Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de geannoteerde agenda voor de informele JBZ-raad van 28 april 2020

De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid heeft een aantal vragen en opmerkingen
voorgelegd aan de ministers van Justitie en Veiligheid en voor Rechtsbescherming en
de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid over de geannoteerde agenda voor de
informele JBZ-Raad van 28 april 2020 (Kamerstuk 32 317, nr. 614).

De voorzitter van de commissie, Van Meenen

De adjunct-griffier van de commissie, Schoor

Inhoudsopgave

blz.

I.

Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

2

1.

Vragen en opmerkingen vanuit de VVD-fractie

2

2.

Vragen en opmerkingen vanuit de PVV-fractie

3

3.

Vragen en opmerkingen vanuit de CDA-fractie

4

4.

Vragen en opmerkingen vanuit de D66-fractie

5

5.

Vragen en opmerkingen vanuit de GroenLinks-fractie

8

6.

Vragen en opmerkingen vanuit de PvdA-fractie

10

7.

Vragen en opmerkingen vanuit de ChristenUnie-fractie

11

II.

Reactie van de bewindspersonen

11

I. Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

1. Vragen en opmerkingen vanuit de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de geannoteerde
agenda van de informele JBZ-raad van 28 april 2020.

Het Voorzitterschap heeft aangegeven in het kader van externe en interne grenscontroles
te willen spreken over mogelijke afbouw van grensmaatregelen en de verbetering van
de implementatie van de groene corridors. Kunt u aangeven in hoeverre interne grenscontroles
van lidstaten een rol hebben gespeeld in de asielinstroom richting Nederland gedurende
deze crisis? Bent u bereid dit effect in de discussie en uw afweging en standpunt
richting de Europese Commissie mee te nemen?

Wat zijn de overwegingen en argumenten geweest te besluiten dat de asielaanvragen
in Nederland weer regulier kunnen plaatsvinden? Hoe is dit momenteel in de andere
lidstaten geregeld?

Hoeveel personen zijn sinds 19 maart 2020 aan de grens geweigerd vanwege corona gerelateerde
beperkingen? In hoeverre ondervinden Nederlandse burgers en bedrijven hinder van binnengrenscontroles
die andere lidstaten hebben ingevoerd en wat doet u hieraan?

Deze leden delen de teleurstelling van het kabinet over het niet opschorten van de
termijnen onder de Dublinverordening. Zij verzoeken de Staatssecretaris het opschorten
van de termijn aanhangig te maken op de JBZ-raad van 28 april 2020 ongeacht of dit
opportuun is of niet. Voornoemde leden vragen welke gevolgen het niet opschorten van
de termijnen heeft voor het aantal asielzoekers dat hiermee de komende maanden onder
de Nederlandse verantwoordelijkheid zou kunnen komen te vallen als terugkeer in zijn
geheel niet mogelijk blijft. Graag ontvangen zij een uitsplitsing per maand dat deze
situatie zich langer voordoet. Ook zijn de aan het woord zijnde leden benieuwd of
de opschorting van de mogelijkheid asiel aan te vragen gedurende de coronacrisis voorkomt
dat de termijnen uit de Dublinverordening aanvangen. Kan de Staatssecretaris aangeven
of is overwogen dat de reguliere asielprocedure niet van start kan zolang terugkeer
onder de Dublinverordening niet mogelijk is aangezien verzoekers het normale proces
daarmee niet kunnen volgen? Zo nee, waarom niet?

Is het kabinet bereid de beperkte mogelijkheden van vreemdelingendetentie in de huidige
crisis aan de orde te stellen? De aan het woord zijnde leden vinden het zeer ongelukkig
dat uitgeprocedeerde vreemdelingen die in detentie zaten nu zijn vrijgelaten omdat
er geen zicht op uitzetting is. Wat deze leden betreft was het verstandiger geweest
vanwege de ontstane crisissituatie de detentie te handhaven en deze mensen binnen
te houden, aangezien te verwachten is dat op een zeker moment wel weer de mogelijkheid
van uitzetting zal komen. Is het kabinet bereid bij de Europese Commissie na te gaan
of de interpretatie van richtlijnen vanwege deze crisis toch zo kan zijn dat detentie
mogelijk blijft van uitgeprocedeerde asielzoekers en anders met noodwetgeving dit
alsnog mogelijk te maken? Heeft u al een antwoord van de Europese Commissie naar aanleiding
van de schriftelijke vragen over het gesprek van de Commissie Justitie en Veiligheid
met de nieuwe Eurocommissaris Johansson d.d. 30 januari 2020 (2020Z01961)?

