouren van de
transitiepaden schetsen? Hoe zullen deze eruit zien?

De leden van de CDA-fractie verwelkomen met het kabinet de EU Chips Act, die zij van
groot belang vinden voor het Europese ecosysteem voor halfgeleiders en de plek die
Nederland daarin inneemt. Zij zien uit naar de uitwerking van dit initiatief in het
tweede kwartaal van 2022.

De leden van de CDA-fractie zijn daarnaast benieuwd of de Minister reeds de kern van
het wetgevende voorstel inzake duurzaam ondernemingsbestuur met hen kan delen.

De leden van de CDA-fractie lezen dat de Commissie de instrumenten van het Europese
mededingingsbeleid wil herzien. Zij vragen de Minister of zij hier eens op wil reflecteren.
Wat zijn de ervaringen van Nederland en het Nederlandse bedrijfsleven met de diverse
instrumenten?

De leden van de CDA-fractie lezen dat de Commissie met de Chips Act overweegt de overheidssteun
goed te keuren voor de halfgeleidersector, waar sprake is van financieringstekorten
in een ecosysteem met unieke kenmerken. De leden constateren dat Nederland dergelijke
steun alleen onder scherpe waarborgen wil toestaan, als deze gericht en noodzakelijk
is, omwille van een gelijk speelveld en precedentwerking. Voor welke andere sectoren
of maatschappelijke uitdagingen kan de Minister zich voorstellen dat gerichte staatssteun
een serieuze optie is, wanneer bijvoorbeeld aantoonbaar sprake is van marktfalen?
De leden denken zelf onder andere aan digitalisering en de aanleg van glasvezel in
gebieden waarvoor marktpartijen geen sluitende business case kunnen maken. Hoe denkt
de Minister hierover en welke stappen is zij van plan te zetten op dit punt?

De leden van de CDA-fractie lezen in het verslag onderzoeks- en innovatiedeel informele
Raad voor Concurrentievermogen van 24 en 25 januari 2022 dat tijdens de Raad is gesproken
over kennisveiligheid, waarbij gastsprekers van het Collège de France wezen op een
juiste balans tussen openheid enerzijds en waakzaamheid anderzijds. Wat is hier de
positie van Nederland, wetende dat ook ons land kwetsbaar is voor bijvoorbeeld diefstal
van kennis en wetenschappelijke spionage? Zullen het onlangs aangekondigde adviesloket/adviesteam
voor universiteiten en de publicatie van een leidraad over kennisveiligheid in de
ogen van de Minister voldoende zijn of moet Nederland minder naïef zijn en met dwingender
maatregelen komen om bijvoorbeeld opdrachten en geldstromen uit derde landen te controleren
of aan banden te leggen?

De leden van de CDA-fractie merken op dat verschillende lidstaten, waaronder Nederland,
aandacht vroegen voor het versterken van samenwerking tussen hogeronderwijsinstellingen
en bedrijfsleven en industrie. Welke ideeën heeft Nederland hier zelf over? Hoe zou
deze samenwerking een impuls kunnen krijgen?

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de antwoorden op hun vragen over
de implementatie van de Faciliteit voor Herstel en Veerkracht (Recovery and Resilience
Facility; RRF). Zij vragen de Minister of zij kan herbevestigen dat het Nederlandse
(concept-) Recovery and Resilience Plan (RRP) met stakeholders zal worden besproken
in de periode tussen juni 2022, vanaf de presentatie van het finale concept-plan aan
de Kamer, en de indiening bij de Europese Commissie op uiterlijk 31 augustus 2022,
waarmee de motie-Inge van Dijk over het concept-RRP consulteren met stakeholders (Kamerstuk
21 501-30, nr. 531) volledig wordt uitgevoerd? Ook zijn de leden benieuwd of het (concept-)RRP naar
aanleiding van deze bespreking met stakeholders nog kan worden gewijzigd. Kan de Minister
duidelijkheid scheppen over de vraag of de middelen horende bij het RRP enkel dienen
ter dekking van de plannen uit het coalitieakkoord «Omzien naar elkaar, vooruitkijken
naar de toekomst», of dat er ruimte zal zijn voor initiatieven uit bijvoorbeeld de
regio, van provincies en gemeenten?

Vragen en opmerkingen van de leden van de SGP-fractie

De leden van de SGP-fractie lezen dat tijdens de komende Raad gesproken zal worden
over een EU-strategie voor normalisatie. Deze leden willen erop wijzen dat de Kamer
het kabinet in de motie-Stoffer/Romke de Jong (Kamerstuk 35 925 XIII, nr. 55) verzocht heeft zich in te zetten voor verdere verbetering van de toegankelijkheid
van NEN-normcommissies voor kleine mkb-bedrijven en te bezien wat de mogelijkheden
zijn voor financiële steun voor deelname. Wil de Minister dit aspect, verbetering
van de toegankelijkheid van normcommissies voor kleine mkb-bedrijven, meenemen bij
de bespreking van de Europese standaardisatiestrategie, zo vragen deze leden.

De leden van de SGP-fractie onderschrijven ten aanzien van de Mededeling herziening
mededingingsbeleid de inzet van het kabinet om duurzaamheidsvoordelen voor de gehele
maatschappij mee te mogen wegen in plaats van alleen de voordelen voor de consument
van het product. Kan de Minister aangeven in hoeverre de Europese Commissie en andere
lidstaten deze inzet steunen, zo vragen deze leden. Welke concrete voorstellen heeft
zij gedaan of gaat zij inbrengen?

II Antwoord/reactie van de Minister