Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de reactie op verzoek commissie over petitie ‘oproep om erkenning, gecoördineerd onderzoek en behandeling langdurige Covid’ en over het 10-puntenplan Long Covid (Kamerstuk 25295-1453)

In de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport bestond er bij enkele
fracties behoefte een aantal vragen en opmerkingen voor te leggen aan de Minister
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport inzake de brief Reactie op verzoek commissie
over petitie «Oproep om erkenning, gecoördineerd onderzoek en behandeling langdurige
COVID» en over het 10-puntenplan Long COVID (Kamerstuk 25 295, nr. 1453).

De fungerend voorzitter van de commissie, Kuiken

De adjunct-griffier van de commissie, Bakker

Inhoudsopgave

blz.

I

Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

2

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

2

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

3

Vragen en opmerkingen van de leden van de CDA-fractie

4

Vragen en opmerkingen van de leden van de SP-fractie

5

Vragen en opmerkingen van de leden van de ChristenUnie-fractie

6

Vragen en opmerkingen van het lid van de BBB-fractie

6

Vragen en opmerkingen van het lid van de BIJ1-fractie

8

II

Antwoord / Reactie van de Minister

9

I. Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de reactie. Zij hebben hierover
nog een aantal vragen en opmerkingen. Genoemde leden willen allereerst beginnen met
het lid Paulusma (D66) te bedanken voor het 10-puntenplan Long COVID.

Zij vinden het van belang dat de groep mensen die na een besmetting met het coronavirus
langdurig klachten houden zoals vermoeidheid, benauwdheid, hoofdpijn en vergeetachtigheid
goed geholpen worden. Zij willen weten welk overleg er is met de patiëntengroep Long
COVID en wat uit dat overleg is gekomen.

Genoemde leden lezen dat de duur van Long COVID-klachten varieert van enkele weken
tot soms maanden. Is er een overzicht te geven hoeveel mensen er hoelang last van
houden? Wat is de langste periode tot nu toe die bekend is? De leden van de VVD-fractie
willen weten wat bewezen effectieve behandelingen zijn voor het herstel van patiënten
met Long COVID. Hoe ziet de integrale herstel- en nazorg eruit in Nederland? Hoe ziet
de integrale herstel- en nazorg eruit in andere landen? Wat wordt wel en niet vergoed
in Nederland? Wordt het beeld van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
(RIVM), dat Long COVID ontwikkelt ongeacht de ernst van de klachten in de acute fase
van de infectie, ook bevestigd door buitenlands onderzoek en ervaringen?

De leden van de VVD-fractie willen weten wanneer de eerste resultaten van de onderzoeken
Long COVID, zoals worden genoemd in de brief, gereed kunnen zijn. Wanneer kunnen deze
leden ook de eerste resultaten verwachten van het RIVM-onderzoek naar de langdurige
gezondheidsimpact van een corona-besmetting? Hoe wordt kennis en ervaring met de behandeling
van Long COVID-patiënten uitgewisseld?

Deze leden begrijpen dat er ondersteuning is door de tijdelijke regeling paramedische
zorg, C-support en lotgenotencontactgroepen. Hoe is dit financieel geregeld? Hoe lang
lopen deze financiële regelingen c.q. ondersteuning? De leden van de VVD-fractie begrijpen
dat de regeling paramedische zorg per 1 augustus 2022 afloopt. Hoe kijkt de Minister
naar deze regeling na 1 augustus 2022? Wanneer wordt daarover besloten?

Wanneer kan de Kamer geïnformeerd worden over de resultaten om het aanbod en de informatievoorziening
te professionaliseren en te organiseren op één bereikbare plek? De leden van de VVD-fractie
merken vaak dat onbekendheid bij overheidsinstanties tot problemen kunnen leiden.
In hoeverre is dat bij Long COVID aan de orde? Welke acties zijn er richting overheidsinstanties
zoals het UWV, verzekerings- en bedrijfsartsen, om dat te voorkomen?

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie hebben met grote belangstelling kennisgenomen van de reactie
op de petitie «oproep om erkenning, gecoördineerd onderzoek en behandeling langdurige
COVID» en over het 10-puntenplan Long COVID. Zij hebben daarover nog aanvullende vragen.