Kan de Staatssecretaris een update geven van de status van de EU-Turkijedeal? Krijgen
nieuwe afspraken een heldere juridische status?

Wat is de verwachting hoe en wanneer de dialoog over en nieuw pakket voor Gemeenschappelijk
Europees Asiel Systeem (GEAS) zal worden opgestart, dan wel gevoerd?

De leden van de VVD-fractie vragen de Minister van Justitie en Veiligheid toe te lichten
welke vormen van financieel-economische criminaliteit veelvuldig voorkomen in Nederland.

Hoe verhoudt de omvang van deze problematiek zich tot andere lidstaten? Kan de Minister
van Justitie en Veiligheid tot slot aangeven in hoeverre expertise hierover wordt
uitgewisseld op Europees niveau?

2. Vragen en opmerkingen vanuit de PVV-fractie

De leden van de PVV-fractie roepen de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid
op geen personenverkeer/vervoer vanuit Duitsland en België meer aan de grens toe te
laten om zo te voorkomen dat nieuwe gevallen van corona ons grondgebied bereiken.

Deze leden vragen naar de stand van zaken omtrent de terugkeer van vreemdelingen.
Hoeveel vreemdelingen zijn gedwongen en aantoonbaar teruggekeerd in 2020? Worden de
vreemdelingen die vanwege de corona-pandemie op dit moment niet gedwongen worden uitgezet,
wel vastgezet totdat zij kunnen worden uitgezet? Zo nee, waarom niet?

Waarom heeft u besloten de behandeling van asielaanvragen in Nederland te hervatten
terwijl Nederland in een ongekende crisis verkeerd en wij worden overspoeld met (criminele)
gelukszoekers?

Hoe is het mogelijk dat in deze tijd van crisis, het kabinet EU-regels omtrent asiel
en migratie zelfs niet tijdelijk opzij wil schuiven, maar asielzoekers daarentegen
juist alle vrijheid geeft om naar Nederland te komen?

De aan het woord zijnde leden hebben in de media kennisgenomen van het voornemen van
de Staatssecretaris Griekenland te helpen met het overbrengen en opvangen van asielzoekers
naar het Griekse vasteland. Hoeveel geld gaat dit de Nederlandse belastingbetaler
kosten? Beseft de Staatssecretaris zich dat als asielzoekers eenmaal op het Europese
vasteland zijn, zij eenvoudig door kunnen reizen naar Nederland? Kan de Staatssecretaris
garanderen dat zij onder geen beding migranten die naar het Griekse vasteland zijn
gebracht in Nederland opvang zal bieden, toegang zal verlenen tot onze sociale zekerheid
of in het geval van illegaliteit onder de bed-bad-broodregeling laten vallen?

Voornoemde leden hebben kennisgenomen van het plan uit de koker van Frankrijk, Duitsland,
Spanje en Italië voor de verplichte herverdeling van asielzoekers. Kan de Staatssecretaris
toezeggen nooit en te nimmer in te zullen stemmen met een dergelijk plan?

3. Vragen en opmerkingen vanuit de CDA-fractie

COVID-19: stand van zaken en weg vooruit inzake binnenlandse zaken

De leden van de CDA-fractie begrijpen de keuze van het Voorzitterschap tot een uitwisseling
van overwegingen en uitgangspunten van de lidstaten te komen inzake de mogelijke tot
het introduceren van een «contact tracing app». Deze leden zijn van mening dat het
van belang is dat er nauwe samenwerking wordt opgezocht in Europees verband, zodat
niet telkens het wiel opnieuw uitgevonden hoeft te worden. In hoeverre zoeken lidstaten
ook de samenwerking op, bijvoorbeeld door informatie over de ontwikkeling met elkaar
te delen? Ziet de huidige Voorzitter daar een taak voor zichzelf weggelegd?

Voornoemde leden hebben kennisgenomen van de eerste stappen naar een EU-toolbox die
door de Europese Commissie is gepubliceerd. De Europese Commissie heeft een aantal
criteria geformuleerd waar mogelijke traceerapps aan dienen te voldoen. Voornoemde
leden lezen dat één van deze criteria is dat apps interoperabel dienen te zijn zodat
burgers beschermd zijn, ook als ze grenzen passeren. Wordt er in de ontwikkeling van
de Nederlandse app ook rekening gehouden met de interoperabiliteit van de app? Ook
vragen deze leden aan de Minister van Justitie en Veiligheid hoe zij deze interoperabiliteit
moeten lezen en of uiteen kan worden gezet hoe de regering dat ziet. Houden andere
lidstaten, vooral die lidstaten die verder zijn met de ontwikkeling van de app, voldoende
rekening hebben met de interoperabiliteit van hun apps? Voorziet u een toekomst waarin
EU-burgers meerdere apps moeten installeren wanneer zij reizen door verschillende
EU-lidstaten, dat wil zeggen één app voor elke lidstaat?

