Brief regering : IT-portfoliostrategie

26 643
Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

35 728
Programma Grensverleggende IT (GrIT)

Nr. 53
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 27 oktober 2025

In een wereld waarin de geopolitieke situatie snel verandert en de technologie zich
in een razendsnel tempo ontwikkelt, moet Defensie in staat zijn om snel en flexibel
te reageren op nieuwe uitdagingen en dreigingen. De recente ontwikkelingen in Oekraïne
zijn hier een duidelijk voorbeeld van. In de Defensienota 2024 «Sterk, Slim, Samen»1 benadruk ik, samen met de Minister, deze urgentie. Defensie bouwt aan een slimme
en sterke krijgsmacht die ons eigen en bondgenootschappelijk grondgebied verdedigt,
waarbij Defensie zorgt voor de noodzakelijke afschrikking. De toenemende geopolitieke
spanningen, de opmars van digitale dreigingen en versnelde inzetbaarheidseisen vanuit
de NAVO vragen om de transformatie naar een technologisch hoogwaardige organisatie,
die wendbaar is en zowel informatiegestuurd als interoperabel kan optreden. Om deze
digitale transformatie te ondersteunen, is een modern en flexibel IT-portfolio essentieel.
De strategie die Defensie daarbij volgt is recentelijk met uw kamer gedeeld2.

In het commissiedebat op 30 januari 2025 over het Programma Grensverleggende IT (Kamerstuk
35 728, nr. 19) heb ik toegezegd om de IT-portfoliostrategie van Defensie na het zomerreces 2025
met uw Kamer te delen. Met deze brief voldoe ik aan deze toezegging. In deze brief
zet ik eerst uiteen hoe het IT-portfolio van Defensie vormgegeven is. Vervolgens ga
ik in op de strategie die wij hanteren om de IT-portfolio te laten aansluiten bij
de vereiste digitale transformatie van Defensie. Tot slot geef ik aan welke resultaten
reeds zijn behaald met deze strategie.

Wat is het IT-Portfolio

Defensie heeft de doorontwikkeling van de krijgsmacht verdeeld in vier portfolio’s,
namelijk: Groot materieel, Vastgoed, Informatie Technologie (IT) en Kennis & Innovatie.
Het IT-portfolio omvat alle projecten en programma’s die Defensie uitvoert binnen
het IT-domein, waarbij het een bijdrage levert aan de krijgsmachtontwikkeling door
integrale sturing op en prioritering van de noodzakelijke digitale veranderingen.
Daarnaast bevat het portfolio de IT-delen uit de grote wapensysteemprogramma’s en
de instandhouding van IT binnen Defensie. Ook richt het zich op de ambities die in
de Defensienota 2024 en Defensievisie 20353 beschreven staan. Dit maakt het een omvangrijk en belangrijk portfolio voor de digitalisatie
van Defensie. Tegelijkertijd gaan de technologische veranderingen in een hoog tempo
verder. Voor de IT binnen Defensie is het cruciaal om te allen tijde snel veranderingen
in het portfolio te kunnen doorvoeren om aan de wijzigende behoeften adequaat invulling
te kunnen geven. Vanwege het hoge tempo van de technologische ontwikkeling zijn snelheid
en wendbaarheid van het porfolio cruciaal.

IT portfoliostrategie

In de afgelopen jaren heeft Defensie toegewerkt naar een IT-portfoliostrategie waarbij
plannen beter aansluiten op zowel de koers van Defensie als op de uitvoering hiervan.
Vanuit het Defensiebeleid worden de consequenties voor het IT-landschap opgenomen
in doelstellingen voor het IT-portfolio. Het gaat hierbij om IT-doelstellingen binnen
de volgende vier hoofdcategorieën:

A. Fight, Tonight, Together: Defensie is voorbereid op grootschalig militair conflict;

B. Gevecht van de toekomst: Defensie is in staat zich aan te passen bij veranderende
dreigingen en conflictvoering;

C. Defensie is gereed voor nationale taken: Defensie vervult zijn rol binnen de nationale
grenzen;

D. Defensie is digitaal wendbaar: Defensie kan snel inspelen op ontwikkelingen en levert
wanneer dat noodzakelijk is.

Door de doelstellingen te realiseren met behulp van projecten en programma’s draagt
de IT-portfoliostrategie bij aan de ontwikkeling van de krijgsmacht. Een aantal van
de doelstellingen zijn geïdentificeerd als zwaartepunt waar Defensie de focus van
realisatie op legt. Hiermee werkt Defensie toe naar een effectief en flexibel IT-portfolio.
Door de doelstellingen twee keer per jaar te herijken creëert Defensie rust in het
portfolio, maar heeft wel de mogelijkheid bij te sturen als dat noodzakelijk is. Alle
beleidsdocumenten en strategiewijzigingen die effect hebben op het IT-portfolio verwerkt
Defensie in doelstellingen, zodat centrale sturing op de projecten en programma’s
mogelijk is. Uiteindelijk gaat het er om dat Defensie snel en bruikbare IT levert,
waarbij het realisatievermogen een randvoorwaarde is voor succes. Met name de specifieke
kennisgebieden, zoals hoog gerubriceerde netwerken en specifieke applicaties, verdienen
extra aandacht om binnen afzienbare tijd IT te realiseren die noodzakelijk zijn voor
Defensie. Effectieve inzet van deze specifieke kennisgebieden, nauwkeurige sturing
en uitbreiding van capaciteit dragen daarmee bij aan de noodzakelijke versnelling
van de IT-voortbrengingsketen. Dit betekent dat door de versnelde realisatie van IT-voorzieningen,
deze zo snel mogelijk beschikbaar komen voor de gereedstelling en inzet van de warfighters.

Door een agile en kort cyclische benadering te hanteren bij de uitvoering is het mogelijk
te werken met Minimum Viable Products (MVP) en daarmee sneller een bruikbaar product
beschikbaar te hebben. Door de samenwerking met de markt verder uit te breiden, bevordert
Defensie de inbreng van noodzakelijke kennis naast het vergroten van realisatievermogen.
Tevens organiseert Defensie de sturing zo decentraal mogelijk zodat realisatie en
gebruik dicht op elkaar zitten. Daarbij is geleerd van de aanbevelingen van het Adviescollege
ICT, waardoor we nadrukkelijk sturen op MVP en gefaseerde vervolgstappen. Deze aanpak
bevordert niet alleen sneller leren en verbeteren in de praktijk ten behoeve van hoofdtaak
1, maar vergroot ook de motivatie en betrokkenheid van het IT-personeel door zichtbare
resultaten.

Bereikte resultaten

Defensie heeft met haar IT-strategie de laatste jaren grote en belangrijke stappen
gezet, waarbij de voorspelbaarheid van realisatie van de producten is gegroeid van
minder dan 25% naar bijna 75%. Aan de ene kant is dit bereikt door waar mogelijk het
realisatievermogen te vergroten en aan de andere kant de plannen realistischer weg
te zetten. Dit heeft geleid tot hogere betrouwbaarheid en een verbeterd inzicht in
het totale IT-portfolio inclusief de samenhang binnen het portfolio en zijn omgeving.
Prioriteiten zijn hierdoor beter weggezet en heeft Defensie een nog betere focus op
hoofdtaak 1.

De komende tijd werkt Defensie de strategie nog verder uit door de integraliteit met
de Grootmat-, Kennis & Innovatie en vastgoed portfolio’s te vergroten en de instandhouding
van de IT binnen het IT-portfolio te integreren. Tevens professionaliseert Defensie
de portfoliostrategie verder door sturing op basis van effecten nog beter mee te nemen
in de strategie. Hierbij krijgen de deelportfolio’s en de Defensieonderdelen meer
vrijheid in sturing op het realiseren van de mijlpalen, met behoud van de juiste checks and balances. Hiermee schaalt Defensie haar strategie op ten einde de belangrijke rol en verantwoordelijkheid
van Defensie in het digitale domein verder te kunnen verstevigen.

De Staatssecretaris van Defensie,
G.P. Tuinman