De leden van de D66-fractie vragen met betrekking tot het genoemde Spoor 1 of de Minister
een overzicht zou kunnen geven van de middelen die beschikbaar zijn voor onderzoek
naar Long COVID, hoe die cumulatief optellen en voor welke duur die beschikbaar zijn.
Zij vragen welk deel via ZonMw loopt en welk deel via andere onderzoeksbureaus en
of de Minister iets kan zeggen over de verdeling naar verschillende onderzoeken, zoals
naar klachten of naar succesvolle vormen van behandeling (bijvoorbeeld naar paramedische
en medische interventies). Deze leden vragen dit omdat zij uit de cijfers in de brief
niet wijs worden of deze cumulatief zijn of niet, en wanneer deze middelen tot besteding
komen.

De leden van de D66-fractie vragen op welke manier het RIVM onderzoek doet naar de
langdurige klachten. Zij vragen of alle meldingen die bij het RIVM binnenkomen worden
geregistreerd of dat het gaat om een steekproef. Volgt het RIVM ook het verloop van
de klachten over de tijd en kijkt het daarbij naar verschillende klachten per variant
van het virus? Genoemde leden vragen of op deze manier het RIVM niet eigenlijk de
rol van centrale registratie op zich kan nemen. Zou de Minister in dat kader in willen
gaan op de reactie van de patiëntengroep Long COVID, waarbij zij erop wijzen dat het
RIVM niet kijkt naar de ernst van de klachten?

De leden van de D66-fractie vragen wie op dit moment de spilfunctie vervult naar de
internationale onderzoeken die lopen naar de klachten en behandeling van mensen met
Long COVID. Gebeurt dat vanuit het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
of loopt dat meer via de wetenschap en de zorgpraktijk? De leden vragen of er een
aangewezen partij zou zijn om hier het overzicht van te bewaken, en of de Kamer deze
zou kunnen ontvangen. Daarbij vragen zij naar een inhoudelijk overzicht, dat verder
gaat dan het melden van de onderzoeken. Genoemde leden vragen op welke manier de nieuwe
kennis terecht komt bij iedereen die daar baat bij heeft: bij patiënten, bij huisartsen,
bij specialisten en fysiotherapeuten, maar ook bijvoorbeeld op de werkvloer bij bedrijfsartsen.
Zij vernemen in dat kader graag ook wat de huidige stand is van de multidisciplinaire
richtlijn COVID-19 nazorg. Deelt de Minister het beeld dat Nederland achterloopt op
de ontwikkeling van deze multidisciplinaire richtlijn?

De leden van de D66-fractie vragen met betrekking tot het genoemde Spoor 2 of de Minister
nader uit kan weiden over de ondersteuning van het lotgenotencontact voor mensen met
langdurige COVID-klachten. Deze leden vragen of de Minister deelt dat dit een ontzettend
belangrijke rol kan spelen in de brede acceptatie in de maatschappij en tot meer begrip
kan leiden. Deelt de Minister dat beter begrip over hoe ernstig de klachten bij Long
COVID uit kunnen pakken, mogelijk ook helpt voor het draagvlak voor de laatste maatregelen
die er nog zijn op coronagebied? Kan de Minister concreter ingaan op hoe we acceptatie
en begrip van Long COVID meer kunnen bevorderen, en op welke manier we een beter beeld
kunnen krijgen van de ontwikkeling hiervan?

Genoemde leden vragen of de Minister deelt dat dit lotgenotencontact het meeste op
kan leveren als er ook een medische invalshoek aanwezig is, waarbij iemand kan doorverwijzen
of juist meer kennis kan delen over het verloop van de klachten. Is de Minister in
dat kader bereid om te kijken naar hoe andere landen dit lotgenotencontact organiseren,
wat meer vraagt dan in de reactie is beschreven? Tot slot vragen de leden in dit kader
naar de uitvoering van de motie Diertens c.s. (Kamerstuk 25 424, nr. 562) uit november 2020 waarin specifiek wordt verwezen naar de Duitse invulling van dit
lotgenotencontact.

De leden van de D66-fractie vragen of de Minister al vooruit zou kunnen kijken naar
het komende kalenderjaar. Zij vragen wat zijn verwachting is van de aantallen mensen
met langdurige COVID-klachten en hoe lang deze mensen ondersteuning nodig zullen hebben.
Hoe lang verwacht de Minister dat de regeling paramedische zorg nodig is? Wat is het
uiterste moment om daarover duidelijkheid te geven?