De leden van de CDA-fractie vragen of zij het goed lezen dat in de aanzet tot een
EU-toolbox niet wordt gepleit voor decentrale opslag van gegevens die worden verzameld
door een app. Bent u bereid bij uw Europese collega’s te pleiten voor het bevorderen
van de ontwikkeling van apps die een decentrale opslag kennen, bijvoorbeeld door gebruik
te maken van het DP3T-model?

Voornoemde leden vragen of aan de Nederlandse grenzen gezondheidschecks worden uitgevoerd
bij personen die Nederland binnenkomen. In hoeverre doen onze buurlanden dat wel bij
personen die Nederland verlaten? Kunt u aangeven of het volgens u zin heeft gezondheidschecks
uit te voeren bij personen die Nederland binnenkomen? De aan het woord zijnde leden
begrijpen dat meer toezicht plaatsvindt op personen die Nederland binnenkomen. Hoe
ziet dat toezicht eruit?

De leden van de CDA-fractie zien dat verschillende lidstaten besluiten of besloten
hebben gedetineerden vrij te laten in het kader van de strijd tegen corona. Vaak gaat
het, zo lezen zij, om gedetineerden die nog maar weinig straf uit hoeven te zitten
en/of gedetineerden die onder voorwaarden vrij worden gelaten. Verwacht de Minister
voor Rechtsbescherming een dergelijke ontwikkeling in Nederland? Verder vragen deze
leden of u bereid bent in overleg te treden met uw Europese collega’s over deze ontwikkeling
en daarbij in ieder geval te bespreken hoe wordt omgegaan met het monitoren en volgen
van deze vrijgelaten gedetineerden. Wordt bijvoorbeeld registratie van deze (ex-)gedetineerden
onderling gedeeld?

Migratie – stand van zaken en actuele uitdagingen: informatie van het voorzitterschap,
de Commissie en het EDEO

De leden van de CDA-begrijpen dat de situatie in Libië en het optreden van de Europese
Unie daarbij besproken is in de Raad Buitenlandse Zaken van 22 april 2020. Deze leden
vragen de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid wat daar geconcludeerd is. Kunt
u aangeven hoe effectief hulp kan worden verleend aan Libië, zodat de situatie daar
enigszins kan stabiliseren?

Voornoemde leden begrijpen dat de Europese Commissie er veel aan doet de situatie
op de Griekse eilanden voor migranten en asielzoekers te verbeteren. Zij begrijpen
eveneens dat 1000 migranten uit de kampen zijn overgebracht naar hotels. Kunt u dat
bevestigen? Kunt u daarbij voorts aangeven of dit een voorzet is voor meer verplaatsingen
van asielzoekers en migranten naar thans leegstaande hotels? Kunt u aangeven of dat
de humanitaire situatie voor vluchtelingen en migranten op de Griekse eilanden verbetert?
Worden deze personen ook overgebracht van de Griekse eilanden naar het Griekse vasteland?
Welke ondersteunende rol speelt Nederland hierin? Worden alleen alleenstaande minderjarige
vreemdelingen overgebracht naar hotels of ook andere vreemdelingen?

De aan het woord zijnde leden begrijpen dat het kabinet teleurgesteld is dat de Europese
Commissie niet bereid is gebleken aanvullende maatregelen te treffen met betrekking
tot de termijnen die thans onder de Dublinverordening vallen. Kunt u aangeven of Dublin-overdrachten
volledig zijn stilgevallen door de thans geldende maatregelen ten aanzien van de corona-crisis?
Bent u bereid zich in het aankomend overleg in te spannen dat ook voor de Dublin-overdrachten
een uitzonderingssituatie komt te gelden?

De leden van de CDA-fractie begrijpen dat er veel praktische problemen zijn om het
terugkeerbeleid feitelijk te kunnen uitvoeren. Zij vragen of het terugkeerproces van
uitgeprocedeerde asielzoekers nu feitelijk volledig tot stilstand is gekomen door
de thans geldende maatregelen door de corona-crisis of is er nog wel sprake van terugkeer.
Hoe ziet dat er dan feitelijk uit? Wat wordt bedoeld met het minder streng handhaven
op vreemdelingen die na de geldigheidsduur van hun visum Nederland niet hebben verlaten?
Wat betekent deze beleidswijziging precies?

