Lijst van vragen : Lijst van vragen over de reactie op verzoek commissie inzake juridische adviezen inzake informatievoorziening bij aandelenaankoop Air France-KLM en verzoek om voorlichting Raad van State (Kamerstuk 31936-708)

De vaste commissie voor Financiën heeft over de brief van de Minister van Financiën
van 16 december 2019, waarin hij heeft gereageerd op het verzoek inzake juridische
adviezen inzake informatievoorziening bij aandelenaankoop Air France-KLM (Kamerstuk
31 936, nr. 708) de navolgende vragen ter beantwoording aan de Minister voorgelegd.

De voorzitter van de commissie, Anne Mulder

De griffier van de commissie, Weeber

Nr.

Vraag

1

Klopt het dat Air France-KLM voornemens is om Malaysia Airlines geheel of gedeeltelijk
over te nemen? Zo ja, welk belang heeft Nederland hierbij?

2

Wat is het uiteindelijke oordeel van de Auditdienst Rijk (ADR) en de Algemene Rekenkamer
over de rechtmatigheid van de aankoop van aandelen in Air France-KLM?

3

Wanneer is het onderzoek van de Algemene Rekenkamer naar de aankoop van aandelen in
Air France-KLM afgerond?

4

Wat gebeurt er als de Algemene Rekenkamer oordeelt dat met de aankoop van aandelen
in Air France-KLM het budgetrecht is geschonden?

5

Hoe is de relatie van Nederland met Frankrijk veranderd als gevolg van de aankoop
van aandelen in Air France-KLM?

6

Klopt het dat ambtenaren hebben geschreven dat de aankoop van aandelen in Air France-KLM
onrechtmatig was? Waarom heeft u toch besloten om alsnog over te gaan tot aankoop?

7

Welke lessen kunt u achteraf trekken uit de wijze waarop de aankoop van aandelen in
Air France-KLM heeft plaatsgevonden? Had u achteraf gezien anders gehandeld? Zo nee,
waarom niet?

8

Is het kabinet voornemens om een extra bestuurszetel voor de Nederlandse staat bij
het moederbedrijf te verwerven? Zo ja, op welke wijze?

9

Welke toekomstplannen heeft u als het gaat om Air France-KLM?

10

Kunt u aangeven hoeveel mensen aanwezig waren bij het vertrouwelijk overleg, en per
persoon aangeven wat hun functie was? Kunt u tevens aangeven hoeveel personen die
niet bij dit overleg waren, vooraf op de hoogte waren van de aandelenaankoop?

11

Hoeveel mensen binnen Air France-KLM hadden vooraf weet van de aandelenaankoop?

12

Welke meerwaarde had het tekenen van een geheimhoudingsverklaring door de woordvoerders
ten opzichte van de artikelen 143 en 144 van het Reglement van Orde en ten opzichte
van de Verordening marktmisbruik, welke het delen van koersgevoelige informatie met
derden reeds strafbaar stelt?

13

In hoeverre hebt u bij het organiseren van het vertrouwelijke gesprek met woordvoerders
het Reglement van Orde nageleefd? Kunt u uw antwoord toelichten?

14

In hoeverre bestaat in het Reglement van Orde ruimte om de Kamer te informeren zonder
aanwezigheid van de griffier?

15

Is de Kamer formeel geïnformeerd wanneer dit is gebeurd op een manier die niet is
gebaseerd op het RvO?

16

Klopt het dat volgens het informatieprotocol niet-bancaire instellingen een eventueel
vertrouwelijk vervolgoverleg op initiatief van de deelnemende Kamerleden tot stand
komt? Is hiervan afgeweken, nu de griffier niet aanwezig was en deze een eventuele
meerderheid hiervoor dus niet heeft kunnen inventariseren?

17

Vindt u dat het budgetrecht van de Kamer (art. 105 Grondwet) geschonden is?

18

Klopt het dat op vier punten van het informatieprotocol niet-bancaire instellingen
is afgeweken, namelijk door 1) het niet toe te staan dat Kamerleden hun fractievoorzitters
inlichtten, 2) het laten ondertekenen van een geheimhoudingsverklaring, 3) te kennen
te hebben gegeven dat de griffier niet aanwezig mocht zijn en 4) het overleg op het
ministerie is gehouden en niet in de Tweede Kamer?

19

Hoe waardeert u de rol van de Kamer, in relatie tot het budgetrecht, door de manier
waarop de aandelenaankoop vooraf gecommuniceerd is?

20

Bent u van mening dat de Kamer geen enkele invloed kon uitoefenen op de aandelenaankoop?