De leden van de D66-fractie vragen met betrekking tot het genoemde Spoor 3 of de Minister
een update kan geven over de inkomensgevolgen voor zorgverleners die Long COVID-klachten
hebben. Kan de Minister een breder beeld schetsen van hoeveel mensen zodanige klachten
hebben dat zij minder kunnen werken? In welke beroepen komt dat veel voor, en hoeveel
van deze mensen hebben de ziekte waarschijnlijk op het werk opgelopen? Genoemde leden
vragen of de Minister ook in beeld kan brengen hoeveel van deze mensen hun baan hebben
verloren of een inkomensachteruitgang hebben ondervonden, zoals bijvoorbeeld bij flexwerkers
en zelfstandigen. Deelt de Minister dat dit juist in de zorg een groot probleem kan
zijn, omdat werkenden in de zorg niet snel geneigd zullen zijn zich ziek te melden
door de grote tekorten en de druk op de zorg?

Tot slot vragen de leden of bij de behandeling van Long COVID-klachten op de werkvloer
ook samenwerking wordt gezocht met de uitvoering van het tot stand brengen van een
richtlijn op klinisch arbeidsgeneeskundige zorg en of daarbij aandacht wordt besteed
aan zelfstandigen. Kan de Minister een update geven over de erkenning en registratie
van het vakgebied klinisch arbeidsgeneeskunde (Kamerstuk 25 883, nr. 416)?

Vragen en opmerkingen van de leden van de CDA-fractie

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de reactie van de Minister op
de petitie «oproep om erkenning, gecoördineerd onderzoek en behandeling langdurige
COVID» en over het 10-puntenplan Long COVID. Deze leden steunen de inzet van de Minister
op erkenning, gericht wetenschappelijk onderzoek, goede en laagdrempelige ondersteuning,
optimale zorgverlening en brede bekendheid van Long COVID. Zij hebben hier nog een
enkele vraag bij.

De Minister geeft aan het belangrijk te vinden dat er goed inzicht komt in het aantal
Long COVID-patiënten in Nederland. Daartoe wordt een aantal onderzoeken uitgevoerd.
De leden van de CDA-fractie vragen op welke termijn de Minister denkt dat inzicht
in de aantallen gegeven kan worden.

De Minister ziet de noodzaak van het professioneel organiseren van het aanbod van
informatievoorziening op één goed bereikbare plek. Zo wordt bijvoorbeeld gekeken naar
de mogelijkheden om het aanbod via Coronaplein.nu te continueren en uit te breiden.
De Minister geeft daarbij aan dat ook gekeken wordt naar eventuele extra fondsen vanuit
het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Genoemde leden vragen of de
Minister meer precies kan aangeven waar de genoemde eventuele extra fondsen voor nodig
zijn en om welke bedragen het hierbij zal gaan.

De leden van de CDA-fractie vragen ten slotte hoe vaak tot nog toe gebruik is gemaakt
van de voorziening voor nabestaanden van aan COVID overleden zorgverleners en voor
zorgverleners die met COVID op de Intensive Care (IC) hebben gelegen. Is de bijdrage
vanuit de overheid voor deze voorziening vooralsnog voldoende?

Vragen en opmerkingen van de leden van de SP-fractie

De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van de onderhavige stukken en hebben
hierover nog een aantal vragen en opmerkingen. Zij lezen dat via ZonMw een onderzoek
gestart is naar het effect van vaccinatie op Long COVID. Zij vragen of hier reeds
(voorlopige) resultaten van beschikbaar zijn. Zo nee, wanneer worden deze resultaten
naar verwachting gepubliceerd?

De leden van de SP-fractie benadrukken het belang van de multidisciplinaire integrale
richtlijn «COVID-19 nazorg», waar momenteel aan gewerkt wordt. Zij vragen wanneer
deze richtlijn naar verwachting klaar zal zijn en wanneer deze in gebruik zal worden
genomen.

Genoemde leden zijn positief gestemd over de aangebrachte wijzigingen in de tijdelijke
regeling paramedische zorg en de verlenging van deze regeling. Echter hebben zij nog
wel een aantal vragen over deze regeling. Wat gaat er bijvoorbeeld gebeuren na 1 augustus
2022, wanneer de huidige regeling afloopt? Is de Minister het ermee eens dat de regeling
dan weer verlengd moet worden, aangezien er momenteel nog steeds mensen besmet worden
met het coronavirus? Is de Minister het ermee eens dat deze verlenging tijdig moet
worden aangekondigd, zodat Long COVID-patiënten niet weer in onzekerheid komen over
of hun noodzakelijke behandeling wel wordt vergoed?

