Lijst van vragen : Lijst van vragen over de vijfde rapportage Renovatie Binnenhof (Kamerstuk 34293-103)

De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken heeft een aantal feitelijke vragen voorgelegd
aan de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over zijn brief
d.d. 4 december 2020 houdende de vijfde voortgangsrapportage renovatie Binnenhof (Kamerstuk
34 293, nr.103) en over diverse onderzoeksrapporten ter zake, die als gevolg van gedeeld opdrachtgeverschap
met het presidium van de Tweede Kamer tot stand zijn gekomen.

De voorzitter van de commissie, Ziengs

De griffier van de commissie, Roovers

Vijfde voortgangsrapportage renovatie Binnenhof (TK 34 293, nr. 103)

Algemene stand van zaken renovatie

1.

Hoe is ten tijde van de stikstofcrisis omgegaan met de eisen die worden gesteld aan
«bestaande bouw» in het Bouwbesluit 2012 op de onderdelen veiligheid, gezondheid,
bruikbaarheid, installaties en gebruik van bouwwerken? Zijn deze eisen ook allemaal
doorlopen met betrekking tot het onderzoek naar de te nemen stappen in het kader van
Covid-19 waaronder natuurlijk vooral de verhuizing naar B67?

2.

Is bij de marginale toets uitgegaan van een Covid-19 regime of juist niet. Zijn voor
de marginale toets hetzelfde financieel model en aannamen gebruikt als in 2015? Of
zijn deze aangepast aan de ontwikkelingen sindsdien?

3.

Wat is de planning voor het vaststellen van het integraal voorontwerp (VO) en het
definitief ontwerp? Hoe past de rest van de planning daarin? Wanneer verwacht u dat
het VO definitief wordt vastgesteld?

4.

Zijn er naast bovengenoemd integraal VO en Covid-19 nog andere uitstaande, bekende
onzekerheden in de planning bijvoorbeeld met betrekking tot de gebruikers van het
Binnenhof, de stakeholders in de omgeving of anderszins?

5.

Is op het moment dat het voorlopig ontwerp wordt vastgesteld duidelijk wat het precieze
budget zal zijn voor de renovatie van het Binnenhofcomplex en kan ervan worden uitgegaan
dat de plannen die in het voorlopig ontwerp worden opgenomen ook daadwerkelijk kunnen
worden uitgevoerd?

6.

Kunnen alle zaken die in het VO zijn opgenomen worden uitgevoerd? Zo nee, welke niet
en kan ook worden aangegeven waarom niet?

7.

Kan nader worden toegelicht wat de brandveiligheidsaspecten zijn waar met de gemeente
Den Haag over gesproken wordt? Kan ook worden aangegeven wat er concreet gedaan zou
moeten worden om alleen de brandveiligheidsaspecten aan te pakken en wat dit kost?

Stand van zaken tijdelijke huisvesting

8.

Staat er voor de sleuteloverdracht al een datum gepland, en welke omstandigheden zijn
er denkbaar waarbij dit niet door zou kunnen gaan?

9.

Wat is de laatste datum waarop nog een besluit genomen kan worden over het al dan
niet verhuizen van de Tweede Kamer naar B67 tijdens het zomerreces? Kan deze datum
worden toegelicht? Mocht besloten worden dat de verhuizing wordt uitgesteld, wat is
dan het volgend mogelijke moment om te verhuizen? Is dat het kerstreces 2021–2022
of het zomerreces 2022 of een ander moment? Kan dit nader worden onderbouwd?

10.

Wat kost het uitstellen van de verhuizing met een jaar? Kan dit zo nauwkeurig mogelijk
worden onderbouwd?

11.

Zijn de 1000 genoemde personen steeds in simulaties en andere onderzoeken bekeken
als willekeurig «1000 personen in het gebouw» of als «1000 personen die in het parlementair
proces werken in het gebouw»?

12.

Zijn er naast de genoemde verzoeken tot wijzigingen (VtW) tussen november 2018 en
heden nog andere wijzigingen aangebracht in de technische ontwerpen in het kader van
Covid-19? Graag ook een antwoord op dezelfde vraag voor wijzigingen buiten het kader
van Covid-19? Wat is de timing voor nog uitstaande al bekende VtW’s?

13.

Op welke termijn kunt u meer duidelijkheid geven over de kosten ten aanzien van de
aangepaste planning voor AZ?

14.

Kunt u meer duidelijkheid geven over de orde van grootte van de aanvullend nodige
middelen bij het verhuizen van AZ?

Covid-19

15.