4. Vragen en opmerkingen vanuit de D66-fractie

COVID-19: stand van zaken en weg vooruit inzake binnenlandse zaken

Externe en interne grenscontroles

De leden van de D66-fractie merken op dat tijdens de coronacrisis diverse lidstaten
van de Europese Unie die lid zijn van de Verdragen van Schengen zijn overgegaan tot
de herinvoering van binnengrenscontroles. Deelt de Minister van Justitie en Veiligheid
de mening dat deze herinvoering van binnengrenscontroles op zeer gespannen voet staat
met het recht op vrij verkeer van personen binnen de Europese Unie? Kunt u beoordelen
in hoeverre grenswerkers in Nederland en de buurlanden te lijden hebben gehad en zullen
hebben van de tijdelijke herinvoering van grenscontroles door België? Bent u van mening
dat de herinvoering van binnengrenscontroles een uiterst middel is? Acht u herinvoering
van binnengrenscontroles door sommige lidstaten noodzakelijk en evenredig? Hoe valt
de ernst van een gezondheidscrisis of grensoverschrijdende epidemie te rijmen met
de voorwaarden voor de herinvoering van binnengrenscontroles, namelijk een «ernstige
bedreiging van de openbare orde of binnenlandse veiligheid»?

Zijn er alternatieven voor de doorgang van het vrije personenverkeer in de Europese
Unie c.q. binnen het Schengengebied? Bent u van oordeel dat andere lidstaten moeten
worden aangesproken door de Europese Commissie? Zijn door de desbetreffende lidstaten
de formele informatietermijnen in acht genomen, die zijn neergelegd in de Verdragen
van Schengen? Pleit u tijdens de informele JBZ-raad van 28 april 2020 voor een grondige
evaluatie van de tijdelijke herinvoering van het grenstoezicht tijdens de corona-crisis?
Zo nee, waarom niet?

Asiel, terugkeer en hervestiging

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van de richtsnoeren gepubliceerd
door de Europese Commissie en de appreciatie van het kabinet. Deze leden ondersteunen
de Europese Commissie in het pleidooi dat registratie en beoordeling van asielaanvragen
moeten blijven doorgaan, en zijn dan ook positief over het feit dat het kabinet de
normale gang van zaken omtrent de asielprocedure weer op gang wil brengen zoals gemeld
in de brief aan de Kamer van 24 april 2020.

Preventie van verspreiding COVID-19

Voorts hebben de D66-leden enkele vragen met betrekking tot de corona-app. Heeft u
kennisgenomen van het feit dat België en Luxemburg geen app zullen ontwikkelen met
als argumentatie dat een app niet effectief zou zijn omdat niet genoeg mensen de app
zouden willen installeren en dat handmatig contactonderzoek wel bewezen effectief
is? Wat is uw reactie op deze berichtgeving? Wat is de reden dat Nederland een andere
conclusie trekt? Klopt het dat in Oostenrijk slechts 3 à 4% van de mensen de app gebruiken?
Wat is uw standpunt met betrekking tot de toolbox van de Europese Commissie over het
gebruik van apps? Ondersteunt u de uitgangspunten daarin en in hoeverre brengt u de
uitgangspunten van de toolbox onder de aandacht van andere lidstaten die dreigen apps
te gebruiken die niet in lijn zijn met de toolbox? Deelt u de mening dat we de eventuele
versoepeling van maatregelen niet direct moeten verbinden met de inzet van een app
aangezien de effectiviteit nog niet bewezen is?

Interne veiligheid

De leden van de D66-fractie lezen in de brief m.b.t. de stand van zaken coronamaatregelen
in de justitie-, veiligheids- en migratieketen (2020Z07429), dat criminaliteitscijfers in brede zin dalen, terwijl meldingen van onlinecriminaliteit
juist toenemen. Welke maatregelen neemt het kabinet om de toename in online criminaliteit
het hoofd te bieden? Is door de afname van criminaliteit in brede zin capaciteit vrijgekomen
bij de politie die ruimte biedt om in te spelen op de toename van online criminaliteit?
Hoe geeft Nederland invulling aan de samenwerking met Europol om tot een EU-brede
aanpak van (de toename in) online criminaliteit te komen? Bent u bereid samen met
collega’s aan de slag te gaan om inzichten, cijfers en achtergrondgegevens te verzamelen
over de zogenaamde schaduw-pandemie van corona, namelijk de forse toename van huiselijk
geweld? Bent u van plan samen met de andere lidstaten te monitoren en analyseren wat
de gevolgen zijn van de noodverordeningen voor het werk van de politie, in het bijzonder
opsporing en openbare ordehandhaving? Wordt samen met Europol, CEPOL en COSI gewerkt
aan een gezamenlijke omgeving voor «lessons learned» en «best practices»? Worden momenteel
(digitale) alternatieven ontwikkeld voor Europees politieonderwijs en uitwisselingsprogramma’s
voor law enforcement?