Daarnaast vragen deze leden hoe patiënten die na twee behandeltrajecten van elk zes
maanden nog steeds last hebben van klachten worden ondersteund. Is de Minister bijvoorbeeld
bereid om voor deze gevallen te kijken of de vergoeding van een derde behandeltraject
van toegevoegde waarde is?

Genoemde leden benadrukken dat er momenteel ook nog een substantiële groep Long COVID-patiënten
uit de eerste golf is die niet in aanmerking komt voor de tijdelijke regeling. In
sommige gevallen wisten zij bijvoorbeeld niet dat zij met COVID besmet waren, doordat
de testcapaciteit op dat moment nog beperkt was, of omdat COVID destijds niet altijd
herkend werd. Wat wordt er gedaan om deze groep te ondersteunen (naast advisering
door C-support)? Is de Minister bereid te bekijken hoe deze groep alsnog toegang tot
uit de basisverzekering vergoede paramedische herstelzorg kan worden geboden?

De leden van de SP-fractie vragen hoe zzp’ers ondersteund worden bij inkomensverlies,
wanneer zij minder of niet kunnen werken als gevolg van Long COVID. Wat is er voor
deze groep geregeld? Hoe sluit dit aan bij steunmaatregelen die er al zijn voor zzp'ers?

De leden van de SP-fractie vragen wat er wordt gedaan om het bredere publiek beter
te informeren over Long COVID, om te voorkomen dat Long COVID-patiënten te maken krijgen
met onbegrip van hun omgeving en om ervoor te zorgen dat patiënten Long COVID-klachten
sneller herkennen. Is de Minister bereid om hier meer aandacht aan te besteden?

Vragen en opmerkingen van de leden van de ChristenUnie-fractie

De leden van de ChristenUnie-fractie danken de Minister voor zijn brief waarin hij
onder andere ingaat op het 10-puntenplan van het lid Paulusma (D66) en de petitie
van de patiëntengroep Long COVID. Zij onderschrijven de noodzaak van onderzoek, ondersteuningsaanbod
bij herstel en ondersteuningsaanbod bij werk. Deze leden hebben enkele vragen die
zij graag aan de Minister stellen.

De leden van de ChristenUnie-fractie danken de Minister dat hij extra geld uittrekt
voor nieuw en aanvullend onderzoek naar Long COVID. Kan de Minister aangeven of samenwerking
en kennisdeling van onderzoeksopzetten en -resultaten plaatsvindt tussen onderzoekers
en artsen die Long COVID-patiënten behandelen? Hoe worden de behandelende artsen op
de hoogte gehouden van de laatste inzichten? Zijn daar meer inspanningen voor nodig
vanuit de beroeps- of brancheverenigingen?

Genoemde leden vragen wanneer de behandelrichtlijn COVID-19 nazorg af is. Hoe kijkt
de Minister aan tegen de termen nazorg en herstelzorg als het gaat om Long COVID?
Is Long COVID een chronische aandoening? Wat is ervoor nodig om daar een uitspraak
over te doen?

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de Minister naar de verlengde tijdelijke
regeling paramedische zorg. Zij lezen dat de periode tot verwijzing voor herstelzorg
verruimd is tot zes maanden. Hoe wordt omgegaan met de patiënten die nog lang niet
fit genoeg zijn om een behandeling aan te gaan en met patiënten die na meer dan zes
maanden erachter komen dat ze blijvende klachten hebben?

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen naar de mogelijkheden die Long COVID-patiënten
hebben om gebruik te maken van geestelijke verzorging thuis, via de subsidieregeling
geestelijke verzorging thuis, als zij jonger dan 50 jaar zijn. Deze patiënten zijn
niet terminaal en bij een leeftijd jonger dan 50 is de huidige subsidieregeling hier
schijnbaar niet op ingericht. Deze patiënten hebben echter te maken met een ingrijpende
gebeurtenis die ook geestelijk een weerslag kan hebben. Wat is de mening van de Minister
over de wenselijkheid van geestelijke verzorging voor deze patiënten? Op welke andere
manieren kunnen patiënten een gesprek voeren met een geestelijk verzorger als zij
niet aangesloten zijn bij een religieuze gemeenschap?

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de Minister naar Long COVID-patiënten
van wie het contract niet is verlengd maar bij wie niet de diagnose Long COVID is
gesteld, omdat er eerder nog weinig over bekend was. Kunnen deze mensen nog aanspraak
maken op de ziektewet?

