Brief regering : Reactie op verzoek commissie over maatregelen VWS-begroting

Nr. 155
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 december 2024

Tijdens het debat op donderdag 12 december jongstleden over de begroting van het Ministerie
van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft de Kamer verzocht om een reactie op
de effecten voor de VWS-begroting van de besluiten die de Tweede Kamer heeft genomen.
Aan mij is gevraagd om voorafgaand aan de behandeling van de begroting in de Eerste
Kamer hierover een brief te sturen. Met deze brief voldoe ik aan dit verzoek.

Met de stemming in de Tweede Kamer over de begroting zijn de politieke afspraken beklonken
waar partijen in uw Kamer de afgelopen weken met elkaar over hebben onderhandeld.
Die verantwoordelijkheid komt uw Kamer toe gegeven het budgetrecht dat u heeft. De
Kamer heeft dus gesproken en het is mijn verantwoordelijkheid de bezuinigingsopgave
die ik van uw Kamer heb meegekregen uit te voeren. Dat neemt niet weg dat het besluit
van uw Kamer mij ook zorgen baart gelet op de opgave waar de sector voor staat. Dat
geldt in het bijzonder voor de afspraak om te bezuinigen op de opleidingen in de medisch
specialistische zorg bovenop de bezuinigingen die u mij al had meegegeven op de Toekomstbestendige
Arbeidsmarkt Zorg (TAZ) (130 miljoen) en de besparing op het stagefonds voortvloeiend
uit de subsidietaakstelling (in totaal 252 miljoen op opleiden). Deze bezuinigingen
raken immers direct aan de vraag of we in staat zijn om voldoende zorgpersoneel strategisch
op te leiden voor de zorg die mensen nodig hebben en de taakstellingen die het kabinet
met de IZA-doelstellingen reeds heeft gesteld.

Vervolgstappen

De besluitvorming van vorige week betekent dat ik bestuurlijke afspraken ga maken
met medisch specialisten om 150 miljoen te besparen op uitwassen in hun beloning.
Daarnaast vraagt u mij tevens 165 miljoen te bezuinigen op strategische medisch specialistische
zorgopleidingen, eveneens vanaf 2027. Het verzoek van de Kamer is om u te informeren
over de manier waarop ik dit ga uitvoeren, de juridische haalbaarheid en welke praktische
consequenties dit heeft. Voor beide onderwerpen geldt dat ik het van het grootste
belang vind dat de maatregelen ook daadwerkelijk haalbaar en uitvoerbaar zijn. Op
dit moment kan ik nog niet precies zeggen hoe de maatregelen eruit komen te zien.
Dit vraagt eerst uitwerking aan mijn kant, en ook nader overleg met de partijen in
de zorg.

Het besluit van de Kamer komt op een precair moment. Ik ben volop in gesprek met de
partijen van het IZA (Integraal Zorgakkoord) over een aanvullend zorg- en welzijnsakkoord.
Alle partijen aan tafel hebben de afgelopen maanden keihard gewerkt om met elkaar
te komen tot een gedeeld en gedragen beeld over wat nodig is om doorbraken te realiseren
om de arbeidsmarkttekorten het hoofd te bieden en te zorgen voor een gelijkwaardigere
toegang tot de zorg voor iedereen in Nederland. Afspraken die bovendien een bijdrage
moeten leveren aan de totale financiële opgave van dit kabinet.

Partijen zijn flink geschrokken van wat er vorige week plotseling is gebeurd. Zij
waren immers niet op de hoogte van de details van het pakket dat met een aantal partijen
uit uw Kamer werd besproken. Het is niet gebruikelijk en dus onverwacht dat in deze
omvang financiële knelpunten op de ene begroting per amendement worden gedekt uit
een andere begroting. De plotse verzwaring van de financiële opgave voor de zorg heeft
effect op het vertrouwen van partijen in de nauwe samenwerking met de overheid. Dat
snap ik heel goed. Een betrouwbare overheid is belangrijk voor een welvarend en sterk
Nederland waar iedereen met plezier woont en werkt. Dit geldt zeker ook voor de zorgmedewerkers
die zich elke dag inzetten om de zorg te leveren die u en ik nodig hebben.

Maatregel bij- en nascholing medisch-specialistische zorg (msz)

Zoals bekend is de arbeidsmarkt één van de grootste uitdagingen in zorg en welzijn.
Om een dreigend onbeheersbaar arbeidsmarkttekort af te wenden is het belangrijk om
voldoende en goed toegerust zorgpersoneel op te leiden en bij te scholen op thema’s
die van belang zijn voor het slagen van kabinetsbeleid

De bezuinigingsmaatregel ziet op het opleiden in de msz. Deze subsidieregeling stimuleert
ziekenhuizen, universitair medische centra (umc’s) en zelfstandige behandelcentra
(zbc’s) in strategisch opleiden door bij- en nascholing te subsidiëren. De subsidieregeling
kan aangevraagd worden voor al het personeel binnen ziekenhuizen, in de praktijk gaat
het vooral om de bij- en nascholing voor verpleegkundigen en medisch ondersteunend
personeel. Het gaat dus niet alleen om bij- en nascholing voor medisch specialisten,
zij nemen over het algemeen maar een klein deel van deze subsidie af.

Bestuurlijke afspraken beloningen medisch specialisten in maatschappen

Voor wat betreft de maatregel om afspraken te maken over de beloning van medisch specialisten,
ga ik kijken wat er binnen de lopende overleggen over een aanvullend zorg- en welzijnsakkoord
te realiseren is. Deze maatregel hangt wat mij betreft samen met het verzoek van de
Kamer om te komen tot een plan om alle medisch specialisten in loondienst te brengen.
Tijdens het debat over de VWS-begroting ben ik ingegaan op de complexiteit van dit
vraagstuk. Eerder bent u in brieven van mij en mijn voorgangers hierover in detail
geïnformeerd.1, 2, 3 Ik heb de Kamer toegezegd dat ik tijdens de overleggen over het aanvullend zorg-
en welzijnsakkoord bij partijen onder de aandacht zal brengen dat een meerderheid
in de Tweede Kamer alle medisch specialisten in loondienst wil brengen.4

Tot slot: stand van zaken aanvullend akkoord

De NVZ, V&VN, FMS en ZKN hebben mij een brief gestuurd waarin zij hun ongenoegen over
de gekozen maatregelen hebben geuit. Zij hebben in een gesprek met mij benadrukt dat
zij graag oplossingen zien zodat zij weer vertrouwen krijgen in het gesprek met de
overheid over een aanvullend akkoord. Deze partijen en de NFU hebben hun deelname
aan de gesprekken over een aanvullend akkoord opgeschort. Zij hebben daarbij benadrukt
dat zij onverkort deel blijven uitmaken van het IZA.

Vanuit mijn verantwoordelijkheid als Minister van VWS zal ik samen met de andere bewindslieden
op het departement alles in het werk stellen om het vertrouwen bij de partijen te
herstellen en naar oplossingen te zoeken. Ik heb er vertrouwen in dat ik de partijen
aan tafel krijg, als ik daarbij de ruimte krijg om een praktische oplossing te vinden
voor de extra bezuinigingsopgave die u mij stelt.

Zodra ik een goed beeld heb van de manier waarop ik de door de Kamer gewenste maatregelen
kan uitvoeren zal ik u nader informeren.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
M. Agema