Brief regering : RIVM bereikbaarheidsanalyse SEH’s en acute verloskunde 2022 en RIVM-rapport feiten en cijfers acute zorg

Nr. 361 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 juli 2022

Met deze brief informeer ik u over twee rapporten die ik onlangs van het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heb ontvangen over de acute zorg.

1. Feiten en cijfers acute zorg

2. Bereikbaarheidsanalyse SEH's en acute verloskunde 20221

In de beleidsagenda acute zorg, die uw Kamer uiterlijk in oktober 2022 ontvangt, ga
ik nader in op de resultaten van beide rapporten. In deze brief geef ik alvast een
eerste toelichting.

1. Feiten en cijfers acute zorg

Op mijn verzoek heeft het RIVM een cijfermatig overzicht gemaakt van de vraag naar,
het gebruik van en het aanbod van acute zorg. Het overzicht geeft een zo volledig
mogelijk beeld van cijfers die op dit moment beschikbaar zijn. Bijgevoegd vindt u
de aanbiedingsbrief bij het rapport en op de website van het RIVM is het volledige
cijfermatige overzicht te raadplegen.2 Ik betrek de gegevens bij de beleidsagenda acute zorg.

2. Bereikbaarheidsanalyse SEH's en acute verloskunde 2022

2.1 Toename aantal gevoelige ziekenhuizen

Het RIVM heeft in de jaarlijkse bereikbaarheidsanalyse modelmatig berekend welke ziekenhuislocaties
met een SEH-afdeling of met acute verloskunde «gevoelig» zijn voor de 45-minutennorm.
Met «gevoelig» wordt bedoeld dat sluiting van de SEH van het betreffende ziekenhuis
tot gevolg heeft dat meer mensen volgens de modelberekeningen niet meer binnen de
norm naar een SEH vervoerd kunnen worden, in vergelijking met de situatie wanneer
deze SEH open is. Ditzelfde geldt ook voor afdelingen acute verloskunde. De 45-minutennorm
bepaalt twee dingen:

1. Het is de bedoeling dat het aanbod van acute zorg van ziekenhuizen (SEH en acute verloskunde)
niet sluit als daardoor het aantal mensen toeneemt dat niet binnen 45-minuten met
een ambulance op een SEH of afdeling acute verloskunde kan zijn.

2. De 45-minutennorm is een belangrijk criterium om te bepalen welk ziekenhuis recht
heeft op een beschikbaarheidbijdrage SEH en acute verloskunde.

De 45-minutennorm is dus gerelateerd aan veranderingen ten opzichte van de huidige
geografische spreiding van ziekenhuizen. Het is géén norm voor de maximale rijtijd
en hij bepaalt niet dat iedereen in Nederland binnen de norm op een SEH of afdeling
acute verloskunde moet kunnen zijn.

De bereikbaarheidsanalyse 2022 is uitgevoerd op basis van het geactualiseerde rijtijdenmodel
2021,3 waarin gemiddelde snelheden van ambulances zijn geschat op basis van metingen in
de periode juli 2019 t/m juni 2020.

Voor de meeste wegtypen (denk aan snel- en hoofdwegen en voetgangersgebieden) waren
de geschatte gemiddelde snelheden lager dan in de vorige meetperiode (2015–2016).
Daardoor is de rijtijd van een ambulance met spoed vanaf de ambulancestandplaats,
via de incidentlocatie naar de dichtstbijzijnde SEH in het model met gemiddeld 48 seconden
toegenomen.4 Dat heeft in de berekeningen van de bereikbaarheidsanalyse geleid tot een grote toename
van het aantal ziekenhuislocaties dat gevoelig is voor de 45-minutennorm.

Tabel 1: Resultaten van de inventarisaties in 2021 en 2022.

2021

2022

Ziekenhuislocaties met een SEH

82

83

waarvan Basis-SEH’s met 24/7-uurs openstelling

80

80

Ziekenhuislocaties met 24/7-uurs acute verloskunde

75

74

Aantal gevoelige ziekenhuizen voor 24/7-uurs basis-SEH

12

29

Aantal gevoelige ziekenhuizen voor acute verloskunde

14

31

Zoals aangekondigd in de stand van zakenbrief moties en toezeggingen die uw Kamer
recent heeft ontvangen, ga ik een alternatief voor de 45-minutennorm verkennen.5 In de beleidsagenda acute zorg ga ik uitgebreider in op dit voornemen. Hierbij betrek
ik ook de resultaten uit deze bereikbaarheidsanalyse.

2.2 Inventarisatie implementatie Kwaliteitskader Spoedzorgketen

De bereikbaarheidsanalyse van het RIVM bevat ook de resultaten van een eerste uitvraag
bij ziekenhuizen met een SEH met 24/7-uurs openstelling naar de implementatie van
de normen uit het Kwaliteitskader Spoedzorgketen. De resultaten laten zien dat op
het moment van de uitvraag (maart 2022) 54 van de 80 SEH’s nog niet volledig aan deze
kwaliteitsnormen voldoen. Negen van deze SEH’s geven aan dat zij verwachten dat zij
wel volledig aan de normen kunnen voldoen per juli 2022: de deadline voor de implementatie
van alle normen uit het Kwaliteitskader die in de inventarisatie zijn uitgevraagd.
Eén van de normen waar volgens de uitvraag 19 SEH’s niet aan voldoen is de norm dat
gedurende openingstijden van de SEH altijd een SEH-arts, medisch specialist of een
arts-assistent (aios/anios) met minimaal 1 jaar klinische ervaring aanwezig is.

Dit toont aan dat implementatie van het Kwaliteitskader Spoedzorgketen nadrukkelijke
aandacht vraagt. Ik geleid de resultaten van deze uitvraag daarom door aan de Inspectie
Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) en het Zorginstituut
Nederland. Daarnaast vraag ik de Nederlandse Zorgautoriteit hoe zij omgaan met dit
signaal in het kader van het toekennen van de beschikbaarheidbijdrage SEH aan gevoelige
ziekenhuizen. Eén van de criteria voor een beschikbaarheidbijdrage is immers dat aan
geldende kwaliteitseisen wordt voldaan. In de beleidsagenda acute zorg zal ik nader
ingaan op de implementatie van het Kwaliteitskader Spoedzorgketen.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, E.J. Kuipers