Hoeveel personen kunnen er per dag op dit moment in het gebouw van de Tweede Kamer
aanwezig zijn met in achtneming van de corona-maatregelen? Hoeveel kunnen er precies
aanwezig zijn in B67 als de huidige corona-maatregelen van kracht zouden zijn? Kan
dit zo nauwkeurig mogelijk worden onderbouwd? Welke specifieke bouwkundige en organisatorische
maatregelen kunnen er nog genomen worden om dit aantal te verhogen? Kan per maatregel
precies worden aangegeven hoeveel extra personen er corona-proof aanwezig kunnen zijn?

16.

Wat is de stand van zaken van de werkmethodiek die door het Rijksvastgoedbedrijf (RVB)
wordt ontwikkeld waaraan het onderzoek naar ventilatie-installaties in relatie tot
Covid-19 voor hun gebouwen moet voldoen? Welke voorwaarden stelt het RVB en waarin
verschilt dit met de voorwaarden voor de panden aan het Binnenhof en B67?

17.

Wat is de stand van zaken van de berekeningsmethode, die het RVB bezig is op te stellen
waarbij vastgesteld kan worden of er sprake is van voldoende ventilatie bij het gebruik
van de mogelijkheden tot natuurlijk ventileren? Hoe ziet de methode eruit en welke
consequenties zou dat hebben voor ruimten met natuurlijke ventilatie op het Binnenhof
als deze methode wordt toegepast? Wat betekent dit in de praktijk voor personen die
in die ruimten werken?

18.

Is het waar dat het RVB strenger is dan het RIVM wat betreft de luchtcirculatie of
recirculatie? Kan dit worden toegelicht?

Duurzaamheid

19.

Kan een overzicht worden gegeven van alle concrete verduurzamingsmaatregelen waar
nu op dit moment plannen voor zijn? Kan ook worden aangegeven welke energiebesparingen
hierdoor worden bewerkstelligd? Welke andere – nu nog niet voorziene – verduurzamingsmaatregelen
zouden bouwtechnisch kunnen worden opgenomen in de plannen voor de renovatie?

20.

Welk bedrag is door het nemen van de maatregel na-isolatie van het Tweede Kamergebouw
terug te verdienen volgens onderzoek? (bijlage)

Financiën

21.

Wat is voor elk van de 4 financiële disclaimers de uitsplitsing van de kosten in subcategorieën?
Kunt u voor elk van de subposten aangeven welke kosten reeds gemaakt zijn? Hoe werkt
het besluitvormingsproces voor het boeken van een kostenpost onder een disclaimer?
Welke (andere) disclaimers zijn in 2015 geïdentificeerd en welke zijn er gaandeweg
het project bij gekomen?

22.

Hoe hoog zijn de instandhoudingskosten voor het Binnenhofcomplex? In oktober 2019
is besloten de verhuizing naar B67 uit te stellen met 1 jaar. Klopt het dat de daar
bijbehorende kosten c. 16 miljoen euro bedroegen? Uit de technische briefing op 25 november
bleek dat nieuw uitstel meer zal kosten. Hoeveel en waar zit het verschil in? (Technische
briefing Renovatie Binnenhof, financieel kader, 25 nov.2020).

23.

Is het waar dat voor de tijdelijke huisvesting in B67 investeringen gedaan worden
die terugverdiend moeten worden? En dat een deel terugverdiend moet worden door volgende
gebruikers? Is dat de reden dat investerings- en gebruikerskosten niet gelijk zijn?
Wordt deze terugverdiensystematiek ook toegepast op het delen van de investeringen
van het Binnenhof zelf? En wordt deze terugverdien systematiek ook toegepast op de
overige tijdelijke huisvestingen (LV34, AZ)? Zo ja, kan de Kamer daar een overzicht
van ontvangen?

24.

Welke kosten vallen precies onder de investeringssom van B67 van € 160,8 miljoen?
Zijn daar de huurkosten en het coronaproof maken van het gebouw in meegenomen?

25.

Hoeveel geld heeft het Rijksvastgoedbedrijf tot nu toe uitgegeven aan de (voorbereiding
van) renovatie van het Binnenhof? Kan dit worden opgesplitst en toegelicht?

26.

Hoeveel geld heeft het Rijksvastgoedbedrijf tot nu toe uitgegeven aan de (mogelijke)
verhuizing van alle medewerkers aan het Binnenhof naar B67? Kan dit worden opgesplitst
en toegelicht?

27.

Kan op basis van de verschillende rapporten in een overzichtelijke tabel aangegeven
worden hoeveel budget er tot nu toe aan de renovatie van het Binnenhof is uitgegeven
en hoeveel budget er voor de komende periode nog beschikbaar is? Kan dit ook zo nauwkeurig
mogelijk voor B67 worden weergegeven in een aparte tabel? Kan voorts worden aangegeven
welke budgetoverschrijdingen er tot op heden zijn geweest? En kan voor beide kostenposten
(dus het Binnenhofcomplex en B67) de dekking van de voorziene kosten en van de overschrijding
worden weergegeven in een aparte tabel?

