Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over subsidie vrijwillige sluiting kolencentrale (Kamerstuk 32813-936)

De vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat heeft een aantal vragen en opmerkingen
aan de Minister voor Klimaat en Energie voorgelegd over de kabinetsbrief van 30 november
2021 inzake Subsidie vrijwillige sluiting kolencentrale (Kamerstuk 32 813, nr. 936).

De fungerend voorzitter van de commissie, Azarkan

Adjunct-griffier van de commissie, Reinders

Inhoudsopgave

I

Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

II

Antwoord / Reactie van de Minister

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van het besluit om subsidie te verlenen
voor de vrijwillige sluiting van één kolencentrale. Deze leden hebben nog enkele vragen
over dit besluit.

De leden van de VVD-fractie maken zich zorgen over de leveringszekerheid van stroom
voor Nederland. De combinatie van de huidige krapte op de energiemarkt, de productiebeperking
op kolencentrales alsook de sluiting van de Onyx-centrale kunnen mogelijk leiden tot
risico’s voor de leveringszekerheid. Deelt de Minister deze zorgen? Wat is de impact
van de sluiting van de Onyx-centrale op de leveringszekerheid van stroom? Welke andere
energiebronnen vangen het wegvallen van de centrale op? In hoeverre maakt dit ons
meer afhankelijk van de import van elektriciteit?

De leden van de VVD-fractie zijn verder van mening dat overcompensatie voorkomen moet
worden. Overcompensatie zou mogelijk zijn als de afgesproken compensatie stand zou
houden bij een alternatieve inzet van de kolencentrale. Zijn hier afspraken over gemaakt,
zodat de centrale ook daadwerkelijk dichtgaat? Zijn er plannen voor de alternatieve
inzet van deze centrale? Indien de centrale een andere bestemming krijgt, wat zou
dat betekenen voor de compensatie?

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie hebben met interesse kennisgenomen van de brief van de
Staatssecretaris over de vrijwillige subsidie kolencentrales. Deze leden willen de
Minister hier enkele vragen over stellen.

De leden van de D66-fractie zijn erg blij met de beslissing om Onyx Power in Rotterdam
te sluiten. Dit brengt een forse CO2-reductie met zich mee en past bij de aangescherpte klimaatmaatregelen waar de D66-fractie
samen met andere partijen in de Kamer op aan heeft gedrongen. De leden van de D66-fractie
lezen in de brief dat alleen Onyx zich heeft gemeld bij de call for proposals. Wat
is hiervan de reden? Hebben andere kolencentrales interesse gehad in het subsidiebedrag
en daarmee ook versneld sluiten? Was er bijvoorbeeld een voorwaarde waardoor deze
kolencentrales afhaakten? Zou het, rekening houdend met de leveringszekerheid, mogelijk
zijn om nog een kolencentrale te sluiten? Wat zou hiervoor nodig zijn?

De leden van de D66-fractie ondersteunen de eis om bij de subsidieverlening aandacht
te hebben voor de gevolgen voor werknemers. Hoe verloopt dit proces bij de Onyx Power
in Rotterdam? Is de verwachting dat werknemers eenvoudig een andere baan kunnen vinden?
Is er binnen het sociaal plan gestreefd om de werknemers van Onyx Power binnen de
energiesector te houden, zodat zij kunnen bijdragen aan de energietransitie?

De leden van de D66-fractie lezen dat Onyx nu afziet van de subsidie, eerder verleend
onder de Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE+), voor het
bij- en meestoken van biomassa. Wat gebeurt er met deze subsidie? Vloeit deze terug
in de SDE+? Om welk bedrag gaat het?

Vragen en opmerkingen van de leden van de PVV-fractie

De leden van de PVV-fractie vragen of de Minister de mening deelt dat we op dit moment
juist onze kolencentrales open moeten houden, juist omdat de hoge gasprijs ervoor
heeft gezorgd dat er in het derde kwartaal van 2021 maar liefst 96 procent meer productie
uit kolen is gehaald. Hoe gaat de Minister deze productie opvangen als de Onyx-centrale
sluit?

De leden van de PVV-fractie vragen of de Minister kan aangeven welke gevolgen het
sluiten van deze kolencentrale heeft voor de Nederlandse elektriciteitsproductie en
de gevolgen hiervan voor de energierekening, de gasprijs en de leveringszekerheid.

