Brief regering : Adviesrapport van het Adviescollege ICT-Toetsing over het Moderniseren ICT-landschap CBR

26 643
Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

Nr. 1184
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 september 2025

Met deze brief informeer ik u over het bijgevoegde advies Moderniseren ICT-landschap
CBR van het Adviescollege ICT-Toetsing (AcICT), dat ik 4 september jl. heb ontvangen.

In deze brief zal ik eerst kort het CBR inleiden en de context schetsen rondom het
moderniseringstraject binnen het CBR. Vervolgens zal ik ingaan op de conclusies en
de adviezen uit het rapport en daarbij aangeven welke maatregelen het CBR neemt om
opvolging te geven aan deze adviezen.

De modernisering ICT-landschap bij het CBR

Het CBR beoordeelt de rijvaardigheid en medische geschiktheid van bestuurders en de
vakbekwaamheid van professionals in de sector transport en logistiek. Het neemt circa
1,7 miljoen examens en toetsen per jaar af en legt de resultaten daarvan vast in daarvoor
bestemde ICT-systemen.

De modernisering betreft applicaties van de drie examendivisies Rijvaardigheid, Theorie
en CCV (beroepsexamens, certificering & toezicht en specials). Het huidige systeem
Dyktion is gebaseerd op een centrale database. Hierin worden gegevens verwerkt en
via de betreffende applicaties1 gepresenteerd. De functionaliteit van deze applicaties is sterk verweven met de centrale
database en maakt het complex. Om deze complexiteit te reduceren is een moderniseringstraject
ingezet. Aanpassingen worden stapsgewijs per bedrijfsproces doorgevoerd, waarbij de
oude applicaties worden vervangen door nieuwe, op Mendix gebaseerde, applicaties.

Kern van het advies uit het AcICT rapport

Het AcICT concludeert dat het CBR goede stappen heeft gezet om de beheer- en onderhoudsprocessen
op orde te krijgen. Door het duidelijk vastleggen van de ICT-processen en -verantwoordelijkheden
zijn de afgelopen jaren beheer- en onderhoudsprocessen ingevoerd die zorgen voor stabiele
applicaties binnen de examendivisies. De stabiliteit van de huidige applicaties wordt
actief bewaakt en de knelpunten in het netwerk die zorgden voor uitval zijn recent
aangepakt. Verder heeft het CBR beter inzicht opgebouwd in de kosten van de ICT en
worden deze naar rato verdeeld over de diensten die het CBR levert. Het CBR is een
lerende organisatie die onvolkomenheden in de ICT onderkent en daar actief aan werkt.
Een voorbeeld hiervan is het volledig maken en beter op elkaar aansluiten van administraties
voor configuratiebeheer, werkvoorraadbeheer en documentatie.

Het AcICT concludeert ook dat de modernisering van het ICT-landschap terecht stapsgewijs
wordt aangepakt. Het risico van de modernisering wordt bovendien verkleind doordat
de database van Dyktion en de onderliggende gegevensstructuur behouden blijven. Desondanks
constateert het AcICT dat de modernisering op dit moment nog niet leidt tot een beheersbaar
ICT-landschap. De modernisering krijgt volgens het AcICT nog onvoldoende prioriteit
en de beheersbaarheid van het nieuwe ICT-landschap staat onder druk.

Maatregelen naar aanleiding van het advies

Ik onderschrijf de bevindingen en de adviezen van AcICT. Deze adviezen sluiten op
hoofdlijnen aan bij de ontwikkeling en verdere optimalisatie van de modernisering
zoals deze reeds binnen het CBR in gang is gezet. Onderstaand ga ik in op de drie
adviezen en hoe het CBR daar opvolging aan geeft.