28.

Hoeveel budget is er precies beschikbaar voor de renovatie van het Binnenhofcomplex
en wat betekent dit voor het voorlopig ontwerp en voor het definitief ontwerp? Kan
hierbij aangegeven worden welke plannen voor de renovatie wel en welke niet kunnen
worden uitgevoerd bij de beschikbaarheid van het huidige budget?

29.

Kan een nauwkeurige onderbouwing gegeven worden van de budgettoename van 40 tot 100
procent volgens de review die in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf is uitgevoerd?

Tot slot

30.

Hoe vaak is de stuurgroep Renovatie Binnenhof onder haar nieuwe voorzitter bijeen
gekomen en wat waren de aandachtspunten van die besprekingen?

Onderzoeksrapportages betreffende renovatie Binnenhof/tijdelijke huisvesting Tweede
Kamer (B67), waarvoor het presidium van de Tweede Kamer en BZK gezamenlijk opdrachtgever
zijn

Vragen aan TK en aan BZK over het Advies omtrent coronaproof maken B67 op basis van
1,5 meter protocol (Drees & Sommer) (TK 34 293, nr. 98)

31.

Hoe gaat het in de praktijk werken dat er gereserveerd moet worden in het Ledenrestaurant
aangezien schorsingen van te voren niet bekend zijn?

Worden shifts/gezette tijden ook overwogen in het Ledenrestaurant en hoe gaat dat
er in de praktijk uitzien?

32.

Hoe gaat het kritieke knelpunt van de liften in de praktijk uitwerken als er beperkingen
in aantallen komen en filevorming ontstaat? Op welke manieren kan de «capaciteit van
de liftenlobby» worden verspreid?

33.

Gangpaden in B67 voldoen niet aan de NEN-normen: hoe kunnen ze dan corona- en NEN-proof
gemaakt worden, terwijl tegelijkertijd de brandveiligheid niet in het geding komt
omdat de branddeuren open moeten staan?

34.

Hoe verhoudt het advies om de trappen te gebruiken zich tot de constatering dat de
trappen niet breed genoeg zijn voor 2-richtingsverkeer?

35.

Op basis waarvan wordt de verwachting gewekt dat het fietsgebruik op de nieuwe locatie
zal toenemen?

Vragen aan BZK over Capaciteitsberekeningen interne personenstromen/logistiek B67
(Theateradvies) (TK 34 293, nr. 98)

36.

Welke aanvullende stappen neemt u om de logistieke stromen rondom de liften in goede
banen te leiden?

Vragen aan TK en BZK over Vervolgonderzoeken coronareview B67 (Drees &Sommer en Theateradvies)
(TK 34 293, nr. 102)

37.

Wat zijn de kosten van de bouwkundige maatregelen die genoemd worden om B67 corona-proof
te maken?

38.

Is er een gedetailleerd overzicht van alle organisatorische maatregelen die op B67
genomen moeten worden, de benodigdheden om deze te communiceren en de kosten daarvan?
Zijn deze met de gebruikers besproken?

39.

Er wordt gesproken over organisatorische maatregelen die nodig zijn om B67 corona-proof
te gebruiken. Wie gaat bewijzering en signalering leveren zodat duidelijk is wat medewerkers
en Kamerbewoners moeten doen? Hoe wordt er toezicht gehouden op o.a. de looproutes
en lunchtijdstippen? Zijn daarvoor extra FTE’s, digitale middelen en/of andere middelen/infrastructuur
voorzien? Is het mogelijk de principe- en gedragsregels met alleen de genoemde «signing
en markeringen» te communiceren of is daar meer voor nodig, bijvoorbeeld een introtoelichting
voor bezoekers/medewerkers?

40.

Zijn de genoemde simulaties gedaan op basis van live-real-simulaties of alleen digitale
simulaties? Wordt na ingebruikname gemonitord of de simulaties ook aan de werkelijkheid
zoals die is voldoen en of er aanpassingen gemaakt moeten worden?

41.

Hoeveel geld kost het in totaal om B67 (verder) coronaproof te maken? Kan het totaalbedrag
worden uitgesplitst in diverse maatregelen in verschillende ruimten?

42.

Hoe gaat het in de praktijk werken als in de meeste liften maar 2 mensen mogen staan?
Wat betekent dit voor de wachttijd van werknemers?

43.