De leden van de PVV-fractie vragen of de Minister zich ervan bewust is dat we, naast
elektriciteit uit kolen, juist ook afhankelijk zijn van elektriciteit uit gascentrales
en zeker op het moment dat zonne- en windenergie geen of te weinig elektriciteit leveren.
Kan de Minister een overzicht verstrekken van de momenten in de afgelopen vijf jaar
dat gascentrales zijn bijgeschakeld?

De leden van de PVV-fractie vragen of de Minister een overzicht kan verstrekken van
het mondiale CO2-besparingseffect als de Onyx-centrale sluit en hoe dit mogelijke besparingseffect
zich verhoudt tot de 212,5 miljoen euro die wordt uitgegeven? Is de Minister ook van
mening dat, uitgaande van het Nederlandse aandeel in de mondiale CO2-uitstoot van nog geen half procent, dit besparingseffect vrijwel verwaarlooswaar
en praktisch onmeetbaar is?

De leden van de PVV-fractie lezen dat het sluiten van de Onyx-centrale een besparing
van 3 megaton CO2 oplevert. De NOS heeft bericht dat uit interne stukken van ambtenaren wordt gesproken
over een besparing in korte tijd van 10 tot 15 megaton CO2 om aan de eisen uit het Urgenda-vonnis te voldoen. Hoe beoordeelt de Minister de
uitspraak van de ambtenaren dat de 10 tot 15 megaton technisch alleen mogelijk zijn
als direct fossiele industriële installaties worden stilgelegd? Is de Minister het
in dit verband eens dat deze «subsidie voor vrijwillige sluiting» ordinaire indirecte
dwang is en er blijkbaar nog meer sluitingen op de loer liggen om aan de onzinnige
klimaatdoelstellingen te voldoen?

De leden van de PVV-fractie vragen hoeveel werknemers (direct en indirect) door de
sluiting van de Onyx-centrale worden getroffen. Wat doet de Minister voor hen? Hoe
helpt de Minister hen aan nieuw werk en inkomen, of laat hij hen aan hun lot over?

De leden van de PVV-fractie lezen verder dat Onyx alsnog kan besluiten de elektriciteitsproductie
met kolen niet te beëindigen. Kan Onyx ook besluiten de productie met gesubsidieerde
biomassa te verhogen om alsnog open te blijven? Hoeveel subsidie zou Onyx hiervoor
ontvangen?

De leden van de PVV-fractie lezen dat het subsidiebesluit nog onder voorbehoud is
van het Europese-Unie-besluit omtrent staatssteun. Kan de Minister dit toelichten?

Vragen en opmerkingen van de leden van de CDA-fractie

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de brief van de regering over
subsidie voor de vrijwillige sluiting van een kolencentrale en hebben daarover enkele
vragen. Deze leden juichen toe dat met het sluiten van deze kolencentrale op korte
termijn een significante en kosteneffectieve reductie van CO2-uitstoot wordt bewerkstelligd, maar benadrukken daarbij dat het van belang is dat
dit op een sociaal verantwoorde wijze plaatsvindt en er voldoende aandacht is voor
de leveringszekerheid van betaalbare energie.

De leden van de CDA-fractie constateren dat de leveringszekerheid jaarlijks wordt
gemonitord door TenneT en dat het kabinet stelt dat zij door maximaal één centrale
te sluiten de leveringszekerheid in Nederland wil borgen. Naast leveringszekerheid
in de zin van voldoende aanbod is het, zo maken de huidige hoge energieprijzen duidelijk,
ook van belang dat er sprake is van betaalbare energie. Deze leden vragen daarom of
er bij het beoordelen en monitoren van de leveringszekerheid ook wordt gekeken naar
leveringszekerheid in de zin van het voldoende beschikbaar zijn van betaalbare energie.
Zij vragen de Minister om duidelijk te maken wat de impact van het sluiten van de
Onyx kolencentrale zal zijn op het aanbod van betaalbare energie, nu en in de toekomst.
Op welke wijze zullen de effecten van het sluiten van de kolencentrale op de beschikbaarheid
van voldoende betaalbare energie worden gemonitord, bijvoorbeeld in de Monitor Leveringszekerheid
van TenneT?