21

Op welke manier verschilt de Franse wetgeving op het gebied van voorkennis ten opzichte
van de Nederlandse wetgeving?

22

Is er advies gevraagd van de Landsadvocaat? Zo ja, kan dit advies aan de Kamer verzonden
worden? Indien u dat niet wilt doen, kunt u dan precies uitleggen hoe deze situatie
verschillend is van het advies van de Landsadvocaat dat wel aan de Kamer (vertrouwelijk)
is aangeboden aangaande het onderzoek naar de Fyra (zie Kamerstuk 33 678, nr. 3)?

23

Waaruit blijkt dat artikel 4.7 van de Comptabiliteitswet 2016 de lastige relatie tussen
budgetrecht en koersgevoelige informatie erkent?

24

Kunt u de relevantie wetsgeschiedenis van artikel 4.7, derde lid, onderdeel d, van
de Comptabiliteitswet 2016 aan de Kamer doen toekomen?

25

Kunt u wat meer toelichting geven op de parlementaire geschiedenis rond artikel 4.7
lid 3 onderdeel d Comptabiliteitswet 2016? Worden daarin bijvoorbeeld ook voorbeelden
gegeven van «nood-breekt-wet»-situaties?

26

Bent u bereid de adviezen van de twee juridische adviseurs met de Kamer te delen?
Zo nee, waarom niet?

27

Wanneer ontvangt u het advies van de Raad van State?

28

Klopt het dat het informatieprotocol niet-bancaire instellingen uitgaat van aanwezigheid
van de griffier, ook al wordt er volgens dit protocol van dergelijke overleggen geen
verslag gemaakt?

29

Welke rol speelt de griffier in het democratisch proces?

30

Welke risico's had aanwezigheid van de griffier opgeleverd?

31

Is er tijdens het vertrouwelijk overleg een presentatie gegeven? Zo ja, is deze overhandigd
aan de griffier van de commissie?

32

Op welke juridische gronden kan het kabinet het de Kamer weigeren inzage te krijgen
in documenten?

33

Op welke juridische gronden baseert u dat ook adviezen van door de staat geraadpleegde
advocaten onder intern beraad vallen?

34

Kunt u ingaan op het feit dat het besluit rondom de Wob-stukken pas op 17 december
werd genomen, 291 dagen na het indienen van het Wob-verzoek en 258 dagen na de bespreking
op het Ministerie van Financiën met de indieners? Hoe kan het dat dit ruim 200 dagen
langer heeft geduurd dan de wettelijke termijn die in artikel 6 van de Wob staat?

35

Kunt u de schriftelijke motivatie, gestuurd aan de indieners van het Wob-verzoek,
van de verdaging sturen?

36

Wat is de reikwijdte van artikel 11 eerste lid van de Wob? Kunt u aangeven wanneer
iets een persoonlijke beleidsopvatting is? Wanneer is iets persoonlijk en wanneer
wordt het de beleidsopvatting van bijvoorbeeld een afdeling?

37

Klopt het dat de ADR ook vraaggestuurd werkt en derhalve adviezen kan geven? Heeft
u in deze «bijzondere» situatie en met het oog op de zorgen rondom rechtmatigheid
de ADR hierover benaderd? Zo ja, zijn hier adviezen over gegeven en kunt u die aan
de Kamer sturen? Zo nee, waarom zijn deze niet gevraagd of waarom wilt u deze adviezen
niet sturen?

38

In de parlementaire geschiedenis rond het derde lid, onderdeel d, is aangegeven dat
dit artikel niet ziet op situaties waarin de Staten-Generaal niet openbaar geïnformeerd
kunnen worden vanwege voorwetenschap over beursgenoteerde ondernemingen of waarin
er sprake is van «nood-breekt-wet»-situaties waarbij het openbaar voorhangen van een
voornemen om een privaatrechtelijke rechtshandeling te verrichten minder aangewezen
is. Welke van deze twee situaties was in deze kwestie van toepassing? Of waren het
beiden?

39

Door welke twee juridisch adviseurs heeft het kabinet zich ten aanzien van de twee
botsende rechtsgebieden laten adviseren? Kwamen de adviezen overeen of kwamen de adviseurs
tot verschillende conclusies?

40

De juridisch adviseurs wezen hierbij op de verantwoordelijkheid die de verstrekker
van de voorwetenschap heeft om geheimhouding te borgen en dat de verstrekker zich
er daarom ook van dient te verzekeren dat de ontvanger zich hier bewust van is. Hebben
de juridische adviseurs (allebei?) geadviseerd om de leden van de commissie van Financiën
niet toe te staan kennis te laten delen met hun fractievoorzitter?