Hoe gaat het in de praktijk eruit zien dat liftgebruik niet is toegestaan voor verplaatsingen
tot en met 3 verdiepingen? Wat betekent dat als je bijvoorbeeld naar de 5de verdieping moet?

44.

Gaat er een soort spoorboekje komen voor de shuttle- en satellietliften? Hoe werkbaar
gaat dit in de praktijk worden?

45.

Hoeveel liften voor mindervalide medewerkers worden ingezet en komt hier toegangscontrole
bij?

46.

Wanneer wordt iemand gezien als mindervalide en hoe moet dit aangetoond worden zonder
de privacy te schenden? Hoeveel mindervaliden zullen naar schatting werkzaam zijn
in B67?

47.

Als liftgebruik niet is toegestaan voor verplaatsingen tot en met 3 verdiepingen,
dan zullen er meer mensen zijn die afhankelijk zijn van liftgebruik. Hoeveel mensen
zullen dat extra zijn?

48.

Hoe gaat een lunch in 4 shifts van 20 minuten werken in de praktijk en in hoeverre
wordt daarbij rekening gehouden met schorsingen van debatten waar niet alleen Kamerleden
of bewindspersonen rekening mee moeten houden, maar ook bijvoorbeeld bodes, fractiemedewerkers
en ambtenaren?

49.

Wat vinden afwassers, koks, andere keuken- en restaurantmedewerkers van een tijdslot
van 20 minuten voor een lunch? Achten de mensen op de werkvloer zelf dit haalbaar?

Vragen aan BZK

50.

Op welke termijn acht u de voorgenomen aanvullende organisatorische maatregelen haalbaar?

51.

Wat betekent de implementatie van deze aanvullende organisatorische maatregelen voor
het budget en de planning rondom de renovatie?

Vragen aan TK en BZK over Onderzoek Covid-19 B67 – trappenhuizen en liften (Beekink)
(TK 34 293, nr. 102)

52.

Blijven de deuren van de liften, als deze in «wachtstand» staan, geopend omdat de
afbouw van aerosolen dan 5 tot 8 keer zo snel gaat zoals de UvA heeft aangetoond?

53.

Waarom heeft Beekink tijdens het onderzoek niet kunnen vaststellen of alle liften
en liftschachten zijn voorzien van een goed werkende mechanische ventilatie? Is het
advies opgevolgd om dit door het RVB te laten controleren, en wat zijn de bevindingen?

54.

Klopt het dat er 160 miljoen is uitgegeven aan het coronaproof maken van B67?

55.

Hoeveel kosten komen er (eventueel) nog bij door nadere aanpassingen in verband met
het coronaproof maken van het pand? Kan de raming worden toegelicht?

56.

Hoe gaat het in de praktijk werken als er spatschermen zijn in gangen en traphuizen,
maar er is brand of rookontwikkeling? Beperkt dit niet de veilige vluchtmogelijkheden
voor valide en mindervalide mensen?

Vragen aan TK en BZK over Functioneel Voorontwerp (FVO) Tweede Kamer

57.

Wat zijn de kosten van het Functioneel Voorontwerp, en hoeveel kost het als voor dit
ontwerp wordt gekozen?

58.

Is het FVO coronaproof? Zo nee, kan uitgelegd worden waarom niet?

59.

Is het FVO voorgelegd aan de mensen op de werkvloer? Zijn de keukens beoordeeld door
de kok en medewerkers in de bediening en afwas, de restaurants door de medewerkers
van het restaurantbedrijf, de entrees door beveiligers enz?

60.

Wanneer wordt het hoofdstuk over gebouwdeel P vastgesteld?

Vragen aan BZK over Review gefaseerd renoveren BBC Management (Opdrachtgever Tweede
Kamer) (TK 34 293, nr. 104)

61.

Kan er een uitgebreide kabinetsreactie komen op de BBC-review die in opdracht van
het presidium van de Tweede Kamer is uitgevoerd? Kan hierin worden ingegaan op de
vraag hoe het kan dat er zulke grote verschillen zitten in de review in opdracht van
het presidium van de Tweede Kamer – waarin een renovatie zonder volledige verhuizing
als goedkoper en verstandiger wordt aangemerkt – en de review die is uitgevoerd in
opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf – waaruit een hele andere conclusie voortkomt?

62.

Kan een reactie worden gegeven op bijlage 11.3 van de review van BBC Management?

63.

Klopt het dat de meerkosten voor een niet-gefaseerde renovatie 90,3 miljoen euro zijn?
Zo nee, hoe verklaart u het verschil?

64.

Wat zijn de totale kosten van een niet-gefaseerde renovatie en van een gefaseerde
renovatie?

65.

Hoe zijn de verschillen in bedragen tussen de TK en BZK te verklaren?