De leden van de CDA-fractie vragen of de analyse van TenneT wel geschikt is om te
beoordelen of de sluiting van de Onyx-centrale niet tot een verslechtering van de
leveringszekerheid leidt. In deze analyse is immers geen rekening gehouden met de
ontwikkelingen en de voorgenomen plannen ten aanzien van het opgestelde vermogen aan
elektriciteitsproductie in Duitsland en België. Daarnaast is de analyse van Tennet
gebaseerd op een beperking van 35 procent op de capaciteit van kolencentrales op elk
moment in het jaar, terwijl deze in de uitwerking van de maatregel anders is ingevuld,
namelijk een capaciteitsfactor van maximaal 35 procent gemiddeld over een heel jaar.
Is de Minister bereid TenneT opnieuw te vragen haar analyse te actualiseren?

De leden van de CDA-fractie lezen dat er, gelet op de ontmanteling van de Onyx-centrale,
in de toekomst geen biomassa meer zal worden verstookt, waardoor er evenmin gebruik
zal worden gemaakt van de hiervoor bedoelde SDE+-subsidie. De budgettaire ruimte die
hiervoor was gereserveerd zal daarom niet worden benut. Deze leden vragen de Minister
om aan te geven hoe groot deze budgettaire ruimte is. Hoe verhoudt deze ruimte zich
tot het bedrag wat nodig is voor sluiting van de centrale? Wat zal er gebeuren met
de budgettaire ruimte die vrijkomt?

De leden van de CDA-fractie vragen of de Minister ook een alternatieve aanwending
van de kolencentrale heeft overwogen, bijvoorbeeld een combinatie van biomassa en
carbon capture en storage (BECCS, hetgeen tot negatieve emissies leidt), of ombouw
naar een gascentrale (al dan niet waterstof-ready).

Vragen en opmerkingen van de leden van de SP-fractie

De leden van de SP-fractie hebben met grote zorgen kennisgenomen van het bericht dat
investeerder Riverstone een bedrag van 212,5 miljoen euro zal ontvangen voor de sluiting
van de Onyxcentrale. Deze leden vinden het erg zorgelijk dat investeerders op deze
manier kunnen parasiteren op de energietransitie en miljoenen publiek geld afhandig
kunnen maken voor eigen gewin. Zij vragen hoe het mogelijk is dat de reële waarde
op 60 tot 80 miljoen euro wordt geschat en de afkoop zoveel hoger ligt? Hoe ziet de
Minister dit?

Is het overcompenseren van aandeelhouders voor een cosmetische afbouw, waarvoor de
samenleving betaalt de voorbode van het klimaatbeleid? De leden van de SP-fractie
vragen of de Minister erkent dat dit draagvlakondermijnend is, zeker als bezien wordt
dat voor huishoudens de energierekening enorm stijgt en aandeelhouders op deze manier
hun zakken kunnen vullen. Deze leden vragen of dit is hoe de Minister zijn beleid
wil gaan vormgeven. Hoe denkt hij dit te kunnen (blijven) verdedigen? Deze leden vragen
of de Minister de mening deelt dat geld van inwoners van Nederland, belastinggeld,
doelmatig en rechtmatig wordt besteed? Kan hij deze leden eens uitleggen waarom deze
uitgave van belastinggeld doelmatig en rechtmatig is?

De leden van de SP-fractie stellen dat, gezien de klimaatcrisis en de maatschappelijke
en ecologische prijs van CO2-uitstoot, er wel degelijk sprake is van overcompensatie. Bovendien was bij aanschaf
van de kolencentrale door Riverstone de uitfasering van fossiele brandstoffen ruimschoots
voorzien. Voorts vragen deze leden hoe de uitgave zich tot het budgetrecht van de
Kamer verhoudt. Is de Minister bereid de toekenning terug te draaien? Deze leden vinden
de compensatie dus niet nodig. Zij ontvangen graag een reactie.

