Brief regering : Toekomstbestendige gehandicaptenzorg Drenthe en Groningen

34 104
Langdurige zorg

Nr. 944
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS EN MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 september 2025

Met deze brief informeren wij u over de situatie bij gehandicaptenzorginstelling De
Trans en de stappen die door betrokken partijen zijn gezet met als doel de continuïteit
van zorg voor cliënten van De Trans te waarborgen. Vandaag, 10 september, hebben Espria,
Cosis en Vanboeijen gecommuniceerd over een voorgenomen overdracht van De Trans naar
Cosis en Vanboeijen. Vanwege de betrokkenheid van ons ministerie en de systeemverantwoordelijkheid
op het gebied van continuïteit van zorg voor de cliënten van De Trans, willen wij
uw Kamer hierover informeren. In deze brief gaan wij achtereenvolgens in op de achtergrond
van de situatie van De Trans, onze betrokkenheid daarbij, de overwegingen om een financiële
bijdrage beschikbaar te stellen en de vervolgstappen die moeten worden gezet.

Achtergrond De Trans

De Trans maakt onderdeel uit van concernorganisatie Espria1 en verleent zorg aan volwassenen en kinderen met een verstandelijke beperking en
een complexe ondersteuningsvraag in de zorgkantoorregio’s Drenthe en Groningen. Circa
450 cliënten ontvangen intramurale zorg en ruim 400 cliënten extramurale zorg. De
Trans heeft sinds 2020 te maken met structurele financiële verliezen. De afgelopen
jaren zijn De Trans en Espria, ondanks hun inspanningen, niet in staat gebleken zelfstandig
de financiële positie van De Trans voldoende te herstellen om de continuïteit van
zorg voor cliënten op lange termijn te borgen.

Dat heeft ertoe geleid dat, na een zorgvuldig proces en weging van verschillende toekomstscenario’s,
wordt overgegaan tot overdracht van het personeel, de cliënten en de activiteiten
van De Trans aan Cosis en Vanboeijen en deze verdeeld worden over beide zorgaanbieders.
Beide partijen zijn actief in de gehandicaptenzorg in dezelfde regio’s en hebben in
overleg met de betreffende zorgkantoren een robuust plan opgesteld. Samen met andere
betrokken partijen zoals de zorgkantoren, NZa en IGJ, hebben wij er vertrouwen in
dat dit scenario een duurzame oplossing biedt voor het borgen van de continuïteit
van zorg voor de cliënten van De Trans. Voor cliënten en hun verwanten betekent dit
vertrouwde zorg met zoveel mogelijk bekende gezichten. Medewerkers van De Trans gaan
met de cliënten mee over naar Cosis en Vanboeijen zodat ook op die manier de continuïteit
van zorg behouden blijft.

Betrokkenheid VWS

Conform het continuïteitsbeleid zijn binnen ons zorgstelsel zorgaanbieders zelf verantwoordelijk
voor een financieel gezonde bedrijfsvoering en hebben zorgkantoren een zorgplicht.
Samen moeten deze partijen zorgen voor een zorgaanbod dat past bij de zorgbehoefte
van patiënten en cliënten in de regio. Het Ministerie van VWS treedt slechts op in
uitzonderlijke situaties waarin de betrokken partijen een probleem met de continuïteit
van zorg niet zelfstandig kunnen oplossen2.

Via een zogenaamde code rood melding van het Waarborgfonds voor de Zorg (WfZ) in maart
2023 en een melding door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) vanuit het Early-Warning
System (EWS) in december 2023, is ons ministerie op de hoogte van de situatie bij
De Trans en zijn onze ambtsvoorgangers en wij regelmatig geïnformeerd over de ontwikkelingen.
De afgelopen periode konden cliënten blijven rekenen op zorg en zijn er ondertussen
intensieve gesprekken gevoerd om tot een duurzame oplossing te komen voor de continuïteit
van zorg voor de cliënten van De Trans.

De unieke situatie waarin De Trans zich nu bevindt, maakt in dit specifieke geval
betrokkenheid van de overheid noodzakelijk om de continuïteit van zorg te garanderen.
Er zijn drie kenmerken die deze situatie uniek maken:

1. De Trans vormt een belangrijke aanbieder van cruciale Wlz-zorg in de regio.

2. Gedurende het traject en ook met externe validatie onderbouwd, is duidelijk geworden
dat de partijen niet in staat zijn zonder financiële ondersteuning van VWS tot een
duurzame oplossing te komen voor de cliënten van De Trans.

3. Het betreft een grote en kwetsbare cliëntengroep die niet zonder meer kan worden overgeplaatst
naar andere zorgaanbieders binnen of buiten de regio.

De genoemde kenmerken vormen in onderlinge samenhang de reden voor betrokkenheid van
het Ministerie van VWS. Wij hebben dan ook aangegeven in principe vanwege de uitzonderlijke
situatie, maar onder strenge voorwaarden, bereid te zijn een financiële bijdrage beschikbaar
te stellen. Dit omdat deze bijdrage noodzakelijk is om de continuïteit van zorg te
borgen en een ongecontroleerd faillissement te voorkomen. Wij zullen de komende periode
onderzoeken op welke wijze deze bijdrage financieel en juridisch rechtmatig beschikbaar
gesteld kan worden.

Vervolg

Inmiddels hebben Espria en Cosis en Vanboeijen nadere afspraken gemaakt over de overdracht
van De Trans. De komende periode zal door partijen worden gebruikt om de benodigde
goedkeuringsprocessen in gang te zetten en de overdracht nader uit te werken. Naar
verwachting zal de overdracht van De Trans per 1 januari 2026 plaatsvinden. In deze
gehele periode staat het borgen van de continuïteit van zorg centraal, met bijzondere
aandacht voor de behoeften en belangen van cliënten, hun naasten en de medewerkers
van De Trans. Het is van groot belang dat de overdracht naar Cosis en Vanboeijen voor
hen soepel verloopt. Daarbij is het belangrijk dat zij gedurende het hele proces duidelijk,
tijdig en zorgvuldig worden geïnformeerd en ondersteund.

In afwachting van de nadere uitwerking van de hierboven genoemde plannen van betrokken
partijen, kunnen er op dit moment nog geen uitspraken doen over de hoogte van financiële
bijdrage vanuit VWS. Er lopen nog verschillende gesprekken met partijen om het benodigde
bedrag vast te stellen.

Ook moet zoals hiervoor reeds is aangegeven, worden onderzocht op welke wijze de bijdrage
financieel en juridisch rechtmatig beschikbaar gesteld kan worden.

Tot slot kunnen wij ons voorstellen dat deze ontwikkelingen onzekerheden met zich
mee kunnen brengen voor medewerkers, cliënten en hun naasten. Juist daarom blijven
wij nauwlettend toezien op een zorgvuldige afwikkeling, met oog voor de mensen om
wie het gaat.

Wij zullen uw Kamer informeren bij verdere ontwikkelingen.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
N.J.F. Pouw-Verweij

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
J.A. Bruijn