Op het gebied van cybercriminaliteit blijkt de corona-crisis diverse nieuwe mogelijkheden
te bieden voor crimineel misbruik, denk aan online frauduleuze aanbiedingen van beschermingsmaterialen
en vaccins. Hoe springt Europol hierop in? Zou Nederland samen met andere lidstaten
een speciaal corona Joint Investigation Team kunnen en willen samenstellen met ondersteuning
van Europol en Eurojust om hoogwaardige, informatie-gedreven en slimme opsporing te
verrichten naar cybercriminelen? Voorziet u procedurele dan wel inhoudelijke gevolgen
van de corona-crisis voor de nieuwe Europol-verordening?

Scenario’s gemeenschappelijke aanpak

De leden van D66-fractie onderschrijven het belang van gezamenlijk anticiperen op
de verdere gevolgen van corona voor de interne veiligheid in Europa. In het verslag
van het schriftelijk overleg over de geannoteerde agenda informele JBZ-Raad op 6 april
2020 (Kamerstuk 32 317, nr. 613) wordt gewezen op het belang van een trendmatige analyse door Europol van de ontwikkelingen
in criminaliteit. Deelt het kabinet de opvatting dat de corona-crisis duidelijk heeft
gemaakt dat het crisis-en coördinatiemechanisme in de EU – gezien de inconsistentie
in aanpak onder de lidstaten – niet volstaat? Heeft het kabinet daarbij in het bijzonder
oog voor de problematiek die dit oplevert voor bewoners en grenswerkers in de grensregio’s?
Welke aanpassingen behoeft de crisisstructuur om op toekomstige crises beter voorbereid
te zijn? Bent u bereid een voorstel te doen een integraal plan voor grensoverschrijdende
opschaling, soortgelijk aan de Nederlandse Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdingsprocedure
(GRIP), toe te voegen aan het crisis-en coördinatiemechanisme van de EU?

Migratie – stand van zaken en actuele uitdagingen: informatie van het voorzitterschap,
de Commissie en het EDEO.

Situatie Turks-Griekse grens

De leden van de D66-fractie vragen of de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid
kan bevestigen dat Turkije grote groepen mensen vanuit opvangcentra in het binnenland
van Turkije naar de Turkse zeegrens in het westen zou overbrengen?

Kunt u tevens bevestigen dat Athene een hulpverzoek heeft gedaan om de NAVO te laten
patrouilleren op de zeegrens tussen Griekenland en Turkije? Zo ja, is vervolg gegeven
aan dit hulpverzoek en zo ja, op welke wijze?

Griekse eilanden

De leden van de D66-fractie blijven zich ernstig zorgen maken over de situatie op
de Griekse eilanden, met name over de meest kwetsbare bewoners van de vluchtelingenkampen.
Er dreigt een humanitaire en medische ramp. De kampen zijn overvol en de omstandigheden
erbarmelijk. Een medische ramp op de Griekse eilanden is ook een gevaar voor de rest
van Europa en haar inwoners. Deze leden vragen het kabinet uiteen te zetten wat de
actuele stand van zaken is, hoe de Griekse regering en de Europese Commissie zich
momenteel opstellen en welke acties u op de korte termijn verwacht vanuit de betrokken
partijen om de situatie op de eilanden te verlichten. Kan het kabinet daarbij in ieder
geval concreet aangeven hoeveel mensen er al zijn overgeplaatst naar leegstaande hotels
en andere veilige plekken op het vaste land?

Ad hoc oplossingen

De leden van de D66-fractie vragen of het kabinet kennis heeft genomen van de blog
van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ). Ondanks dat het kabinet eerder
heeft bepleit niet mee te werken aan ad hoc oplossingen, concludeert de ACVZ dat het
kabinet continue ad hoc maatregelen neemt ten tijde van de corona-crisis, zoals bijvoorbeeld
het opschorten van de asielprocedure, het opschorten van uitzettingen en Dublintransfers
en het realiseren van noodopvang. Ad hoc maatregelen zijn inherent aan crisissituaties,
en bovendien vaak noodzakelijk om de situatie in goede banen te leiden. Hoe rijmt
u in dat licht de boodschap van het kabinet dat zij geen ad hoc oplossingen wil, ook
in de corona-crisis, terwijl in de praktijk blijkt dat het kabinet momenteel allerlei
ad hoc maatregelen neemt op dit terrein? Kan het kabinet hierop reflecteren? Deelt
u de mening dat juist een flexibele opstelling nodig is om tot nieuwe en werkbare
oplossingen te komen, zeker in tijden van crisis, en ad hoc oplossingen daarbij onoverkomelijk
zijn?