De leden van de SP-fractie vragen of het klopt dat delen van de centrale verscheept
gaan worden en dat de centrale daarmee feitelijk wordt verplaatst in plaats van ontmanteld?
Voorts vragen deze leden of de centrale wordt omgebouwd naar een biomassacentrale,
waardoor er feitelijk ook geen sprake is van ontmanteling? Zo ja, waarom blijft de
Minister dan dit subsidiebedrag verdedigen?

De leden van de SP-fractie vragen of er een feitenrelaas gegeven kan worden van de
contacten met de directie/eigenaren of vertegenwoordigers van Onyx/Riverstone met
het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat in aanloop naar de gevraagde compensatie
en sinds het ingediende compensatieverzoek in het najaar van 2020.

De leden van de SP-fractie lezen dat het subsidiebesluit, het KPMG-rapport en andere
toetsen door adviesbureaus niet openbaar gemaakt worden in verband met bedrijfsgevoelige
informatie. Hetzelfde geldt voor de eventuele zienswijze van Onyx over feitelijke
onjuistheden op het genomen subsidiebesluit. Deelt de Minister dat, wanneer er zulke
grote bedragen publiek geld worden toegekend aan een private partij, het wenselijk
is dat deze informatie toegankelijk is? Bent u bereid de informatie alsnog openbaar
te maken, en wanneer dit absoluut niet mogelijk is, dit iets uitgebreider toe te lichten
dan de summiere opsomming die nu in de brief staat?

De leden van de SP-fractie constateren dat twee belangrijke opschortende voorwaarden
voor subsidieverlening, de staatssteuntoets door de Europese Commissie en een sociaal
plan voor werknemers zijn. Waarom is de subsidie al voorwaardelijk toegekend in afwachting
van deze voorwaarden? De leden vragen wanneer wordt verwacht dat de Europese Commissie
het besluit neemt of er al dan niet sprake is van ongeoorloofde staatssteun. Zal de
afwachting van dit besluit invloed hebben op het uiteindelijk uit te keren subsidiebedrag?

De leden van de SP-fractie vragen voorts hoe het staat met de totstandkoming van het
sociaal plan. Zij vragen hoeveel mensen hun werk verliezen. Klopt het dat het om 140
mensen en hun gezinnen gaat? Deze leden vragen hoeveel van de 212,5 miljoen euro ten
goede komt aan om- en bijscholing van personeel? Hoe wordt de motie-Beckerman, die
pleit voor een goede oplossing voor de medewerkers in de centrale en keten, minimaal
gelijk aan de regeling getroffen bij de kolencentrale Hemweg (Kamerstuk 32 813, nr. 627), hierbij betrokken? Waarom wordt in de brief enkel gesproken over inhoudelijke vereisten,
gesteld in de call for proposals, ondanks deze aangenomen motie?

De leden van de SP-fractie vragen hoe het staat met de uitvoering van het amendement-Leijten
over opname kolenfonds in wetsvoorstel beperking productie kolen (Kamerstuk 35 668, nr. 13)?

Vragen en opmerkingen van de leden van de PvdA- en GroenLinks-fractie

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie vinden dat er een veel te hoge
prijs voor de kolencentrale is betaald, ook vanwege het ingaan van de Wijziging van
de Wet verbod op kolen bij elektriciteitsproductie in verband met beperking van de
CO2-emissie en het Urgendavonnis. De opbrengsten voor de eigenaar bij het openblijven
van de kolencentrale zouden hierdoor beperkt zijn geweest.

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie vinden dat het sluiten van deze
kolencentrale optimale milieuwinst moet opleveren, wat wil zeggen dat de emissierechten,
die de Onyx-centrale in het kader van het Europese systeem voor emissiehandel (EU
ETS) bezit, volgens deze leden uit de markt dienen te worden gehaald.

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie zijn van mening dat zekerheid
van behoud van inkomen voor elke werknemer in de kolenketen cruciaal is voor het draagvlak
van de energietransitie en dat betrokkenheid van de vakbond hierbij cruciaal is. In
dit verband vragen de deze leden waarom de Minister op 30 november schreef dat het
voorstel voor subsidie voor sluiting werd gehonoreerd, terwijl er nog geen akkoord
is over een sociaal plan voor de werknemers van de Onyx-centrale. Begrijpt de Minister
dat het voor deze werknemers schrikken was dat er een akkoord werd gesloten zonder
dat een sociaal plan was vastgesteld? Gaat de Minister dit in het vervolg anders aanpakken?
Wat zijn de gevolgen indien de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) niet instemt
met het sociaal plan?

