Home
Kamerstukken
Brieven regering

Brief regering : Nationaal Actieplan WebBeleid

26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

Nr. 1360 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 juli 2025

Zoals toegezegd tijdens het commissiedebat Digitale Inclusie van 23 januari jl., stuur
ik uw Kamer het toegezegde Nationaal Actieplan WebBeleid (NAWB).

Digitale informatie en dienstverlening van de overheid zijn voor burgers en ondernemers
doorgaans primair beschikbaar op overheidswebsites. Door de ontstane wildgroei aan
overheidswebsites is het voor de gemiddelde internetbezoeker niet altijd duidelijk
waar overheidsinformatie of diensten gevonden kunnen worden, of de gevonden informatie
actueel en correct is en of de overheid echt de afzender is.1 Binnen de overheid ontbreekt het bovendien aan een compleet overzicht en duidelijke
afspraken over eigenaarschap van websites, waardoor regie voeren op het eigen portfolio
in de praktijk onmogelijk is en naleving van wettelijk verplichte veiligheids- en
toegankelijkheidststandaarden onvoldoende navolging krijgt.

Het Nationaal Actieplan WebBeleid (NAWB) voorziet deze kabinetsperiode in een stappenplan
om de herkenbaarheid, kwaliteit en beheersbaarheid te verbeteren en het aantal websites
terug te dringen, waarmee:

− overzicht en inzicht wordt gecreëerd voor burgers, ondernemers én overheid door versneld
het Register Internetdomeinen van de Overheid (RIO)2 te vullen;

− een verkenning plaatsvindt naar de vraag of de impact van invoering van een uniforme
domeinnaamextensie voor websites gerechtvaardigd is om de herkenbaarheid van (Rijks-)overheidswebsites
voor burgers te vergroten zodat over dit vraagstuk een gewogen besluit kan worden
genomen;3

− het aantal overheidswebsites dat voldoet aan de (wettelijk) verplichte standaarden
voor digitale veiligheid en toegankelijkheid wordt verhoogd; en

− centraal toezicht voor de wettelijk verplichte standaarden voor digitale toegankelijkheid
en informatieveiligheid wordt ingericht.

1. Terugdringen overheidswebsites

Het terugdringen van het aantal overheidswebsites heeft meerdere voordelen. Ten eerste
worden overheidsinformatie en dienstverlening minder versplinterd aangeboden. Zowel
voor burgers als ondernemers, waardoor zij correcte, actuele informatie ontvangen
en makkelijk hun weg vinden naar de juiste diensten. Dit draagt bij aan het terugdringen
van online misinformatie. Ten tweede wordt het voor overheidsorganisaties gemakkelijker
om overzicht te houden en aan alle standaarden, (wettelijke) eisen en afspraken te
voldoen. Ten slotte kan een reductie van het aantal websites een kostenbesparing opleveren.4

Op dit moment vindt een actualisatieslag plaats op het bestaande Internetdomeinbeleid
van het Rijk. Dit geactualiseerde beleid biedt aanknopingspunten om strakker regie
te voeren op de kwaliteit en veiligheid, het webportfolio op te schonen en de aanwas
van nieuwe websites in te perken. Het beleid dient als opmaat naar integrale overheidsbrede
samenwerking en beleidsvorming. In het verlengde van deze actualisatie wordt gewerkt
aan een afwegingskader om te bepalen aan welke key performance indicators (kpi’s)
websites moeten voldoen, zodat meetbaar wordt of bestaande of beoogde websites toegevoegde
waarde hebben. In dit kader wordt een verkenning gestart naar het centraliseren van
het aanbod van websites binnen de rijksoverheid alsook het inrichten van een regie-
en poortwachtersfunctie in samenhang met de lopende actualisatie van het Internetdomeinbeleid.