1. Verbeter de spreiding van cruciale ontwerpkennis

Conform het uitgebrachte advies gaat het CBR opvolging geven aan de spreiding van
cruciale ontwerpkennis binnen de organisatie. Specifiek benoemt het AcICT in het advies
de borging van kennis van de business analisten en de architecten aan de voorkant
van het proces. Het CBR zet gericht stappen om de inzet van multidisciplinaire teams
te versterken. De komende periode gaat het CBR dit proces versnellen. Onderdeel hiervan
is de nauwere samenwerking tussen de business analisten en development teams. Verder
gaat het CBR zich verder versterken op het gebied van architectuur. De doelstelling
is om de architectuur nog beter te laten aansluiten bij de ontwikkeling en modernisering
van applicaties. Het team van solution architecten krijgt een primaire rol om de integraliteit
van het applicatielandschap te bewaken, conform het advies van AcICT.

2. Verbeter de realisatie door te prioriteren op de modernisering

Het AcICT doet rondom dit advies een aantal aanbevelingen, zoals het sneller in gebruik
nemen van de nieuwe functionaliteit door de organisatie en inzet van voldoende capaciteit
voor businessanalyse. Het CBR zal zorgen dat de gerealiseerde oplossingen versneld
door de organisatie in gebruik worden genomen. Daarvoor richt het CBR een proces in
om te borgen dat de nog op te leveren functionaliteiten, binnen een vastgestelde termijn
na oplevering, in gebruik worden genomen en hiermee de overbodige code en complexiteit
in Dyktion sneller wordt verminderd. Het advies om businessanalyse effectiever in
te zetten wordt overwogen en heeft een relatie met de acties die het CBR neemt voor
advies 1. Daarnaast onderzoekt het CBR de komende periode hoe het huidige prioriteringsproces
aangescherpt kan worden om binnen het proces meer te richten op het sneller reduceren
van de technische complexiteit.

3. Verbeter de beheersbaarheid van het ICT-landschap

Het AcICT beveelt aan om de effectiviteit te verhogen van de realisatie door een meer
concrete en overkoepelende ontwerpstrategie vast te leggen. Daarnaast wordt geadviseerd
de samenhang te verbeteren door softwareonderdelen en koppelingen te hergebruiken
en het testen te automatiseren. Het CBR neemt deze adviezen van AcICT over. Door grotere
en meer actieve betrokkenheid en inzet van IT-architectuur bij de development teams
wordt dit geborgd. Deze actie heeft een relatie met de acties op advies 1; spreiden
cruciale ontwerpkennis. Daarnaast gaat het CBR onderzoeken hoe zij het CBR-platform
het meest optimaal kan inrichten om te komen tot meer hergebruik van softwareonderdelen
en koppelingen.

De volgende aanbeveling die AcICT geeft is de kwaliteit van de testaanpak van het
CBR te verbeteren. Het CBR onderschrijft dat het huidige testproces op dit moment
nog niet volwassen genoeg is. Het CBR gaat het huidige testproces uitbouwen en meer
en beter integreren in de verschillende onderdelen van het moderniseringstraject.

Tot slot geeft het AcICT een aanbeveling op het gebied van bestaande kaders voor informatiehuishouding,
informatiebeveiliging en cloudgebruik. Voor informatiebeveiliging en -huishouding
zet het CBR stappen door de NIS2-richtlijn vereisten verder te implementeren en te
voldoen aan de nieuwe Archiefwet, waarbij de Baseline Informatiebeveiliging Overheid
(BIO) wordt gehanteerd. Twee belangrijke aspecten bij de implementatie zijn het informatiebeveiligingsbeleid
en het inrichten van een Informatie Security Management System (ISMS). Onderdeel van
de NIS2-richtlijn implementatie bij het CBR is dat de informatiebeveiliging op alle
niveaus versterkt wordt, zowel binnen de development teams als de kaders die expliciet
worden meegenomen in de afspraken met leveranciers. Ook worden risicoanalyses uitgevoerd
bij het gebruik van de cloud. Verder zal het CBR de ontwikkelingen binnen de Rijksoverheid
en de politiek op dit vlak nauwlettend volgen.

Afsluitend

Ik wil het AcICT bedanken voor het uitgevoerde onderzoek binnen het CBR. Het advies
heeft geleid tot waardevolle en wenselijke aanscherpingen binnen het moderniseringstraject
en de stappen die het CBR zet om dit verder te aan te scherpen en te optimaliseren.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
R. Tieman