41

Was het niet aanwezig laten zijn van de griffier, in de context van de passage «Conform
het protocol is van deze bijeenkomst op het ministerie geen verslag gemaakt. Omdat
er geen verslag gemaakt zou worden, lag aanwezigheid van de griffier niet voor de
hand.», ook op advies van (beide) juridische adviseurs?

42

Waarom lag de aanwezigheid van de griffier niet voor de hand gezien er geen verslag
gemaakt zou worden? Herinnert u zich in deze context dat ook in het informatieprotocol
conform onderdeel 8 geen verslag wordt gemaakt, maar conform onderdeel 5 wel de griffier
wordt uitgenodigd? Wilt u hiervoor een betere motivatie geven, aangezien de redenatie
die in de brief gehanteerd wordt geen hout snijdt?

43

Is het «gegeven het bijzondere karakter van de transactie» niet vreemd dat wel gesteld
wordt: «om wel het staande kabinetsbeleid om documenten die zijn opgesteld voor intern
beraad geen onderwerp te maken van politiek debat. Onder intern beraad vallen ook
adviezen van door de staat geraadpleegde advocaten.»? Maakt deze uitzonderlijke situatie
niet dat ook de Kamer over alle relevante informatie dient te beschikken en dat de
juridische adviezen die ingewonnen zijn daar deel van uitmaken?

44

Is de weggelakte tabel over het opbouwen van het belang in Air France-KLM gegeven
het handelsvolume, de mogelijkheden voor maximale aankoop van dit handelsvolume, het
daadwerkelijke handelsvolume gedurende de aankoop, het historische handelsvolume in
de maanden daarvoor, het uiteindelijk gerealiseerde belang en het aankoopbedrag, niet
te reproduceren? Waarom is deze dan weggelakt?

45

Kunt u bevestigen dat de passage «Daarmee blijft de niet-geautoriseerde uitgave overigens
onrechtmatig» geen «persoonlijk beleidsopvatting» betreft?

46

Daar pagina 17–20 vrijwel geheel buiten het verzoek vallen en pagina 17 bovenin geen
relevante informatie bevat, waarom zijn deze pagina's opgenomen? Had hetgeen allemaal
buiten het verzoek valt helemaal niks te maken met Air France-KLM?

47

Daar de pluralis majestatis niet vaak voorkomt en de «wij» op pagina 32 waarschijnlijk
slaat op de «Directie Financieringen» bovenaan pagina 30, waarom is hetgeen daarop
volgt een «persoonlijke beleidsopvatting»?

48

Ten aanzien van de passage: «Toen de Staat in 2008 vrijwel alle aandelen van Fortis
Bank Nederland kocht werd deze uitgave door de Algemene Rekenkamer en door de Minister
van Financiën zelf als onrechtmatig bestempeld.»: laat u uw oordeel van de rechtmatigheid
enkel afhangen van het gevraagde oordeel van de Algemene Rekenkamer en de ADR? Of
gaat u hier, net als u voorganger, ook een eigen oordeel vellen? Indien bijvoorbeeld,
de ene instantie (Algemene Rekenkamer) aangeeft dat het om een onrechtmatige uitgave
gaat en de andere instantie (ADR) deze mening niet deelt, wat wordt dan uw oordeel?

49

Welk contract wordt bedoeld met het huidige contract, in de passage «Het huidige contract
dat wij met ABN AMRO hebben moet worden uitgebreid met een addendum, waardoor zij
tevens bevoegd worden de transactie voor ons uit te voeren.»?

50

Ten aanzien van de passage: «Dit mandaat geeft ABN AMRO in principe voldoende ruimte
om de transactie uit te voeren zonder tussentijds verdere akkoorden van ons nodig
te hebben. Hiermee voorkomen wij dat de transactie niet volledig zou kunnen worden
uitgevoerd wanneer wij tussentijds in het bezit van KGI zouden komen. Wanneer wij
in het bezit van KGI zijn mogen wij aan ABN AMRO immers geen opdrachten ten aanzien
van de transactie verstrekken.»: is het inderdaad zo dat u, tijdens de aankoop van
de aandelen, bent gaan beschikken over koersgevoelige informatie (KGI)? Zo ja, welke?

51

Ten aanzien van de passage: «Zoals eerder toegelicht zal ABN AMRO het belang verwerven
door aandelen te kopen uit het dagelijks verhandeld volume op de beurs en door grotere
beleggers te benaderen in principe zonder daarbij de koper te vertellen»: is dit principe
gehonoreerd, of is grote aandeelhouders wel verteld wie de koper was?