2. Verkennen van een domeinnaamextensie en werken aan een centrale wegwijsfunctie

Het is voor burgers momenteel niet altijd duidelijk wanneer zij met een overheid-,
private- of zelfs malafide website te maken hebben. Ook raken bij overheidsorganisaties,
in sommige gevallen, de eigen websites uit beeld. Door een uniforme domeinnaamextensie
in te voeren, zoals.gov.nl of.overheid.nl,5 zouden burgers in de toekomst mogelijk makkelijk kunnen nagaan of een website van
de overheid is of niet. Op dit moment voer ik een verkenning uit die moet leiden tot
gewogen besluitvorming over de vraag of invoering van een domeinnaamextensie inderdaad
de gewenste oplossing is. Eind dit jaar wil ik dit helder hebben voor de eerste fase,
gericht op de organisaties die nu het Rijkslogo voeren.

Daarnaast is het voor burgers die op zoek zijn naar informatie over publieke dienstverlening
vaak lastig om hun weg te vinden op de vele overheidswebsites. Om burgers te helpen
de juiste informatie te vinden en de weg te wijzen wordt er gewerkt aan een voorziening
waar informatie over publieke producten en diensten in samenhang wordt aangeboden.
Een toegankelijke, betrouwbare, herkenbare digitale «wegwijzer» op Overheid.nl waar
alle praktische informatie van de overheid te vinden is. Er wordt uitgelegd hoe je
iets moet aanvragen of regelen met de overheid of er wordt doorverwezen naar de juiste
instantie.

3. Verbetering herkenbaarheid en controlemogelijkheid overheidswebsites via register,
huisstijl en design

In afwachting van de digitale «wegwijzer» en de verkenning naar de domeinnaamextensie
biedt het Register Internetdomeinen Overheid (RIO) een mogelijkheid voor burgers en
ondernemers om na te gaan of een website van de overheid is of niet.6 Om daarin te kunnen voorzien zorg ik dat het RIO versneld wordt aangevuld, onder
andere door het ontwikkelen van een uitwisselstandaard, waardoor de domeinregistraties
in het RIO in de toekomst makkelijk uitgewisseld kunnen worden met de domeinregistratiegegevens
uit andere registers zoals het Digitoegankelijkheidsregister en het NIS2 registratieportal7 van het NCSC (en omgekeerd). Dit moet de registratielast voor overheden helpen verminderen.
Daarnaast verken ik de mogelijkheid om gebruik te maken van domeinregistratiedata
van SIDN om zo tot een nog vollediger overzicht van overheidswebsites te komen. Voor
verdere hulp en ondersteuning kunnen bezoekers aan het RIO nu al terecht bij de DigiHulplijn8.

4. Ondersteunende voorzieningen digitale toegankelijkheid

Begin 2024 voldeed 39.6% van alle overheidswebsites aan de wettelijke verplichting.
Per 1 april 2025 is dat 51.5% en eind juni stond de teller op 56,5%. Er is progressie
geboekt, maar het is nog niet het niveau dat ik ambieer.

Door een completer overzicht en reductie van overheidswebsites, wordt het mogelijk
voor overheidsorganisaties om gericht verbeteracties te ondernemen om te voldoen aan
de verplichte standaard voor digitale toegankelijkheid. Hierbij wordt een pragmatische
«nee, tenzij» aanpak voorzien waarin nieuwe websites alleen nog worden toegestaan
wanneer ze aan de eisen voldoen, de best bezochte websites9 met voorrang op niveau worden gebracht en vervolgens overbodige websites worden aangepakt
danwel uitgefaseerd.

Om de digitale toegankelijkheid te verbeteren gaan overheidsorganisaties gebruik maken
van twee standaardvoorzieningen; het NL Design System en NLDoc. Het NL Design System
voorziet in bouwblokken waarmee websites volledig digitaal toegankelijk, begrijpelijk
en gebruiksvriendelijk kunnen worden gebouwd of worden verbeterd. Deze bouwblokken
worden structureel met gebruikers en ervaringsdeskundigen getoetst en doorontwikkeld,
waardoor elke overheidswebsite dezelfde hoogstaande gebruikerservaring zal bieden.
Hierdoor worden op één plek verbeteringen ontwikkeld, en hoeft niet elke organisatie
het wiel zelf uit te vinden op digitale toegankelijkheid.