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie dringen erop aan dat er een
langetermijnplan komt voor de sluiting van de overige kolencentrales en van eventuele
andere fossiele bedrijven die de deuren moeten sluiten wegens de energietransitie.
Waarom moet er elke keer opnieuw onderhandeld worden over een sociaal plan en beschikbaarstelling
van het kolenfonds? Kan de Minister nu al toezeggen dat het kolenfonds ook beschikbaar
wordt gesteld bij de sluiting van de overige kolencentrales, zodat alle werknemers
in de kolenketen de zekerheid hebben van begeleiding naar een nieuwe baan?

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie vragen hoe de Minister aankijkt
tegen een fonds waarmee alle werknemers in de fossiele industrie de zekerheid hebben
dat ze behoud van inkomen hebben, terwijl ze worden begeleid naar een groene baan.
Is de Minister bereid de mogelijkheden hiertoe te onderzoeken?

De leden van de PvdA-fractie en de GroenLinks-fractie lezen in de beantwoording op
eerdere schriftelijke vragen dat het subsidiebesluit ervan uitgaat dat de onderdelen
niet worden doorverkocht aan andere partijen. Wat wordt precies hiermee bedoeld? Is
dit wel mogelijk maar verwacht de Minister dat dit niet gebeurt? Kan dit worden voorkomen?

Vragen en opmerkingen van de leden van de PvdD-fractie

De leden van de PvdD-fractie hebben kennisgenomen van de miljoenensubsidie die het
kabinet gaat verstrekken aan kolencentrale Onyx om vrijwillig te sluiten.

De leden van de PvdD-fractie zijn groot voorstander van het sluiten van kolencentrales.
Deze beschouwen de manier waarop dit nu gaat echter wel als een voorbeeld van de manier
waarop de achtereenvolgende kabinetten-Rutte publiek geld omzetten in private winsten.
Zij vinden het bovendien moreel verwerpelijk dat grote vervuilende bedrijven alleen
met heel veel belastinggeld te porren zijn om te stoppen met het schaden van het algemeen
belang. Wat deze leden betreft hebben zulke grote bedrijven, die een maatschappelijke
taak naar zich toe hebben getrokken, ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid,
die in beginsel niet afgekocht zou hoeven worden. In beginsel begrijpen deze leden
dat vergunde bedrijfsactiviteiten die op verzoek van de regering moeten stoppen geld
kosten. Hoe kijkt de Minister terug op het verstrekken van de vergunningen voor deze
bedrijfsactiviteiten waarvan destijds al bekend had kunnen zijn dat die niet duurzaam
zijn? Deelt de Minister de mening dat zeker grote bedrijven die bijvoorbeeld ook werkgelegenheid
claimen en daar geregeld ook bestaansrecht aan zeggen te ontlenen, een maatschappelijke
verantwoordelijkheid hebben die ze uit zichzelf zouden moeten nemen? Wat vindt de
Minister ervan dat de overheid tekortschiet als hoeder van het algemeen belang en
nu vooral optreedt als geldschieter voor specifieke belangen?

