Brief regering : Reactie op de motie van het lid Westerveld c.s. over het vergoeden van spraakcomputers (Kamerstuk 24170-295)

Nr. 1238
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 januari 2024

In reactie op de motie1 van de leden Westerveld (GL), Dijk (SP) en Van der Plas (BBB) over de vergoeding
van spraakcomputers, ingediend bij het debat Gehandicaptenbeleid van 18 oktober 2023,
kom ik hierbij graag terug op de uitvoering van deze motie.

Uw Kamer heeft verzocht in kaart te brengen hoeveel mensen baat hebben bij een spraakcomputer,
op welke wijze deze vergoed kan worden en welke kosten hierbij horen. Uw Kamer heeft
tevens verzocht hier voor de begrotingsbehandeling van VWS op terug te komen. De begrotingsbehandeling
is vooralsnog gepland op

24 en 25 januari 2024. Met deze brief acht ik deze motie afgedaan.

Ik wil vooropstellen en benadrukken dat het reeds mogelijk is om hulpmiddelen, zoals
spraakcomputers, vanuit zowel de Zorgverzekeringswet (Zvw) als de Wet langdurige zorg
(Wlz) te vergoeden. Deze mogelijkheid is door de Minister van Volksgezondheid, Welzijn
en Sport toegelicht in zijn brieven van maart2 en juni3 jl.

Hulpmiddelen kunnen in beginsel vergoed worden vanuit het basispakket in de zin van
de Zvw, indien daar behoefte4 aan is en de verzekerde er redelijkerwijs op is aangewezen5. Mensen met een spraakbeperking kunnen in aanmerking komen voor vergoeding van een
spraakhulpmiddel. Een spraakcomputer is overigens slechts één van de spraakhulpmiddelen
die ingezet kunnen worden bij een spraakbeperking. Een beperkte groep mensen is redelijkerwijs
op een spraakcomputer aangewezen. Het blijkt ingewikkeld te achterhalen hoe groot
deze groep is omdat het om een relatief zeer kleine groep gaat binnen de spraakhulpmiddelen.
Een schatting is uitgevraagd bij het veld.

Op basis van gegevens uit de GIP databank6 is te concluderen dat de uitgaven, die in 2022 gemoeid waren met de vergoeding van
spraakhulpmiddelen, vanuit de Zvw € 2.278.300 bedroegen. De huidige uitgaven aan spraakhulpmiddelen
vanuit de Wlz zijn niet bekend, omdat dit hulpmiddel grotendeels uit het instellingsbudget
wordt betaald en uitgaven aan spraakhulpmiddelen daarom niet apart worden geregistreerd.

Hoewel de aanspraak op spraakhulpmiddelen wettelijk is geborgd, onderstreep ik nog
steeds dat aanvullende afspraken door veldpartijen van belang zijn. Dit is ook aangegeven
in de eerdergenoemde brieven. Naar aanleiding van de signalen uit de petitie «Vergoed
alle spraakcomputers: iedereen een stem» van ISAAC NF van 24 januari 2023 is gebleken
dat de toepassing van de aanspraak in de praktijk nog om verduidelijking vraagt. Daar
zijn partijen al mee aan de slag. Veldpartijen zijn met elkaar in gesprek om afspraken
te maken over de wijze van voorschrijving van spraakhulpmiddelen om zo de toewijzing
en vergoeding van passende spraakhulpmiddelen vanuit de Zvw te verbeteren.

Ten aanzien van de Wlz hebben de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en Zorgverzekeraars
Nederland (ZN) bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) aangegeven dat de huidige financiering
van spraakcomputers in de Wlz (deels via het instellingsbudget en deels bovenbudgettair)
tot knelpunten leidt.

De NZa onderzoekt momenteel dit knelpunt en hoe dit is op te lossen, waarbij tevens
de financiële gevolgen in beeld worden gebracht. De NZa verwacht dit onderzoek in
het voorjaar van 2024 af te ronden. Over de uitkomsten zal uw Kamer worden geïnformeerd.

Het is van belang dat mensen die zijn aangewezen op een spraakhulpmiddel hier goede
toegang toe hebben. Ik vertrouw erop dat voornoemde acties bijdragen aan deze toegankelijkheid,
door het wegnemen van onduidelijkheid over wanneer een spraakhulpmiddel vergoed kan
worden, evenals dat het NZa-onderzoek leidt tot een oplossing van de geconstateerde
knelpunten binnen de Wlz financiering.

Gelet op de eerder genoemde ondernomen acties om de toegankelijkheid van spraakhulpmiddelen
te verbeteren is het niet zinvol om in zijn algemeenheid in kaart te brengen hoeveel
mensen mogelijkerwijs baat hebben bij een spraakcomputer. In plaats daarvan is uitgevraagd
hoeveel mensen redelijkerwijs zijn aangewezen op een spraakcomputer.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
C. Helder