Op dit moment vormen ontoegankelijke Pdf bestanden een veelgenoemde belemmering om
websites aan alle toegankelijkheidseisen te laten voldoen. Content van websites dient
namelijk óók digitaal toegankelijk te zijn. Op dit moment heeft slechts 1 op de 7
websites volledig toegankelijke pdf’s.10 Zodoende heb ik ingezet op de bouw van een voorziening, genaamd NLDoc; een systeem
dat automatisch Pdf’s kan omzetten naar een toegankelijke alternatief. Deze voorziening
gaat begin juni 2025 live.

5. Ondersteunende voorzieningen informatieveiligheid

Net als op het gebied van digitale toegankelijkheid zullen de standaard-voorzieningen
ook worden ingericht op de informatieveiligheidsstandaarden voor websites en webapplicaties.11 Op naleving van de veiligheidsstandaarden wordt nu al halfjaarlijks gemonitord en
gerapporteerd aan de overheden door Bureau Forum Standaardisatie.

Daarnaast verken ik de mogelijkheid om gebruik te maken van de merkbewaking en logo
detectieservice die wordt ontwikkeld door Stichting Internet Domeinregistratie Nederland
(SIDN) om misbruik van het Rijkslogo op websites te detecteren en aan te pakken.

6. Ontwikkelen Coordinated Accessibility Disclosure

Mensen die problemen met de digitale toegankelijkheid ervaren kunnen dat nu rechtstreeks
bij de organisatie aangeven, maar dit heeft nog niet het gewenste effect dat toegankelijkheidsproblemen
snel en doeltreffend worden opgelost. Bij informatieveiligheid lukt dat wel door middel
van de Coordinated Vulnerability Disclosure (CVD)12. Met de CVD worden veiligheidsproblemen op verantwoorde wijze, en in gezamenlijkheid
met de melder opgelost.

Voor digitale toegankelijkheid zal daarom een Coordinated Accessibility Disclosure
worden ontwikkeld. Hierdoor zal de melder aan de hand van een gestandaardiseerd proces
een melding kunnen doen, waardoor we de digitale toegankelijkheid van overheidswebsites
eveneens kunnen vergroten.

7. By design en centraal toezicht op wettelijk verplichte standaarden

Het tempo waarmee overheidsorganisaties gaan voldoen aan de wettelijke verplichting
voor digitale toegankelijkheid en informatieveiligheid moet omhoog. Om dat mogelijk
te maken zal ik zorgen voor centraal toezicht voor beide onderwerpen. Voorheen werden
deze twee standaarden nog elk apart bekeken, maar aangezien het in beide gevallen
draait om webstandaarden, worden deze voortaan in samenhang opgepakt onder mijn regie.

De focus zal hierbij liggen op het by design perspectief, dus controle vooraf in plaats van (enkel) achteraf. Nu wordt achteraf
te vaak geconstateerd dat websites bij nadere beschouwing niet aan de voorgeschreven
(wettelijke) eisen en afspraken voldoen. Door de nadruk te verleggen naar controle
vooraf (door dit onderdeel te maken van het internetdomeinbeleid) zal bij de ontwikkeling
en inkoop van websites de volledige focus komen te liggen op het voldoen aan de wettelijke
verplicht standaarden. Zo worden overheidswebsites die aan de eisen voldoen, letterlijk
de norm. Inzet op controle vooraf zal onderdeel gaan vormen van de beoogde regiefunctie
binnen het geactualiseerde internetdomeinbeleid.

Conclusie

Door de randvoorwaarden voor domeinbeheer concreter in te vullen, wordt het mogelijk
om beter aan de standaarden voor digitale toegankelijkheid en informatieveiligheid
te voldoen. Door in te zetten op het saneren van overbodige websites, een «nee, tenzij»
beleid te hanteren voor nieuwe sites en daardoor beter zicht te krijgen op het aandeel
overheidswebsites, wordt het ook duidelijker waar we moeten versnellen met betrekking
tot de webstandaarden informatieveiligheid en digitale toegankelijkheid.

De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
E. van Marum

Bijlage 1 – Nationaal actieplan webbeleid – mijlpaalplanning

Thema

Maatregel

Begin

Eind