De leden van de PvdD-fractie zijn bezorgd over de precedentwerking hiervan. Tot nu
toe voerden de achtereenvolgende kabinetten-Rutte onvoorspelbaar, zwabberend en ontoereikend
klimaatbeleid. De problemen van nu zijn hier het gevolg van. Deze leden zien een patroon:
als onderdeel van een kortetermijnoplossing verstrekt de overheid ongeclausuleerd
vergunningen voor bedrijfsactiviteiten waarvan bekend is of had kunnen zijn dat ze
niet duurzaam zijn. Als blijkt dat de klimaatdoelen niet gehaald worden, wat volgens
deze leden overigens vooraf logischerwijs ingezien had kunnen worden, maakt het kabinet
als een kat in het nauw rare sprongen, waar miljarden mee gemoeid kunnen gaan. Grote
vervuilende bedrijven weten vervolgens hun claims op belastinggeld wel te rechtvaardigen.
Zij kunnen veinzen dat zij niet wisten waar ze aan toe waren. Herkent de Minister
dit patroon? Zo nee, welk patroon ziet de Minister? Is de Minister overtuigd van de
manier waarop grote vervuilende bedrijven hun claims rechtvaardigen? Deze leden zijn
dat namelijk niet. De klimaatcrisis is volop zichtbaar. Grote vervuilende bedrijven
weten al lang dat zij hieraan bijdragen en dat zij dus eigenlijk geen recht van bestaan
meer hebben. Is de Minister het ermee eens dat zo veel mogelijk voorkomen moet worden
dat in de toekomst nog meer belastinggeld omgezet gaat worden in private winsten?
Welke lessen trekt de Minister uit eerdere ervaringen met claims en compensatie uit
belastinggeld? Hoe kijkt de Minister aan tegen het opnemen van clausules die toekomstige
claims op belastinggeld kunnen helpen voorkomen? Is de Minister bereid om dit soort
lessen toe te passen op nieuwe en lopende vergunningsprocedures voor bijvoorbeeld
gaswinning en afvallozingen? Zo nee, waarom niet? Hoe kijkt de Minister aan tegen
het ultimatum van Milieudefensie aan 29 grote vervuilers om binnen drie maanden met
hun klimaatplan te komen? Is de Minister het ermee eens dat het ontbreken van een
klimaatplan erop wijst dat grote vervuilende bedrijven hun maatschappelijke verantwoordelijkheid
niet nemen en daar ook geen moeite voor hebben gedaan? Zo ja, hoe kan de Minister
dit bevorderen met wet- en regelgeving in plaats van belastinggeld? Zo nee, waarom
is het volgens de Minister logisch dat grote vervuilers midden in de klimaatcrisis
nog steeds geen klimaatplannen hebben?

Vragen en opmerkingen van de leden van de ChristenUnie-fractie

De leden van de ChristenUnie-fractie hebben kennisgenomen van de brief van de Staatssecretaris
over het subsidiebesluit ten behoeve van de vrijwillige sluiting van de Onyx Power
Plant. Zij hebben hierbij enkele opmerkingen en vragen.

De leden van de ChristenUnie-fractie willen allereerst benadrukken dat zij blij zijn
dat het kabinet de opgave om snel CO2 te reduceren serieus neemt. Zij hebben wel enkele vragen over dit subsidiebesluit.
Allereerst vragen zij zich af wat de subsidiekosten zijn per vermeden ton CO2. Acht de Minister dit een redelijke prijs of had deze reductie op een doelmatiger
wijze gerealiseerd kunnen worden? Daaraan willen deze leden de vraag toevoegen wat
sluiting van de Onyx Plant doet met de leveringszekerheid en betaalbaarheid van energie.
Welke lessen trekt het kabinet uit de omstandigheden van dit najaar en deze winter,
die hebben geleid tot extreem hoge energieprijzen? Is er een risico dat de CO2-intensiteit nog verder toeneemt door deze sluiting (door de import van bruinkool,
bijvoorbeeld)? Welke les trekt het kabinet uit de gemiste kans om de Onyx Plant te
sluiten toen deze nog kapot was? Tot slot vragen deze leden zich af of er al een datum
bekend is waarop Onyx Power Plant definitief sluit.

Vragen en opmerkingen van de leden van de SGP-fractie

De leden van de SGP-fractie horen graag wat de vrijwillige sluiting van de genoemde
kolencentrale ter waarde van ruim 200 miljoen euro op Europees niveau, rekening houdend
met het waterbedeffect, ongeveer zal opleveren aan CO2-emissiereductie. Deelt de Minister de verwachting van experts, dat gelet op de hoge
gasprijzen, de productie met name opgevangen zal worden door Duitse steen- of bruinkoolcentrales?1 Deze leden willen er daarnaast op wijzen dat de regering heeft aangegeven dat geen
CO2-rechten uit de markt genomen zullen worden, terwijl de marktstabiliteitsreserve pas
op langere termijn effect zal hebben. Is de veronderstelling juist dat met de geïnvesteerde
200 miljoen euro onder aan de streep de komende jaren nauwelijks CO2-emissiereductie zal worden gerealiseerd?