Vragen en opmerkingen van het lid van de BBB-fractie

Het lid van de BBB-fractie heeft kennisgenomen van de brief van de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport inzake de «Reactie op verzoek commissie over petitie «oproep om erkenning,
gecoördineerd onderzoek en behandeling langdurige COVID» en over het 10-puntenplan
Long COVID.

Onder Spoor 1 beschrijft de Minister dat het budget wordt uitgebreid naar € 7.8 miljoen.
Hoe is de onderverdeling van dit budget en welke te behalen doelen worden daarmee
beoogd? Het lid van de BBB-fractie wil benadrukken dat de focus nu dient te liggen
op een effectieve behandeling van de klachten. In hoeverre is daarin voorzien? Er
vinden over de hele wereld veel onderzoeken plaats naar Long COVID. Hoe worden deze
onderzoeken op een goede manier gebundeld en afgestemd? Hoe dragen we er zorg voor
dat niet elk land het wiel opnieuw uit gaat vinden?

Na anderhalf jaar COVID-19 in Nederland is er nog geen behandelrichtlijn voor Long
COVID opgesteld. Het ontbreken van deze richtlijn zorgt ervoor dat veel patiënten
geen goede behandeling of zelfs diagnose krijgen. Kan de Minister er zorg voor dragen
dat een eerste versie van deze behandelrichtlijn met spoed wordt geïmplementeerd?

De patiëntenvereniging Long COVID heeft wat opmerkingen over het onderzoek van het
RIVM naar Long COVID. Het onderzoek biedt te weinig mogelijkheden om klachten te vermelden:
de aan te kruisen klachten zijn voor-ingevuld en niet in lijn met de klachten zoals
door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) omschreven bij Long COVID. Bovendien is
het onderzoek sterk gericht op het psychische aspect en lijkt daarmee te sturen naar
cognitieve gedragstherapieën als behandeling. Is dit bekend bij de Minister en gaat
de Minister hierover in overleg met het RIVM?

Het lid van de BBB-fractie is verbaasd over hoe weinig gegevens er voorhanden zijn
over het verschijnsel Long COVID en het aantal mensen dat lijdt aan Long COVID. Ondanks
het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) is het kennelijk onmogelijk om met een druk
op de knop inzicht te krijgen in het aantal mensen met Long COVID. Het lid van de
BBB-fractie verneemt graag hoe dit komt. Uit de brief van de Minister blijkt zelfs
dat het nog geruime tijd gaat duren voordat er een goed overzicht is. Er moeten drie
databases aan elkaar gekoppeld worden, dit is toch nooit de bedoeling geweest van
het EPD? Deze drie databases worden gezamenlijk, volgens de brief, gezien als landelijk
representatief. Met andere woorden: dit is nog steeds geen hard overzicht van het
aantal mensen met Long COVID. Graag ontvangt het lid van de BBB-fractie uitleg hierover.

De Minister betoogt dat een centraal registratiepunt onwenselijk en onhaalbaar zou
zijn. Gezien de hierboven vermelde problemen en de tijd die het nu al duurt om tot
een overzicht van aantallen Long COVID-patiënten te komen vraagt het lid van de BBB-fractie
of die constatering wel terecht is. Is er wel voldoende gekeken naar andere mogelijkheden?

De Minister geeft onder Spoor 2 aan dat de Tijdelijke regeling paramedische zorg verlengd
is naar 1 augustus 2022. Betekent dit dat de Minister denkt dat er vanaf die datum
geen mensen meer zijn met Long COVID of met Long COVID en behoefte aan zorg?

Net zoals bij veel andere ziektebeelden (denk aan fibromyalgie of ME) lopen patiënten
aan tegen de vele hokjes in de zorg. Doordat we werken met specialismen ontbreekt
een zorgverlener die het totaal beeld beziet. Denkt de Minister na over het specialisme
«Long COVID» binnen de zorg?

Het lid van de BBB-fractie heeft de indruk dat er nu erg veel werk ligt bij vrijwilligers,
bij mensen die zelf Long COVID hebben die vervolgens andere mensen via bijvoorbeeld
lotgenotencontact op weg helpen. Dit trekt een zware wissel op deze mensen. Is de
Minister bereid om hier zelf meer regie in te nemen, bijvoorbeeld via uitbreiding
van C-support?