Opschorten asielprocedure Griekenland

Bent u op de hoogte van het bericht dat de Europese Commissie weigert een interne
juridische analyse vrij te geven over de rechtmatigheid van het opschorten van de
asielprocedures door Griekenland? Bent u bekend met dit document? Zo ja, bent u bereid
dit naar de Kamer te sturen? Zo nee, bent u bereid aan te dringen op openbaring van
het document door de Europese Commissie? Zo nee, waarom niet?

5. Vragen en opmerkingen vanuit de GroenLinks-fractie

De leden van de GroenLinks-fractie danken de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid
voor het toesturen van de geannoteerde agenda. Deze leden hebben hier vragen over,
en gaan ervan uit dat u deze vragen zal beantwoorden voordat u uw inbreng levert bij
de informele JBZ-raad van 28 april 2020, zoals is te doen gebruikelijk, of dat u een
ijzersterke reden van overmacht kan geven voor het terzijde schuiven van dit parlementaire
gebruik.

Griekse eilanden

Ondanks dat de leden van de GroenLinks-fractie zich realiseren dat dit de zoveelste
keer is, vragen zij u nogmaals uw positie ten aanzien van het opvangen van verweesde
kinderen op de Griekse eilanden in Nederland te heroverwegen. Deze leden wijzen op
de grote maatschappelijk oproep die op 23 april 2020 in de NRC is gedaan, naast de
vele eerdere oproepen van maatschappelijke organisaties, politieke partijen, artsen,
44 Nederlandse gemeenten, de Europese Commissie en diverse EU-lidstaten. Voornoemde
leden vragen wat uw bezwaar tegen het hervestigen van verweesde kinderen zo zwaarwegend
maakt dat dit opweegt tegen deze maatschappij-brede oproep tot barmhartigheid.

De leden van de GroenLinks-fractie lezen dat de Staatssecretaris voornemens is een
aantal verweesde kinderen van de Griekse eilanden naar het Griekse vasteland te brengen,
om ze aldaar op te laten vangen door de organisatie Movement on the Ground. Deze leden
vragen of dit plan is gecoördineerd en afgestemd met de Griekse regering, en of de
Griekse regering haar plan een redelijke invulling van Europese solidariteit vindt.

Zij vragen voorts hoe de kinderen precies zullen worden opgevangen, wat de voorzieningen
in deze opvang zullen zijn en wat hun toekomstperspectief is.

Wat zijn de kosten van het plan, gelet op het bericht dat de Staatssecretaris hier
enkele miljoenen voor zou gaan uittrekken?1 Kunt u een schatting maken van de kosten van het opvangen van hetzelfde aantal kinderen
in Nederland?

Waarom doet u zoveel moeite om maar te voorkomen dat Nederland kinderen in eigen land
hoeft op te vangen?

Corona-risico’s in vluchtelingenkampen

De leden van de GroenLinks-fractie maken zich zorgen over de mondiale preventie tegen
corona-besmettingen in vluchtelingenkampen. VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR heeft
aangegeven $ 255 miljoen nodig te hebben om landen met grote vluchtelingenpopulaties
te ondersteunen bij het beteugelen van corona, bijvoorbeeld door het leveren van schoon
water, zeep, medicijnen en zorg. Deze leden vragen of u bereid bent het door de UNHCR
gevraagde bedrag tijdens de informele JBZ-raad van 28 april 2020 te agenderen en steun
te verwerven onder de lidstaten van het doen van (aanvullende) bijdragen.

Hervatten Dublinoverdrachten

De leden van de GroenLinks-fractie hebben met zorg kennisgenomen van het advies van
de Europese Commissie aan lidstaten om zo snel als mogelijk weer te beginnen met Dublinoverdrachten.
Deze leden vinden het van belang dat reisbewegingen binnen de Europese Unie worden
beperkt indien deze niet strikt noodzakelijk zijn. In dat kader vragen zij of het
niet meer opportuun zou zijn om de Dublinverordening voorlopig buiten werking te stellen.
Wat is uw in dezen, en bent u voornemens om zelf op korte termijn de Dublinoverdrachten
weer te hervatten?