De leden van de SGP-fractie ontvangen graag een duiding van de gevolgen van de sluiting
van de genoemde kolencentrale voor de ontwikkeling van de marktprijzen voor gas en
stroom, gelet op de hoge gasprijzen die gascentrales uit de markt drukken.

Vragen en opmerkingen van het lid van de BBB-fractie

Het lid van de BBB-fractie heeft kennisgenomen van de stukken inzake de subsidie en
heeft daarover nog enkele vragen.

Het lid van de BBB-fractie is van mening dat, daar waar het gaat om forse subsidieverlening
van een bedrag van meer dan 200 miljoen euro aan gemeenschapsgeld, altijd goed moet
worden afgewogen of dat bedrag ten gunste van onze gemeenschap wordt aangewend. In
dat kader wil dit lid graag van de Minister horen of het klopt dat, voor het in aanmerking
komen voor deze subsidie, ook in het kader van (ongeoorloofde) staatssteun, een van
de criteria is dat compensatie gebaseerd is op inkomstenderving. Kan de Minister dan
tegelijkertijd ingaan op het bericht dat verschenen is, dat de kolencentrale van Onyx
op dit moment niet functioneert, waardoor er alleen hypothetische inkomstenderving
bestaat? Deelt de Minister de mening dat dit in strijd is met de staatssteunregels?
De Minister geeft aan dat er bij de beoordeling rekening gehouden wordt met het verdienvermogen
van de centrale, berekend over de periode dat de centrale eerder stopt. Uit interne
stukken bleek dat de centrale de komende jaren verwacht verlies te draaien. Deelt
de Minister de mening dat verdienvermogen een rekbaar begrip is bij een stilliggende
centrale en er gekeken moet worden naar de daadwerkelijk productiecapaciteit gebaseerd
op de actuele staat en de bekende verdienprognoses van de centrale? Wat gaat de Minister
doen om te voorkomen dat subsidies ondeugdelijk worden verstrekt?

Vragen en opmerkingen van de leden van de groep-Van Haga

De leden van de groep-Van Haga hebben kennisgenomen van de stukken en hebben hierover
nog enkele vragen en opmerkingen.

De leden van de groep-Van Haga betreuren dat het kabinet en de Tweede Kamer in overeenstemming
zijn over het verlenen van subsidie voor de sluiting van de kolencentrale in Rotterdam.
Deze leden vinden zowel de sluiting van de centrale als de vastgestelde maximale subsidie
van 238.767.992 miljoen euro voor de sluiting niet in het belang van Nederland. De
markt had beter zijn werk kunnen doen: wanneer andere energievormen goedkoper blijken
te worden, zullen kolencentrales niet meer rendabel zijn. Kolencentrales vormen nu
een stabiele vorm van energie voor Nederland, in een periode van schaarste en stijgende
energieprijzen. Hadden deze miljoenen niet beter aangewend kunnen worden voor duurzame
innovatie? Kan de Minister hier een nadere toelichting op geven?

De leden van de groep-Van Haga lezen in de brief dat de leveringszekerheid van energie
wordt gewaarborgd door één centrale te sluiten. Deze leden hebben echter geen duidelijk
beeld van het totale effect op de leveringszekerheid. Kan de Minister aangeven in
hoeverre de leveringszekerheid van energie stabiel blijft? Wordt het wegvallen van
een kolencentrale opgevangen met een andere vorm van energie? Zo ja, wat is het nettoresultaat
van de vermindering van de hoeveelheid uitstoot CO2?

De leden van de groep-Van Haga lezen dat werknemers die hun baan verliezen kunnen
rekenen op een financiële tegemoetkoming en hulp bij het vinden van een andere baan.
Deze leden hebben hierover een aantal vragen. Welk bedrag kunnen werknemers die hun
baan verliezen verwachten als tegemoetkoming en waarop wordt de hoogte van dit bedrag
gebaseerd? Daarnaast is het deze leden niet duidelijk wat de begeleiding van werknemers
bij het vinden van een nieuwe baan precies inhoudt. Over welke periode kunnen zij
hulp verwachten en wordt deze werknemers ook de mogelijkheid tot omscholing aangeboden?
Kan de Minister hierop een verdere toelichting geven?

II Antwoord / Reactie van de Minister