In Spoor 3 verwijst de Minister naar de bestaande regelingen voor zieke mensen. Zolang
een behandelrichtlijn ontbreekt en er ook nog een groep patiënten uit de beginperiode
buiten de boot valt omdat zij destijds niet getest zijn, is de kans zeer groot dat
een groep patiënten door arbo-artsen niet serieus genomen zal worden. Het is noodzakelijk
dat juist de bedrijfsartsen goede instructie krijgen. De erkenning van Long COVID
is daarbij een voorwaarde in het hele proces. Het lid van de BBB-fractie vraagt daar
aandacht voor en vraagt welke acties de Minister op dit vlak heeft genomen.

Ten slotte: is het de Minister bekend dat de zoekterm «Long COVID» op de website rijksoverheid.nl
geen pagina over Long COVID oplevert? Er is een beperkte pagina over langdurige klachten
na COVID. Het lid van de BBB-fractie vraagt om dit te verbeteren. Verder verzoekt
zij om in plaats van de vele tweets die de Minister plaatst over hoe fout niet-gevaccineerden
zijn, aandacht te besteden aan Long COVID en hulp voor mensen met Long COVID.

Vragen en opmerkingen van het lid van de BIJ1-fractie

Het lid van de fractie van BIJ1 neemt kennis van de aangehaalde symptomen en klachten
die gepaard (kunnen) gaan met het oplopen van Long-COVID, en de enorme diversiteit
die we in zowel symptomen als hersteltijden- en trajecten terugzien. Zij concludeert
dat het gebrek aan kennis en inschattingsvermogen over de concrete risico’s, vragen
om urgentie. Het genoemde lid vraagt derhalve of de Minister kan uitweiden over de
voor onderzoek vrijgemaakte fondsen, en of hiermee qua onderzoeksomvang voldaan kan
worden aan het urgentiegevoel.

Het lid van de BIJ1-fractie concludeert dat er tevens een onderzoek is gestart naar
de effecten van vaccinatie op Long COVID. Zij vraagt of, en zo ja, in hoeverre hier
al kennis over is opgedaan. Is het feit dat er op dit gebied nog veel onzekerheden
zijn volgens de Minister reden om harder in te zetten op het tegengaan van besmettingen
door middel van het voorkomen van contactmomenten, aangezien nog niet gegarandeerd
kan worden of mensen die de vaccinatie hebben (voldoende) bescherming genieten als
het gaat om het voorkomen van Long COVID op het moment dat zij, ondanks de verlaagde
kans, alsnog besmet worden?

Het lid van de BIJ1-fractie leest in Spoor 1 dat er wordt gewerkt aan de verdere ontwikkeling
van de juiste herstel- en nazorg, en dat hierbij zowel de fysieke als psychische gevolgen
worden meegenomen. Zij leest echter ook dat er voor mensen die op dit moment last
hebben van Long COVID en het brede scala aan potentiële klachten, in acht nemende
dat een universele definitie en dus erkenning ontbreekt en zij potentieel worden geraakt
in hun sociaaleconomische zekerheid vanwege de beperkingen die de klachten met zich
meebrengen, niet kunnen rekenen op aanvullende maatregelen naast de al bestaande procedures
rondom sociale zekerheid.

Het genoemde lid constateert dat dit voor veel mensen een bureaucratische molen kan
zijn die veel onzekerheid met zich mee kan brengen, en dat het gebrek aan erkenning
van hetgeen deze mensen belemmert de situatie nog gecompliceerder kan maken. Het lid
van de BIJ1-fractie vraagt daarom of de Minister kan toezeggen dat hij met patiënten
in gesprek gaat en blijft over het vraagstuk of de bestaande procedures voldoen aan
hun noden.

Het lid van de fractie van BIJ1 is blij om te zien dat er wordt gewerkt aan erkenning
van Long COVID door middel van onderzoek. Zij wijst op de urgentie die hiermee gepaard
moet gaan. Tevens wijst het lid op het feit dat de Nederlandse corona-aanpak die stuurde
op IC-capaciteit een grote veroorzaker is van de besmettingsaantallen, en patiënten
met Long COVID derhalve vaak mede door overheidsbeleid in aanraking gekomen zijn met
het virus, wat leidde tot de situatie waarin zij zich nu bevinden. Het lid wijst op
basis van dit gegeven naar de extra verantwoordelijkheid die de overheid draagt in
deze kwestie, en verzoekt de Minister derhalve kosten nog moeite te besparen binnen
de inzet om onderzoek te doen naar Long COVID, universele erkenning te garanderen
en, middels intensief contact met patiënten, hun noden te peilen en hier adequaat
naar te handelen.

II. Antwoord/ Reactie van de Minister