Veilige havens drenkelingen

De leden van de GroenLinks-fractie hebben met zorg kennisgenomen van de mededelingen
van Italië en Malta dat zij hun havens voor drenkelingen hebben gesloten, omdat ze
naar eigen zeggen geen veilige haven in juridische zin meer zijn. Acht u deze redenering
deugdelijk, gelet op het feit dat het corona-virus een pandemie is en elke haven in
theorie onveiliger is geworden? Bent u bereid een beroep te doen op Italië en Malta
om geredde drenkelingen toe te laten in hun havens?

De leden van de GroenLinks-fractie vragen voorts een appreciatie over de situatie
in Libië. Deze leden hebben berichten gelezen dat het corona-virus zich hier snel
verspreidt. Ook geldt dat Libië nog altijd verwikkeld is in een burgeroorlog. Zij
vragen u de informatie over de stand van zaken met de Kamer te delen, in bijzonder
waar het informatie betreft over het functioneren van de Libische kustwacht. Deze
leden vragen of nog sprake is van een effectieve SAR-capaciteit van de Libische kustwacht
in de Libische territoriale wateren.

GEAS

De leden van de GroenLinks-fractie vragen wanneer het nieuwe migratieplan van de Europese
Commissie wordt verwacht. Daarnaast vragen zij naar de Nederlandse inzet op dit dossier.
Hoe staat Nederland ten aanzien van het voorstel van Duitsland, Frankrijk, Spanje
en Italië voor de hervorming van GEAS? Weegt Nederland bij haar standpunt ook mee
dat een voor Nederland suboptimaal GEAS-akkoord allicht nog steeds wenselijker is
dan geen akkoord?

6. Vragen en opmerkingen vanuit de PvdA-fractie

De leden van de PvdA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de geannoteerde
agenda voor de informele JBZ-raad van 28 april 2020.

COVID-19: stand van zaken en weg vooruit inzake binnenlandse zaken

De leden van de PvdA-fractie hebben met belangstelling de passages over de mogelijkheid
van het introduceren van en contact tracing app gelezen. Voorts lezen zij ook dat
het Voorzitterschap stelt dat het traceren van contacten van essentieel belang kan
zijn bij het controle krijgen van het virus «in het bijzonder in de context van het
afbouwen van restrictieve maatregelen». Deelt u de mening dat bron- en contactonderzoek
door medewerkers van de GGD of gelijkaardige instellingen van groot belang kan zijn
om hetzelfde doel van het onder controle krijgen van het virus te bereiken? Deze leden
menen dat sommige andere lidstaten meer ervaring hebben met grootschaliger en diepgaander
bron- en contactonderzoek dan Nederland. Kan Nederland daar wellicht van leren? Bent
u bereid de ervaringen van andere lidstaten met dergelijk bron- en contactonderzoek
aan de orde willen stellen?

Wordt de door de lidstaten in het eHealth Network op 16 april jl. aangenomen Toolbox
voor het gebruik van apps bij de bestrijding van het corona-virus en onderdeel van
een exit-strategie, ook door Nederland gebruikt als «een handleiding met overeengekomen
principes die landen (vrijwillig) kunnen gebruiken bij de ontwikkeling en selectie
van potentiële apps»? Kunt u zich door de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en
Sport daarover op de korte termijn laten informeren? De aan het woord zijnde leden
lezen ook dat de Toolbox vooral gaat over de waarborgen voor privacy en informatiebeveiliging
en de mogelijkheid voor grensoverschrijdende interoperabiliteit. Wordt in Europees
verband ook nagedacht over de technische kant van een app en de daarbij behorende
problemen? Zo ja, waar blijkt dat uit? Zo nee, waarom niet? Wordt in Europees verband
ook nagedacht of, en in welke mate een dergelijke app daadwerkelijk kan bijdragen
aan het beheersen van corona? Wordt er daarbij ook nagedacht of andere of aanvullende
mogelijkheden zoals grootschalig bron- en contactonderzoek naast of in plaats van
een app kunnen werken? Hoe kan worden voorkomen dat een app het doel op zich wordt
in plaats van een middel dat werkt?

De leden van de PvdA-fractie lezen ook dat Nederland het van belang acht randvoorwaarden
en beveiligingsvereisten te formuleren waaraan de applicaties moeten voldoen om de
risico’s voor de nationale veiligheid, grondrechten, cybersecurity en privacy te beperken.
Deelt u de mening dat een belangrijke voorwaarde zeker ook zou moeten zijn dat een
app bewezen kan bijdragen aan het effectief tegengaan van verdere verspreiding van
het corona-virus? Zo ja, wilt ook dit aan de orde stellen? Zo nee, waarom niet?

