Brief regering : Twee rapporten over gezondheidszorg en klimaat

32 813
Kabinetsaanpak Klimaatbeleid

Nr. 866
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 oktober 2025

Met deze brief stuur ik uw Kamer twee recente onderzoeken toe, één over planetaire
gezondheid en één over klimaatadaptatie in de zorg. Gegeven de demissionaire status
van het kabinet ben ik terughoudend met een reactie daarop.

«Te heet onder onze voeten» (Raad Volksgezondheid & Samenleving)

Op 21 juli jongstleden ontving het kabinet van de Raad Volksgezondheid & Samenleving
(hierna: RVS) het rapport «Te heet onder onze voeten – gezond samenleven kan alleen op een gezonde planeet». De RVS heeft dit rapport op eigen initiatief opgesteld. In het rapport geeft de
RVS antwoord op de vraag: wat is nodig om gezond te kunnen samenleven binnen planetaire
grenzen? Het rapport bevat drie hoofdboodschappen: 1) planetaire gezondheid vormt
de basis voor volksgezondheid en voor een gezonde samenleving, 2) benader dit complexe
vraagstuk vanuit een systeemperspectief, en 3) heb expliciet oog voor rechtvaardigheid
in de transitie naar gezond samenleven binnen planetaire grenzen.

Het kabinet herkent de drie hoofdboodschappen. De gezondheid van mensen is gebaat
bij zaken als schone lucht, schoon water en een gezonde omgeving. De transitie naar
een maatschappij die rekening houdt met de grenzen die de aarde stelt, is nodig en
al gaande. De verandering van het klimaat en de geopolitieke ontwikkelingen vragen
ons na te denken hoe we omgaan met kostbare grondstoffen en materialen en hoe we onze
weerbaarheid vergroten. Slimmer en spaarzamer omgaan met grondstoffen scheelt niet
alleen kosten, ook vergroot het de leveringszekerheid en vermindert het de hoeveelheid
afval. Een gezonde leefomgeving is daarbij gebaat, en daarmee de gezondheid van mensen.

Het kabinet zet zich op allerlei manieren in om de verbinding tussen gezondheid en
andere beleidsopgaven te versterken. Zo heeft het kabinet eind vorig jaar uw Kamer
de Beleidsagenda «Gezondheid in alle beleidsdomeinen» toegestuurd1. Een belangrijk spoor daarin is het meenemen van gezondheid in het algehele Rijksbeleid.
Dat is bijvoorbeeld tot uiting gekomen in het Klimaatplan 2025–2035
2 en in de impactanalyse daarvan. Ook aan de adaptatiekant krijgt de wisselwerking
tussen klimaatverandering en gezondheid een plek, bijvoorbeeld in de herijking van
de Nationale Adaptatiestrategie (NAS), waarin gezondheid expliciet is opgenomen en
ingebed in een domeinoverstijgende visie op hoe Nederland zich voorbereidt op klimaatverandering.
Om het denken over het relatief nieuwe model van planetaire grenzen3 en integrale beleidsontwikkeling verder te versterken, werkt NWO in het kader van
de Nationale Wetenschapsagenda aan ontwikkeling van «bouwstenen voor integraal beleid
op planetaire gezondheid»4.

Rechtvaardigheid is ook voor het kabinet een belangrijk aandachtspunt. In voornoemd
klimaatplan en in de besluitvorming over klimaatbeleid streeft het kabinet ernaar
om de lusten en de lasten eerlijk te verdelen tussen bedrijven, maatschappelijke organisaties
en de mensen thuis. In de recent gepubliceerde Klimaat- en Energienota 20255 heeft het kabinet aangekondigd te onderzoeken hoe de rechtvaardigheidsverdelingsprincipes
uit het voornoemd ontwerpKlimaatplan verder geoperationaliseerd, en klimaatbeleid
op rechtvaardigheid geëvalueerd kunnen worden.

«Is de zorg klaar voor het klimaat van vandaag?» (TwynstraGudde)

Bijgaand treft u het verkennend onderzoek «Is de zorg klaar voor het klimaat van vandaag? Een verkenning naar klimaatadaptatie
in de zorgsector» naar de mate waarin de zorgsector zich voorbereidt op klimaatrisico’s. TwynstraGudde
heeft dit in opdracht van het Ministerie van VWS tussen november 2024 en juni 2025
uitgevoerd, en is uitgezet onder vijf grote zorgsectoren6 verspreid over 11 veiligheidsregio’s. Uit de verkenning blijkt dat zorgaanbieders
zich bewust zijn van klimaatverandering, maar dat zij de kans en impact van specifieke
risico’s op hun bedrijfsvoering moeilijk kunnen inschatten. Klimaatadaptieve maatregelen
worden in de regel pas genomen na een directe ervaring met schade of overlast door
veranderende weerextremen, bijvoorbeeld na een overstroming.

Het verkennend onderzoek biedt een aantal mogelijke handelingsperspectieven voor zorgaanbieders,
hoe publieke zorgorganisaties daarbij kunnen ondersteunen en wat overheden kunnen
doen. VWS zal bezien in hoeverre

de aanbevelingen uit het onderzoek aanknopingspunten bieden voor bijvoorbeeld de herijking
van de Nationale Adaptatiestrategie (NAS), die in 2026 wordt vernieuwd.

Ons voorbereiden op een veranderend klimaat en werken aan onze weerbaarheid is een
investering in onze welvaart. Het is aan een nieuw kabinet om te bepalen of en op
welke wijze het verder invulling wil geven aan de adviezen en aanbevelingen.

Ik vertrouw erop uw Kamer hiermee afdoende geïnformeerd te hebben.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
J.Z.C.M. Tielen