Migratie – stand van zaken en actuele uitdagingen: informatie van het voorzitterschap,
de Commissie en het EDEO.

Met betrekking tot het agendapunt migratie zouden de leden van de PvdA-fractie wederom
willen wijzen op het zeer grote probleem dat onmiddellijk om een oplossing vraagt
vanuit Europa, en wel de volkomen onhoudbare situatie in de vluchtelingenkampen op
de Griekse eilanden. Deze leden zien er deze keer vanaf een beeld van de humanitaire
noodsituatie in de kampen te schetsen. Zij hebben dat al eerder gedaan en nemen aan
dat ook de Nederlandse regering uit officiële rapportages, signalen van ngo’s en simpelweg
uit de media moet hebben begrepen dat de situatie daar mensonterend en gevaarlijk
voor ieders gezondheid is geworden. Een uitbraak van corona in die kampen zal het
toch al vrijwel onbeschrijfelijke leed alleen maar vergroten. De aan het woord zijnde
leden wijzen daarbij vooral op de situatie van alleenstaande kinderen. Zij menen dat
er geen enkele reden belangrijk genoeg kan zijn op grond waarvan deze kinderen niet
ook naar Nederland gehaald zouden moeten worden. De leden van de PvdA-fractie wijzen
erop dat andere lidstaten al aangeven hebben alleenstaande vluchtelingenkinderen te
gaan opnemen en daar spoedig mee te beginnen. Nederland weigert vooralsnog halsstarrig
de zorg over tenminste een deel van de 2500 alleenstaande vluchtelingenkinderen op
zich te nemen, terwijl bij een groeiende groep van Nederlandse gemeenten ook in deze
tijd de bereidheid bestaat om 500 alleenstaande kinderen op te nemen, de voogdij instelling
Nidos klaar is zich over een dergelijke groep te ontfermen en een groep prominente
Nederlanders en organisaties het kabinet oproept kinderen op te nemen, zegt het kabinet
tot nu toe dat het opnemen van deze kinderen geen structurele oplossing biedt voor
het achterliggende probleem. Als dat al waar zou zijn, is dat een boodschap waar de
kinderen die nu in acute nood zijn helemaal niets aan hebben. De aan het woord zijnde
leden wijzen er wellicht ten overvloede op dat eventuele risico’s voor de verspreiding
van corona in Nederland kunnen worden weggenomen door medische checkup’s en desnoods
quarantainemaatregelen. Bovendien is het kabinet van mening dat kinderen geen of nauwelijks
rol spelen in de verspreiding van corona.

De leden van de PvdA-fractie vragen dan dat het kabinet zich aansluit bij de lidstaten
die wel al kinderen op gaan nemen door zelf kinderen op te gaan nemen en vervolgens
de overige lidstaten oproept ook hun verantwoordelijkheid te nemen. Kunt u dit toezeggen
daar zo snel als mogelijk naar te gaan handelen en vervolgens de Kamer over de uitkomsten
rapporteren? Zo nee, waarom niet en gaat u wel het Nederlandse standpunt in deze bij
de komende JBZ-raad verdedigen?

7. Vragen en opmerkingen vanuit de ChristenUnie-fractie

De leden van de ChristenUnie-fractie hebben kennisgenomen van de geannoteerde agenda
van de JBZ-raad en de aanbiedingsbrief. Zij hebben daarover nog enkele vragen ten
aanzien van het agendapunt migratie.

Nu de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft laten weten enkele tientallen
alleenstaande minderjarige asielzoekers van de Griekse eilanden over te willen laten
brengen naar het vaste land, willen deze leden graag weten hoe en op welke termijn
u dit gaat doen. Ook willen zij weten hoe u hierin samen gaat werken met de Griekse
Autoriteiten.

Overigens vragen deze leden onder welke voorwaarden volgens u het initiatief van een
aantal lidstaten om alleenstaande minderjarige asielzoekers over te nemen vanuit de
Griekse kampen wel deel zou kunnen uitmaken van een structurele oplossing.

Tot slot zouden deze leden graag weten hoe de zorgen over de humanitaire situatie
in Libië op 22 april 2020 in de Raad Buitenlandse Zaken aan de orde zijn gekomen.
Is besloten tot een sterker EU-optreden ten aanzien van de humanitaire situatie in
Libië?

II. Reactie van de bewindspersonen